مسند ابن أبي‌شيبة: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR21909J1.jpg | عنوان = | عنوان‌های دیگر = | پدیدآوران = [[]...» ایجاد کرد)
     
    جز (جایگزینی متن - 'مسند (ابهام زدایی)' به 'مسند (ابهام‌زدایی)')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    | تصویر =NUR21909J1.jpg
    | تصویر =NUR21909J1.jpg
    | عنوان =
    | عنوان =مسند إبن أبي شيبة
    | عنوان‌های دیگر =
    | عنوان‌های دیگر =
    | پدیدآوران =  
    | پدیدآوران =  
    [[]] (نویسنده)
    [[ابن ابي شيبه، عبدالله بن محمد]] (نویسنده)
    | زبان =
     
    [[غزاوي، عادل بن يوسف]] (محقق)
     
    [[مزیدی، احمد فرید]] (محقق)
    | زبان = عربی 
    | کد کنگره =‏
    | کد کنگره =‏
    | موضوع =
    | موضوع =
    | ناشر =  
    | ناشر = دار الوطن للنشر
    | مکان نشر =
    | مکان نشر =عربستان - رياض
    | سال نشر =  
     
    | سال نشر = 1997م , 1418ق


    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE21909AUTOMATIONCODE
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE21909AUTOMATIONCODE
    | چاپ =
    | چاپ =
    | شابک =
    | شابک =
    | تعداد جلد =
    | تعداد جلد =2
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =21909
    | کتابخوان همراه نور =21909
    | کد پدیدآور =
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پس از =
    خط ۲۲: خط ۲۸:
    }}
    }}


    {{کاربردهای دیگر|مسند (ابهام‌زدایی)}}


    '''مسند ابن أبي‌شيبة'''، اثر ابوبکر عبدالله بن محمد بن ابی‌شیبه (159-‌235ق)، کتابی است روایی که در آن به گردآوری روایات پیامبر(ص) و صحابه و تابعین، پرداخته شده و با تحقیق عادل بن یوسف عزازی و احمد فرید مزیدی به چاپ رسیده است.
    '''مسند ابن أبي‌شيبة'''، اثر [[ابن ابی‌شیبه، عبدالله بن محمد|ابوبکر عبدالله بن محمد بن ابی‌شیبه]] (159-‌235ق)، کتابی است روایی که در آن به گردآوری روایات پیامبر(ص) و صحابه و تابعین، پرداخته شده و با تحقیق [[غزاوي، عادل بن يوسف|عادل بن یوسف عزازی]] و [[مزیدی، احمد فرید|احمد فرید مزیدی]] به چاپ رسیده است.


    ==ساختار==
    ==ساختار==
    خط ۳۳: خط ۴۰:
    نویسنده کتاب حاضر، از محدثان بزرگ اهل تسنن بوده و اصحاب صحاح و سنن شش‌گانه به‌جز ترمزی، از او روایت کرده‌اند<ref>ر.ک: طباطبایی یزدی، سید جعفر، ص25</ref>.
    نویسنده کتاب حاضر، از محدثان بزرگ اهل تسنن بوده و اصحاب صحاح و سنن شش‌گانه به‌جز ترمزی، از او روایت کرده‌اند<ref>ر.ک: طباطبایی یزدی، سید جعفر، ص25</ref>.


    این کتاب، از جمله مسندهایی است که مانند مسند احمد بن حنبل و مسند اسحاق بن راهویه، به نام مؤلف خود معروف شده و «مسند ابن ابی‌شیبه»، نام گرفته است<ref>ر.ک: مختاری، علی، ص49</ref>.
    این کتاب، از جمله مسندهایی است که مانند [[مسند الإمام أحمد بن حنبل|مسند احمد بن حنبل]] و مسند اسحاق بن راهویه، به نام مؤلف خود معروف شده و «مسند ابن ابی‌شیبه»، نام گرفته است<ref>ر.ک: مختاری، علی، ص49</ref>.


    اثر حاضر، در طبقه‌بندی مجموعه‌های حدیثی که توسط دانشمندان علم حدیث صورت گرفته، در طبقه سوم اعتبار قرار می‌گیرد. به‌منظور آشنایی با این موضوع، به این طبقه‌بندی، اشاره می‌شود:
    اثر حاضر، در طبقه‌بندی مجموعه‌های حدیثی که توسط دانشمندان علم حدیث صورت گرفته، در طبقه سوم اعتبار قرار می‌گیرد. به‌منظور آشنایی با این موضوع، به این طبقه‌بندی، اشاره می‌شود:
    در طبقه نخست، تنها صحیح بخاری و مسلم و موطأ مالک جای دارند. در این کتاب‌ها، احادیث متواتر، صحیح آحادی و حسن را به ودیعت نهاده‌اند. در طبقه دوم، جامع ترمذی، سنن ابو داوود، مسند احمد و مجتبی اثر نسایی جای می‌گیرند. این کتاب‌ها از نظر ارزش و اعتبار به پایه دو صحیح و موطأ نمی‌رسند، اما مؤلفان آنها نسبت به شروطی که در نظر داشته‌اند، سهل‌انگاری نکرده‌اند. کتاب‌های یادشده هرچند که از احادیث ضعیف تهی نیستند، ولی مردم دوره‌های بعدی آنها را پذیرفته‌اند و حدیث‌پژوهان اهل سنت، به کتاب‌هایی که در این دو طبقه جای می‌گیرند، به‌نحوی ویژه اعتماد دارند و اصول عقیده و احکام شریعت را از دل آنها بیرون می‌کشند. در طبقه سوم که اثر حاضر نیز جزو آن محسوب می‌شود، مسندها، جوامع و کتاب‌هایی قرار دارند که انواع احادیث ضعیف از قبیل شاذ، منکر، مقلوب و... در آنها فراوان یافت می‌شود. افزون بر آنکه حال رجال و راویان احادیث آن کتاب‌ها برای ما ناشناخته و احادیث شاذ و منفرد آن، شایع و متداول نیستند. علاوه بر کتاب حاضر، مسند طیالسی، عبد بن حمید، مصنف عبدالرزاق و کتاب‌های بیهقی، طبرانی و طحاوی در این طبقه جای می‌گیرند<ref>ر.ک: طباطبایی، سید کاظم، ص89-‌90</ref>.


    هدف مؤلفان کتاب‌هایی که در این طبقه قرار می‌گیرند، آوردن یافته‌های خویش بوده، نه گزینش و پالایش آن یافته‌ها. از کتاب‌های این طبقه، جز حدیث‌شناسان برجسته که زندگانی خویش را در راه کسب دقایق این دانش سپری کرده‌اند، نمی‌توانند سود جویند. طبقه چهارم نیز تصنیفات سست و بی‌ارزشی است که در زمان‌های متأخر، از زبان داستان‌پردازان، واعظان، صوفیان، مورخان ناعادل، هوی‌پرستان و بدعت‌گذاران گردآوری شده است؛ مانند کتاب‌های خطیب، ابونعیم، ابن عساکر، دیلمی، ابن مردویه ، ابن شاهین<ref>ر.ک: همان، ص90</ref>.
    در طبقه نخست، تنها صحیح بخاری و مسلم و موطأ مالک جای دارند. در این کتاب‌ها، احادیث متواتر، صحیح آحادی و حسن را به ودیعت نهاده‌اند. در طبقه دوم، جامع ترمذی، [[سنن أبي‌داود|سنن ابو داوود]]، [[مسند الإمام أحمد بن حنبل|مسند احمد]] و [[المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)|مجتبی]] اثر [[نسائی، احمد بن علی|نسایی]] جای می‌گیرند. این کتاب‌ها از نظر ارزش و اعتبار به پایه دو صحیح و موطأ نمی‌رسند، اما مؤلفان آنها نسبت به شروطی که در نظر داشته‌اند، سهل‌انگاری نکرده‌اند. کتاب‌های یادشده هرچند که از احادیث ضعیف تهی نیستند، ولی مردم دوره‌های بعدی آنها را پذیرفته‌اند و حدیث‌پژوهان اهل سنت، به کتاب‌هایی که در این دو طبقه جای می‌گیرند، به‌نحوی ویژه اعتماد دارند و اصول عقیده و احکام شریعت را از دل آنها بیرون می‌کشند. در طبقه سوم که اثر حاضر نیز جزو آن محسوب می‌شود، مسندها، جوامع و کتاب‌هایی قرار دارند که انواع احادیث ضعیف از قبیل شاذ، منکر، مقلوب و... در آنها فراوان یافت می‌شود. افزون بر آنکه حال رجال و راویان احادیث آن کتاب‌ها برای ما ناشناخته و احادیث شاذ و منفرد آن، شایع و متداول نیستند. علاوه بر کتاب حاضر، مسند طیالسی، عبد بن حمید، [[المصنف|مصنف عبدالرزاق]] و کتاب‌های بیهقی، [[طبرانی، سلیمان بن احمد|طبرانی]] و [[طحاوی، احمد بن محمد|طحاوی]] در این طبقه جای می‌گیرند<ref>ر.ک: طباطبایی، سید کاظم، ص89-‌90</ref>.
     
    هدف مؤلفان کتاب‌هایی که در این طبقه قرار می‌گیرند، آوردن یافته‌های خویش بوده، نه گزینش و پالایش آن یافته‌ها. از کتاب‌های این طبقه، جز حدیث‌شناسان برجسته که زندگانی خویش را در راه کسب دقایق این دانش سپری کرده‌اند، نمی‌توانند سود جویند. طبقه چهارم نیز تصنیفات سست و بی‌ارزشی است که در زمان‌های متأخر، از زبان داستان‌پردازان، واعظان، صوفیان، مورخان ناعادل، هوی‌پرستان و بدعت‌گذاران گردآوری شده است؛ مانند کتاب‌های خطیب، ابونعیم، ابن عساکر، دیلمی، ابن مردویه، ابن شاهین<ref>ر.ک: همان، ص90</ref>.


    «الكتاب المصنف في الأحاديث و الآثار»، اثری دیگر از ابن ابی‌شیبه است که در آن، احادیث نبوی(ص)، گفته‌های صحابه و فتواهای تابعان بر اساس موضوعات و ابواب فقهی آورده شده است. این کتاب، ظاهرا همان است که در شمار مسندها هم از آن نام برده و آن را با کتاب حاضر، اشتباه گرفته‌اند، ولی باید گفت آن کتاب، در واقع مسند نیست و این شهرت، پایه‌ای ندارد. گفتنی است که برخی از آگاهان، ابن ابی‌شیبه را محدثی دانسته‌اند که هم بر اساس موضوع و هم به شیوه مسانید، کتاب نوشته است. بنابراین احتمال دارد، مسند و مصنف، دو کتاب جداگانه بوده، ولی با گذشت زمان، مسندش از میان رفته باشد و مردمان دوره‌های بعد، مصنف او را همان مسندش پنداشته باشند<ref>ر.ک: همان، ص183-‌184</ref>.
    «الكتاب المصنف في الأحاديث و الآثار»، اثری دیگر از [[ابن ابی‌شیبه، عبدالله بن محمد|ابن ابی‌شیبه]] است که در آن، احادیث نبوی(ص)، گفته‌های صحابه و فتواهای تابعان بر اساس موضوعات و ابواب فقهی آورده شده است. این کتاب، ظاهرا همان است که در شمار مسندها هم از آن نام برده و آن را با کتاب حاضر، اشتباه گرفته‌اند، ولی باید گفت آن کتاب، در واقع مسند نیست و این شهرت، پایه‌ای ندارد. گفتنی است که برخی از آگاهان، [[ابن ابی‌شیبه، عبدالله بن محمد|ابن ابی‌شیبه]] را محدثی دانسته‌اند که هم بر اساس موضوع و هم به شیوه مسانید، کتاب نوشته است. بنابراین احتمال دارد، مسند و مصنف، دو کتاب جداگانه بوده، ولی با گذشت زمان، مسندش از میان رفته باشد و مردمان دوره‌های بعد، مصنف او را همان مسندش پنداشته باشند<ref>ر.ک: همان، ص183-‌184</ref>.


    بروکلمان نیز معتقد است کتاب «المصنف» با عنوان «مسند» نیز چاپ شده است. در گذشته نیز برخی احتمال داده‌اند که «المصنف»، همان است که به «المسند» نیز معروف شده است<ref>ر.ک: یوسفی اشکوری، حسن، ج2، ص670</ref>؛ در صورتی که این خلط، اشتباه بوده و این دو کتاب با یکدیگر، متفاوتند.
    [[بروکلمان، کارل|بروکلمان]] نیز معتقد است کتاب «[[المصنف]]» با عنوان «مسند» نیز چاپ شده است. در گذشته نیز برخی احتمال داده‌اند که «[[المصنف]]»، همان است که به «المسند» نیز معروف شده است<ref>ر.ک: یوسفی اشکوری، حسن، ج2، ص670</ref>؛ در صورتی که این خلط، اشتباه بوده و این دو کتاب با یکدیگر، متفاوتند.


    ==وضعیت کتاب==
    ==وضعیت کتاب==
    خط ۵۰: خط ۵۸:


    ==پانویس ==
    ==پانویس ==
    <references />
    <references/>


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    خط ۵۶: خط ۶۴:
    # طباطبایی، سید کاظم، «مسندنویسی در تاریخ حدیث»، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1377.
    # طباطبایی، سید کاظم، «مسندنویسی در تاریخ حدیث»، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1377.
    # یوسفی اشکوری، حسن، «دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.
    # یوسفی اشکوری، حسن، «دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.
    # مختاری، علی، «مسند و مسندنویسی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: علوم حدیث، تابستان 1376، ‌شماره 4 ISC ‏(11 صفحه، ‌از 44 تا 54)، به آدرس:
    #[[:noormags:1514|مختاری، علی، «مسند و مسندنویسی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: علوم حدیث، تابستان 1376، ‌شماره 4 ISC ‏(11 صفحه، ‌از 44 تا 54)]].
    www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1514/
    #[[:noormags:57744|طباطبایی یزدی، سید جعفر، «از مجموعه یادداشت‌های محقق طباطبایی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: کتاب ماه کلیات، اردیبهشت و خرداد 1383، ‌شماره 77 و 78 ‏(6 صفحه، ‌از 24 تا 29)]].
    # طباطبایی یزدی، سید جعفر، «از مجموعه یادداشت‌های محقق طباطبایی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: کتاب ماه کلیات، اردیبهشت و خرداد 1383، ‌شماره 77 و 78 ‏(6 صفحه، ‌از 24 تا 29)، به آدرس:
     
    www.noormags.ir/view/fa/articlepage/57744/
     
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
     
    [[مسند الإمام الشافعي]]
     
    [[مسند الإمام أحمد بن حنبل]]
     
    [[المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)]]


    [[مسند أبي‌يعلی الموصلي]]


    [[السنن (شافعی)]]


    [[سنن ابن ماجة]]


    ==وابسته‌ها==
    [[سنن سعيد بن منصور]]


    [[المنتقى من السنن المسندة عن رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم]]


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[مسند أبي‌بكر الصديق]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[السنة (ابن حنبل)]]


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[مسند إسحاق بن راهويه]]


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
     
    [[رده:آپلود مهر(98)]]
    [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
    [[رده:حدیث]]
    [[رده:متون احادیث]]
    [[رده:احادیث اهل سنت]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۴۸

    مسند إبن أبي شيبة
    مسند ابن أبي‌شيبة
    پدیدآورانابن ابي شيبه، عبدالله بن محمد (نویسنده)

    غزاوي، عادل بن يوسف (محقق)

    مزیدی، احمد فرید (محقق)
    ناشردار الوطن للنشر
    مکان نشرعربستان - رياض
    سال نشر1997م , 1418ق
    زبانعربی
    تعداد جلد2
    کد کنگره
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    مسند ابن أبي‌شيبة، اثر ابوبکر عبدالله بن محمد بن ابی‌شیبه (159-‌235ق)، کتابی است روایی که در آن به گردآوری روایات پیامبر(ص) و صحابه و تابعین، پرداخته شده و با تحقیق عادل بن یوسف عزازی و احمد فرید مزیدی به چاپ رسیده است.

    ساختار

    کتاب با مقدمه محققان آغاز و روایات بر اساس نام راویان، به‌ترتیب حروف الفبا، در دو جلد، سامان‌دهی شده است.

    گزارش محتوا

    در مقدمه، ضمن اشاره به اهمیت پرداختن به علم حدیث، به شرح حال نویسنده و توضیح اقدامات تحقیقی صورت‌گرفته بر روی کتاب، پرداخته شده است[۱].

    نویسنده کتاب حاضر، از محدثان بزرگ اهل تسنن بوده و اصحاب صحاح و سنن شش‌گانه به‌جز ترمزی، از او روایت کرده‌اند[۲].

    این کتاب، از جمله مسندهایی است که مانند مسند احمد بن حنبل و مسند اسحاق بن راهویه، به نام مؤلف خود معروف شده و «مسند ابن ابی‌شیبه»، نام گرفته است[۳].

    اثر حاضر، در طبقه‌بندی مجموعه‌های حدیثی که توسط دانشمندان علم حدیث صورت گرفته، در طبقه سوم اعتبار قرار می‌گیرد. به‌منظور آشنایی با این موضوع، به این طبقه‌بندی، اشاره می‌شود:

    در طبقه نخست، تنها صحیح بخاری و مسلم و موطأ مالک جای دارند. در این کتاب‌ها، احادیث متواتر، صحیح آحادی و حسن را به ودیعت نهاده‌اند. در طبقه دوم، جامع ترمذی، سنن ابو داوود، مسند احمد و مجتبی اثر نسایی جای می‌گیرند. این کتاب‌ها از نظر ارزش و اعتبار به پایه دو صحیح و موطأ نمی‌رسند، اما مؤلفان آنها نسبت به شروطی که در نظر داشته‌اند، سهل‌انگاری نکرده‌اند. کتاب‌های یادشده هرچند که از احادیث ضعیف تهی نیستند، ولی مردم دوره‌های بعدی آنها را پذیرفته‌اند و حدیث‌پژوهان اهل سنت، به کتاب‌هایی که در این دو طبقه جای می‌گیرند، به‌نحوی ویژه اعتماد دارند و اصول عقیده و احکام شریعت را از دل آنها بیرون می‌کشند. در طبقه سوم که اثر حاضر نیز جزو آن محسوب می‌شود، مسندها، جوامع و کتاب‌هایی قرار دارند که انواع احادیث ضعیف از قبیل شاذ، منکر، مقلوب و... در آنها فراوان یافت می‌شود. افزون بر آنکه حال رجال و راویان احادیث آن کتاب‌ها برای ما ناشناخته و احادیث شاذ و منفرد آن، شایع و متداول نیستند. علاوه بر کتاب حاضر، مسند طیالسی، عبد بن حمید، مصنف عبدالرزاق و کتاب‌های بیهقی، طبرانی و طحاوی در این طبقه جای می‌گیرند[۴].

    هدف مؤلفان کتاب‌هایی که در این طبقه قرار می‌گیرند، آوردن یافته‌های خویش بوده، نه گزینش و پالایش آن یافته‌ها. از کتاب‌های این طبقه، جز حدیث‌شناسان برجسته که زندگانی خویش را در راه کسب دقایق این دانش سپری کرده‌اند، نمی‌توانند سود جویند. طبقه چهارم نیز تصنیفات سست و بی‌ارزشی است که در زمان‌های متأخر، از زبان داستان‌پردازان، واعظان، صوفیان، مورخان ناعادل، هوی‌پرستان و بدعت‌گذاران گردآوری شده است؛ مانند کتاب‌های خطیب، ابونعیم، ابن عساکر، دیلمی، ابن مردویه، ابن شاهین[۵].

    «الكتاب المصنف في الأحاديث و الآثار»، اثری دیگر از ابن ابی‌شیبه است که در آن، احادیث نبوی(ص)، گفته‌های صحابه و فتواهای تابعان بر اساس موضوعات و ابواب فقهی آورده شده است. این کتاب، ظاهرا همان است که در شمار مسندها هم از آن نام برده و آن را با کتاب حاضر، اشتباه گرفته‌اند، ولی باید گفت آن کتاب، در واقع مسند نیست و این شهرت، پایه‌ای ندارد. گفتنی است که برخی از آگاهان، ابن ابی‌شیبه را محدثی دانسته‌اند که هم بر اساس موضوع و هم به شیوه مسانید، کتاب نوشته است. بنابراین احتمال دارد، مسند و مصنف، دو کتاب جداگانه بوده، ولی با گذشت زمان، مسندش از میان رفته باشد و مردمان دوره‌های بعد، مصنف او را همان مسندش پنداشته باشند[۶].

    بروکلمان نیز معتقد است کتاب «المصنف» با عنوان «مسند» نیز چاپ شده است. در گذشته نیز برخی احتمال داده‌اند که «المصنف»، همان است که به «المسند» نیز معروف شده است[۷]؛ در صورتی که این خلط، اشتباه بوده و این دو کتاب با یکدیگر، متفاوتند.

    وضعیت کتاب

    فهرست احادیث و آثار به‌همراه فهرست مسانید، در انتهای جلد دوم آمده است.

    در پاورقی‌ها به بررسی صحت و ضعف روایات، پرداخته شده است.

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه، ج1، 5-21
    2. ر.ک: طباطبایی یزدی، سید جعفر، ص25
    3. ر.ک: مختاری، علی، ص49
    4. ر.ک: طباطبایی، سید کاظم، ص89-‌90
    5. ر.ک: همان، ص90
    6. ر.ک: همان، ص183-‌184
    7. ر.ک: یوسفی اشکوری، حسن، ج2، ص670

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب.
    2. طباطبایی، سید کاظم، «مسندنویسی در تاریخ حدیث»، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1377.
    3. یوسفی اشکوری، حسن، «دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.
    4. مختاری، علی، «مسند و مسندنویسی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: علوم حدیث، تابستان 1376، ‌شماره 4 ISC ‏(11 صفحه، ‌از 44 تا 54).
    5. طباطبایی یزدی، سید جعفر، «از مجموعه یادداشت‌های محقق طباطبایی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: کتاب ماه کلیات، اردیبهشت و خرداد 1383، ‌شماره 77 و 78 ‏(6 صفحه، ‌از 24 تا 29).


    وابسته‌ها