فقه و فقهای اماميه در گذر زمان

فقه و فقهای اماميه در گذر زمان
پدیدآوران	ربانی، محمد حسن (نويسنده)
ناشر	سازمان تبليغات اسلامی. شركت چاپ و نشر بين الملل
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1398ش
چاپ	3
شابک	‎978-964-304-238-7
موضوع	فقه جعفری - تاریخ - فقه - تاریخ - فقیهان - شیعه
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	ر2ف7 169/9 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

فقه و فقهای امامیه در گذر زمان، نوشته محمدحسن ربانی (متولد 1343ش)، در موضوع ‌تاریخ فقه و فقهای امامیه است.

نوشتار حاضر حاصل مطالعات گسترده در کتاب‌های فقهی و تاریخ فقیهان است. نویسنده در تدوین این اثر از منابع مختلفی بهره گرفته است. کتاب‌های فقهی فقیهان که بیان‌کننده آرا و عقاید آنان است، نخستین و مهم‌ترین منبع این کتاب بشمار می‌آیند. پس از آن، کتب تراجم، مقدمه‌ی کتاب‌های فقهی، رساله‌هایی که در مقدمه‌های کتاب‌های فقهی آمده، منشورات و یادنامه‌های فقیهان، کتاب‌های تاریخ فقه و زندگی‌نامه مستقل فقیهان از جمله منابع این اثر می‌باشند.

نویسنده، دوره‌های فقه جعفری را بدون تبعیت از دیگران و با لحاظ مزیت‌های هر دوره، به هجده دوره مستقل تقسیم کرده که با تقسیم‌بندی سایر نویسندگان متفاوت می‌نماید.

نویسنده، مباحث اصلی کتاب را در قالب دوره‌های یادشده عرضه کرده است. وی قبل از ورود به مباحث اصلی کتاب در بخشی تحت عنوان درآمد، برخی مطالب مقدماتی، از جمله اصطلاحات به‌کاررفته را ذکر کرده است. وی، دوره اول را به تشریع احکام و فقه اختصاص داده و در دوره دوم به فقه و فقیهان در دوران ائمه پرداخته است. او در بررسی تاریخ فقیهان این دوره به ویژگی‌های فقیهان و مزایای فقه آنها اشاره کرده است. دوره انتقال فقه از ائمه(ع) به عصر فقیهان و نائبان ائمه(ع) که از غیبت صغری آغاز شده و تا عصر شیخ طوسی امتداد داشته است، مطالب دوره سوم را تشکیل می‌دهد. نویسنده در دوره چهارم، تحول و گسترش فقه را مطرح کرده و در ادامه به عصر رکود آن در دوره پنجم اشاره کرده است. عصر انتقاد، عصر گسترش فقه در حله، عصر پیدایش مدرسه جبل عامل، دوره تولد فقه حکومتی، دوره پیدایش مکتب مقدس اردبیلی، پنج دوره بعدی این اثر را شکل داده است. نویسنده در دوره یازدهم، از پیدایش مکتب اخباریگری و برجستگان آن تا افول این مکتب و در ادامه از شکست اخباریگری و اصولی‌گری در ضمن دوره دوازهم سخن گفته است. دوره سیزدهم، به پیدایش فقه جعفری و رونق مجدد حوزه نجف اختصاص یافته است. عصر تحول فقه و اصول و شکل‌گیری مکتب شیخ انصاری و پس از آن عصر نقد آرای ایشان، موضوع مباحث مطرح‌شده در دوره چهاردهم و پانزدهم است. دوره شانزدهم به عصر تأثیرپذیری و نقد آرای آخوند خراسانی اختصاص داده شده و پس از آن به عصر گسترش مدرسه اصولی نجف در دوره هفدهم اشاره گردیده است. پایان‌بخش دورهای یادشده فقهای معاصر قرار داده شده است.

منابع مقاله

درآمد.