أمثلة قرآنية لقواعد عربية: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
    جز (جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱۱: خط ۱۱:
    | موضوع = قرآن - صرف و نحو
    | موضوع = قرآن - صرف و نحو
      قرآن - اعراب
      قرآن - اعراب
    |ناشر  
    |ناشر  
    | ناشر = دار القلم
    | ناشر = دار القلم
    | مکان نشر =مصر - قاهره  
    | مکان نشر =مصر - قاهره  
    | سال نشر = 1426-1425ق. = 2004م.  
    | سال نشر = 1426-1425ق. = 2004م.  
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE20957AUTOMATIONCODE
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE20957AUTOMATIONCODE
    | چاپ = ج2=چاپ 2 جلدهاي 1,3 چاپ اول  
    | چاپ = ج2=چاپ 2 جلدهاي 1,3 چاپ اول  
    خط ۲۶: خط ۲۴:
    | پیش از =
    | پیش از =
    }}
    }}
    '''أمثلة قرآنية لقواعد عربية'''، اثر [[کوثر بنت عبدالحلیم محمد]]، کتابی است که در آن، به ذکر قواعد عربی پرداخته شده و برای هریک، شاهد مثال‌هایی از قرآن کریم، ذکر گردیده است.
    '''أمثلة قرآنية لقواعد عربية'''، اثر [[کوثر بنت عبدالحلیم محمد]]، کتابی است که در آن، به ذکر قواعد عربی پرداخته شده و برای هریک، شاهد مثال‌هایی از قرآن کریم، ذکر گردیده است.


    خط ۴۳: خط ۳۹:
    جلد نخست، دربردارنده قواعدی از علم نحو می‌باشد که به‌منظور آشنایی با محتوای کتاب، به برخی از این قواعد و شاهد مثال‌های قرآنی ارائه‌شده برای آن، اشاره می‌شود:
    جلد نخست، دربردارنده قواعدی از علم نحو می‌باشد که به‌منظور آشنایی با محتوای کتاب، به برخی از این قواعد و شاهد مثال‌های قرآنی ارائه‌شده برای آن، اشاره می‌شود:
    # علائم اسم و مختصات آن:
    # علائم اسم و مختصات آن:
    ## جر به حروف، مانند: '''يثبت الله الذين آمنوا بالقول الثابت في الحياة الدنيا و في الآخرة''' (آیه: 27، سوره: ابراهیم)؛
    ## جر به حروف، مانند:'''يثبت الله الذين آمنوا بالقول الثابت في الحياة الدنيا و في الآخرة''' (آیه: 27، سوره: ابراهیم)؛
    ## جر به اضافه، مانند: '''حم، تنزيل الكتاب من الله العزيز العليم غافر الذنب و قابل التوب شديد العقاب ذي الطول لا إله إلا هو إليه المصير''' (آیه: 1، 2، 3، سوره: غافر)؛
    ## جر به اضافه، مانند:'''حم، تنزيل الكتاب من الله العزيز العليم غافر الذنب و قابل التوب شديد العقاب ذي الطول لا إله إلا هو إليه المصير''' (آیه: 1، 2، 3، سوره: غافر)؛
    ## تنوین، مانند: '''أ لم تر كيف ضرب الله مثلاً كلمةً طيبةً كشجرةٍ طيبةٍ أصلها ثابتٌ و فرعها في السماء''' (آیه: 24، سوره: ابراهیم)؛
    ## تنوین، مانند:'''أ لم تر كيف ضرب الله مثلاً كلمةً طيبةً كشجرةٍ طيبةٍ أصلها ثابتٌ و فرعها في السماء''' (آیه: 24، سوره: ابراهیم)؛
    ## دخول «ال»، مانند: '''هو الله الخالق البارئ المصور له الأسماء الحسنی يسبح له ما في السموات و الأرض و هو العزيز الحكيم''' (آیه: 24، سوره: حشر)؛
    ## دخول «ال»، مانند:'''هو الله الخالق البارئ المصور له الأسماء الحسنی يسبح له ما في السموات و الأرض و هو العزيز الحكيم''' (آیه: 24، سوره: حشر)؛
    ## دخول حرف ندا بر آن، مانند: '''و قيل يا أرض ابلعي ماءك و يا سماء أقلعي''' (آیه: 44، سوره: هود)؛
    ## دخول حرف ندا بر آن، مانند:'''و قيل يا أرض ابلعي ماءك و يا سماء أقلعي''' (آیه: 44، سوره: هود)؛
    ## مسندالیه واقع شدن، مانند: '''إن الله عزيز ذو انتقام''' (آیه: 47، سوره: ابراهیم).
    ## مسندالیه واقع شدن، مانند:'''إن الله عزيز ذو انتقام''' (آیه: 47، سوره: ابراهیم).
    # علائم فعل، شامل:
    # علائم فعل، شامل:
    ## اتصال تای فاعل به آن، مانند: '''و إذ قال الله يا عيسی بن مريم أ أنت قلت للناس... ''' (آیه: 116، سوره: مائده)؛
    ## اتصال تای فاعل به آن، مانند:'''و إذ قال الله يا عيسی بن مريم أ أنت قلت للناس...''' (آیه: 116، سوره: مائده)؛
    ## اتصال تای تأنیث ساکن به آن، مانند: '''إذا السماء انشقت و أذنت لربها و حقت''' (آیه: 1، 2، سوره: انشقاق)؛
    ## اتصال تای تأنیث ساکن به آن، مانند:'''إذا السماء انشقت و أذنت لربها و حقت''' (آیه: 1، 2، سوره: انشقاق)؛
    ## اتصال یای مخاطب به آن، مانند: '''يا مريم اقنتي لربك واسجدي واركعي مع الراكعين''' (آیه: 43، سوره: آل عمران)؛
    ## اتصال یای مخاطب به آن، مانند:'''يا مريم اقنتي لربك واسجدي واركعي مع الراكعين''' (آیه: 43، سوره: آل عمران)؛
    ## اتصال نون تأکید به آن، مانند: '''لاتحسبن الذين قتلوا في سبيل الله''' (آیه: 169، سوره: آل عمران)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?viewType=html ر.ک: متن کتاب، ج1، ص1-‌3]</ref>.
    ## اتصال نون تأکید به آن، مانند:'''لاتحسبن الذين قتلوا في سبيل الله''' (آیه: 169، سوره: آل عمران)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?viewType=html ر.ک: متن کتاب، ج1، ص1-‌3]</ref>.


    در جلد دوم، مباحث مربوط به تجزیه اسم مطرح شده است. در هر مورد، ابتدا به تعریف قاعده پرداخته شده و سپس، آیه‌ای از آیات قرآن، به‌عنوان شاهد مثال ذکر گردیده و به تجزیه و تحلیل شاهد مثال، پرداخته شده است؛ مانند نمونه‌های زیر:
    در جلد دوم، مباحث مربوط به تجزیه اسم مطرح شده است. در هر مورد، ابتدا به تعریف قاعده پرداخته شده و سپس، آیه‌ای از آیات قرآن، به‌عنوان شاهد مثال ذکر گردیده و به تجزیه و تحلیل شاهد مثال، پرداخته شده است؛ مانند نمونه‌های زیر:
    # مصدر: '''و من يعمل من الصالحات وهو مؤمن فلا يخاف ظلما ولا هضما''' (آیه: 112، سوره: طه)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=2&pageNumber=7&viewType=html ر.ک: همان، ج2، ص7]</ref>.
    # مصدر:'''و من يعمل من الصالحات وهو مؤمن فلا يخاف ظلما ولا هضما''' (آیه: 112، سوره: طه)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=2&pageNumber=7&viewType=html ر.ک: همان، ج2، ص7]</ref>.
    # اسم هیئت: '''ولكل وجهة هو موليها فاستبقوا الخيرات... ''' (آیه: 148، سوره: بقره)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=2&pageNumber=27&viewType=html ر.ک: همان، ص27]</ref>.
    # اسم هیئت:'''ولكل وجهة هو موليها فاستبقوا الخيرات...''' (آیه: 148، سوره: بقره)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=2&pageNumber=27&viewType=html ر.ک: همان، ص27]</ref>.
    # اسم فاعل: '''...و هو خير الرازقين''' (آیه: 39، سوره: سباء)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=2&pageNumber=28&viewType=html ر.ک: همان، ص28]</ref>.
    # اسم فاعل:'''...و هو خير الرازقين''' (آیه: 39، سوره: سباء)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=2&pageNumber=28&viewType=html ر.ک: همان، ص28]</ref>.
    # صیغه مبالغه: '''واستغفر الله إن الله كان غفورا رحيما''' (آیه: 106، سوره: نساء) و...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=2&pageNumber=38&viewType=html ر.ک: همان، ص38]</ref>.
    # صیغه مبالغه:'''واستغفر الله إن الله كان غفورا رحيما''' (آیه: 106، سوره: نساء) و...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=2&pageNumber=38&viewType=html ر.ک: همان، ص38]</ref>.


    در جلد سوم، به تعریف مفردات پرداخته شده و برای هریک، از آیات قرآن، شاهد مثال آورده شده است. از جمله این مفردات و آیات شاهد مثال آنها، عبارتند از:
    در جلد سوم، به تعریف مفردات پرداخته شده و برای هریک، از آیات قرآن، شاهد مثال آورده شده است. از جمله این مفردات و آیات شاهد مثال آنها، عبارتند از:
    # اذای شرطیه: '''وإذا تتلی عليهم آياتنا قالوا سمعنا''' (آیه: 31، سوره: انفال)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=3&sectionNumber=2&pageNumber=4&viewType=html ر.ک: همان، ج3، ص4]</ref>.
    # اذای شرطیه:'''وإذا تتلی عليهم آياتنا قالوا سمعنا''' (آیه: 31، سوره: انفال)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=3&sectionNumber=2&pageNumber=4&viewType=html ر.ک: همان، ج3، ص4]</ref>.
    # الای استثنا: '''فسجد الملائكة كلهم أجمعون إلا إبليس أبی أن يكون مع الساجدين''' (آیه: 30 و 31، سوره: حجر)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=3&sectionNumber=2&pageNumber=6&viewType=html ر.ک: همان، ص6]</ref>.
    # الای استثنا:'''فسجد الملائكة كلهم أجمعون إلا إبليس أبی أن يكون مع الساجدين''' (آیه: 30 و 31، سوره: حجر)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=3&sectionNumber=2&pageNumber=6&viewType=html ر.ک: همان، ص6]</ref>.
    # ان شرطیه: '''قل إن تخفوا ما في صدوركم أو تبدوه يعلمه الله... ''' (آیه: 29، سوره: آل عمران) و...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=3&sectionNumber=2&pageNumber=9&viewType=html ر.ک: همان، ص9]</ref>.
    # ان شرطیه:'''قل إن تخفوا ما في صدوركم أو تبدوه يعلمه الله...''' (آیه: 29، سوره: آل عمران) و...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=3&sectionNumber=2&pageNumber=9&viewType=html ر.ک: همان، ص9]</ref>.


    ==وضعیت کتاب==
    ==وضعیت کتاب==

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۱۱

    أمثلة قرآنية لقواعد عربية
    أمثلة قرآنية لقواعد عربية
    پدیدآورانکوثر بنت عبدالحلیم محمد (نویسنده)
    ناشردار القلم
    مکان نشرمصر - قاهره
    سال نشر1426-1425ق. = 2004م.
    چاپج2=چاپ 2 جلدهاي 1,3 چاپ اول
    موضوعقرآن - صرف و نحو قرآن - اعراب
    زبانعربی
    تعداد جلد3
    کد کنگره
    ‏‎‏/‎‏م‎‏3‎‏الف‎‏8 / 82/7 BP
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    أمثلة قرآنية لقواعد عربية، اثر کوثر بنت عبدالحلیم محمد، کتابی است که در آن، به ذکر قواعد عربی پرداخته شده و برای هریک، شاهد مثال‌هایی از قرآن کریم، ذکر گردیده است.

    اهمیت کتاب

    اثر حاضر، کتابی بسیار جالب و جذاب برای دوستداران قرآن و ادبیات عربی می‌باشد. کسانی که نحو و صرف کار می‌کنند، حتما برایشان این کتاب بسیار جذاب خواهد بود که قواعد عربی را ذکر و برای آن از قرآن مثال آورده می‌شود.

    ساختار

    مطالب کتاب، در سه جلد، ارائه گردیده و در ابتدای هر جلد، مقدمه کوتاه و مختصری در توضیح موضوع کتاب و مطالب همان جلد، آمده است.

    در هر مورد، ابتدا توضیح مختصری پیرامون قاعده ارائه گردیده و سپس، آیه‌ای که شاهد مثال برای آن قاعده می‌باشد، آورده شده است. شاهد مثال‌ها، در هر مورد، به‌واسطه خطی که زیر آنها کشیده شده، مشخص شده است.

    اثر حاضر، کتابی است در دایره اهتمام و علاقه متخصصان در زمینه زبان عربی به شکل خاص و محققان در موضوعات مرتبط با علوم قرآنی، به‌صورت عام؛ زیرا این کتاب، شامل نمونه‌های قرآنی دستور زبان عربی در محدوده تخصص علوم زبان‌شناسی است و ارتباط نزدیکی با سایر رشته‌ها مانند شعر، دستور زبان، ادبیات، بلاغت و ادبیات عرب دارد[۱].

    گزارش محتوا

    جلد نخست، دربردارنده قواعدی از علم نحو می‌باشد که به‌منظور آشنایی با محتوای کتاب، به برخی از این قواعد و شاهد مثال‌های قرآنی ارائه‌شده برای آن، اشاره می‌شود:

    1. علائم اسم و مختصات آن:
      1. جر به حروف، مانند:يثبت الله الذين آمنوا بالقول الثابت في الحياة الدنيا و في الآخرة (آیه: 27، سوره: ابراهیم)؛
      2. جر به اضافه، مانند:حم، تنزيل الكتاب من الله العزيز العليم غافر الذنب و قابل التوب شديد العقاب ذي الطول لا إله إلا هو إليه المصير (آیه: 1، 2، 3، سوره: غافر)؛
      3. تنوین، مانند:أ لم تر كيف ضرب الله مثلاً كلمةً طيبةً كشجرةٍ طيبةٍ أصلها ثابتٌ و فرعها في السماء (آیه: 24، سوره: ابراهیم)؛
      4. دخول «ال»، مانند:هو الله الخالق البارئ المصور له الأسماء الحسنی يسبح له ما في السموات و الأرض و هو العزيز الحكيم (آیه: 24، سوره: حشر)؛
      5. دخول حرف ندا بر آن، مانند:و قيل يا أرض ابلعي ماءك و يا سماء أقلعي (آیه: 44، سوره: هود)؛
      6. مسندالیه واقع شدن، مانند:إن الله عزيز ذو انتقام (آیه: 47، سوره: ابراهیم).
    2. علائم فعل، شامل:
      1. اتصال تای فاعل به آن، مانند:و إذ قال الله يا عيسی بن مريم أ أنت قلت للناس... (آیه: 116، سوره: مائده)؛
      2. اتصال تای تأنیث ساکن به آن، مانند:إذا السماء انشقت و أذنت لربها و حقت (آیه: 1، 2، سوره: انشقاق)؛
      3. اتصال یای مخاطب به آن، مانند:يا مريم اقنتي لربك واسجدي واركعي مع الراكعين (آیه: 43، سوره: آل عمران)؛
      4. اتصال نون تأکید به آن، مانند:لاتحسبن الذين قتلوا في سبيل الله (آیه: 169، سوره: آل عمران)[۲].

    در جلد دوم، مباحث مربوط به تجزیه اسم مطرح شده است. در هر مورد، ابتدا به تعریف قاعده پرداخته شده و سپس، آیه‌ای از آیات قرآن، به‌عنوان شاهد مثال ذکر گردیده و به تجزیه و تحلیل شاهد مثال، پرداخته شده است؛ مانند نمونه‌های زیر:

    1. مصدر:و من يعمل من الصالحات وهو مؤمن فلا يخاف ظلما ولا هضما (آیه: 112، سوره: طه)[۳].
    2. اسم هیئت:ولكل وجهة هو موليها فاستبقوا الخيرات... (آیه: 148، سوره: بقره)[۴].
    3. اسم فاعل:...و هو خير الرازقين (آیه: 39، سوره: سباء)[۵].
    4. صیغه مبالغه:واستغفر الله إن الله كان غفورا رحيما (آیه: 106، سوره: نساء) و...[۶].

    در جلد سوم، به تعریف مفردات پرداخته شده و برای هریک، از آیات قرآن، شاهد مثال آورده شده است. از جمله این مفردات و آیات شاهد مثال آنها، عبارتند از:

    1. اذای شرطیه:وإذا تتلی عليهم آياتنا قالوا سمعنا (آیه: 31، سوره: انفال)[۷].
    2. الای استثنا:فسجد الملائكة كلهم أجمعون إلا إبليس أبی أن يكون مع الساجدين (آیه: 30 و 31، سوره: حجر)[۸].
    3. ان شرطیه:قل إن تخفوا ما في صدوركم أو تبدوه يعلمه الله... (آیه: 29، سوره: آل عمران) و...[۹].

    وضعیت کتاب

    فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده و در پاورقی‌ها که بسیار اندک می‌باشد، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است[۱۰].

    پانویس

    1. ↑ ر.ک: بی‌نام
    2. ↑ ر.ک: متن کتاب، ج1، ص1-‌3
    3. ↑ ر.ک: همان، ج2، ص7
    4. ↑ ر.ک: همان، ص27
    5. ↑ ر.ک: همان، ص28
    6. ↑ ر.ک: همان، ص38
    7. ↑ ر.ک: همان، ج3، ص4
    8. ↑ ر.ک: همان، ص6
    9. ↑ ر.ک: همان، ص9
    10. ↑ ر.ک: پاورقی، ج3، ص136

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب.
    2. بی‌نام، برگرفته از سایت «مكتبة عين الجامعة»، چهارشنبه 28 آبان 1399


    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=أمثلة_قرآنية_لقواعد_عربية&oldid=692162»