الترغيب في فضائل الأعمال وثواب ذلك

الترغيب في فضائل الأعمال وثواب ذلك، اثر ابوحفص عمر بن احمد بن عثمان، معروف به ابن شاهین (متوفی 385ق)، کتابی است یک جلدی، به زبان عربی با موضوع روایات اسلامی. این اثر به تحقیق محمد حسن محمد حسن اسماعیل و مسعد عبدالحمید محمد سعدنی، رسیده است. نویسنده در این اثر با استناد به روایات اهل سنت، به بیان فضائل عبادات و کارهای خیر پرداخته است.

الترغيب في فضائل الأعمال وثواب ذلك
پدیدآوران	ابن شاهين، عمر بن احمد (نویسنده)
ناشر	دار الکتب العلمية
مکان نشر	لبنان - بيروت
سال نشر	2004م , 1424ق
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏الف2ت4 185 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ساختار

کتاب دارای مقدمه محقق و محتوای مطالب در دو بخش کلی است که هرکدام ابوابی دارد.

گزارش محتوا

مطالب کتاب همان طور که از آن پیداست، حول فضایل اعمال دور می‌زند. این مطالب به‌صورت باب‌باب در کتاب مطرح شده است. موضوعاتی که در این اثر از فضیلت آنها سخن رفته است عبارتند از: گفتن لا إله إلا الله، صلوات بر پیامبر خدا(ص)، طهور با آب، نماز، نماز جماعت، نماز عشاء و صبح به جماعت، نماز مغرب و نماز پس از آن، نماز قبل از ظهر و پس از آن، گام‌هایی که به‌سوی مسجد برداشته می‌شود. نماز قبل از عصر، خواندن دوازده رکعت به‌صورت روزانه، بسم‌الله گفتن در وضو، نماز تسبیح و تکبیرة الاحرام. اینها در بخش اول کتاب ذکر شده است.

ابن شاهین، در بخش دوم کتاب، به بیان فضیلت موارد ذیل می‌پردازد: نشستن بعد از نماز صبح، نماز ضحی و عدد آن، روزه، دعا، ذکر خدا، استغفار، قرآن، علم و طالب آن، گریه از خوف خدا، عبادت جوان، فروتنی، بردباری، خرد، سخاوت، صبر، نیکی به والدین، قناعت، حج و خرج کردن در این راه و سعی در رفتن به حج، طواف‌کنندگان، استلام حجر، استلام رکنین، ذکر حوقله، همت نهادن به آخرت و پرهیز از شهوات دنیوی، حسن خلق، حسن ظن به خدا، صدقات، سیر کردن گرسنه و سیراب کردن تشنه، سقایت، صدقه حتی اگر شده به دانه‌ای خرما، بخشش به سائل، صدقه پنهانی، سکوت، حفظ زبان، پاداش بیمار و صبر وی بر بلا، عیادت از مریض، تشییع جنازه، تسلیت گفتن به مصیبت‌دیده، غسل و کفن کردن میت و کندن قبر، قضای حوایج مؤمنین، مصافحه با برادران دینی، جهاد در راه خدا، کاشتن درخت یا زراعت، سختی‌ها و بلاهایی که بر مؤمن وارد می‌شود، قرض دادن، مهلت دادن به مدیون تنگ‌دست یا برداشتن بار دین از دوش وی، سلام و پاسخ آن، دعای مؤمن برای برادرش در پشت سر وی، دوستی در راه خدا، رد غیبت برادر دینی، اصلاح میان دو مسلمان، راهنمایی‌کننده به خیر، مسواک زدن، نابینا را راه نمودن، خوش‌رفتاری با حیوانات، سرعت در کار خیر، عفو برادر مؤمن، نیت خیر داشتن برای مردم، کسی که باعث زدودن سختی از مسلمانی شود یا عیب وی را بپوشاند، برداشتن مانع از مسیر مسلمانان، برداشتن کاغذی که نام خداوند در آن آمده است، نماز شب، اذان، صله رحم، آزاد کردن بنده و....

فضیلت موارد مذکور در کتاب، بر اساس ذکر روایات صورت گرفته است؛ یعنی برای هرکدام از این موارد، روایت یا روایاتی ذکر شده است. در روایتی از روایات کتاب در باب بیان فضیلت کسی که سختی را از مسلمانی بزداید یا زشتی او را بپوشاند آمده: پیامبر خدا(ص) فرمودند: کسی که سختی یا اندوهی را از مسلمانی بزداید، خداوند سختی‌ای از سختی‌های قیامت را از او می‌زداید و کسی که عیب مؤمنی را بپوشاند، خداوند عیب او را در دنیا و آخرت می‌پوشاند و کسی که باعث گشایشی برای کسی شود که در سختی قرار دارد، خداوند در دنیا و آخرت برای او گشایش ایجاد می‌کند (تا زمانی که شخصی در حال کمک به برادرش باشد، خداوند یاور اوست) و هیچ گروهی نیستند که کتاب خدا را بخوانند و بیاموزند و بیاموزانند، مگر اینکه ملائکه گردش حلقه می‌زنند و رحمت الهی آنان را فرامی‌گیرد و خداوند از آنان یاد می‌کند و کسی که عملش او را به جایی نرساند، نسبش به کمکش نخواهد آمد.

در روایت دیگری درباره فضیلت برداشتن مانع از سر را مسلمانان آمده: رسول خدا(ص) فرمودند: به بهشت نگاه کردم و در آن بنده‌ای را دیدم که هیچ کار خیری انجام نداده بود؛ پیش خودم گفتم: خداوند به پاس کدام عمل این بنده را داخل بهشت کرده است؟ به من گفته شد: ای محمد این شخص به‌خاطر خدا مانع را از سر راه مسلمانان برمی‌داشت و خداوند به شکرانه این کارش او را داخل بهشت کرد.

وضعیت کتاب

در صفحه 6 از مقدمه کتاب، رونوشت صفحات ابتدایی و انتهایی نسخه خطی اثر ارائه شده است.

فهارس فنی، شامل: فهارس احادیث و آثار و نیز فهرست مطالب به‌ترتیب در انتهای اثر ذکر شده است.

در پاورقی‌ها، به بیان وضعیت روایات از نظر سند پرداخته شده و گاه برخی از عبارات و کلمات موجود در روایات، توضیح داده شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.