الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ' به '') |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =/م7ح8 6063 PJ | ||
| موضوع =زبان شناسان عرب - زبان عربی - نحو - تاریخ | | موضوع =زبان شناسان عرب - زبان عربی - نحو - تاریخ | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
}} | }} | ||
'''الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي''' تألیف دکتر عبدالعال سالم مکرم (متولد 1944م) استاد زبان و ادبیات عرب، کتابی در موضوع تاریخ علم نحو | '''الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي'''، تألیف دکتر [[مکرم، عبدالعال سالم|عبدالعال سالم مکرم]] (متولد 1944م)، استاد زبان و ادبیات عرب، کتابی است در موضوع تاریخ علم نحو. | ||
نویسنده در این کتاب | نویسنده در این کتاب بر این عقیده است که از عصر ابوالاسود تا عصر خلیل و [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] یک دوران ناشناخته وجود داشته و در واقع دستور زبان عربی به معنای دقیق کلمه تولدش در کتاب سیبویه است، اما اطلاعات ما نسبت به وضعیت و جایگاه علم نحو قبل از خلیل و [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] بسیار محدود است و متأسفانه محققان به دلیل این محدودیت و فقر اطلاعاتی به آن نپرداخته‌اند<ref>ر.ک: تقدیم، ص5</ref>. | ||
اما این طبیعی نیست که کتاب سیبویه به این شکل از بلوغ و کمال یک‌دفعه به وجود آمده باشد و ریشه‌های قبلی نداشته باشد که حیات و رشد آن را فراهم کند. | اما این طبیعی نیست که کتاب سیبویه به این شکل از بلوغ و کمال یک‌دفعه به وجود آمده باشد و ریشه‌های قبلی نداشته باشد که حیات و رشد آن را فراهم کند. | ||
این کتاب در واقع به دنبال کاوش و روشن‌کردن این دوران | این کتاب در واقع به دنبال کاوش و روشن‌کردن این دوران و عالمانی است که حاصل تحقیقات و پژوهش‌های آنها در کتاب [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] نمود پیدا کرده است<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>. | ||
نویسنده در موضوع اشخاصی که قبل از خلیل و سیبویه ساختار نحو عربی را پایه‌ریزی کردند، مطالب کتابش را به دو بخش تقسیم نموده است. در بخش اول درباره نحویان بصری قبل از خلیل و سیبویه سخن گفته <ref> ر.ک: | نویسنده در موضوع اشخاصی که قبل از خلیل و [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] ساختار نحو عربی را پایه‌ریزی کردند، مطالب کتابش را به دو بخش تقسیم نموده است. در بخش اول درباره نحویان بصری قبل از خلیل و [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] سخن گفته<ref>ر.ک: متن کتاب، ص9</ref> و در بخش دوم به بررسی زندگی برخی از اشخاص اثرگذار کوفی در نحو را که قبل از خلیل و [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] می‌زیستند پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص393</ref>. | ||
خلاصه نظر مؤلف در موضوع پیدایش علم نحو آن است که این مسئله مرتبط با دانش‌های سابقی از عصر جاهلی و در دوران اسلامی به‌ویژه در زمینه خواندن و نوشتن است | خلاصه نظر مؤلف در موضوع پیدایش علم نحو آن است که این مسئله مرتبط با دانش‌های سابقی از عصر جاهلی و در دوران اسلامی به‌ویژه در زمینه خواندن و نوشتن است<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>. | ||
در این میان اصول اولیه علم نحو به دست علی بن ابی‌طالب (ع) پی‌ریزی شد و او این اصول را با تقسیم‌بندی کلمه به اسم، | در این میان اصول اولیه علم نحو به دست علی بن ابی‌طالب(ع) پی‌ریزی شد و او این اصول را با تقسیم‌بندی کلمه به اسم، فعل و حرف پایه‌گذاری کرد و این کار اولین گام در مسیر طولانی دستور زبان بود و به دستور ایشان توسط شاگرد ایشان [[ابوالاسود دئلی]] ابوابی به آن اضافه شد<ref> ر.ک: همان، ص29</ref>. پس از ابوالاسود شاگردانش عبدالرحمن بن هرمز، نصر بن عاصم، یحیی بن یعمر، عنسبة بن معدان مهری در رشد این علم گام برداشتند<ref> ر.ک: همان، ص53</ref>. | ||
نویسنده در بخش دوم به ریشه‌های اولیه نحو کوفی پرداخته <ref> ر.ک: همان، ص393</ref> | نویسنده در بخش دوم به ریشه‌های اولیه نحو کوفی پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص393</ref>. اکثر مورخان بیان می‌کنند که اولین ریشه‌های نحو کوفی به دست ابوجعفر رؤاسی ظاهر گردید<ref>ر.ک: همان</ref> و اینکه او اولین مؤسس نحو در کوفه بوده و اینکه او اولین کسی بود که برای کوفیان کتاب نوشت و مهم‌ترین دلیل بر این مطلب گفتار شاگردش فراء بر این مطلب است<ref>ر.ک: همان، ص394</ref>. | ||
==پانویس== | |||
<references/> | |||
==منابع مقاله== | |||
تقدیم و متن کتاب. | |||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)]] | |||
[[رده:مقالات خرداد 01 باقی زاده]] | [[رده:مقالات خرداد 01 باقی زاده]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده آبان 01]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1401]] | ||
[[رده:مقالات کامل آبان ماه باقی زاده]] | [[رده:مقالات کامل آبان ماه باقی زاده]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۵
| الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مکرم، عبدالعال سالم (نويسنده) |
| ناشر | مؤسسة الرسالة |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1413ق - 1993م |
| چاپ | 2 |
| شابک | - |
| موضوع | زبان شناسان عرب - زبان عربی - نحو - تاریخ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /م7ح8 6063 PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الحلقة المفقودة في تاريخ النحو العربي، تألیف دکتر عبدالعال سالم مکرم (متولد 1944م)، استاد زبان و ادبیات عرب، کتابی است در موضوع تاریخ علم نحو.
نویسنده در این کتاب بر این عقیده است که از عصر ابوالاسود تا عصر خلیل و سیبویه یک دوران ناشناخته وجود داشته و در واقع دستور زبان عربی به معنای دقیق کلمه تولدش در کتاب سیبویه است، اما اطلاعات ما نسبت به وضعیت و جایگاه علم نحو قبل از خلیل و سیبویه بسیار محدود است و متأسفانه محققان به دلیل این محدودیت و فقر اطلاعاتی به آن نپرداخته‌اند[۱].
اما این طبیعی نیست که کتاب سیبویه به این شکل از بلوغ و کمال یک‌دفعه به وجود آمده باشد و ریشه‌های قبلی نداشته باشد که حیات و رشد آن را فراهم کند.
این کتاب در واقع به دنبال کاوش و روشن‌کردن این دوران و عالمانی است که حاصل تحقیقات و پژوهش‌های آنها در کتاب سیبویه نمود پیدا کرده است[۲].
نویسنده در موضوع اشخاصی که قبل از خلیل و سیبویه ساختار نحو عربی را پایه‌ریزی کردند، مطالب کتابش را به دو بخش تقسیم نموده است. در بخش اول درباره نحویان بصری قبل از خلیل و سیبویه سخن گفته[۳] و در بخش دوم به بررسی زندگی برخی از اشخاص اثرگذار کوفی در نحو را که قبل از خلیل و سیبویه می‌زیستند پرداخته است[۴].
خلاصه نظر مؤلف در موضوع پیدایش علم نحو آن است که این مسئله مرتبط با دانش‌های سابقی از عصر جاهلی و در دوران اسلامی به‌ویژه در زمینه خواندن و نوشتن است[۵].
در این میان اصول اولیه علم نحو به دست علی بن ابی‌طالب(ع) پی‌ریزی شد و او این اصول را با تقسیم‌بندی کلمه به اسم، فعل و حرف پایه‌گذاری کرد و این کار اولین گام در مسیر طولانی دستور زبان بود و به دستور ایشان توسط شاگرد ایشان ابوالاسود دئلی ابوابی به آن اضافه شد[۶]. پس از ابوالاسود شاگردانش عبدالرحمن بن هرمز، نصر بن عاصم، یحیی بن یعمر، عنسبة بن معدان مهری در رشد این علم گام برداشتند[۷].
نویسنده در بخش دوم به ریشه‌های اولیه نحو کوفی پرداخته است[۸]. اکثر مورخان بیان می‌کنند که اولین ریشه‌های نحو کوفی به دست ابوجعفر رؤاسی ظاهر گردید[۹] و اینکه او اولین مؤسس نحو در کوفه بوده و اینکه او اولین کسی بود که برای کوفیان کتاب نوشت و مهم‌ترین دلیل بر این مطلب گفتار شاگردش فراء بر این مطلب است[۱۰].
پانویس
منابع مقاله
تقدیم و متن کتاب.