نزهة النفوس و الأبدان في تواريخ الزمان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '<references />' به '<references/>') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ح' به 'ابن ح') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[ابن صیرفی، علی بن داود]] (نویسنده) | [[ابن صیرفی، علی بن داود]] (نویسنده) | ||
[[ | [[حبشی، حسن]] (محقق) | ||
| زبان = | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =/آ2الف2 83 DT | | کد کنگره =/آ2الف2 83 DT | ||
| موضوع =مصر - تاريخ - 647 - 923ق | | موضوع =مصر - تاريخ - 647 - 923ق | ||
مصر - تاريخ - سال شمار | مصر - تاريخ - سال شمار | ||
مصر - | مصر - سرگذشت‌نامه | ||
مماليک | مماليک | ||
کشورهاي | کشورهاي اسلامى - تاريخ | ||
کشورهاي | کشورهاي اسلامى - سرگذشت‌نامه | ||
| ناشر = وزارة الثقافة. مرکز تحقيق التراث | | ناشر = وزارة الثقافة. مرکز تحقيق التراث | ||
| مکان نشر =مصر - قاهره | | مکان نشر =مصر - قاهره | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =4 | | تعداد جلد =4 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =14278 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
'''نزهة النفوس و الأبدان في تواريخ الزمان'''، تألیف [[ابن صیرفی، علی بن داود|نورالدین على بن داوود بن ابراهیم صیرفی]] (819 -900ق)، معروف به ابن داوود و جوهری، فقیه حنفى و مورخ معاصر ممالیک بُرجیة مصر است. این کتاب با تحقیق | '''نزهة النفوس و الأبدان في تواريخ الزمان'''، تألیف [[ابن صیرفی، علی بن داود|نورالدین على بن داوود بن ابراهیم صیرفی]] (819 -900ق)، معروف به ابن داوود و جوهری، فقیه حنفى و مورخ معاصر ممالیک بُرجیة مصر است. این کتاب با تحقیق [[حبشی، حسن|دکتر حسن حبشی]] در چهار مجلد در قاهره منتشر شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
[[ابن صیرفی، علی بن داود|ابن صیرفى]] مانند | [[ابن صیرفی، علی بن داود|ابن صیرفى]] مانند ابن حجر و دیگران، حوادث تاریخى را در این کتاب برحسب روز و ماه و سال تقسیم‌بندی کرده و پایان هر سال را به ذکر وفیات آن سال اختصاص داده، وى علاوه بر حذف اسناد و راویان اخبار از ذکر برخى اخبار خرافه‌آمیز در آن خودداری نکرده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نزهة النفوس کتابى است تاریخى در شرح حوادث و وقایع سال‌های 784 تا 850ق یعنى از ابتدای حکومت سلطان برقوق تا اواخر حکومت سلطان جقمق. [[ابن صیرفی، علی بن داود|ابن صیرفى]] تا حدود 50 سال بعد نیز زنده بوده و معلوم نیست چرا حوادث این دوره را در کتاب خود نیاورده است. این نیز ممکن است که قسمت پایانى کتاب منقود شده باشد. وی در یکى از پربارترین دوره‌های | نزهة النفوس کتابى است تاریخى در شرح حوادث و وقایع سال‌های 784 تا 850ق یعنى از ابتدای حکومت سلطان برقوق تا اواخر حکومت سلطان جقمق. [[ابن صیرفی، علی بن داود|ابن صیرفى]] تا حدود 50 سال بعد نیز زنده بوده و معلوم نیست چرا حوادث این دوره را در کتاب خود نیاورده است. این نیز ممکن است که قسمت پایانى کتاب منقود شده باشد. وی در یکى از پربارترین دوره‌های تاریخ‌‌نویسى مصر و شام، دست به تألیف این اثر زد؛ ولى با آنکه از بسیاری از آثار ارزشمند این دوره استفاده و حتى اقتباس نموده، مآخذ خود را به‌جز در چند مورد معرفى نکرده و از همین رو مورد انتقاد شدید برخى از مورخان معاصر خود قرار گرفته است<ref>ر.ک: فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، ج4، ص127</ref>. | ||
در بخشی از جلد اول کتاب درباره حکومت سلطان برقوق اول | در بخشی از جلد اول کتاب درباره حکومت سلطان برقوق اول می‌خوانیم: «سپس روز چهارشنبه سلطان ملک ظاهر ابوسعید برقوق جرکسی عثمانی یلبغاوی، که بیست‌وششمین حاکم از ملوک ترک بود، جانشین ملک صالح حاجی گردید». نویسنده پس‌ازآن مدائح و اشعاری از شهاب‌الدین أعرج و شهاب‌الدین بن عطار مصری آورده است<ref>ر.ک: متن کتاب، جلد اول، ص44</ref>. | ||
جلد دوم کتاب نیز مشتمل بر اتفاقات و لشکرکشی‌های سلاطین مصری و سرکوبی تهدیدات داخلی و یا دشمنان خارجی است که جنگ بزرگ بین سودون طاز و نوروز حافظی از آن جمله است<ref>ر.ک: همان، جلد دوم، ص139</ref>. | جلد دوم کتاب نیز مشتمل بر اتفاقات و لشکرکشی‌های سلاطین مصری و سرکوبی تهدیدات داخلی و یا دشمنان خارجی است که جنگ بزرگ بین سودون طاز و نوروز حافظی از آن جمله است<ref>ر.ک: همان، جلد دوم، ص139</ref>. | ||
در بخشی از جلد سوم کتاب از سال 826ق گزارش شده است که همزمان با زمان حکومت معتضد بالله عباسی و سلطنت ملک اشرف برسبای در سرزمین مصر و شام است. از جمله اتفاقات این سال کمبود و قحطی غلات و حبوبات است که بنا بر نوشتار نویسنده یک اردب (پیمانه‌ای بزرگ برابر 24 صاع) از گندم تمیز به 90 درهم فروش | در بخشی از جلد سوم کتاب از سال 826ق گزارش شده است که همزمان با زمان حکومت معتضد بالله عباسی و سلطنت ملک اشرف برسبای در سرزمین مصر و شام است. از جمله اتفاقات این سال کمبود و قحطی غلات و حبوبات است که بنا بر نوشتار نویسنده یک اردب (پیمانه‌ای بزرگ برابر 24 صاع) از گندم تمیز به 90 درهم فروش می‌رفت. وی با ذکر قیمت باقی غلات اوضاع و احوال معیشت مردم را تشریح کرده است که به لحاظ تاریخی حائز اهمیت است. وی در ادامه می‌نویسد که در این سال فلوس جداً کمیاب شد و علت آن انتقال آن از طریق دریا به سرزمین یمن بود<ref>ر.ک: همان، جلد سوم، ص23</ref>. | ||
جلد چهارم کتاب به سلطنت ابوسعید جقمق علائی جارکسی اختصاص دارد. ابوسعید در کودکی در جرکس اسیر شد و به قاهره منتقل و در خانه امیر اینال یوسفی اسیر شد. سپس به نزد سلطان ملک ظاهر برقوق منتقل و با تحمل مشکلات در نهایت به حکومت رسید<ref>ر.ک: همان، جلد چهارم، ص18</ref>. | جلد چهارم کتاب به سلطنت ابوسعید جقمق علائی جارکسی اختصاص دارد. ابوسعید در کودکی در جرکس اسیر شد و به قاهره منتقل و در خانه امیر اینال یوسفی اسیر شد. سپس به نزد سلطان ملک ظاهر برقوق منتقل و با تحمل مشکلات در نهایت به حکومت رسید<ref>ر.ک: همان، جلد چهارم، ص18</ref>. | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:تاریخ]] | [[رده:تاریخ]] | ||
[[رده:تاریخ آفریقا]] | [[رده:تاریخ آفریقا]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۳۰
| نزهة النفوس و الأبدان في تواريخ الزمان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن صیرفی، علی بن داود (نویسنده) حبشی، حسن (محقق) |
| ناشر | وزارة الثقافة. مرکز تحقيق التراث |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | (مجلد1-2-3)=1970م مجلد4: 1994م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | مصر - تاريخ - 647 - 923ق
مصر - تاريخ - سال شمار مصر - سرگذشت‌نامه مماليک کشورهاي اسلامى - تاريخ کشورهاي اسلامى - سرگذشت‌نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | /آ2الف2 83 DT |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نزهة النفوس و الأبدان في تواريخ الزمان، تألیف نورالدین على بن داوود بن ابراهیم صیرفی (819 -900ق)، معروف به ابن داوود و جوهری، فقیه حنفى و مورخ معاصر ممالیک بُرجیة مصر است. این کتاب با تحقیق دکتر حسن حبشی در چهار مجلد در قاهره منتشر شده است.
ساختار
ابن صیرفى مانند ابن حجر و دیگران، حوادث تاریخى را در این کتاب برحسب روز و ماه و سال تقسیم‌بندی کرده و پایان هر سال را به ذکر وفیات آن سال اختصاص داده، وى علاوه بر حذف اسناد و راویان اخبار از ذکر برخى اخبار خرافه‌آمیز در آن خودداری نکرده است.
گزارش محتوا
نزهة النفوس کتابى است تاریخى در شرح حوادث و وقایع سال‌های 784 تا 850ق یعنى از ابتدای حکومت سلطان برقوق تا اواخر حکومت سلطان جقمق. ابن صیرفى تا حدود 50 سال بعد نیز زنده بوده و معلوم نیست چرا حوادث این دوره را در کتاب خود نیاورده است. این نیز ممکن است که قسمت پایانى کتاب منقود شده باشد. وی در یکى از پربارترین دوره‌های تاریخ‌‌نویسى مصر و شام، دست به تألیف این اثر زد؛ ولى با آنکه از بسیاری از آثار ارزشمند این دوره استفاده و حتى اقتباس نموده، مآخذ خود را به‌جز در چند مورد معرفى نکرده و از همین رو مورد انتقاد شدید برخى از مورخان معاصر خود قرار گرفته است[۱].
در بخشی از جلد اول کتاب درباره حکومت سلطان برقوق اول می‌خوانیم: «سپس روز چهارشنبه سلطان ملک ظاهر ابوسعید برقوق جرکسی عثمانی یلبغاوی، که بیست‌وششمین حاکم از ملوک ترک بود، جانشین ملک صالح حاجی گردید». نویسنده پس‌ازآن مدائح و اشعاری از شهاب‌الدین أعرج و شهاب‌الدین بن عطار مصری آورده است[۲].
جلد دوم کتاب نیز مشتمل بر اتفاقات و لشکرکشی‌های سلاطین مصری و سرکوبی تهدیدات داخلی و یا دشمنان خارجی است که جنگ بزرگ بین سودون طاز و نوروز حافظی از آن جمله است[۳].
در بخشی از جلد سوم کتاب از سال 826ق گزارش شده است که همزمان با زمان حکومت معتضد بالله عباسی و سلطنت ملک اشرف برسبای در سرزمین مصر و شام است. از جمله اتفاقات این سال کمبود و قحطی غلات و حبوبات است که بنا بر نوشتار نویسنده یک اردب (پیمانه‌ای بزرگ برابر 24 صاع) از گندم تمیز به 90 درهم فروش می‌رفت. وی با ذکر قیمت باقی غلات اوضاع و احوال معیشت مردم را تشریح کرده است که به لحاظ تاریخی حائز اهمیت است. وی در ادامه می‌نویسد که در این سال فلوس جداً کمیاب شد و علت آن انتقال آن از طریق دریا به سرزمین یمن بود[۴].
جلد چهارم کتاب به سلطنت ابوسعید جقمق علائی جارکسی اختصاص دارد. ابوسعید در کودکی در جرکس اسیر شد و به قاهره منتقل و در خانه امیر اینال یوسفی اسیر شد. سپس به نزد سلطان ملک ظاهر برقوق منتقل و با تحمل مشکلات در نهایت به حکومت رسید[۵].
وضعیت کتاب
در انتهای جلد اول و دوم کتاب، کشاف اعلام، قبایل و دول و پس‌ازآن کشاف وظائف، القاب و مصطلحات مملوکی به ترتیب حروف الفبا و فهرست مطالب ذکر شده است. در انتهای جلد سوم، کشاف تفصیلی در 26 مورد استخراج شده است که از آن جمله است: فهرست اعلام، اماکن و بلاد، اسامی اصحاب وظائف و ممالک، الفاظ و تعابیر اصطلاحی، جرائم و ذنوب و عقوبات، وظائف و حِرَف و صناعات، علوم و معارف و فنون، مأکولات و مشروبات. در انتهای جلد چهارم کتاب نیز فهرست تفصیلی مانند جلد سوم و نیز مصادر و مراجع عربی و انگلیسی استفاده شده در پاورقی کتاب ارائه شده است.
برخی از عناوین مطالب کتاب از سوی محقق کتاب است که با [ ] مشخص شده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، ج 4، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377ش.