ابن عربي و مولد لغة‌ جديدة

ابن عربي و مولد لغة‌ جديدة
پدیدآوران	حکیم، سعاد (نویسنده)
ناشر	دندره للطباعه و النشر مجد (المؤسسة الجامعية للدراسات و النشر و التوزيع)
مکان نشر	لبنان - بيروت
سال نشر	1411ق. = 1991م.
چاپ	چاپ يکم
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏/الف‎?‎ح‎? / 279/2 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ابن عربي و مولد لغة‌ جديدة، عنوان کتابی است از بانوی مؤلف عرب، دکتر سعاد حکیم، به زبان عربی.

بانو سعاد، در این اثر به دنبال بیان ارتباط میان زندگی و زبان در نزد ابن عربی و رابطه بین دنیای او و نگاه او به این عالم و بین زبان (لغت) وی است.

ساختار

کتاب حاوی اهدائیه، مقدمه، محتوای مطالب در چهار فصل و یک خاتمه است.

گزارش محتوا

دکتر سعاد حکیم، راه تحقیق در علوم عرفانی را با اثر مهم «المعجم الصوفي» آغاز کرد. این نفوذ به دنیای فکری و زبانی صوفیه و به‌ویژه محی‌الدین عربی، به او اجازه داد تا گام‌های بلندتری بردارد. اینجا بود که در کتاب جدیدش با عنوان «ابن عربي و مولد لغة جديدة»، یعنی کتاب حاضر، به بررسی میدانی در مورد واژگان شیخِ اکبر پرداخته و به دنبال مکانیسم تولید اصطلاحات نزد او است. سعاد حکیم در این کتاب از پویایی ایجاد این اصطلاحات نزد ابن عربی بحث می‌کند و به ایده زبان‌شناسانه و قانونی که ایجاد این اصطلاحات را به درک او از جهان پیوند می‌دهد، هدایت می‌شود.

این بانوی مؤلف در کتاب حاضر توضیح می‌دهد که ابن عربی حضور صوفیانه را از حضور در اعماق به زبانی وجودی منتقل کرد و با تغییر و تحول در لفظ مفرد از دلالتش بر ذات به دلالتش بر معنایی که قائم به ذات است، به یک پیشرفت و گشایش زبانی دست یافت....

غرض از طرح مباحث این کتاب این است که ارتباط میان زندگی و زبان ابن عربی و رابطه بین دنیای او و نگاه او به این عالم و بین زبان (لغت) وی مشخص شود.

مباحث این کتاب در چهار فصل بیان شده است:

در فصل اول نویسنده به‌صورت اجمالی به معرفی کسانی پرداخته که پیش‌تر درباره مباحث زبانی ابن عربی، تحقیق کرده‌اند.

او در فصل دوم، به‌صورت کلی درنگی لغوی در کلمات ابن عربی، کرده است؛ اعم از کلماتی که از پیشینیان به ارث برده و میراث‌دار آنان بوده است (کلمات موروثه) یا کلماتی که خودش در راستای عادی‌سازی زبان عرفان، به وجود آورده است (کلمات جدیده).

مباحث فصل سوم کتاب، اختصاص دارد به کلماتی از ابن عربی که میراث‌دار آنها بوده است. نویسنده این فصل را در 3 بخش بیان کرده است: در بخش اول از گفتمان زبانی صوفیانه‌ای صحبت کرده که ابن عربی وارث آن است. در بخش دوم، از این صحبت کرده که چگونه ابن عربی میراث‌دار زبان (لغت) و تجربه است و در سومین بخش که آخرین بخش از مباحث فصل سوم است از عادی‌سازی و نرمال‌سازی زبان صوفیانه‌ای که ابن عربی میراث‌دار آن است، توسط او، صحبت شده است. چهارمین فصل کتاب، آخرین فصل مطالب آن است؛ نویسنده این فصل را اختصاص داده به زبان جدید ابن عربی (زبانی که در راستای نرمالایز کردن زبان صوفیانه به‌کار برده است) و ارتباط این زبان با شهودات عرفانی او.

وی مطالب این فصل را در 3 بخش ارائه کرده است: در بخش اول به بیان شهود ابن عربی که منشأ زایش و پیدایش این زبان جدید است، پرداخته. در بخش دوم سعی کرده تکنیک و روش ابن عربی را در چیزی که نویسنده آن را تحولات لفظ مفرد موروث، می‌نامد، استخراج کند. در سومین بخش او با مقایسه و نشان دادن موارد، به ما نشان می‌دهد که «اضافه»، نزد شیخِ اکبر یک صیغه لغوی جدید است.

خاتمه مطالب کتاب، در اشاره به نقش زبان ابن عربی در سیر اندیشه صوفیانه پس از او نگارش یافته است.

وضعیت کتاب

فهرست شواهد و پس از آن فهرست مطالبِ، در انتهای کتاب ذکر شده است.

پاورقی‌ها غالبا به ارجاعات، اختصاص یافته است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.