إيضاح الغوامض في تقسيم الفرائض: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
[[موسوی غروی، محمدجواد]] | [[موسوی غروی، محمدجواد]] | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 197 /ع8الف9 | | کد کنگره =BP 197 /ع8الف9 | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۸: | ||
| مکان نشر =قم - ایران | | مکان نشر =قم - ایران | ||
| سال نشر = 1421 ق | | سال نشر = 1421 ق | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00528AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00528AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =2 | | چاپ =2 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =00528 | ||
| کتابخوان همراه نور =00528 | | کتابخوان همراه نور =00528 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| خط ۳۰: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''إيضاح الغوامض في تقسيم الفرائض''' اثر [[علیاری تبریزی، علی بن عبدالله|آیت‌الله مولى على على‌يارى غروى]]، از كتب فقهى استدلالى شيعه در تبيين مسايل، احكام و فروعات باب ارث و تقسيمات پيچيده سهام و معرفى طبقات مربوطه است. | |||
در معرفى هر يك از مسائل ارث از جدول‌ها، نمودارها و قواعد رياضى به شكل سنتى آن استفاده شده و به تفصيل احكام ميراث و ارث‌برى طبقات مختلف بررسى شده است. | در معرفى هر يك از مسائل ارث از جدول‌ها، نمودارها و قواعد رياضى به شكل سنتى آن استفاده شده و به تفصيل احكام ميراث و ارث‌برى طبقات مختلف بررسى شده است. | ||
== | == انگیزه تأليف == | ||
هدف نویسنده، روشن كردن سختى‌ها و مشكلات باب ارث و تعيين مقدار سهام و نسبت هر طبقه با سهام خاص مى‌باشد و در اين راه از بهترين اصول و قواعد بهره | هدف نویسنده، روشن كردن سختى‌ها و مشكلات باب ارث و تعيين مقدار سهام و نسبت هر طبقه با سهام خاص مى‌باشد و در اين راه از بهترين اصول و قواعد بهره مى‌گیرد و مطالب را آسان مى‌سازد. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
استدلال به ادله فقهى شيوه عمومى نویسنده در استنباط فروعات ارث است اما براى استخراج اين مسائل از نمودارهاى فنى و توضيحات رياضى هم بهره | استدلال به ادله فقهى شيوه عمومى نویسنده در استنباط فروعات ارث است اما براى استخراج اين مسائل از نمودارهاى فنى و توضيحات رياضى هم بهره مى‌گیرد. نویسنده، بر طبق ادله مختلف فقهى به استنباط احكام و فروعات ميراث پرداخته و كتابش را در يك مقدمه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?viewType=html ر.ک: مقدمه، ص1]</ref> و سه باب و خاتمه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=427&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص427]</ref> تنظيم نموده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
ابتدا از موجبات ارث و موانع آن بحث كرده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=10&viewType=html ر.ک: همان، ص10]</ref> و موجبات را به نسبى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=10&viewType=html ر.ک: همان، ص10]</ref> و سببى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=13&viewType=html ر.ک: همان، ص13]</ref> تقسيم نموده، سپس به سه مورد از موانع ارث<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=14&viewType=html ر.ک: همان، ص14]</ref> اشاره دارد. | |||
در اين تحليل از مانعيت كفر و ارتداد به تفصيل بحث نموده و از رقيت به عنوان ديگر موانع ارث سخن گفته و ادله و مبانى مانعيت اين عوامل را بررسى كرده است. آن‌گاه از حجب ارث بحث شده و در ذيل آن از مسائل و فروعات بسيارى سخن رانده است. در اين بررسى از قواعد رياضى مختلفى مانند قاعده جمع و تنصيف و تفريق و ضرب و قسمت بهره گرفته و طبقات سهام و نحوه ارث‌برى هر كدام را مشخص كرده است. | در اين تحليل از مانعيت كفر و ارتداد به تفصيل بحث نموده <ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=14&viewType=html ر.ک: همان، ص14]</ref>و از رقيت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=46&viewType=html ر.ک: همان، ص46]</ref> به عنوان ديگر موانع ارث سخن گفته و ادله و مبانى مانعيت اين عوامل را بررسى كرده است. آن‌گاه از حجب ارث بحث شده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=62&viewType=html ر.ک: همان، ص62]</ref> و در ذيل آن از مسائل و فروعات بسيارى سخن رانده است. در اين بررسى از قواعد رياضى مختلفى مانند قاعده جمع و تنصيف و تفريق و ضرب و قسمت بهره گرفته و طبقات سهام و نحوه ارث‌برى هر كدام را مشخص كرده است. | ||
برخى ديگر از اصطلاحات فنى اين بخش عبارتند از: تماثل و تداخل، توافق و تباين، مثال المنكسر، متوافقه و متداخله. هر كدام از اين اصطلاحات به حل مسائل سخت و پيچيده فقهى كمك كرده و ابعاد آن را روشن مى‌كنند. | برخى ديگر از اصطلاحات فنى اين بخش عبارتند از: تماثل و تداخل، توافق و تباين، مثال المنكسر، متوافقه و متداخله. هر كدام از اين اصطلاحات به حل مسائل سخت و پيچيده فقهى كمك كرده و ابعاد آن را روشن مى‌كنند. | ||
سپس از عول و | سپس از عول<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=115&viewType=html ر.ک: همان، ص115]</ref> و تعصيب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=159&viewType=html ر.ک: همان، ص159]</ref>، كسرها<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=116&viewType=html ر.ک: همان، ص116]</ref> و عصبه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=140&viewType=html ر.ک: همان، ص140]</ref>، حاجب، ارث اخوه و اخوات<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=147&viewType=html ر.ک: همان، ص147]</ref>، ميراث جد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=152&viewType=html ر.ک: همان، ص152]</ref> و نحوه جريان عول و تعصيب در ارث‌برى آنها بررسى شده و بعد توارث ميان زوجين<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=163&viewType=html ر.ک: همان، ص163]</ref> طرح شده است. مسئله بعدى به صاحبان سهم به طور انفرادى اختصاص يافته و در ادامه به تفصيل از مبانى فقهى، ادله و ابعاد طبقات شش‌گانه ارث و نحوه ارث هر كدام<ref>[https://noorlib.ir/book/view/528/%D8%A7%DB%8C%D8%B6%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6-%D9%81%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6?sectionNumber=2&pageNumber=173&viewType=html ر.ک: همان، ص173]</ref>، رعايت ترتيب‌ها و اشكال و تقسيمات فرعى اين طبقات بحث شده و جداول و اصول رياضى مختلفى به عنوان راهنماى آموزشى اين مباحث مطرح شده است. روش نویسنده اين است كه در ابتداى هر مبحث قطعاتى از اشعار و ارجوزه‌هاى علمى فقها و علما و شعراى شيعى را درباره مباحث و مسائل ارث نقل كرده بعد به توضيح فن و تحليل فروعات و احكام و جزييات آن پرداخته و اقوال و آراى فقهاى كهن و مبانى و ادله فقهى هر مبحث را بررسى كرده و به شرح فروعات ارث مى‌پردازد. | ||
در تشريح طبقات ارث، مباحث هر طبقه با فروعات بسيار به صورت جدا از ديگر طبقات مطرح و به اين طريق اشكال و تقسيمات فنى باب ارث مشخص شده است. | در تشريح طبقات ارث، مباحث هر طبقه با فروعات بسيار به صورت جدا از ديگر طبقات مطرح و به اين طريق اشكال و تقسيمات فنى باب ارث مشخص شده است. | ||
==پانويس == | |||
<references /> | |||
==منابع مقاله== | |||
مقدمه و متن کتاب | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
| خط ۵۸: | خط ۶۵: | ||
[[رده: فقه و اصول]] | [[رده: فقه و اصول]] | ||
[[رده: مباحث خاص فقه]] | [[رده: مباحث خاص فقه]] | ||
[[رده:اردیبهشت (1401)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۲۵
| ایضاح الغوامض فی تقسیم الفرایض | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | علیاری تبریزی، علی بن عبدالله (نویسنده)
مسترحمی، هدایتالله (مصحح) موسوی غروی، محمدجواد |
| ناشر | بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1421 ق |
| چاپ | 2 |
| موضوع | ارث (فقه) فقه جعفری - قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 197 /ع8الف9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
إيضاح الغوامض في تقسيم الفرائض اثر آیت‌الله مولى على على‌يارى غروى، از كتب فقهى استدلالى شيعه در تبيين مسايل، احكام و فروعات باب ارث و تقسيمات پيچيده سهام و معرفى طبقات مربوطه است.
در معرفى هر يك از مسائل ارث از جدول‌ها، نمودارها و قواعد رياضى به شكل سنتى آن استفاده شده و به تفصيل احكام ميراث و ارث‌برى طبقات مختلف بررسى شده است.
انگیزه تأليف
هدف نویسنده، روشن كردن سختى‌ها و مشكلات باب ارث و تعيين مقدار سهام و نسبت هر طبقه با سهام خاص مى‌باشد و در اين راه از بهترين اصول و قواعد بهره مى‌گیرد و مطالب را آسان مى‌سازد.
ساختار
استدلال به ادله فقهى شيوه عمومى نویسنده در استنباط فروعات ارث است اما براى استخراج اين مسائل از نمودارهاى فنى و توضيحات رياضى هم بهره مى‌گیرد. نویسنده، بر طبق ادله مختلف فقهى به استنباط احكام و فروعات ميراث پرداخته و كتابش را در يك مقدمه[۱] و سه باب و خاتمه[۲] تنظيم نموده است.
گزارش محتوا
ابتدا از موجبات ارث و موانع آن بحث كرده[۳] و موجبات را به نسبى[۴] و سببى[۵] تقسيم نموده، سپس به سه مورد از موانع ارث[۶] اشاره دارد.
در اين تحليل از مانعيت كفر و ارتداد به تفصيل بحث نموده [۷]و از رقيت[۸] به عنوان ديگر موانع ارث سخن گفته و ادله و مبانى مانعيت اين عوامل را بررسى كرده است. آن‌گاه از حجب ارث بحث شده[۹] و در ذيل آن از مسائل و فروعات بسيارى سخن رانده است. در اين بررسى از قواعد رياضى مختلفى مانند قاعده جمع و تنصيف و تفريق و ضرب و قسمت بهره گرفته و طبقات سهام و نحوه ارث‌برى هر كدام را مشخص كرده است.
برخى ديگر از اصطلاحات فنى اين بخش عبارتند از: تماثل و تداخل، توافق و تباين، مثال المنكسر، متوافقه و متداخله. هر كدام از اين اصطلاحات به حل مسائل سخت و پيچيده فقهى كمك كرده و ابعاد آن را روشن مى‌كنند.
سپس از عول[۱۰] و تعصيب[۱۱]، كسرها[۱۲] و عصبه[۱۳]، حاجب، ارث اخوه و اخوات[۱۴]، ميراث جد[۱۵] و نحوه جريان عول و تعصيب در ارث‌برى آنها بررسى شده و بعد توارث ميان زوجين[۱۶] طرح شده است. مسئله بعدى به صاحبان سهم به طور انفرادى اختصاص يافته و در ادامه به تفصيل از مبانى فقهى، ادله و ابعاد طبقات شش‌گانه ارث و نحوه ارث هر كدام[۱۷]، رعايت ترتيب‌ها و اشكال و تقسيمات فرعى اين طبقات بحث شده و جداول و اصول رياضى مختلفى به عنوان راهنماى آموزشى اين مباحث مطرح شده است. روش نویسنده اين است كه در ابتداى هر مبحث قطعاتى از اشعار و ارجوزه‌هاى علمى فقها و علما و شعراى شيعى را درباره مباحث و مسائل ارث نقل كرده بعد به توضيح فن و تحليل فروعات و احكام و جزييات آن پرداخته و اقوال و آراى فقهاى كهن و مبانى و ادله فقهى هر مبحث را بررسى كرده و به شرح فروعات ارث مى‌پردازد.
در تشريح طبقات ارث، مباحث هر طبقه با فروعات بسيار به صورت جدا از ديگر طبقات مطرح و به اين طريق اشكال و تقسيمات فنى باب ارث مشخص شده است.
پانويس
- ↑ ر.ک: مقدمه، ص1
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ص427
- ↑ ر.ک: همان، ص10
- ↑ ر.ک: همان، ص10
- ↑ ر.ک: همان، ص13
- ↑ ر.ک: همان، ص14
- ↑ ر.ک: همان، ص14
- ↑ ر.ک: همان، ص46
- ↑ ر.ک: همان، ص62
- ↑ ر.ک: همان، ص115
- ↑ ر.ک: همان، ص159
- ↑ ر.ک: همان، ص116
- ↑ ر.ک: همان، ص140
- ↑ ر.ک: همان، ص147
- ↑ ر.ک: همان، ص152
- ↑ ر.ک: همان، ص163
- ↑ ر.ک: همان، ص173
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب