شاه‌ارزانی، محمداکبر

شاه ارزانی، محمد اکبر بن محمد

نام	شاه ارزانی، محمد اکبر بن محمد
نام‎های دیگر	ارزانی، محمد اکبر اکبر شاه ارزانی قادری شیرازی، محمد اکبر بن میر مقیم
نام پدر	میرحاجی محمد مقیم
متولد	قرن یازدهم
محل تولد
رحلت
اساتید
برخی آثار	مفرح القلوب طب أکبری
کد مؤلف	AUTHORCODE03084AUTHORCODE

محمداکبر ارزانى بن حاجی محمد مقیم دهلوى، معروف به شاه محمد ارزانى دهلوی، از مشاهیر حکما و اطباى قرن یازدهم و دوازدهم هجرى مى‌باشد.

معرفی اجمالی

با غور عمیق در متون علوم فلسفى و طبیعى قدماء و تفحص دقیق در کتب طبى ایشان و تجربه سال‌هاى متمادى طبابت تجربى و تجربه علمى، صاحب پشتوانه‌اى کامل و به‌یادماندنى در آموزه‌هاى حکیمان و طبیبان گذشته است که در دوره‌اى کتب خواندنى این تعالیم ارزشمند را براى آیندگان به یادگار گذاشته است.

بنابر آنچه پرفسور حکیم نیر واسطى در کتاب «تاریخ روابط پزشکى ایران و پاکستان» نوشته وى از جمله پزشکانى است که در زمان پادشاهى اورنگ زیب، شیراز را به قصد هند و همکارى با دربار پادشاه فرهنگ‌پرور ذکرشده ترک نمود

بااین‌حال، از زوایاى پنهان و ناپیداى زندگى این مرد بزرگ و عالم و طبیب زبردست چیزى در دست نمى‌باشد، اما آنچه مهم است آثار گران‌قدرى است که در طب سنتى از خود به یادگار گذاشته است و جایگاه رفیعى را به خود اختصاص داده است؛ به‌گونه‌اى که تحقیقات علمى و تجربیات عملى او توانسته است بزرگانى چون حکیم میر محمدحسین عقیلى خراسانى صاحب «خلاصة الحکمة» و «مخزن الادویة» را تحت تأثیر قرار دهد تا آنجا که این عالم جلیل القدر در تألیفات خود مکرر از حکیم ارزانى و نظرات طبى او نام برده و خواننده را مشتاق مطالعه آثار او مى‌کند.

آثار

1. تلخيص طب النبى(ع) (طب النبى نگاشته سيوطى است كه حكيم ارزانى آن را خلاصه نموده است)؛
2. طب اكبرى يا طب الاكبر؛
3. تعاريف الامراض (حدود الامراض)؛
4. ميزان الطب (تأليف در سال 1113ق)؛
5. مفرح القلوب؛
6. مجربات اكبرى؛
7. مجربات هندیه؛
8. قرابادين قادرى (آن را در سال 1126ق، تأليف كرده و به نام مرادش، عبدالقادر گيلانى ناميده است و ظاهراً آخرين تأليف طبى او بوده است).

منابع مقاله

تاریخ روابط پزشکى ایران و پاکستان

وابسته‌ها

مفرح القلوب

طب أکبری

طب اکبری (مقدمه محمدمهدی اصفهانی)

قرابادین قادری

میزان الطب

میزان الطب (محشی)

فصول الاعراض

مجربات اكبری

حدود الامراض