حياة الإمام زين‌العابدين علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR15702J1.jpg | عنوان =حياة الإمام زين‌العابدين(ع) | عنو...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'علي بن حسين(ع)، امام چهارم' به 'علی بن حسین(ع)، امام چهارم') |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| پدیدآوران = [[مقرم، سید عبدالرزاق]] (نویسنده) | | پدیدآوران = [[مقرم، سید عبدالرزاق]] (نویسنده) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =/م8 / | | کد کنگره =/م8 / 43/6 BP | ||
| موضوع = | | موضوع = علی بن حسین(ع)، امام چهارم، 38 - 94ق. | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر = المکتبة الحيدرية | | ناشر = المکتبة الحيدرية | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| شابک =964-8163-20-0 | | شابک =964-8163-20-0 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =15702 | ||
| کتابخوان همراه نور = | | کتابخوان همراه نور = | ||
| کد پدیدآور =01465 | | کد پدیدآور =01465 | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
}} | }} | ||
'''حياة الإمام زين‌العابدين(ع)'''، نوشته عالم شیعی سید عبدالرزاق مقرم (متوفی 1391ق)، کتابی به زبان عربی در شرح حال، نصایح، حکمت‌ها و عبادات امام چهارم شیعیان است. | '''حياة الإمام زين‌العابدين(ع)'''، نوشته عالم شیعی [[مقرم، سید عبدالرزاق|سید عبدالرزاق مقرم]] (متوفی 1391ق)، کتابی به زبان عربی در شرح حال، نصایح، حکمت‌ها و عبادات امام چهارم شیعیان است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب مشتمل است بر: | کتاب مشتمل است بر: | ||
# تمهید (در شرح | # تمهید (در شرح حال، اساتید و آثار نویسنده)؛ | ||
# مقدمه نویسنده؛ | # مقدمه نویسنده؛ | ||
# متن کتاب (در قریب به چهل عنوان). | # متن کتاب (در قریب به چهل عنوان). | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نویسنده، مباحث کتاب را با معرفی شاه زنان مادر امام سجاد(ع) آغاز کرده است. وی در توصیف طهارت و کمال آن بانوی بزرگ، می‌نویسد: بدون شک مادر امام سجاد(ع) جدای از بانوانی که پیامبر اسلام از آنها در طهارت نسب و پاکی اصل و صفای طینت خبر داده، نبوده است. وی به عنایت خداوند عاری از هر عیب و منزه از هر رنگ بوده است. البته این عجیب نیست که بانویی در میان امت کافر باشد و هیچ‌گونه پلیدی که آنان را از دین صحیح منحرف کرده، به او نرسد؛ همان گونه که خداوند محمد(ص) و اسلاف طاهرینش را از رذائل الحاد و شرک حفظ فرمود. ما اگرچه از حال این بانو به‌تفصیل اطلاع نداریم، اما اجمالا می‌‌دانیم که مادر حجت خدا بوده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص25-24</ref>. | نویسنده، مباحث کتاب را با معرفی شاه زنان مادر [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] آغاز کرده است. وی در توصیف طهارت و کمال آن بانوی بزرگ، می‌نویسد: بدون شک مادر امام سجاد(ع) جدای از بانوانی که پیامبر اسلام از آنها در طهارت نسب و پاکی اصل و صفای طینت خبر داده، نبوده است. وی به عنایت خداوند عاری از هر عیب و منزه از هر رنگ بوده است. البته این عجیب نیست که بانویی در میان امت کافر باشد و هیچ‌گونه پلیدی که آنان را از دین صحیح منحرف کرده، به او نرسد؛ همان گونه که خداوند محمد(ص) و اسلاف طاهرینش را از رذائل الحاد و شرک حفظ فرمود. ما اگرچه از حال این بانو به‌تفصیل اطلاع نداریم، اما اجمالا می‌‌دانیم که مادر حجت خدا بوده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=24&viewType=pdf ر.ک: متن کتاب، ص25-24]</ref>. | ||
به جهت کمال فضل شهربانو و بصیرتش در امور و معرفتش به مقام اهل‌بیت(ع)، امیرالمؤمنین(ع) وی را به جهت شباهتش به مریم کبری، مریم نامید. برخی نیز گفته‌اند که او را فاطمه نامید<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>. | به جهت کمال فضل شهربانو و بصیرتش در امور و معرفتش به مقام اهل‌بیت(ع)، [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین(ع)]] وی را به جهت شباهتش به مریم کبری، مریم نامید. برخی نیز گفته‌اند که او را فاطمه نامید<ref>[https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=31&viewType=pdf ر.ک: همان، ص31]</ref>. | ||
امام زین‌العابدین(ع) در پنجم شعبان سال 38 هجری متولد شد. کفعمی در | [[امام سجاد علیه‌السلام|امام زین‌العابدین(ع)]] در پنجم شعبان سال 38 هجری متولد شد. [[کفعمی، ابراهیم بن علی|کفعمی]] در «[[جنة الأمان الواقیة و جنة الإیمان الباقیة|مصباح]]» و [[اربلی، علی بن عیسی|اربلی]] در «[[كشف الغمة في معرفة الأئمة (اربلی)|كشف الغمة]]» و [[شهید اول، محمد بن مکی|شهید اول]] در «[[المزار (شهيد اول)|مزار]]» و جمعی دیگر قائل به این قول هستند. در ولادت آن حضرت اقوال دیگری تا هشت قول ذکر شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=34&viewType=pdf ر.ک: همان، ص34] و [https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=36&viewType=pdf 36]</ref>. | ||
اسامی و القاب ائمه(ع) توسط روح‌الامین بر رسول‌الله(ص) نازل می‌شد. سلمان فارسی چنین روایت می‌کند که نبی(ص) خلفای دوازده‌گانه‌اش را ذکر کرد؛ کسانی که خداوند آنان را برای امامت برگزید و معرفت ایشان را به اسامی و انساب بر امت واجب نمود و اینکه کسی که آنان را دوست نداشته باشد و کسی که از دشمنانشان تبری نجوید، ایمان ندارد...<ref>ر.ک: همان، ص36</ref>. | اسامی و القاب ائمه(ع) توسط روح‌الامین بر رسول‌الله(ص) نازل می‌شد. سلمان فارسی چنین روایت می‌کند که نبی(ص) خلفای دوازده‌گانه‌اش را ذکر کرد؛ کسانی که خداوند آنان را برای امامت برگزید و معرفت ایشان را به اسامی و انساب بر امت واجب نمود و اینکه کسی که آنان را دوست نداشته باشد و کسی که از دشمنانشان تبری نجوید، ایمان ندارد...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=36&viewType=pdf ر.ک: همان، ص36]</ref>. | ||
در حدیث دیگری آمده که: ابوذر غفاری بر نبی(ص) وارد شد؛ درحالی‌که آن حضرت می‌گریست. از آن حضرت از سبب گریه پرسیدم، فرمود جبرئیل بر من نازل شد و به من خبر داد که برای فرزندم حسین فرزندی متولد شده که علی نامیده می‌شود و در آسمان به زین‌العابدین معروف است و پسری برایش متولد می‌شود که نامش زید است و شهید می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص37</ref>. | در حدیث دیگری آمده که: ابوذر غفاری بر نبی(ص) وارد شد؛ درحالی‌که آن حضرت می‌گریست. از آن حضرت از سبب گریه پرسیدم، فرمود جبرئیل بر من نازل شد و به من خبر داد که برای فرزندم حسین فرزندی متولد شده که علی نامیده می‌شود و در آسمان به زین‌العابدین معروف است و پسری برایش متولد می‌شود که نامش زید است و شهید می‌شود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=37&viewType=pdf ر.ک: همان، ص37]</ref>. | ||
در بخش دیگری از مباحث، «صحیفه کامله سجادیه» و «رساله حقوق» امام سجاد(ع) معرفی شده است. نویسنده، متن کامل این رساله را مشتمل بر 51 حق، متذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص70 و 108-107 و 118-110</ref>. | در بخش دیگری از مباحث، «صحیفه کامله سجادیه» و «رساله حقوق» [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] معرفی شده است. نویسنده، متن کامل این رساله را مشتمل بر 51 حق، متذکر شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=70&viewType=pdf ر.ک: همان، ص70] و [https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=107&viewType=pdf 108-107] و [https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=110&viewType=pdf 118-110]</ref>. | ||
تحت عنوان «نصایح»، 111 نصیحت از امام(ع) ذکر شده است. | تحت عنوان «نصایح»، 111 نصیحت از امام(ع) ذکر شده است. | ||
پس از آن 202 عبارت قصار حکمت‌آمیز از آن حضرت ارائه شده است<ref>ر.ک: همان، ص194-180</ref>. در حکمت پنجم چنین می‌خوانیم: «از دروغ کوچک و بزرگ، جدی و شوخی، پرهیز کن که انسان هرگاه دروغ کوچک بگوید، بر دروغ بزرگ جرئت پیدا می‌کند»<ref>ر.ک: همان، ص181</ref>. | پس از آن 202 عبارت قصار حکمت‌آمیز از آن حضرت ارائه شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=180&viewType=pdf ر.ک: همان، ص194-180]</ref>. در حکمت پنجم چنین می‌خوانیم: «از دروغ کوچک و بزرگ، جدی و شوخی، پرهیز کن که انسان هرگاه دروغ کوچک بگوید، بر دروغ بزرگ جرئت پیدا می‌کند»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=181&viewType=pdf ر.ک: همان، ص181]</ref>. | ||
از جمله وظایف امام، ذکر حجج و براهین محکم بر حقایق روشن و اقامه برهان‌های صادق بر معارف الهی و تقویت حق جلی و خط بطلان کشیدن بر اباطیل و سرکوب شبهات و از بن کندن ریشه‌های تشکیک و... است و هریک از ائمه هدی به‌اقتضای شرایط، موارد فراوانی از این احتجاجات را آورده‌اند و امام سجاد با وجود آنکه در محاصره شدید بنی‌امیه بود، با واضح‌ترین بیان و روشن‌ترین برهان احتجاج نمود<ref>ر.ک: همان، ص256</ref>. نویسنده در این رابطه به سیزده احتجاج اشاره کرده است. در سیزدهمین احتجاج داستان خواندنی احتجاج امام(ع) با محمد بن حنفیه در موضوع امامت پس از امام حسین(ع) و شهادت حجرالاسود بر امامت علی بن حسین زین‌العابدین(ع) مطرح شده است<ref>ر.ک: همان، ص262-261</ref>. | از جمله وظایف امام، ذکر حجج و براهین محکم بر حقایق روشن و اقامه برهان‌های صادق بر معارف الهی و تقویت حق جلی و خط بطلان کشیدن بر اباطیل و سرکوب شبهات و از بن کندن ریشه‌های تشکیک و... است و هریک از ائمه هدی به‌اقتضای شرایط، موارد فراوانی از این احتجاجات را آورده‌اند و امام سجاد با وجود آنکه در محاصره شدید بنی‌امیه بود، با واضح‌ترین بیان و روشن‌ترین برهان احتجاج نمود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=256&viewType=pdf ر.ک: همان، ص256]</ref>. نویسنده در این رابطه به سیزده احتجاج اشاره کرده است. در سیزدهمین احتجاج داستان خواندنی احتجاج امام(ع) با محمد بن حنفیه در موضوع امامت پس از امام حسین(ع) و شهادت حجرالاسود بر امامت [[امام سجاد علیه‌السلام|علی بن حسین زین‌العابدین(ع)]] مطرح شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=261&viewType=pdf ر.ک: همان، ص262-261]</ref>. | ||
ستایش امام زین‌العابدین(ع) به کثرت نمازش در یک شبانه‌روز هزار رکعت و به روزه‌داری‌اش که گفته‌اند: نشد شبی که در فراش بخوابد یا روزی را که ظهر غذا بخورد، گزافه نیست<ref>ر.ک: همان، ص268-267</ref>. | ستایش [[امام سجاد علیه‌السلام|امام زین‌العابدین(ع)]] به کثرت نمازش در یک شبانه‌روز هزار رکعت و به روزه‌داری‌اش که گفته‌اند: نشد شبی که در فراش بخوابد یا روزی را که ظهر غذا بخورد، گزافه نیست<ref>[https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=267&viewType=pdf ر.ک: همان، ص268-267]</ref>. | ||
در فراز دیگری از عبارات کتاب، قصیده ارزشمند فرزدق در مدح و ثنای امام سجاد(ع) به نقل از | در فراز دیگری از عبارات کتاب، قصیده ارزشمند فرزدق در مدح و ثنای [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] به نقل از «[[طبقات الشافعیة الکبری|طبقات الشافعية الكبری]]» [[سبکی، عبدالوهاب بن علی|عبدالوهاب بن تقی‌الدین سبکی]] مطرح شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=322&viewType=pdf ر.ک: همان، ص324-322]</ref>. | ||
ائمه هدی(ع) چون به‌لحاظ ملکات و صفات، بالاترین افراد بشر بودند و هیچ‌کس والاتر از ایشان نبود، پروردگار متعال ایشان را با بهترین شیوه از این دنیا خارج نمود که عبارت از شهادت است<ref>ر.ک: همان، ص324</ref>. | ائمه هدی(ع) چون به‌لحاظ ملکات و صفات، بالاترین افراد بشر بودند و هیچ‌کس والاتر از ایشان نبود، پروردگار متعال ایشان را با بهترین شیوه از این دنیا خارج نمود که عبارت از شهادت است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=324&viewType=pdf ر.ک: همان، ص324]</ref>. | ||
گروهی به دیدار امام زین‌العابدین آمدند. سپس گفتند: فدایت شویم، ای فرزند رسول خدا! چگونه صبح کردی؟ فرمود: در عافیت با حمد الهی بر آن. سپس آن حضرت به آنان فرمود: شما چگونه صبح کردید؟ گفتند: به خداوند سوگند صبح کردیم، درحالی‌که محب و دوستدار تو بودیم. حضرت فرمود: کسی که ما را به‌خاطر خدا دوست داشته باشد، خداوند او را در روزی که سایه‌ای جز سایه او نیست در زیر سایه خود قرار می‌دهد و کسی که ما را به‌خاطر پاداش ما دوست بدارد، خداوند از جانب ما به او بهشت پاداش می‌دهد و کسی که ما را به‌خاطر دین دوست بدارد، روزی‌اش از آنجا که گمان نمی‌کند، می‌رسد<ref>ر.ک: همان، ص332</ref>. | گروهی به دیدار [[امام سجاد علیه‌السلام|امام زین‌العابدین]] آمدند. سپس گفتند: فدایت شویم، ای فرزند رسول خدا! چگونه صبح کردی؟ فرمود: در عافیت با حمد الهی بر آن. سپس آن حضرت به آنان فرمود: شما چگونه صبح کردید؟ گفتند: به خداوند سوگند صبح کردیم، درحالی‌که محب و دوستدار تو بودیم. حضرت فرمود: کسی که ما را به‌خاطر خدا دوست داشته باشد، خداوند او را در روزی که سایه‌ای جز سایه او نیست در زیر سایه خود قرار می‌دهد و کسی که ما را به‌خاطر پاداش ما دوست بدارد، خداوند از جانب ما به او بهشت پاداش می‌دهد و کسی که ما را به‌خاطر دین دوست بدارد، روزی‌اش از آنجا که گمان نمی‌کند، می‌رسد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=332&viewType=pdf ر.ک: همان، ص332]</ref>. | ||
تاریخ شهادت امام سجاد(ع) مورد اختلاف است. آن حضرت به امر ولید بن عبدالملک مسموم گردید. اینکه شهادت ایشان در ماه محرم بوده، مورد اتفاق است، اما در روز آن پنج قول وجود دارد. از جمله در قول چهارم، | تاریخ شهادت [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] مورد اختلاف است. آن حضرت به امر ولید بن عبدالملک مسموم گردید. اینکه شهادت ایشان در ماه محرم بوده، مورد اتفاق است، اما در روز آن پنج قول وجود دارد. از جمله در قول چهارم، [[مفید، محمد بن محمد|شیخ مفید]]، [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]]، [[کفعمی، ابراهیم بن علی|کفعمی]] و [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملا محسن فیض]] روز 25 محرم را تأیید می‌کنند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/15702?pageNumber=340&viewType=pdf ر.ک: همان، ص340]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب در انتهای کتاب ذکر شده است. | فهرست مطالب در انتهای کتاب ذکر شده است. | ||
مستند روایات و اقوال و نظرات و ارجاعات نیز در پاورقی‌های کتاب آمده است. | مستند روایات و اقوال و نظرات و ارجاعات نیز در پاورقی‌های کتاب آمده است. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب. | مقدمه و متن کتاب. | ||
{{امام سجاد علیه‌السلام}} | |||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[حياة الإمام زين‌العابدين عليه‌السلام، دراسة و تحليل]] | |||
[[تحلیلی از زندگانی امام سجاد علیه‌السلام]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | |||
[[رده:سرگذشت‌نامه‌های فردی]] | |||
[[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | |||
[[رده:حالات فردی]] | |||
[[رده:امام سجاد(ع)]] | |||
[[رده:فروردین(1401)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۹ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۲۰:۴۵
| حياة الإمام زين‌العابدين(ع) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مقرم، سید عبدالرزاق (نویسنده) |
| ناشر | المکتبة الحيدرية |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1424ق. = 1382ش. |
| چاپ | چاپ يکم |
| شابک | 964-8163-20-0 |
| موضوع | علی بن حسین(ع)، امام چهارم، 38 - 94ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /م8 / 43/6 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
حياة الإمام زين‌العابدين(ع)، نوشته عالم شیعی سید عبدالرزاق مقرم (متوفی 1391ق)، کتابی به زبان عربی در شرح حال، نصایح، حکمت‌ها و عبادات امام چهارم شیعیان است.
ساختار
کتاب مشتمل است بر:
- تمهید (در شرح حال، اساتید و آثار نویسنده)؛
- مقدمه نویسنده؛
- متن کتاب (در قریب به چهل عنوان).
نویسنده در نقل اقوال، به ذکر مصادر بسنده نکرده و جلد و صفحه آن را نیز متذکر شده است.
گزارش محتوا
نویسنده، مباحث کتاب را با معرفی شاه زنان مادر امام سجاد(ع) آغاز کرده است. وی در توصیف طهارت و کمال آن بانوی بزرگ، می‌نویسد: بدون شک مادر امام سجاد(ع) جدای از بانوانی که پیامبر اسلام از آنها در طهارت نسب و پاکی اصل و صفای طینت خبر داده، نبوده است. وی به عنایت خداوند عاری از هر عیب و منزه از هر رنگ بوده است. البته این عجیب نیست که بانویی در میان امت کافر باشد و هیچ‌گونه پلیدی که آنان را از دین صحیح منحرف کرده، به او نرسد؛ همان گونه که خداوند محمد(ص) و اسلاف طاهرینش را از رذائل الحاد و شرک حفظ فرمود. ما اگرچه از حال این بانو به‌تفصیل اطلاع نداریم، اما اجمالا می‌‌دانیم که مادر حجت خدا بوده است[۱].
به جهت کمال فضل شهربانو و بصیرتش در امور و معرفتش به مقام اهل‌بیت(ع)، امیرالمؤمنین(ع) وی را به جهت شباهتش به مریم کبری، مریم نامید. برخی نیز گفته‌اند که او را فاطمه نامید[۲].
امام زین‌العابدین(ع) در پنجم شعبان سال 38 هجری متولد شد. کفعمی در «مصباح» و اربلی در «كشف الغمة» و شهید اول در «مزار» و جمعی دیگر قائل به این قول هستند. در ولادت آن حضرت اقوال دیگری تا هشت قول ذکر شده است[۳].
اسامی و القاب ائمه(ع) توسط روح‌الامین بر رسول‌الله(ص) نازل می‌شد. سلمان فارسی چنین روایت می‌کند که نبی(ص) خلفای دوازده‌گانه‌اش را ذکر کرد؛ کسانی که خداوند آنان را برای امامت برگزید و معرفت ایشان را به اسامی و انساب بر امت واجب نمود و اینکه کسی که آنان را دوست نداشته باشد و کسی که از دشمنانشان تبری نجوید، ایمان ندارد...[۴].
در حدیث دیگری آمده که: ابوذر غفاری بر نبی(ص) وارد شد؛ درحالی‌که آن حضرت می‌گریست. از آن حضرت از سبب گریه پرسیدم، فرمود جبرئیل بر من نازل شد و به من خبر داد که برای فرزندم حسین فرزندی متولد شده که علی نامیده می‌شود و در آسمان به زین‌العابدین معروف است و پسری برایش متولد می‌شود که نامش زید است و شهید می‌شود[۵].
در بخش دیگری از مباحث، «صحیفه کامله سجادیه» و «رساله حقوق» امام سجاد(ع) معرفی شده است. نویسنده، متن کامل این رساله را مشتمل بر 51 حق، متذکر شده است[۶].
تحت عنوان «نصایح»، 111 نصیحت از امام(ع) ذکر شده است. پس از آن 202 عبارت قصار حکمت‌آمیز از آن حضرت ارائه شده است[۷]. در حکمت پنجم چنین می‌خوانیم: «از دروغ کوچک و بزرگ، جدی و شوخی، پرهیز کن که انسان هرگاه دروغ کوچک بگوید، بر دروغ بزرگ جرئت پیدا می‌کند»[۸].
از جمله وظایف امام، ذکر حجج و براهین محکم بر حقایق روشن و اقامه برهان‌های صادق بر معارف الهی و تقویت حق جلی و خط بطلان کشیدن بر اباطیل و سرکوب شبهات و از بن کندن ریشه‌های تشکیک و... است و هریک از ائمه هدی به‌اقتضای شرایط، موارد فراوانی از این احتجاجات را آورده‌اند و امام سجاد با وجود آنکه در محاصره شدید بنی‌امیه بود، با واضح‌ترین بیان و روشن‌ترین برهان احتجاج نمود[۹]. نویسنده در این رابطه به سیزده احتجاج اشاره کرده است. در سیزدهمین احتجاج داستان خواندنی احتجاج امام(ع) با محمد بن حنفیه در موضوع امامت پس از امام حسین(ع) و شهادت حجرالاسود بر امامت علی بن حسین زین‌العابدین(ع) مطرح شده است[۱۰].
ستایش امام زین‌العابدین(ع) به کثرت نمازش در یک شبانه‌روز هزار رکعت و به روزه‌داری‌اش که گفته‌اند: نشد شبی که در فراش بخوابد یا روزی را که ظهر غذا بخورد، گزافه نیست[۱۱].
در فراز دیگری از عبارات کتاب، قصیده ارزشمند فرزدق در مدح و ثنای امام سجاد(ع) به نقل از «طبقات الشافعية الكبری» عبدالوهاب بن تقی‌الدین سبکی مطرح شده است[۱۲].
ائمه هدی(ع) چون به‌لحاظ ملکات و صفات، بالاترین افراد بشر بودند و هیچ‌کس والاتر از ایشان نبود، پروردگار متعال ایشان را با بهترین شیوه از این دنیا خارج نمود که عبارت از شهادت است[۱۳].
گروهی به دیدار امام زین‌العابدین آمدند. سپس گفتند: فدایت شویم، ای فرزند رسول خدا! چگونه صبح کردی؟ فرمود: در عافیت با حمد الهی بر آن. سپس آن حضرت به آنان فرمود: شما چگونه صبح کردید؟ گفتند: به خداوند سوگند صبح کردیم، درحالی‌که محب و دوستدار تو بودیم. حضرت فرمود: کسی که ما را به‌خاطر خدا دوست داشته باشد، خداوند او را در روزی که سایه‌ای جز سایه او نیست در زیر سایه خود قرار می‌دهد و کسی که ما را به‌خاطر پاداش ما دوست بدارد، خداوند از جانب ما به او بهشت پاداش می‌دهد و کسی که ما را به‌خاطر دین دوست بدارد، روزی‌اش از آنجا که گمان نمی‌کند، می‌رسد[۱۴].
تاریخ شهادت امام سجاد(ع) مورد اختلاف است. آن حضرت به امر ولید بن عبدالملک مسموم گردید. اینکه شهادت ایشان در ماه محرم بوده، مورد اتفاق است، اما در روز آن پنج قول وجود دارد. از جمله در قول چهارم، شیخ مفید، شیخ طوسی، کفعمی و ملا محسن فیض روز 25 محرم را تأیید می‌کنند[۱۵].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب در انتهای کتاب ذکر شده است.
مستند روایات و اقوال و نظرات و ارجاعات نیز در پاورقی‌های کتاب آمده است.
پانویس
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ص25-24
- ↑ ر.ک: همان، ص31
- ↑ ر.ک: همان، ص34 و 36
- ↑ ر.ک: همان، ص36
- ↑ ر.ک: همان، ص37
- ↑ ر.ک: همان، ص70 و 108-107 و 118-110
- ↑ ر.ک: همان، ص194-180
- ↑ ر.ک: همان، ص181
- ↑ ر.ک: همان، ص256
- ↑ ر.ک: همان، ص262-261
- ↑ ر.ک: همان، ص268-267
- ↑ ر.ک: همان، ص324-322
- ↑ ر.ک: همان، ص324
- ↑ ر.ک: همان، ص332
- ↑ ر.ک: همان، ص340
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.