تنوخی، علی بن محسن

نام	تنوخی، علی بن محسن
نام‎های دیگر
نام پدر	مُحَسِّن
متولد
محل تولد	بصره
رحلت	447ق
اساتید	شریف مرتضی علم‌الهدی ابوالعلاء معرّی
برخی آثار	الفوائد العوالي المورخة من الصحاح و الغرائب
کد مؤلف	AUTHORCODE47902AUTHORCODE

برای دیگر کاربردها، تنوخی (ابهام‌زدایی) را ببینید.

علی بن محسن تنوخی (متوفی 447ق)، محدث و قاضی عراقی در قرن پنجم هجری.

ولادت

ابوالقاسم علی بن مُحَسِّن، در بصره به دنیا آمد. تاریخ دقیق ولادتش معلوم نیست.

تولد او را بین سال‌های 355، 365، 370ق، ذکر کرده‌اند. محقق کتاب «الفوائد العوالي» سال 365ق را ترجیح داده است. همو تحقیق کاملی درباره زندگی تنوخی انجام داده و به‌صورت مبسوط از اساتید و شاگردانش نام برده است.

مشاغل و مناصب

او علاوه بر منصب قضا، به کار در ضراب‌خانه نیز مشغول بود.

در نقلِ حدیث، صدوق و در حُکمِ قضا بسیار محتاط بود.

شیوخ و شاگردان

وی شاگرد شریف مرتضی علم‌الهدی (متوفی 436ق) و ابوالعلاء معرّی (متوفی 449ق) و از استادان شیخ طوسی (متوفی 460) بود.

جایگاه ادبی

ابن خلّکان، او را راوی اشعار بسیاری می‌داند و به نوشته افندی اصفهانی وی اشعار فراوانی نیز از حفظ داشت. منابع او را شاعر و ادیب معرفی کرده‌اند، اما از سروده‌های وی هیچ شعری نقل نشده است.

مذهب و عقیده

او در مذهب، معتزلی متمایل به شیعه بود، اما علامه حلی او را در شمار علمای اهل سنّت ذکر کرده است.

وفات

علی بن محسن تنوخی در سال 447ق، درگذشت و خطیب بغدادی بر جنازه‌اش نماز خواند.

آثار

به گفته ابن تغری بردی، وی تألیفات سودمندی داشته و سید محسن امین او را مؤلف کتاب «الطوالات» معرفی کرده است.

منابع مقاله

1. نهاوندی، زهرا، دانشنامه جهان اسلام، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرة‌المعارف اسلامی، چاپ اول، 1383ش.
2. تدمری، عمر عبدالسلام، مقدمه کتاب «الفوائد العوالي المؤرخة من الصحاح و الغرائب»، اثر قاضی ابوالقاسم علی بن محسن تنوخی، مؤسسة الرسالة، دارالإيمان، چاپ اول، 1406ق/1985م.

وابسته‌ها

الفوائد العوالي المورخة من الصحاح و الغرائب