اخسیکتی، احمد بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۵۲

اخسیکتی، احمد بن محمد

نام	اخسیکتی، احمد بن محمد
نام‌های دیگر	اخ‍س‍ی‍ک‍ت‍ی‌، ذو ال‍ف‍ض‍ای‍ل‌ اخ‍ش‍ی‍ک‍ث‍ی‌، اح‍م‍د ب‍ن م‍ح‍م‍د ذو ال‍ف‍ض‍ائ‍ل‌، اح‍م‍د ب‍ن م‍ح‍م‍د ابن خدیو اخسیکتی، احمد بن محمد اخسیکتی، ابورشاد احمد بن محمد
نام پدر	محمد
متولد	ح 460ق
محل تولد	اخسیکت یکی از شهرهای ماوراءالنهر در منطقۀ فرغانه در شمال رود سیحون
رحلت	ح528 ق
اساتید	ابوالقاسم، محمود بن محمد صوفى ابوالمظفر، منصور
برخی آثار	رسالة الطیر ابن سینا چهارده رساله
کد مؤلف	AUTHORCODE00696AUTHORCODE

برای دیگر کاربردها، اخستیکی (ابهام‌زدایی) را ببینید.

ابورشاد، احمد بن محمد بن قاسم بن خديو اَخْسیکَتى (ح460-ح528ق)، محدث و ادیب بود و ابن قطلوبغا وى را در شمار حنفيان آورده است.

ولادت

یشان ملقب به ذوالفضائل، در حدود سال 460ق، در اخسیکت، یکى از شهرهاى ماوراءالنهر، ديده به جهان گشود.

اساتید

وى از ابوالقاسم، محمود بن محمد صوفى حديث آموخت، سپس به مرو رفت و نزد ابوالمظفر، منصور، نياى عبدالكريم سمعانى، به كار حديث ادامه داد و چون بر زبان، نظم و نثر عرب احاطه داشت، در این شهر با بزرگان ادب به مناظره و مشاعره مى‌پرداخت.

وى و برادرش محمد، ملقب به ذوالمناقب كه در دوره تحصيل در اخسیکت و سفر به مرو همراه او بود، هر دو، در میان اديبان مرو به چيرگى شهره بودند.

شاگردان

سمعانى، مى‌گوید: «بيشتر فضلاى خراسان نزد وى ادب مى‌آموختند، اما از شاگردانش، كسى را جز خود سمعانى نمى‌شناسیم».

وفات

وى در مرو به کتابت در ديوان حكومت اشتغال داشت و در همان شهر درگذشت. بيشتر منابع، تاريخ وفات او را 528ق، نوشته‌اند، به‌جز سيوطى كه تاريخ 526ق و سمعانى، در «الأنساب» كه 530ق، را ياد كرده‌اند.

رابطه او با شعر

همه آنچه از اخسیکتى در دست است، ابياتى بيش نيست؛ چند بيتى درباره سمعانى سروده و به خود او داده است و دو پاره شعر كه یکى را ياقوت از روى ديوان شعر او بازگو كرده است. این شعر، پاسخى است به دو بيت از ابوالعلاى معرى كه در آن مردم دنيا را از دو گروه بيرون نمى‌داند: عاقل بى‌دين و دين‌دار بى‌عقل. وى در پاسخ، دين‌دار را به‌هرحال، رستگار و بى‌دين را گمراه مى‌داند و ابوالعلا را سرگردان در این وادى.

آثار

منابع، مجموعاً چهار اثر به وى نسبت داده‌اند كه هيچ‌كدام بر جاى نمانده است كه عبارتند از:

1. ديوان شعر؛

2. زوائد في شرح سقط الزند ابوالعلاى معرى؛

3. کتابى در تاريخ ياقوت كه به تاريخ ابى رشاد نيز معروف بوده است؛

4. کتاب في قولهم كذب علیک كذا ياقوت^[۱].

پانویس

↑ انواری، محمدجواد، ج7، ص185

منابع مقاله

انواری، محمدجواد، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی،چاپ دوم، 1377.

وابسته‌ها

رسالة الطیر ابن سینا

چهارده رساله

[1] انواری، محمدجواد، ج7، ص185

[۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
-[[پرونده:NUR00696.jpg|بندانگشتی|اخسیکتی، احمد بن محمد ]]
+[[پرونده:NUR00696.jpg|بندانگشتی|اخسیکتی، احمد بن محمد]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|اخسیکتی، احمد بن محمد
+! نام!! data-type="authorName" |اخسیکتی، احمد بن محمد
 |-
-|نام های دیگر
+|نام‌های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'| اخ‍س‍ی‍ک‍ت‍ی‌، ذو ال‍ف‍ض‍ای‍ل‌
+| data-type="authorOtherNames" | اخ‍س‍ی‍ک‍ت‍ی‌، ذو ال‍ف‍ض‍ای‍ل‌
-اخ‍ش‍ی‍ک‍ث‍ی‌، اح‍م‍د ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د
+اخ‍ش‍ی‍ک‍ث‍ی‌، اح‍م‍د ب‍ن م‍ح‍م‍د
-ذو ال‍ف‍ض‍ائ‍ل‌، اح‍م‍د ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د
+ذو ال‍ف‍ض‍ائ‍ل‌، اح‍م‍د ب‍ن م‍ح‍م‍د
 ابن خدیو اخسیکتی، احمد بن محمد
-اخسیکتی، ابو رشاد احمد بن محمد
+اخسیکتی، ابورشاد احمد بن محمد
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |محمد
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|
+| data-type="authorbirthDate" |ح 460ق
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |اخسیکت  یکی از شهرهای ماوراءالنهر در منطقۀ فرغانه در شمال رود سیحون
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|528 هـ.ق
+| data-type="authorDeathDate" |ح528 ق
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |ابوالقاسم، محمود بن محمد صوفى
+ابوالمظفر، منصور
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|[[دیوان اثیرالدین اخسیکتی]] / نوع اثر: کتاب  / نقش: نويسنده
+| data-type="authorWritings" |[[رسالة الطیر ابن سینا]]
-|-class='articleCode'
+[[چهارده رساله]]
-|کد مولف
+|- class="articleCode"
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE696AUTHORCODE
+|کد مؤلف
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00696AUTHORCODE
 |}
 </div>
+{{کاربردهای دیگر|اخستیکی (ابهام‌زدایی)}}
+'''ابورشاد، احمد بن محمد بن قاسم بن خديو اَخْسیکَتى''' (ح460-ح528ق)، محدث و ادیب بود و ابن قطلوبغا وى را در شمار حنفيان آورده است.
+==ولادت==
+یشان ملقب به ذوالفضائل، در حدود سال 460ق، در اخسیکت، یکى از شهرهاى ماوراءالنهر، ديده به جهان گشود.
-«ابورشاد، احمد بن محمد بن قاسم بن خديو اَخْسيكَتى»، ملقب به ذوالفضائل، در حدود سال 460ق، در اخسيكت، يكى از شهرهاى ماوراءالنهر، ديده به جهان گشود.
+==اساتید==
+وى از ابوالقاسم، محمود بن محمد صوفى حديث آموخت، سپس به مرو رفت و نزد ابوالمظفر، منصور، نياى عبدالكريم [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]]، به كار حديث ادامه داد و چون بر زبان، نظم و نثر عرب احاطه داشت، در این شهر با بزرگان ادب به مناظره و مشاعره مى‌پرداخت.
-او محدث و اديب بوده و ابن قطلوبغا وى را در شمار حنفيان آورده است.
-وى از ابوالقاسم، محمود بن محمد صوفى حديث آموخت، سپس به مرو رفت و نزد ابوالمظفر، منصور، نياى عبد الكريم سمعانى، به كار حديث ادامه داد و چون بر زبان، نظم و نثر عرب احاطه داشت، در اين شهر با بزرگان ادب به مناظره و مشاعره مى‌پرداخت.
-وى و برادرش محمد، ملقب به ذوالمناقب كه در دوره تحصيل در اخسيكت و سفر به مرو همراه او بود، هر دو، در ميان اديبان مرو به چيرگى شهره بودند.
+وى و برادرش محمد، ملقب به ذوالمناقب كه در دوره تحصيل در اخسیکت و سفر به مرو همراه او بود، هر دو، در میان اديبان مرو به چيرگى شهره بودند.
-سمعانى، مى‌گويد: «بيشتر فضلاى خراسان نزد وى ادب مى‌آموختند، اما از شاگردانش، كسى را جز خود سمعانى نمى‌شناسيم».
+==شاگردان==
+[[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]]، مى‌گوید: «بيشتر فضلاى خراسان نزد وى ادب مى‌آموختند، اما از شاگردانش، كسى را جز خود [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]] نمى‌شناسیم».
-وى در مرو به کتابت در ديوان حكومت اشتغال داشت و در همان شهر درگذشت. بيشتر منابع، تاريخ وفات او را 428ق، نوشته‌اند، به‌جز سيوطى كه تاريخ 526ق و سمعانى، در «الأنساب» كه 530ق، را ياد كرده‌اند.
+==وفات==
+وى در مرو به کتابت در ديوان حكومت اشتغال داشت و در همان شهر درگذشت. بيشتر منابع، تاريخ وفات او را 528ق، نوشته‌اند، به‌جز [[سيوطى]] كه تاريخ 526ق و [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]]، در «[[الأنساب]]» كه 530ق، را ياد كرده‌اند.
-همه آنچه از اخسيكتى در دست است، ابياتى بيش نيست؛ چند بيتى در باره سمعانى سروده و به خود او داده است و دو پاره شعر كه يكى را ياقوت از روى ديوان شعر او بازگو كرده است. اين شعر، پاسخى است به دو بيت از ابوالعلاى معرى كه در آن مردم دنيا را از دو گروه بيرون نمى‌داند: عاقل بى‌دين و دين‌دار بى‌عقل. وى در پاسخ، دين‌دار را به‌هرحال، رستگار و بى‌دين را گمراه مى‌داند و ابوالعلا را سرگردان در اين وادى.
+==رابطه او با شعر==
+همه آنچه از اخسیکتى در دست است، ابياتى بيش نيست؛ چند بيتى درباره [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد |سمعانى]] سروده و به خود او داده است و دو پاره شعر كه یکى را ياقوت از روى ديوان شعر او بازگو كرده است. این شعر، پاسخى است به دو بيت از ابوالعلاى معرى كه در آن مردم دنيا را از دو گروه بيرون نمى‌داند: عاقل بى‌دين و دين‌دار بى‌عقل. وى در پاسخ، دين‌دار را به‌هرحال، رستگار و بى‌دين را گمراه مى‌داند و ابوالعلا را سرگردان در این وادى.
+==آثار==
 منابع، مجموعاً چهار اثر به وى نسبت داده‌اند كه هيچ‌كدام بر جاى نمانده است كه عبارتند از:
 . ديوان شعر؛
-. زوائد فى شرح سقط الزند ابوالعلاى معرى؛
+. زوائد في شرح سقط الزند ابوالعلاى معرى؛
 . کتابى در تاريخ ياقوت كه به تاريخ ابى رشاد نيز معروف بوده است؛
-. کتاب فى قولهم كذب عليك كذا ياقوت.
+. کتاب في قولهم كذب علیک كذا ياقوت<ref>انواری، محمدجواد، ج7، ص185</ref>.
+==پانویس==
+<references/>
-== منابع مقاله ==
+==منابع مقاله==
+انواری، محمدجواد، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی،چاپ دوم، 1377.
-دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج 7، ص 185، نوشته محمدجواد انوارى.
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
-== وابسته‌ها ==
-{{وابسته‌ها}}
+[[رسالة الطیر ابن سینا]]
-[[رسالة الطیر ابن سینا]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مترجم
+[[چهارده رساله]]
 [[رده:زندگی‌نامه]]