مبانی فقهی اقتصاد اسلامی (سطح پیشرفته)

مبانی فقهی اقتصاد اسلامی (سطح پیشرفته)
پدیدآوران	ایروانی، جواد (نويسنده)
ناشر	دانشگاه علوم اسلامی رضوی
مکان نشر	ایران - مشهد مقدس
سال نشر	1393ش
چاپ	1
شابک	‎978-600-7044-11-7
موضوع	اسلام و اقتصاد
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	2م 9الف 230/2 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، اقتصاد اسلامی (ابهام‌زدایی) را ببینید.

مبانی فقهی اقتصاد اسلامی (سطح پیشرفته)، نوشته جواد ایروانی (متولد 1355ش) رضوی، در موضوع اقتصاد اسلامی است.

مطالب کتاب، در نه فصل ترتیب یافته است و تلاش شده تا مهم‌ترین قواعد و احکام فقهی مرتبط با اقتصاد در آن تبیین گردد. همچنین تلاش شده است در ترتیب بین فصل‌ها و مطالب هر بخش سیر منطقی مباحث رعایت گردد.

در فصل نخست، به مفهوم‌شناسی واژگان مربوط به موضع نوشتار، شرح مختصر منابع فقه، ضرورت اجتهاد و نقش زمان و مکان در فرایند آن پرداخته شده است. در فصل دوم، قواعد مهم فقهی مرتبط با مسائل اقتصادی، از قبیل: اباحه، لا ضرر، نفی سبیل، نفی عسر و حرج، حرمت اضرار به نفس، اتلاف و... به‌اختصار بررسی شده است. در ذیل هریک از قواعد، به‌طور ویژه مستندات و قلمروی آن در عرصه اقتصاد مطرح شده است. فصل سوم، به مالکیت ویژه اختصاص یافته و از مباحثی مانند: مفهوم، انواع و اسباب مالکیت به‌اضافه قواعدی مانند حیازت، احیا و تسلط، محدودیت‌های مالکیت و مالکیت معنوی سخن به میان آمده است. قراردادهای اقتصادی و شرایط و احکام آن، مطالب فصل چهارم است که به تبیین شرایط و ضوابط و عقود اقتصادی مهم مانند خرید و فروش، اجاره، جعاله، مضاربه و سایر عقود پرداخته است. در فصل پنجم شیوهای نامشروع کسب درآمد اعم از غصب، ربا، قمار، احتکار و رشوه بررسی شده است. فصل ششم به مبانی فقهی اقتصاد خانواده اختصاص یافته و در آن مباحثی همچون نفقه، ارث، مهریه و کسب درآمد از راه اشتغال و مقایسه با کنوانسیون زنان ذکر شده است. در فصل هفتم، مبانی فقهی عدالت اقتصادی و به‌طور ویژه، واجبات و مستحبات مالی در فقه به بحث گذاشته شده و در ادامه مبانی فقهی اقتصاد منابع طبیعی و زیست از جمله ضوابط بهره‌برداری و راهکارهای حفظ آن در فصل هشتم مطرح شده است. در فصل نهم و پایانی کتاب از مبانی فقهی مصرف، سخن به میان آمده و اصول حاکم بر مصرف عمومی و همچنین اصول حاکم بر مصرف حاکمان و مصرف از بیت‌المال به‌صورت مختصر بیان شده است.

این کتاب در مقایسه با کتاب‌های مشابه از جامعیت و دقت بیشتر و استناد به منابع دسته اول برخوردار است و برای دانشجویان دانشگاه‌هایی که تلفیقی از نظام آموزشی حوزه و دانشگاه را اعمال می‌کنند، مفیدتر می‌نماید. به همین جهت عنوان فرعی «سطح پیشرفته» مبانی فقهی را به دنبال دارد. مطالب اصلی و عمومی‌تر، بدنه اصلی کتاب را تشکیل داده و مطالبی که در درجه دوم از اهمیت قرار دارد یا نکاتی دقیق‌تر را در بر دارد، جداگانه و در بخش «برای مطالعه» سامان یافته است.

منابع مقاله

پیشگفتار.