ديوان اسعد گرگانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'غـ' به 'غ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'دیوان اشعار (ابهام زدایی)' به 'دیوان اشعار (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[گرگانی، | [[گرگانی، فخرالدين اسعد]] (نویسنده) | ||
[[مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)]] (سایر) | [[مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)]] (سایر) | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =38848 | ||
| کتابخوان همراه نور = | | کتابخوان همراه نور = | ||
| کد پدیدآور =18218-12370 | | کد پدیدآور =18218-12370 | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|دیوان اشعار (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''ديوان اسعد گرگانی،''' عنوان مجموعه اشعار فخرالدین اسعد گرگانی شاعر و داستان‌سرای ایرانی نیمه نخست سده پنجم هجری است. این اثر همان مثنوی «ویس و رامین»، به‌علاوه ابیات پراکنده اوست که در یک جلد به زبان فارسی چاپ شده است. | '''ديوان اسعد گرگانی،''' عنوان مجموعه اشعار [[گرگانی، فخرالدين اسعد|فخرالدین اسعد گرگانی]](متوفای466ق) شاعر و داستان‌سرای ایرانی نیمه نخست سده پنجم هجری است. این اثر همان مثنوی «ویس و رامین»، به‌علاوه ابیات پراکنده اوست که در یک جلد به زبان فارسی چاپ شده است. | ||
فخرالدین اسعد گرگانی در اوایل قرن پنجم هجری در عهد سلطان طغرل بیگ سلجوقی (432-455) در گرگان چشم به جهان گشود. ظاهرا در شعر فخری تخلص می‌کرد و درفرهنگ‌ها و هرجا اشاره‌ای به شعر او داشتند از او با عنوان فخری گرگانی نام برده‌اند.<ref>ر.ک: نیکزاد، مرتضی، سیری در دیوان فخرالدین اسعد | [[گرگانی، فخرالدين اسعد|فخرالدین اسعد گرگانی]] در اوایل قرن پنجم هجری در عهد سلطان طغرل بیگ سلجوقی (432-455) در گرگان چشم به جهان گشود. ظاهرا در شعر فخری تخلص می‌کرد و درفرهنگ‌ها و هرجا اشاره‌ای به شعر او داشتند از او با عنوان فخری گرگانی نام برده‌اند.<ref>ر.ک: نیکزاد، مرتضی، سیری در دیوان فخرالدین اسعد گرگانی، ص23</ref> | ||
«[[گرگانی، فخرالدين اسعد|فخرالدین گرگانی]]» نام گرگان را 49 بار در منظومه عاشقانه ویس و رامین آورده است او این سرزمین شرق «ناحیه استان گلستان فعلی» را در همان قرن پنجم به خاطر طبعیت زیبا و گلها و ریاحین و نسیم خنک و با طراوتش گلستان نامید و توصیف کرد.<ref>ر.ک: همان</ref> دلیل این اشاره متقن آن است که وقایع داستان ویس و رامین در همین ناحیه منحصرا در ایران شمالی جریان می‌یابد. میدان وقوع حوادث از خراسان شرقی تا ماد که البته بیشتر صحنه‌ها مربوط به مرو است و نخجیرگاه پادشاه ازشمال باختری مرو در ناحیه خزر «گرگان» است و گاه در لشکرکشی‌ها به ساری و آمل در سرزمین طبرستان اشاره دارد.<ref>ر.ک: همان</ref> | |||
[[گرگانی، فخرالدين اسعد|فخرالدین]] از اکثر علوم زمان خود بهره‌مند بود و اطلاع کافی داشت. سروده‌هایش همه روان و شیرین و شیوا و پر نغز و مغز و بامعنی است و می‌توان با خواندن منظومه ویس و رامین مطالب متنوع و گوناگون(پند و حکمت و مثل...) از آن استنتاج و استخراج نمود. فخرالدین اگر حکمران و پادشاهی را ستود‌ه از واقعیت بوده و صفات نیکویشان را به عنوان شکر و سپاس برشمرده است.<ref>ر.ک: همان، ص24</ref> | |||
از آغاز داستان ویس و رامین برمی‌آید | از آغاز داستان ویس و رامین برمی‌آید فخرالدین خط و زبان پهلوی را خوانده و می‌دانسته و داستان ویس و رامین را از یک اصل پهلوی ترجمه نموده و از اشتقاق کلمات، دم از پهلوی‌دانی خود زده است. گرچه متن اصلی داستان ویس و رامین، پهلوی بوده و فخرالدین آن را به فارسی دری به نظم درآورده است، ولی برخی کلمات پهلوی را هنگام نقل به شعر خود راه داده و آورده است مثل(دژخیم) بمعنی "بدخو" (دژپسند) بمعنی "بدخواه"و دژمان بمعنی "بداندیش" و....<ref>ر.ک: همان، ص24-25</ref> | ||
==پدید آمدن این منظومه== | ==پدید آمدن این منظومه== | ||
فخرالدین اسعد گرگانی این منظومه را به درخواست عمید ابوا لفتح مظفر حاکم اصفهان سرود. او، ترجمه‌ای از داستان در دست داشت نامفهوم و دارای الفاظ عجیب و غریب بود که آن را به زبانی ساده و گویا، شیرین و روان به نظم درآورد.<ref>ر.ک: همان، ص25-26</ref> از این شاعر به جز “ویس و رامین” و چند بیت پراکنده اثر دیگری در دست نیست. | [[گرگانی، فخرالدين اسعد|فخرالدین اسعد گرگانی]] این منظومه را به درخواست عمید ابوا لفتح مظفر حاکم اصفهان سرود. او، ترجمه‌ای از داستان در دست داشت نامفهوم و دارای الفاظ عجیب و غریب بود که آن را به زبانی ساده و گویا، شیرین و روان به نظم درآورد.<ref>ر.ک: همان، ص25-26</ref> از این شاعر به جز “ویس و رامین” و چند بیت پراکنده اثر دیگری در دست نیست. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references /> | ||
== | ==منابع مقاله== | ||
نیکزاد، مرتضی، سیری در دیوان فخرالدین اسعد گرگانی - بازیگران و قهرمانان اصلی داستان ویس و رامین به روایت ابیات، | نیکزاد، مرتضی، سیری در دیوان فخرالدین اسعد گرگانی - بازیگران و قهرمانان اصلی داستان ویس و رامین به روایت ابیات، حافظ» شهریور 1390 - شماره 85. | ||
{{شعر و شاعری}} | |||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۶: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]] | |||
[[رده:مقالات خرداد 01 یقموری]] | [[رده:مقالات خرداد 01 یقموری]] | ||
[[رده:مقالات بارگذاری شده 01 قربانی | [[رده:مقالات بارگذاری شده تیرماه 01 قربانی]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی شده1]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 مرداد 1401]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۵۹
| ديوان اسعد گرگانی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | گرگانی، فخرالدين اسعد (نویسنده) مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) (سایر) |
| ناشر | مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) |
| مکان نشر | ايران - قم |
| چاپ | چاپ يکم |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ديوان اسعد گرگانی، عنوان مجموعه اشعار فخرالدین اسعد گرگانی(متوفای466ق) شاعر و داستان‌سرای ایرانی نیمه نخست سده پنجم هجری است. این اثر همان مثنوی «ویس و رامین»، به‌علاوه ابیات پراکنده اوست که در یک جلد به زبان فارسی چاپ شده است.
فخرالدین اسعد گرگانی در اوایل قرن پنجم هجری در عهد سلطان طغرل بیگ سلجوقی (432-455) در گرگان چشم به جهان گشود. ظاهرا در شعر فخری تخلص می‌کرد و درفرهنگ‌ها و هرجا اشاره‌ای به شعر او داشتند از او با عنوان فخری گرگانی نام برده‌اند.[۱]
«فخرالدین گرگانی» نام گرگان را 49 بار در منظومه عاشقانه ویس و رامین آورده است او این سرزمین شرق «ناحیه استان گلستان فعلی» را در همان قرن پنجم به خاطر طبعیت زیبا و گلها و ریاحین و نسیم خنک و با طراوتش گلستان نامید و توصیف کرد.[۲] دلیل این اشاره متقن آن است که وقایع داستان ویس و رامین در همین ناحیه منحصرا در ایران شمالی جریان می‌یابد. میدان وقوع حوادث از خراسان شرقی تا ماد که البته بیشتر صحنه‌ها مربوط به مرو است و نخجیرگاه پادشاه ازشمال باختری مرو در ناحیه خزر «گرگان» است و گاه در لشکرکشی‌ها به ساری و آمل در سرزمین طبرستان اشاره دارد.[۳]
فخرالدین از اکثر علوم زمان خود بهره‌مند بود و اطلاع کافی داشت. سروده‌هایش همه روان و شیرین و شیوا و پر نغز و مغز و بامعنی است و می‌توان با خواندن منظومه ویس و رامین مطالب متنوع و گوناگون(پند و حکمت و مثل...) از آن استنتاج و استخراج نمود. فخرالدین اگر حکمران و پادشاهی را ستود‌ه از واقعیت بوده و صفات نیکویشان را به عنوان شکر و سپاس برشمرده است.[۴]
از آغاز داستان ویس و رامین برمی‌آید فخرالدین خط و زبان پهلوی را خوانده و می‌دانسته و داستان ویس و رامین را از یک اصل پهلوی ترجمه نموده و از اشتقاق کلمات، دم از پهلوی‌دانی خود زده است. گرچه متن اصلی داستان ویس و رامین، پهلوی بوده و فخرالدین آن را به فارسی دری به نظم درآورده است، ولی برخی کلمات پهلوی را هنگام نقل به شعر خود راه داده و آورده است مثل(دژخیم) بمعنی "بدخو" (دژپسند) بمعنی "بدخواه"و دژمان بمعنی "بداندیش" و....[۵]
پدید آمدن این منظومه
فخرالدین اسعد گرگانی این منظومه را به درخواست عمید ابوا لفتح مظفر حاکم اصفهان سرود. او، ترجمه‌ای از داستان در دست داشت نامفهوم و دارای الفاظ عجیب و غریب بود که آن را به زبانی ساده و گویا، شیرین و روان به نظم درآورد.[۶] از این شاعر به جز “ویس و رامین” و چند بیت پراکنده اثر دیگری در دست نیست.
پانویس
منابع مقاله
نیکزاد، مرتضی، سیری در دیوان فخرالدین اسعد گرگانی - بازیگران و قهرمانان اصلی داستان ویس و رامین به روایت ابیات، حافظ» شهریور 1390 - شماره 85.