قنوجی بخاری، سید صدیق بن حسن‌خان

صدیق‌حسن‌خان محمدصدیق

نام	صدیق‌حسن‌خان محمدصدیق
نام‌های دیگر	ام‍ی‍رال‍م‍ل‍ک‌ ب‍ه‍ادر ب‍ه‍ادر م‍ل‍ک‌ ح‍س‍ن‌‌خ‍ان‌، م‍ح‍م‍دص‍دی‍ق‌ ص‍دی‍ق‌‌ح‍س‍ن‌‌خ‍ان‌، اب‍وال‍طی‍ب‌ ص‍دی‍ق ‌ب‍ن‌ ح‍س‍ن‌ ق‍ن‍وج‍ی‌، م‍ح‍م‍دص‍دی‍ق‌ خ‍ان‌ ق‍ن‍وج‍ی‌ ب‍خ‍اری‌، م‍ح‍م‍دص‍دی‍ق‌ ب‍ن‌ ح‍س‍ن‌ ق‍ن‍وج‍ی‌ ب‍ه‍وپ‍ال‍ی‌، م‍ح‍م‍دص‍دی‍ق‌ ب‍ن‌ ح‍س‍ن‌ م‍ل‍ک‌ ب‍ه‍ادر قنوجی بخاری، محمدصدیق بن علی
نام پدر	حسن
متولد	19 جمادى الاولى سال 1248ق برابر با 1831م
محل تولد	بریلی هند
رحلت	29 جمادى الآخرة سال 1307ق یا 1889 م
اساتید	محمد صدرالدين خان تقى صالح محمد يعقوب
برخی آثار	نیل المرام من تفسیر آیات الأحکام أبجد العلوم فتح البیان في مقاصد القرآن
کد مؤلف	AUTHORCODE02803AUTHORCODE

سيد صديق حسن بن حسن خان قنوجى بخارى (1248-1307ق)، معروف به صدیق حسن خان، یکی از رهبران مشهور هند در قرن نوزدهم، به لحاظ نسبى، به امام سجاد(ع) مى‌رسد.

ولادت

وى در روز شنبه و احتمالاً در 19 جمادى الاولى سال 1248ق در شهر «بريلى» هند، موطن جد مادرى‌اش متولد گرديد. سپس از اين شهر به شهر"قنوج"، موطن پدران شريفش مهاجرت كرد.

تحصیلات

در شش سالگى، پدرش وفات يافت و در دامان مادر پرورش يافت. او به فراگيرى علوم قرآن و سنت شريف پرداخت و به درس و تأليف اشتغال يافت. در معقول و منقول سرآمد شد و جميع معارف را احراز نمود. در شناخت غوامض علوم شريعت مورد مراجعه قرار گرفت و موافق و مخالف بر علم او صحّه گذاشتند.

درباره او چنين نقل شده كه در كتابت و تأليف، سرعت عجيبى داشت و دفاتر متعددى را در يك روز مى‌نوشت و كتاب‌هاى حجيمى را در ايام اندكى تصنيف مى‌كرد. او به خاطر شوق زياد و ذوق سليم در نگارش، موفق به نگارش كتب فراوان در علوم متعدد و فنون متنوع گرديد. او در بخشى از حياتش به شهر بهوبال مهاجرت كرد و در آن‌جا به تدوين و تأليف علوم قرآن كريم و سنت نبوى پرداخت.

اساتيد

1. محمد صدرالدين خان مفتى شهر دهلى؛
2. تقى صالح محمد يعقوب؛
3. قاضى حسين بن محسن انصارى يمنى؛
4. عبدالحق بن فضل هندى شاگرد امام شوكانى.

وفات

وى در سال 29 جمادى الآخرة سال 1307ق/ 1889م درگذشت.

آثار

1. ابجد العلوم؛
2. بغية الرائد فى شرح العقائد؛
3. دليل الطالب الى اشرف المطالب؛
4. ذخر المحتى فى آداب المفتى؛
5. رحلة العتيق الى بيت العتيق؛
6. السحاب المركوم فى بيان أنواع الفنون و اسماء العلوم؛
7. العلم الخفاق فى علم الاشتقاق؛
8. فتح البيان فى مقاصد القرآن؛
9. قصد السبيل الى ذم الكلام و التأويل؛
10. كشف الالتباس عما وسوس به الخناس؛
11. نيل المرام فى تفسير آيات الاحكام؛
12. هداية السائل اى أدلة المسائل.
13. ترجمان الوهابية
14. إتحاف النبلاء المتقين بإحياء مآثر الفقهاء المحدثين
15. الاحتواء على مسألة الأستواء
16. الإدراك لتخريج أحاديث رد الأشراك
17. الإذاعة لما كان وما يكون بين يدي الساعة
18. أربعون حديثاً في فضائل الحج والعمرة.
19. إفادة الشيوخ بمقدار الناسخ والمنسوخ.
20. الإكسير في أصول التفسير
21. إكليل الكرامة في تبيان مقاصد الإمامة
22. الانتقاد الرجيح في شرح الأعتقاد الصحيح

منابع مقاله

1. ویکی پدیای عربی

وابسته‌ها

نیل المرام من تفسیر آیات الأحکام

أبجد العلوم

البديع (ابن المعتز)

فتح البیان في مقاصد القرآن

فتح البيان في مقاصد القرآن: تفسير سلفي أثري خال من الاسرائيليات و الخرافات

الحطة في الصحاح الستة

الدين الخالص

الروضة الندية، شرح الدرر البهية