تاريخ الشيعة السياسي الثقافي الديني: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'رده:قدیم 25 تیرالی 24 مرداد' به '') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'شیعه (ابهام زدایی)' به 'شیعه (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR14421J1.jpg | | تصویر =NUR14421J1.jpg | ||
| عنوان =تاریخ الشیعه السیاسی | | عنوان =تاریخ الشیعه السیاسی الثقافی‌الدینی | ||
| عنوان‌های دیگر =السیاسی، الثقافی، الدینی | | عنوان‌های دیگر =السیاسی، الثقافی، الدینی | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =3 | | تعداد جلد =3 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =14421 | ||
| کتابخوان همراه نور =14421 | | کتابخوان همراه نور =14421 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر| شیعه (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''تاريخ الشيعة السیاسی | {{کاربردهای دیگر| تاريخ الشيعة (ابهام‌زدایی)}} | ||
'''تاريخ الشيعة السیاسی الثقافي الديني'''، تأليف عالم و اديب لبنانى، شيخ [[ظاهر، سلیمان|سليمان ظاهر]] (متوفى 1380ق) است. نویسنده در اين اثر، تاريخ شيعه به معناى عام آن را از جنبه‌هاى سياسى، فرهنگى و دينى مورد بررسى قرار داده است. كتاب در يك جلد به زبان عربى نگارش شده است. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۳: | ||
سيد حسین امين مقدمه‌اش را بر كتاب با معرفى نویسنده آغاز كرده است. وى [[ظاهر، سلیمان|سليمان ظاهر]] را از جمله شخصيت‌هاى كم‌نظير عرب در قرن بيستم مى‌داند كه در جنبه‌هاى مختلف فقهى، تاريخى و ادبى در صف اول جاى دارد.<ref>مقدمه، ص7</ref> | سيد حسین امين مقدمه‌اش را بر كتاب با معرفى نویسنده آغاز كرده است. وى [[ظاهر، سلیمان|سليمان ظاهر]] را از جمله شخصيت‌هاى كم‌نظير عرب در قرن بيستم مى‌داند كه در جنبه‌هاى مختلف فقهى، تاريخى و ادبى در صف اول جاى دارد.<ref>مقدمه، ص7</ref> | ||
نویسنده در مقدمه‌اش به برخى از آثار شيعه مانند: رساله «[[أصل الشيعة و أصولها]]» نوشته [[آل‌کاشف‌الغطاء، محمدحسین|شيخ محمدحسين آل كاشف‌الغطاء]]، «[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]» [[امین، محسن|سيد محسن امين عاملى]] و «[[طبقات أعلام الشيعة]]» [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آغابزرگ طهرانى]] اشاره كرده است.<ref>مقدمه، ص23</ref> | نویسنده در مقدمه‌اش به برخى از آثار شيعه مانند: رساله «[[أصل الشيعة و أصولها]]» نوشته [[آل‌کاشف‌الغطاء، محمدحسین|شيخ محمدحسين آل كاشف‌الغطاء]]، «[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]» [[امین، سید محسن|سيد محسن امين عاملى]] و «[[طبقات أعلام الشيعة]]» [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آغابزرگ طهرانى]] اشاره كرده است.<ref>مقدمه، ص23</ref> | ||
مطالب اجزاى كتاب به‌اختصار بدين شرح است: | مطالب اجزاى كتاب به‌اختصار بدين شرح است: | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۷: | ||
#مقدمه و متن كتاب. | #مقدمه و متن كتاب. | ||
#ناصرى طاهرى، عبدالله، «ناگفته‌هایى از تاريخ شيعه و شام»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: كيهان فرهنگى، بهمن 1365، شماره 35 (3 صفحه، از 14 تا 16). | #ناصرى طاهرى، عبدالله، «ناگفته‌هایى از تاريخ شيعه و شام»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: كيهان فرهنگى، بهمن 1365، شماره 35 (3 صفحه، از 14 تا 16). | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۴ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۱۷
| تاریخ الشیعه السیاسی الثقافی‌الدینی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ظاهر، سلیمان (اهتمام) |
| عنوان‌های دیگر | السیاسی، الثقافی، الدینی |
| ناشر | مؤسسة الأعلمي للمطبوعات |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1422 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شیعه - تاریخ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | BP 239 /ظ2ت2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
برای دیگر کاربردها، شیعه (ابهام‌زدایی) را ببینید.
برای دیگر کاربردها، تاريخ الشيعة (ابهام‌زدایی) را ببینید.
تاريخ الشيعة السیاسی الثقافي الديني، تأليف عالم و اديب لبنانى، شيخ سليمان ظاهر (متوفى 1380ق) است. نویسنده در اين اثر، تاريخ شيعه به معناى عام آن را از جنبه‌هاى سياسى، فرهنگى و دينى مورد بررسى قرار داده است. كتاب در يك جلد به زبان عربى نگارش شده است.
ساختار
كتاب در سه مجلد تدوين شده است. جلد اول با مقدمه مورخ بزرگ سيد حسن امين آغاز شده و پس از آن شرح زندگانى و تأليفات نویسنده آمده است. مطالب دو جلد اول هركدام در سه عنوان كلى و جلد سوم در هفت عنوان تدوين شده است.
گزارش محتوا
سيد حسین امين مقدمه‌اش را بر كتاب با معرفى نویسنده آغاز كرده است. وى سليمان ظاهر را از جمله شخصيت‌هاى كم‌نظير عرب در قرن بيستم مى‌داند كه در جنبه‌هاى مختلف فقهى، تاريخى و ادبى در صف اول جاى دارد.[۱]
نویسنده در مقدمه‌اش به برخى از آثار شيعه مانند: رساله «أصل الشيعة و أصولها» نوشته شيخ محمدحسين آل كاشف‌الغطاء، «أعيان الشيعة» سيد محسن امين عاملى و «طبقات أعلام الشيعة» آغابزرگ طهرانى اشاره كرده است.[۲]
مطالب اجزاى كتاب به‌اختصار بدين شرح است:
- در اين جزء از كتاب، تاريخ سياسى شيعه مورد بررسى قرار گرفته است. در ابتداى اين جزء در ضمن مقدمه‌اى، از اسباب و علل كيان سياسى شيعه سخن به ميان آمده است. نویسنده، معتقد است كه سياست شيعى بر مبناى مبارزه با سياست اموى و عباسى و تحت پوشش كتمان و تقيه استوار گرديده است. از جمله جهادهاى سياسى مخفى در زمان اين دو دولت تحت پوشش كتمان و تقيه بود.[۳]
- نویسنده در ذكر اسباب و لوازم تفكر شيعى، ابتدا به موضوع خلافت پرداخته است. شيعه، معتقد است كه به ادله كتاب و حديث، خلافت منحصر در على(ع) و فرزندان اوست. البته شيعه از روى اختيار يا اكراه، بر اطاعت از خلفاى سه‌گانه همانند امامشان سكوت اختيار نمودند.[۴]از جمله مهم‌ترين سبب‌هایى كه تفكر شيعى به‌صورت حركتى منظم در آن ظهور دارد، واقعه عاشورا و شهادت امام حسین(ع) است.[۵]
- در بخش ديگرى از اين جزء، مطالب و اخبارى كه در منابع مختلف درباره خلافت بنى عباس و چگونگى زوال بنى اميه آمده، به جهت ارتباط آن با موضوع بحث گردآورى شده است.[۶]
- در انتهاى اين جزء، تاريخ فاطميان كه دولت شيعه در مغرب بوده مورد بررسى قرار گرفته است. تاريخ ابن خلدون از جمله منابع اصلى اين بخش از كتاب است. همچنين تاريخ فاطميان از ابتدا تا عهد مستنصر فاطمى از كتاب «الخطط و الآثار» مقريزى نقل شده است.[۷]
- در اين جلد از كتاب، تاريخ بنى حمدان، بنى زهره و بنى عمار مورد مطالعه قرار گرفته است. از بخش‌هاى قابل توجه، ذكر علما و ادباى حلب است. ابوبكر خوارزمى، ابوعلى فارسی و ابن خالويه از جمله دانشمندان و ادبايى هستند كه در ضمن تاريخ بنى زهره از آنها ياد شده است.[۸]
- از جمله بخش‌هاى كتاب، شرح احوال بنى عمار است كه ابتدا قاضى طرابلس بوده و سپس به حكومت رسيده‌اند. نسب اين خاندان به قبيله كتامه مغرب مى‌رسيده است. نویسنده به اشتباه مورخين در يكى دانستن بنى عمار طبرستانى با بنى عمار مغربى اشاره كرده است.[۹]نویسنده همچنين با اشاره به نبود مصادر تاريخى در ذكر سكونت بنى عمار در طرابلس مى‌نويسد: «ما مصدر تاريخى نداريم كه زمان سكونت بنى عمار در طرابلس و زمانى را كه به قضاوت و حكومت رسيده‌اند، ذكر كرده باشد. تنها چيزى كه نزد مورخين مهم بوده ذكر حوادث عهد بنى عمار بوده است».[۱۰]
- جلد سوم كتاب با ذكر شرح حال «حرافشه» آغاز شده است. در كتب تاريخ و لغت ذكرى از اسم «حرفوش» نرفته است.[۱۱]نویسنده تأكيد كرده كه به تاريخ مستقلى درباره حرافشه دست نيافته است، بلكه درباره اين خانواده مطالب اندكى به‌صورت پراكنده در منابع آمده است.[۱۲]مؤلف اسامى 23 تن از امراى اين خاندان را از منابعى چون خطط مقريزى و خلاصة الأثر محبى گرد آورده و به شرح حوادث زمان آنها پرداخته است.[۱۳]
- آل حرفوش از اواخر قرن نهم هجرى و به مدت سه قرن در بعلبك و ساير نقاط بقاع حكم رانده‌اند. آل حرفوش به شجاعت، احترام به شيعه و ترويج شيعه مشهورند، هرچند نارسايى‌هایى در كردار برخى از امراى اين دولت به چشم مى‌خورد. در زمان تسلط تركان عثمانى كه علماى شيعه جبل عامل در تنگنا قرار داشتند و مورد ضرب‌وشتم واقع مى‌شدند بسيارى از آنها مانند: شهيد ثانى، آل حروسيد محمد امين جد سيد محسن امين صاحب أعيان الشيعة به بعلبك هجرت نموده و در پرتو عنايت آل حرفوش به تدريس و تبليغ پرداختند. شهيد ثانى و شاگرد او شيخ حسین بن عبدالصمد حارثى پدر شيخ بهایى سال‌ها در مدرسه نوريه بعلبك به تدريس فقه شيعه مشغول بودند.[۱۴]
در ادامه اين جلد از كتاب به تاريخ بنى حماده، آل بويه، صفويه، زنديه و قاجاريه پرداخته شده است. پس از آن نویسنده مطالب كتاب را با چگونگى انقراض قاجاريه و روى كار آمدن حكومت پهلوى به نقل از مجله المقتطف به پايان برده است.[۱۵]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب هريك از جلدهاى كتاب در انتهاى آن آمده است. نویسنده آدرس برخى مطالب را در پاورقى كتاب ذكر كرده است.
پانويس
منابع مقاله
- مقدمه و متن كتاب.
- ناصرى طاهرى، عبدالله، «ناگفته‌هایى از تاريخ شيعه و شام»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: كيهان فرهنگى، بهمن 1365، شماره 35 (3 صفحه، از 14 تا 16).