ترجمه اسفار: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR17337J1.jpg | عنوان =ترجمه اسفار | عنوان‌های دیگر =الح...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - 'اسفار (ابهام زدایی)' به 'اسفار (ابهام‌زدایی)')
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲: خط ۲:
| تصویر =NUR17337J1.jpg
| تصویر =NUR17337J1.jpg
| عنوان =ترجمه اسفار  
| عنوان =ترجمه اسفار  
| عنوان‌های دیگر =الحکمه المتعاليه في الاسفار الاربعه. فارسي
| عنوان‌های دیگر =الحکمه المتعاليه في الاسفار الاربعه. فارسی
|پدیدآورندگان  
|پدیدآورندگان  
| پدیدآوران = [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم]] (نویسنده)
| پدیدآوران = [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم]] (نویسنده)
خط ۸: خط ۸:
[[خواجوی، محمد]] (مترجم)
[[خواجوی، محمد]] (مترجم)
|زبان  
|زبان  
| زبان = فارسي 
| زبان = فارسی
| کد کنگره =‏‎‏1383 / 1084 ‏BBR‎‏  
| کد کنگره =‏‎‏1383 / 1084 ‏BBR‎‏  
| موضوع =فلسفه اسلامي - متون قديمي تا قرن 14
| موضوع =فلسفه اسلامي - متون قدیمی تا قرن 14


حکمت متعاليه
حکمت متعاليه
خط ۲۶: خط ۲۶:
| شابک =
| شابک =
| تعداد جلد =4
| تعداد جلد =4
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =17337
| کتابخوان همراه نور =
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =00698-00791
| کد پدیدآور =00698-00791
خط ۳۲: خط ۳۲:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
{{کاربردهای دیگر|اسفار (ابهام‌زدایی)}}
'''ترجمه اسفار'''، ترجمه فارسی [[الحكمة المتعالية في الأسفار العقلية الأربعة|اسفار اربعه ملاصدرا]]، به قلم [[خواجوی، محمد|محمد خواجوی]] (معاصر) در حکمت متعالیه است.


'''ترجمه اسفار'''، ترجمه فارسی اسفار اربعه ملاصدرا، به قلم محمد خواجوی (معاصر) در حکمت متعالیه است.
این اثر را انتشارات مولی به چاپ رسانده است.
این اثر را انتشارات مولی به چاپ رسانده است.
مترجم درباره این کتاب چنین توضیح داده است: «همان طور که در مقدمه «رساله سه اصل» حکیم الهی و فیلسوف ربانی، صدرالمتألهین شیرازی - قدس الله سره القدوسي - به اطلاع خوانندگان و پژوهندگان علم فلسفه اعلا رساندیم، کتاب اسفار آن حکیم بحمدالله و المنة با تأییدات الهی به میزان ترجمه آمد و همان گونه که معمول روش ما بود از محدوده متن، پا بیرون نگذارد و اگر توضیح بود در بین‌ الهلالین برای خوانندگان گفته آمد.
 
مترجم درباره این کتاب چنین توضیح داده است: «همان طور که در مقدمه «رساله سه اصل» حکیم الهی و فیلسوف ربانی، [[صدرالمتألهین شیرازی و حکمت متعالیه|صدرالمتألهین شیرازی]] - قدس‌الله سره القدوسي - به اطلاع خوانندگان و پژوهندگان علم فلسفه اعلا رساندیم، کتاب اسفار آن حکیم بحمدالله و المنة با تأییدات الهی به میزان ترجمه آمد و همان گونه که معمول روش ما بود از محدوده متن، پا بیرون نگذارد و اگر توضیح بود در بین‌ الهلالین برای خوانندگان گفته آمد.


متن کتاب همان گونه که مطلعید بسیار معضل و دشوار است و در این سفر نظر مؤلف بیشتر معطوف بر اثبات مواضع و نظریات فلسفی خود و ابطال موارد مخالفان نظر خویش است و تقریبا تمامی این سفر، یعنی مراحل ده‌گانه آن گفتگو و جدل با صاحب‌نظران پیشین، اعم از حکما و متکلمان عام و خاص بوده و در نتیجه یک نوع خشکی و جمودی اضطراری برعکس سفر سوم و چهارم که مطالب الهیات به معنی اخص و معارف ربوبی است، بر آن طاری شده که امکان دارد برای مطالعه‌کنندگان - نه مدارسه‌کنندگان – به‌ویژه در بخش مواد ثلاث وجوب و امکان و امتناع، کمی خستگی‌آور باشد، ولی باید تحمل کنند تا به شیوه حکیم و روش ما در این ترجمه عادت نمایند و خوپذیر گردند.
متن کتاب همان گونه که مطلعید بسیار معضل و دشوار است و در این سفر نظر مؤلف بیشتر معطوف بر اثبات مواضع و نظریات فلسفی خود و ابطال موارد مخالفان نظر خویش است و تقریبا تمامی این سفر، یعنی مراحل ده‌گانه آن گفتگو و جدل با صاحب‌نظران پیشین، اعم از حکما و متکلمان عام و خاص بوده و در نتیجه یک نوع خشکی و جمودی اضطراری برعکس سفر سوم و چهارم که مطالب الهیات به معنی اخص و معارف ربوبی است، بر آن طاری شده که امکان دارد برای مطالعه‌کنندگان - نه مدارسه‌کنندگان – به‌ویژه در بخش مواد ثلاث وجوب و امکان و امتناع، کمی خستگی‌آور باشد، ولی باید تحمل کنند تا به شیوه حکیم و روش ما در این ترجمه عادت نمایند و خوپذیر گردند.
خط ۴۱: خط ۴۳:
ما این کتاب عظیم را به عنایات الهی در محدوده متن، ترجمه کرده‌ایم و اگر برخی از موارد ترجمه آن مطلوب بعضی نگردد، علتش نخست پیچیدگی و خشک بودن مطلب است و دیگر آنکه در این دریای عظیم از قریب به هزار دانشمند و صاحب تصنیف چه با نام و چه بی‌نام نقل مطلب شده و سپس به جرح و تعدیل آن پرداخته شده است و مسلّم است که هریک از صاحبان رسایل، نگارش و قلمی خاص خود و سبکی منسوب به خویش دارد که دیگری ندارد؛ برخی در اوج فصاحت و بعضی دیگر متوسط و دسته‌ای در نهایت تعقید، سخن می‌گویند.
ما این کتاب عظیم را به عنایات الهی در محدوده متن، ترجمه کرده‌ایم و اگر برخی از موارد ترجمه آن مطلوب بعضی نگردد، علتش نخست پیچیدگی و خشک بودن مطلب است و دیگر آنکه در این دریای عظیم از قریب به هزار دانشمند و صاحب تصنیف چه با نام و چه بی‌نام نقل مطلب شده و سپس به جرح و تعدیل آن پرداخته شده است و مسلّم است که هریک از صاحبان رسایل، نگارش و قلمی خاص خود و سبکی منسوب به خویش دارد که دیگری ندارد؛ برخی در اوج فصاحت و بعضی دیگر متوسط و دسته‌ای در نهایت تعقید، سخن می‌گویند.


از طرفی این کتاب، مانند کتاب «فتوحات» و «مفاتيح الغيب» و دیگر کتب فلسفی و عرفانی نیست که یک انشا و یک نویسنده داشته باشد، بلکه از هر نویسنده و دانشمند و هر فیلسوفی با اقلام گوناگون و منشآت جورواجور همراه با مطالب دقیق و ظریف فلسفی که کوچک‌ترین غفلتی اصل ترجمه و مبنای مفهوم آن را در هم می‌ریزد، در آن بعینه نقل مطلب شده که فاصله قرون نویسندگان از هشت قرن متجاوز است. ازاین‌روی ترجمه چنین کتابی بس‌دشوار و عظیم بوده و فی‌المثل گام گذاردن در نیزار شیر است؛ به‌ویژه نوشتجات فیلسوف بزرگ ابن سینا در کتاب شفا که ترجمه‌اش نَفَس را به شماره و جان را به ناله می‌اندازد و آگاهان این فن و مدارسه‌کنندگان کتاب شفا به این اعضال واقف و از این عویصه آگاهند؛ درحالی‌که انشای کتاب اشاراتش چنین اغلاقی را نداشته و در ردیف دیگر کتب فلسفی می‌باشد.
از طرفی این کتاب، مانند کتاب «فتوحات» و «[[مفاتيح الغيب (ملاصدرا)|مفاتيح الغيب]]» و دیگر کتب فلسفی و عرفانی نیست که یک انشا و یک نویسنده داشته باشد، بلکه از هر نویسنده و دانشمند و هر فیلسوفی با اقلام گوناگون و منشآت جورواجور همراه با مطالب دقیق و ظریف فلسفی که کوچک‌ترین غفلتی اصل ترجمه و مبنای مفهوم آن را در هم می‌ریزد، در آن بعینه نقل مطلب شده که فاصله قرون نویسندگان از هشت قرن متجاوز است. ازاین‌روی ترجمه چنین کتابی بس‌دشوار و عظیم بوده و فی‌المثل گام گذاردن در نیزار شیر است؛ به‌ویژه نوشتجات فیلسوف بزرگ ابن سینا در کتاب شفا که ترجمه‌اش نَفَس را به شماره و جان را به ناله می‌اندازد و آگاهان این فن و مدارسه‌کنندگان کتاب شفا به این اعضال واقف و از این عویصه آگاهند؛ درحالی‌که انشای کتاب اشاراتش چنین اغلاقی را نداشته و در ردیف دیگر کتب فلسفی می‌باشد.


بنا بر این مقدمات، اگر خواننده گرامی در ترجمه برخی از مقالات، به‌ویژه مقالات کتاب شفا به چنین پیچیدگی و دشواری برخورد نمود، حمل بر مسامحه و سهل‌انگاری مترجم نفرموده و زحمت مراجعه و مقابله را به خویش بدهد و آنگاه خواهد دانست که: جان کنده‌ام تا تو جان پروری.
بنابر این مقدمات، اگر خواننده گرامی در ترجمه برخی از مقالات، به‌ویژه مقالات کتاب شفا به چنین پیچیدگی و دشواری برخورد نمود، حمل بر مسامحه و سهل‌انگاری مترجم نفرموده و زحمت مراجعه و مقابله را به خویش بدهد و آنگاه خواهد دانست که: جان کنده‌ام تا تو جان پروری.


در بخش حواشی اسفار نیز باید گفته شود: ما خود را مانند متن، مقید به ترجمه تمام حواشی اسفار ننمودیم؛ زیرا هم مفصل و زائد بر متن می‌گشت و هم به علت وجود مطالب خشک منطقی و جدل‌های فلسفی، ممکن بود موجب خستگی و سآمت خواننده را فراهم آورد، لذا همانند حواشی ترجمه کتاب «مصباح الأنس»، آنچه را که ممتّع و موجب ترویح بیشتر روح و مثمر ثمری جز نزاع و گفتگو بود در پانویس‌ها به ترجمه آوردیم؛ چون مصنف به‌طور مستوفی این کار را در متن کرده و به اتمام رسانیده است؛ بااین‌همه ترجمه حواشی از انبوهی خاص خود برخوردار است و حاشیه هر محشی را با نامش در پانویس‌ها ثبت کردیم؛ برخی از توضیحات و شرح اصطلاحات نیز بود که به سبب مفصل بودن، نمی‌شد آن را بین الهلالین و در متن آورد، لذا در زیر صفحه آورده و با رمز «م - مترجم» بدان اشاره کرده‌ایم.
در بخش حواشی اسفار نیز باید گفته شود: ما خود را مانند متن، مقید به ترجمه تمام حواشی اسفار ننمودیم؛ زیرا هم مفصل و زائد بر متن می‌گشت و هم به علت وجود مطالب خشک منطقی و جدل‌های فلسفی، ممکن بود موجب خستگی و سآمت خواننده را فراهم آورد، لذا همانند حواشی ترجمه کتاب «مصباح الأنس»، آنچه را که ممتّع و موجب ترویح بیشتر روح و مثمر ثمری جز نزاع و گفتگو بود در پانویس‌ها به ترجمه آوردیم؛ چون مصنف به‌طور مستوفی این کار را در متن کرده و به اتمام رسانیده است؛ بااین‌همه ترجمه حواشی از انبوهی خاص خود برخوردار است و حاشیه هر محشی را با نامش در پانویس‌ها ثبت کردیم؛ برخی از توضیحات و شرح اصطلاحات نیز بود که به سبب مفصل بودن، نمی‌شد آن را بین الهلالین و در متن آورد، لذا در زیر صفحه آورده و با رمز «م - مترجم» بدان اشاره کرده‌ایم.
خط ۴۹: خط ۵۱:
اکنون که این مقدمه را می‌نگارم، بحمدالله ترجمه ده مرحله از مراحل سفر اول اسفار به پایان رسیده و در نظر است که این سفر نسبت به کمی و زیادی حجم مطالب در ده مرحله و یا کمتر انتشار یابد، ولی مسلما از یک مرحله کمتر انتشار نخواهد یافت و همین‌طور در سفرهای دیگر که شامل مواقف و ابواب و فنون خواهد بود، إن‌شاءالله همین‌طور عمل خواهد شد.
اکنون که این مقدمه را می‌نگارم، بحمدالله ترجمه ده مرحله از مراحل سفر اول اسفار به پایان رسیده و در نظر است که این سفر نسبت به کمی و زیادی حجم مطالب در ده مرحله و یا کمتر انتشار یابد، ولی مسلما از یک مرحله کمتر انتشار نخواهد یافت و همین‌طور در سفرهای دیگر که شامل مواقف و ابواب و فنون خواهد بود، إن‌شاءالله همین‌طور عمل خواهد شد.


این نکته را به خوانندگان گرامی تذکر می‌دهم که: روانی ترجمه، همچون کتاب مصباح الأنس و إعجاز البيان قونوی، خواننده را از فهم معنی غافل نسازد؛ چنان‌که روانی بیان صدرالمتألهین اکثر خوانندگان کتاب‌هایش را از فهم مغز مطالبش بازمی‌دارد»<ref>ر.ک: مقدمه مترجم، صفحه ده - سیزده</ref>.
این نکته را به خوانندگان گرامی تذکر می‌دهم که: روانی ترجمه، همچون کتاب مصباح الأنس و [[إعجاز البيان في تفسير أم‌القرآن|إعجاز البيان قونوی]]، خواننده را از فهم معنی غافل نسازد؛ چنان‌که روانی بیان [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین]] اکثر خوانندگان کتاب‌هایش را از فهم مغز مطالبش بازمی‌دارد»<ref>ر.ک: مقدمه مترجم، صفحه ده - سیزده</ref>.


==پانویس==
==پانویس==
خط ۶۲: خط ۶۴:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:مقالات جدید]]
[[رده:فلسفه، مذهب و روانشناسی]]
[[رده:فلسفه اسلامی]]
[[رده:عصر تجديد حيات فلسفه اسلامی، قرن یازدهم]]
[[رده:کتابهای فیلسوفان، آ–ی]]
 
[[رده:صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، 979-1050ق]]
 
[[رده:آثار انفرادی صدرالدین شیرازی]]
[[رده:اسفند(1400)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۵۷

ترجمه اسفار، ترجمه فارسی اسفار اربعه ملاصدرا، به قلم محمد خواجوی (معاصر) در حکمت متعالیه است.

ترجمه اسفار
ترجمه اسفار
پدیدآورانصدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (نویسنده) خواجوی، محمد (مترجم)
عنوان‌های دیگرالحکمه المتعاليه في الاسفار الاربعه. فارسی
ناشرمولي
مکان نشرايران - تهران
سال نشر1384-1383ش.
چاپجلد ششم تا نهم چاپ دوم لد يکم تا سوم چاپ سوم
موضوعفلسفه اسلامي - متون قدیمی تا قرن 14 حکمت متعاليه
زبانفارسی
تعداد جلد4
کد کنگره
‏‎‏1383 / 1084 ‏BBR‎‏
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

این اثر را انتشارات مولی به چاپ رسانده است.

مترجم درباره این کتاب چنین توضیح داده است: «همان طور که در مقدمه «رساله سه اصل» حکیم الهی و فیلسوف ربانی، صدرالمتألهین شیرازی - قدس‌الله سره القدوسي - به اطلاع خوانندگان و پژوهندگان علم فلسفه اعلا رساندیم، کتاب اسفار آن حکیم بحمدالله و المنة با تأییدات الهی به میزان ترجمه آمد و همان گونه که معمول روش ما بود از محدوده متن، پا بیرون نگذارد و اگر توضیح بود در بین‌ الهلالین برای خوانندگان گفته آمد.

متن کتاب همان گونه که مطلعید بسیار معضل و دشوار است و در این سفر نظر مؤلف بیشتر معطوف بر اثبات مواضع و نظریات فلسفی خود و ابطال موارد مخالفان نظر خویش است و تقریبا تمامی این سفر، یعنی مراحل ده‌گانه آن گفتگو و جدل با صاحب‌نظران پیشین، اعم از حکما و متکلمان عام و خاص بوده و در نتیجه یک نوع خشکی و جمودی اضطراری برعکس سفر سوم و چهارم که مطالب الهیات به معنی اخص و معارف ربوبی است، بر آن طاری شده که امکان دارد برای مطالعه‌کنندگان - نه مدارسه‌کنندگان – به‌ویژه در بخش مواد ثلاث وجوب و امکان و امتناع، کمی خستگی‌آور باشد، ولی باید تحمل کنند تا به شیوه حکیم و روش ما در این ترجمه عادت نمایند و خوپذیر گردند.

ما این کتاب عظیم را به عنایات الهی در محدوده متن، ترجمه کرده‌ایم و اگر برخی از موارد ترجمه آن مطلوب بعضی نگردد، علتش نخست پیچیدگی و خشک بودن مطلب است و دیگر آنکه در این دریای عظیم از قریب به هزار دانشمند و صاحب تصنیف چه با نام و چه بی‌نام نقل مطلب شده و سپس به جرح و تعدیل آن پرداخته شده است و مسلّم است که هریک از صاحبان رسایل، نگارش و قلمی خاص خود و سبکی منسوب به خویش دارد که دیگری ندارد؛ برخی در اوج فصاحت و بعضی دیگر متوسط و دسته‌ای در نهایت تعقید، سخن می‌گویند.

از طرفی این کتاب، مانند کتاب «فتوحات» و «مفاتيح الغيب» و دیگر کتب فلسفی و عرفانی نیست که یک انشا و یک نویسنده داشته باشد، بلکه از هر نویسنده و دانشمند و هر فیلسوفی با اقلام گوناگون و منشآت جورواجور همراه با مطالب دقیق و ظریف فلسفی که کوچک‌ترین غفلتی اصل ترجمه و مبنای مفهوم آن را در هم می‌ریزد، در آن بعینه نقل مطلب شده که فاصله قرون نویسندگان از هشت قرن متجاوز است. ازاین‌روی ترجمه چنین کتابی بس‌دشوار و عظیم بوده و فی‌المثل گام گذاردن در نیزار شیر است؛ به‌ویژه نوشتجات فیلسوف بزرگ ابن سینا در کتاب شفا که ترجمه‌اش نَفَس را به شماره و جان را به ناله می‌اندازد و آگاهان این فن و مدارسه‌کنندگان کتاب شفا به این اعضال واقف و از این عویصه آگاهند؛ درحالی‌که انشای کتاب اشاراتش چنین اغلاقی را نداشته و در ردیف دیگر کتب فلسفی می‌باشد.

بنابر این مقدمات، اگر خواننده گرامی در ترجمه برخی از مقالات، به‌ویژه مقالات کتاب شفا به چنین پیچیدگی و دشواری برخورد نمود، حمل بر مسامحه و سهل‌انگاری مترجم نفرموده و زحمت مراجعه و مقابله را به خویش بدهد و آنگاه خواهد دانست که: جان کنده‌ام تا تو جان پروری.

در بخش حواشی اسفار نیز باید گفته شود: ما خود را مانند متن، مقید به ترجمه تمام حواشی اسفار ننمودیم؛ زیرا هم مفصل و زائد بر متن می‌گشت و هم به علت وجود مطالب خشک منطقی و جدل‌های فلسفی، ممکن بود موجب خستگی و سآمت خواننده را فراهم آورد، لذا همانند حواشی ترجمه کتاب «مصباح الأنس»، آنچه را که ممتّع و موجب ترویح بیشتر روح و مثمر ثمری جز نزاع و گفتگو بود در پانویس‌ها به ترجمه آوردیم؛ چون مصنف به‌طور مستوفی این کار را در متن کرده و به اتمام رسانیده است؛ بااین‌همه ترجمه حواشی از انبوهی خاص خود برخوردار است و حاشیه هر محشی را با نامش در پانویس‌ها ثبت کردیم؛ برخی از توضیحات و شرح اصطلاحات نیز بود که به سبب مفصل بودن، نمی‌شد آن را بین الهلالین و در متن آورد، لذا در زیر صفحه آورده و با رمز «م - مترجم» بدان اشاره کرده‌ایم.

اکنون که این مقدمه را می‌نگارم، بحمدالله ترجمه ده مرحله از مراحل سفر اول اسفار به پایان رسیده و در نظر است که این سفر نسبت به کمی و زیادی حجم مطالب در ده مرحله و یا کمتر انتشار یابد، ولی مسلما از یک مرحله کمتر انتشار نخواهد یافت و همین‌طور در سفرهای دیگر که شامل مواقف و ابواب و فنون خواهد بود، إن‌شاءالله همین‌طور عمل خواهد شد.

این نکته را به خوانندگان گرامی تذکر می‌دهم که: روانی ترجمه، همچون کتاب مصباح الأنس و إعجاز البيان قونوی، خواننده را از فهم معنی غافل نسازد؛ چنان‌که روانی بیان صدرالمتألهین اکثر خوانندگان کتاب‌هایش را از فهم مغز مطالبش بازمی‌دارد»[۱].

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه مترجم، صفحه ده - سیزده

منابع مقاله

مقدمه مترجم.

وابسته‌ها