الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به '')
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۸: خط ۸:
|زبان
|زبان
| زبان = عربی
| زبان = عربی
| کد کنگره =   ‎‏/‎‏م‎‏7‎‏ح‎‏8 6063 ‏PJ‎‏  
| کد کنگره =/‎‏م‎‏7‎‏ح‎‏8 6063 ‏PJ‎‏  
| موضوع =زبان شناسان عرب - زبان عربی - نحو - تاریخ
| موضوع =زبان شناسان عرب - زبان عربی - نحو - تاریخ
|ناشر  
|ناشر  
خط ۵۱: خط ۵۱:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)‎‏]]
[[رده:مقالات خرداد 01 باقی زاده]]
[[رده:مقالات خرداد 01 باقی زاده]]
[[رده:مقالات بازبینی شده آبان 01]]                
[[رده:مقالات بازبینی شده آبان 01]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]  
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1401]]
 
 
[[رده:مقالات کامل آبان ماه باقی زاده]]
[[رده:مقالات کامل آبان ماه باقی زاده]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۴۹

الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي، تألیف دکتر عبدالعال سالم مکرم (متولد 1944م)، استاد زبان و ادبیات عرب، کتابی است در موضوع تاریخ علم نحو.

الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي
الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي
پدیدآورانمکرم، عبدالعال سالم (نويسنده)
ناشرمؤسسة الرسالة
مکان نشرلبنان - بیروت
سال نشر1413ق - 1993م
چاپ2
شابک-
موضوعزبان شناسان عرب - زبان عربی - نحو - تاریخ
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
/‎‏م‎‏7‎‏ح‎‏8 6063 ‏PJ‎‏
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

نویسنده در این کتاب بر این عقیده است که از عصر ابو‌الاسود تا عصر خلیل و سیبویه یک دوران ناشناخته وجود داشته و در واقع دستور زبان عربی به معنای دقیق کلمه تولدش در کتاب سیبویه است، اما اطلاعات ما نسبت به وضعیت و جایگاه علم نحو قبل از خلیل و سیبویه بسیار محدود است و متأسفانه محققان به دلیل این محدودیت و فقر اطلاعاتی به آن نپرداخته‌اند[۱].

اما این طبیعی نیست که کتاب سیبویه به این شکل از بلوغ و کمال یک‌دفعه به وجود آمده باشد و ریشه‌های قبلی نداشته باشد که حیات و رشد آن را فراهم کند.

این کتاب در واقع به دنبال کاوش و روشن‌کردن این دوران و عالمانی است که حاصل تحقیقات و پژوهش‌های آنها در کتاب سیبویه نمود پیدا کرده است[۲].

نویسنده در موضوع اشخاصی که قبل از خلیل و سیبویه ساختار نحو عربی را پایه‌ریزی کردند، مطالب کتابش را به دو بخش تقسیم نموده است. در بخش اول درباره نحویان بصری قبل از خلیل و سیبویه سخن گفته[۳] و در بخش دوم به بررسی زندگی برخی از اشخاص اثرگذار کوفی در نحو را که قبل از خلیل و سیبویه می‌زیستند پرداخته است[۴].

خلاصه نظر مؤلف در موضوع پیدایش علم نحو آن است که این مسئله مرتبط با دانش‌های سابقی از عصر جاهلی و در دوران اسلامی به‌ویژه در زمینه خواندن و نوشتن است[۵].

در این میان اصول اولیه علم نحو به دست علی بن ابی‌طالب(ع) پی‌ریزی شد و او این اصول را با تقسیم‌بندی کلمه به اسم، فعل و حرف پایه‌گذاری کرد و این کار اولین گام در مسیر طولانی دستور زبان بود و به دستور ایشان توسط شاگرد ایشان ابوالاسود دئلی ابوابی به آن اضافه شد[۶]. پس از ابوالاسود شاگردانش عبدالرحمن بن هرمز، نصر بن عاصم، یحیی بن یعمر، عنسبة بن معدان مهری در رشد این علم گام برداشتند[۷].

نویسنده در بخش دوم به ریشه‌های اولیه نحو کوفی پرداخته است[۸]. اکثر مورخان بیان می‌کنند که اولین ریشه‌های نحو کوفی به دست ابوجعفر رؤاسی ظاهر گردید[۹] و اینکه او اولین مؤسس نحو در کوفه بوده و اینکه او اولین کسی بود که برای کوفیان کتاب نوشت و مهم‌ترین دلیل بر این مطلب گفتار شاگردش فراء بر این مطلب است[۱۰].

پانویس

  1. ر.ک: تقدیم، ص5
  2. ر.ک: همان، ص6
  3. ر.ک: متن کتاب، ص9
  4. ر.ک: همان، ص393
  5. ر.ک: همان، ص15
  6. ر.ک: همان، ص29
  7. ر.ک: همان، ص53
  8. ر.ک: همان، ص393
  9. ر.ک: همان
  10. ر.ک: همان، ص394

منابع مقاله

تقدیم و متن کتاب.

وابسته‌ها