تفسیر بصائر یمینی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' )' به ')')
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۸: خط ۸:
[[رواقی، علی]] (مصحح)
[[رواقی، علی]] (مصحح)
|زبان  
|زبان  
| زبان = فارسي   
| زبان = فارسی
| کد کنگره = ت7 / 94/38 BP  
| کد کنگره = ت7 / 94/38 BP  
| موضوع =  
| موضوع =  
|ناشر  
|ناشر  
| ناشر =بنياد فرهنگ ايران
| ناشر =بنياد فرهنگ ايران
| مکان نشر = ايران - تهران
| مکان نشر = ايران - تهران
| سال نشر = 1359ش.
| سال نشر = 1359ش.  
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE50826AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE50826AUTOMATIONCODE
| چاپ = چاپ يکم    
| چاپ = چاپ يکم  
| شابک =978-600-247-253-3
| شابک =978-600-247-253-3
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =50826
| کتابخوان همراه نور =
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
خط ۲۶: خط ۲۶:
}}
}}


'''تفسیر بصائر یمینی''' تألیف [[نیشابوری، محمد بن محمود|قاضی معین‌الدین محمد بن محمود نیشابوری مرو رودی]] (متوفای 599ق)، این کتاب ترجمه تفسیری کامل از قرآن، همراه با قصه‌های قرآنی که در سده ششم هجری نوشته شده است.
'''تفسیر بصائر یمینی،''' تألیف [[نیشابوری، محمد بن محمود|قاضی معین‌الدین محمد بن محمود نیشابوری مرورودی]] (متوفای 599ق)، است که در سده ششم هجری نوشته شده است.


در میان نگارشهای تفسیری، «بصائر» از خوش تعبیرترین تفاسیر موجز قرن ششم هجری است که با نثری روان و گویا با اندکی شرح کلمات، ذکر قصص و یادآوری برخی احتمالات تفسیری به نگارش درآمده است، پیش از آن تفسیرهای دیگری بر همین سبک موجز مانند [[تفسیر سورآبادی]] (متوفای حدود 526ق)، تفسیر «[[تاج التراجم في تفسير القرآن للأعاجم|تاج‌ التراجم]]» (متوفای حدود 460ق) و «[[تفسیر النسفي|نسفی]]» (متوفای 538) و تفسیر «کمبریج» (نسخه محفوظ در دانشگاه کمبریج) به تصحیح [[جلال متین]]، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1349، از مؤلفی ناشناخته به نگارش درآمده است، البته تفسیرهای مفصل‌تر فارسی مانند: [[ترجمه تفسیر طبری|ترجمه منسوب به تفسیر طبری]] (460ق)، [[كشف الأسرار و عدة الأبرار|کشف‌الاسرار میبدی]](متوفای 530) و [[روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن|روض‌ الجنان]] [[ابوالفتوح رازی، حسین بن علی|ابوالفتوح رازی]] (متوفای حدود 536) نیز پیش از آن تألیف یافته است.<ref>ر.ک: ایازی، سید محمد علی، ص188-189</ref>
در میان نگارش‌های تفسیری، «بصائر» از خوش‌تعبیرترین تفاسیر موجز قرن ششم هجری است که با نثری روان و گویا با اندکی شرح کلمات، ذکر قصص و یادآوری برخی احتمالات تفسیری به نگارش درآمده است. پیش از آن تفسیرهای دیگری بر همین سبک موجز به نگارش درآمده است. البته تفسیرهای مفصل‌تر فارسی نیز پیش از آن تألیف یافته است<ref>ر.ک: ایازی، سید محمد علی، ص188-189</ref>.


روش تنظیم مطالب بصائر آن است که در آغاز سوره و آیه چنانپه روایتی در باب فضل سوره و آیه یا قرائت آن باشد ذکر کند و این یادکرد معمولا همراه با استدلال و توضیح است و گاه برای دفع شبهه نکاتی را بیان می‌کند و پاسخ آن را می‌دهد، چنانچه در فضل آیت‌الکرسی از پیامبر حدیثی را نقل می‌کند که در سوره‌ی بقره آیه‌ای هست که از همه آیه‌ها باید باشد، سپس خود پاسخ می‌دهد.
روش تنظیم مطالب بصائر آن است که در آغاز سوره و آیه چنانچه روایتی در باب فضل سوره و آیه یا قرائت آن باشد ذکر کند و این یادکرد معمولا همراه با استدلال و توضیح است و گاه برای دفع شبهه نکاتی را بیان می‌کند و پاسخ آن را می‌دهد؛ چنان‌که در فضل آیت‌الکرسی از پیامبر حدیثی را نقل می‌کند که در سوره‌ی بقره آیه‌ای هست که از همه آیه‌ها برتر است، آنگاه شبهه‌ای را مطرح می‌کند که لازمه این معنا نقصان دیگر آیه‌ها باید باشد، سپس خود پاسخ می‌دهد.


از طرف دیگر، افراط در ذکر فضیلت قرائت سوره ندارد، به گونه‌ای که در برخی از تفاسیر معمول است که ثوابهای بیشمار از طریق راویان معلوم‌الحال نقل می‌گردد. نیشابوری، معمولا به ذکر اسباب نزول اهتمام دارد و هر جا که آیتی با ذکر سبب نزول مقرون باشد، از نقل آن دریغ نمی‌ورزد و رابطه پنهان یک آیه و مطالب پوشیده را با توضیح سبب نزول روشن می‌سازد و گاه چند نقل قول در باب شأن نزول را بیان داشته و یکی را ترجیح می‌دهد.
از طرف دیگر، افراط در ذکر فضیلت قرائت سوره ندارد، به‌گونه‌ای که در برخی از تفاسیر معمول است که ثواب‌های بی‌شمار از طریق راویان معلوم‌الحال نقل می‌گردد. نیشابوری، معمولا به ذکر اسباب نزول اهتمام دارد و هرجا که آیتی با ذکر سبب نزول مقرون باشد، از نقل آن دریغ نمی‌ورزد و رابطه پنهان یک آیه و مطالب پوشیده را با توضیح سبب نزول روشن می‌سازد و گاه چند نقل قول در باب شأن نزول را بیان داشته و یکی را ترجیح می‌دهد.


شیوه نیشابوری آن است که از قصص به نحو وافر استفاده کند و هر کجا مناسبتی یافت آن داستانها را به دراز  آهنگی بیان کند و در یادکرد آن‌ها این روش را برگزیده که پیش از تفسیر آیه برای آماده کردن ذهنها و ایجاد جاذبه در شناخت آِیه، قصه را نقل کند.<ref>ر.ک: همان، ص190</ref>
شیوه نیشابوری آن است که از قصص به‌نحو وافر استفاده کند و هرکجا مناسبتی یافت، آن داستان‌ها را به درازآهنگی بیان کند و در یادکرد آن‌ها این روش را برگزیده که پیش از تفسیر آیه برای آماده کردن ذهن‌ها و ایجاد جاذبه در شناخت آِیه، قصه را نقل کند<ref>ر.ک: همان، ص190</ref>.


کتاب تفسیر بصائر یمینی چنانکه از نامش هم پیداست برای یمین‌الدوله بهرام شاه (ممدوح سنایی و کسی که کلیله و دمنه برای او ترجمه شده است) نوشته شده و چون پایان سلطنت بهرام شاه 547ق بوده پس باید این کتاب هم قبل از این تاریخ نوشته شده باشد.<ref>ر.ک: پور جوادی، امیر حسین، ص39</ref>
کتاب تفسیر بصائر یمینی برای یمین‌الدوله بهرام شاه نوشته شده و چون پایان سلطنت بهرام شاه 547ق بوده، پس باید این کتاب هم قبل از این تاریخ نوشته شده باشد<ref>ر.ک: پورجوادی، امیرحسین، ص39</ref>.


البته در این چاپ تنها بخشی از کتاب تفسیر بصائر از سوره فاتحه تا آیه 158 سوره آل عمران با تصحیح [[رواقی، علی|علی رواقی]] از سوی انتشارات بنیاد فرهنگ ایران در سال 1359ش منتشر گردیده است.
البته در این چاپ تنها بخشی از کتاب تفسیر بصائر از سوره فاتحه تا آیه 158 سوره آل عمران با تصحیح [[رواقی، علی|علی رواقی]] از سوی انتشارات بنیاد فرهنگ ایران در سال 1359ش منتشر گردیده است.
خط ۴۴: خط ۴۴:
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
#[[:noormags:7277|ایازی، سید محمد علی، تفسیر بصائر یمینی، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله بینات (موسسه معارف اسلامی امام رضا علیه السلام) تابستان 1374 - شماره 6 (‎4 صفحه - از 188 تا 191)]].
#[[:noormags:7277|ایازی، سید محمدعلی، «تفسیر بصائر یمینی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله بینات (مؤسسه معارف اسلامی امام رضا(ع)) تابستان 1374 - شماره 6 (‎4 صفحه - از 188 تا 191)]].
#[[:noormags:39882|پور جوادی، امیر حسین ، رساله موسیقی محمد بن محمود بن محمد نیشابوری، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله معارف، فروردين - آبان 1374 - شماره 34 و 35 (‎39 صفحه - از 32 تا 70 )]].
#[[:noormags:39882|پورجوادی، امیرحسین، رساله موسیقی محمد بن محمود بن محمد نیشابوری، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله معارف، فروردين - آبان 1374 - شماره 34 و 35 (‎39 صفحه - از 32 تا 70)]].


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
خط ۵۷: خط ۵۷:
[[رده: متون تفاسیر]]
[[رده: متون تفاسیر]]
[[رده:مقالات خرداد 01 باقی زاده]]
[[رده:مقالات خرداد 01 باقی زاده]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده1]]
[[رده:مقالات بازبینی شده خرداد 01]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 خرداد1401]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 خرداد1401]]
[[رده:مقالات تکمیلی کوتاه (خرداد-باقی‌زاده)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۴۹

تفسیر بصائر یمینی، تألیف قاضی معین‌الدین محمد بن محمود نیشابوری مرورودی (متوفای 599ق)، است که در سده ششم هجری نوشته شده است.

تفسير بصائر يميني
تفسیر بصائر یمینی
پدیدآوراننیشابوری، محمد بن محمود (نویسنده) رواقی، علی (مصحح)
ناشربنياد فرهنگ ايران
مکان نشرايران - تهران
سال نشر1359ش.
چاپچاپ يکم
شابک978-600-247-253-3
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
ت7 / 94/38 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

در میان نگارش‌های تفسیری، «بصائر» از خوش‌تعبیرترین تفاسیر موجز قرن ششم هجری است که با نثری روان و گویا با اندکی شرح کلمات، ذکر قصص و یادآوری برخی احتمالات تفسیری به نگارش درآمده است. پیش از آن تفسیرهای دیگری بر همین سبک موجز به نگارش درآمده است. البته تفسیرهای مفصل‌تر فارسی نیز پیش از آن تألیف یافته است[۱].

روش تنظیم مطالب بصائر آن است که در آغاز سوره و آیه چنانچه روایتی در باب فضل سوره و آیه یا قرائت آن باشد ذکر کند و این یادکرد معمولا همراه با استدلال و توضیح است و گاه برای دفع شبهه نکاتی را بیان می‌کند و پاسخ آن را می‌دهد؛ چنان‌که در فضل آیت‌الکرسی از پیامبر حدیثی را نقل می‌کند که در سوره‌ی بقره آیه‌ای هست که از همه آیه‌ها برتر است، آنگاه شبهه‌ای را مطرح می‌کند که لازمه این معنا نقصان دیگر آیه‌ها باید باشد، سپس خود پاسخ می‌دهد.

از طرف دیگر، افراط در ذکر فضیلت قرائت سوره ندارد، به‌گونه‌ای که در برخی از تفاسیر معمول است که ثواب‌های بی‌شمار از طریق راویان معلوم‌الحال نقل می‌گردد. نیشابوری، معمولا به ذکر اسباب نزول اهتمام دارد و هرجا که آیتی با ذکر سبب نزول مقرون باشد، از نقل آن دریغ نمی‌ورزد و رابطه پنهان یک آیه و مطالب پوشیده را با توضیح سبب نزول روشن می‌سازد و گاه چند نقل قول در باب شأن نزول را بیان داشته و یکی را ترجیح می‌دهد.

شیوه نیشابوری آن است که از قصص به‌نحو وافر استفاده کند و هرکجا مناسبتی یافت، آن داستان‌ها را به درازآهنگی بیان کند و در یادکرد آن‌ها این روش را برگزیده که پیش از تفسیر آیه برای آماده کردن ذهن‌ها و ایجاد جاذبه در شناخت آِیه، قصه را نقل کند[۲].

کتاب تفسیر بصائر یمینی برای یمین‌الدوله بهرام شاه نوشته شده و چون پایان سلطنت بهرام شاه 547ق بوده، پس باید این کتاب هم قبل از این تاریخ نوشته شده باشد[۳].

البته در این چاپ تنها بخشی از کتاب تفسیر بصائر از سوره فاتحه تا آیه 158 سوره آل عمران با تصحیح علی رواقی از سوی انتشارات بنیاد فرهنگ ایران در سال 1359ش منتشر گردیده است.

پانویس

  1. ر.ک: ایازی، سید محمد علی، ص188-189
  2. ر.ک: همان، ص190
  3. ر.ک: پورجوادی، امیرحسین، ص39

منابع مقاله

  1. ایازی، سید محمدعلی، «تفسیر بصائر یمینی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله بینات (مؤسسه معارف اسلامی امام رضا(ع)) تابستان 1374 - شماره 6 (‎4 صفحه - از 188 تا 191).
  2. پورجوادی، امیرحسین، رساله موسیقی محمد بن محمود بن محمد نیشابوری، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله معارف، فروردين - آبان 1374 - شماره 34 و 35 (‎39 صفحه - از 32 تا 70).

وابسته‌ها