فرهنگ اصطلاحات علوم و تمدن اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ش‌ه' به 'ش‌ه') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'فرهنگ (ابهام زدایی)' به 'فرهنگ (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[بنياد پژوهشهای | [[بنياد پژوهشهای اسلامى، گروه ترجمه]] (نویسنده) | ||
[[اکبري، محمدتقي]] (محقق و معلق) | [[اکبري، محمدتقي]] (محقق و معلق) | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
| موضوع اسلام - اصطلاحها و تعبيرها | | موضوع اسلام - اصطلاحها و تعبيرها | ||
زبان انگلیسی - | زبان انگلیسی - واژه‌نامه‌ها - فارسی | ||
علوم | علوم اسلامى - واژه‌نامه‌ها | ||
فارسی - | فارسی - واژه‌نامه‌ها | ||
فارسی - | فارسی - واژه‌نامه‌ها - انگلیسی | ||
| ناشر = آستان قدس | | ناشر = آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى | ||
| مکان نشر =ايران - مشهد مقدس | | مکان نشر =ايران - مشهد مقدس | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
| شابک =978-964-971-161-4 | | شابک =978-964-971-161-4 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =13825 | ||
| کتابخوان همراه نور =13825 | |||
| کد پدیدآور =5827 | | کد پدیدآور =5827 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|اصطلاحات (ابهام‌زدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر|فرهنگ (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''فرهنگ اصطلاحات علوم و تمدن اسلامی'''، فرهنگنامه فارسی - انگلیسی اصطلاحات علوم و فنون تمدن اسلامی است که توسط [[اکبري، محمدتقي|محمدتقی اکبری]] با همکاری [[آخشيني، علي|علی آخشینی]]، [[رضواني، احمد|احمد رضوانی]] و [[عظيمايي، عبدالله|عبدالله عظیمایی]]، زیر نظر [[قاسمی، جواد|جواد قاسمی]] گردآوری شده است. | '''فرهنگ اصطلاحات علوم و تمدن اسلامی'''، فرهنگنامه فارسی - انگلیسی اصطلاحات علوم و فنون تمدن اسلامی است که توسط [[اکبري، محمدتقي|محمدتقی اکبری]] با همکاری [[آخشيني، علي|علی آخشینی]]، [[رضواني، احمد|احمد رضوانی]] و [[عظيمايي، عبدالله|عبدالله عظیمایی]]، زیر نظر [[قاسمی، جواد|جواد قاسمی]] گردآوری شده است. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۳: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
فرهنگ اصطلاحات علوم و تمدن اسلامی با همت و تلاش تنی چند از اعضای گروه ترجمه بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی انتشار یافته است. در مقدمه کتاب شیوه نگارش اثر | فرهنگ اصطلاحات علوم و تمدن اسلامی با همت و تلاش تنی چند از اعضای گروه ترجمه بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی انتشار یافته است. در مقدمه کتاب شیوه نگارش اثر این‌گونه تشریح شده است: | ||
# در ثبت سرواژه‌ها [=مدخلهای اصلی] ترتیب الفبایی | # در ثبت سرواژه‌ها [=مدخلهای اصلی] ترتیب الفبایی حرف به حرف مد نظر قرار گرفته و کلمات و مصدرهای مربوط به هر سرواژه در زیر آن با رعایت ترتیب الفبایی اضافه شده است؛ برای نمونه، اضافاتی چون «شبهه ربا» و «شبهه عقد» و مصدر «شبهه‌انگیختن» زیر لغت «شبهه» آمده است. | ||
# لغاتی که شکل نوشتاری و تلفظ آنها یکسان است، اما در حوزه‌های مختلف معنایی معادلهای متفاوتی دارند، با شماره‌گذاری (1)، (2)، (3)... مشخص و حوزه‌های معنایی این سرواژه‌ها با نشانه‌های اختصاری در داخل پرانتزهای جلو لغات تعیین شده [جدول این نشانه‌های اختصاری بعد از مقدمه آمده است]. | # لغاتی که شکل نوشتاری و تلفظ آنها یکسان است، اما در حوزه‌های مختلف معنایی معادلهای متفاوتی دارند، با شماره‌گذاری (1)، (2)، (3)... مشخص و حوزه‌های معنایی این سرواژه‌ها با نشانه‌های اختصاری در داخل پرانتزهای جلو لغات تعیین شده [جدول این نشانه‌های اختصاری بعد از مقدمه آمده است]. | ||
# ترتیب قرار گرفتن سرواژههایی که شکل نوشتاری یکسان، اما تلفظ متفاوت دارند، با توجه به حرکت اول کلمه بدین قرار است: | # ترتیب قرار گرفتن سرواژههایی که شکل نوشتاری یکسان، اما تلفظ متفاوت دارند، با توجه به حرکت اول کلمه بدین قرار است: | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۵: | ||
# در کلماتی که به دو صورت املایی متفاوت به‌کار می‌روند [مانند: تولا - تولی، زکات - زکوة] معادلهای معنایی یک شکل نوشته شده و شکل دیگر به آن ارجاع داده شده است. | # در کلماتی که به دو صورت املایی متفاوت به‌کار می‌روند [مانند: تولا - تولی، زکات - زکوة] معادلهای معنایی یک شکل نوشته شده و شکل دیگر به آن ارجاع داده شده است. | ||
# توضیح بیشتر برخی لغات، تعریف آنها، شکل مفرد یا جمع و هم‌معنی یا متضاد آنها در داخل علامت [ ] آمده است. | # توضیح بیشتر برخی لغات، تعریف آنها، شکل مفرد یا جمع و هم‌معنی یا متضاد آنها در داخل علامت [ ] آمده است. | ||
# با مراجعه به فرهنگهای یکزبانه و منابع دیگر، درستی یا نادرستی معادلها | # با مراجعه به فرهنگهای یکزبانه و منابع دیگر، درستی یا نادرستی معادلها به‌لحاظ معنایی مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است. ازاین‌رو، شماره‌های ارجاعی به منابع مورد استفاده که در چاپ نخست آمده بود، حذف شده است. | ||
# حرف تعریف the و حرف to از اوایل واژه‌ها برداشته شده، مگر در مواردی که ضرورت داشته باشد؛ مثل لزوم حفظ نقش مصدری بین دو واژه یا در برابر اسمهای الهی: All-Mighty,The. | # حرف تعریف the و حرف to از اوایل واژه‌ها برداشته شده، مگر در مواردی که ضرورت داشته باشد؛ مثل لزوم حفظ نقش مصدری بین دو واژه یا در برابر اسمهای الهی: All-Mighty,The. | ||
# درج بعضی کلمات و دامنه وسیع واژه‌ها ممکن است این پرسش را در ذهن خواننده پدید آورد که مثلاً واژه‌هایی چون آهک، چاه، ادویه، افسون، بندکشی، پوست و... در فرهنگ اصطلاحات اسلامی چه جایگاهی دارند. باید گفت که این فرهنگ تنها واژه‌های علوم رایج مثل فقه، فلسفه، کلام، قرآن و حدیث را در بر نگرفته است، بلکه دامنه بسیاری از علوم و فنون را که روزگاری در حوزه تمدن اسلامی مطرح بوده‌اند و از اعتبار افتاده‌اند یا همچنان بر اعتبار خود باقی مانده‌اند نیز در بر می‌گیرد. این علوم و فنون مثل معماری، هنر، طب، نجوم، علم النفس و...، اگرچه امروز کاربرد عملی ندارند، بااین‌حال نقش تاریخی خود را حفظ کرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/23562/1/5 ر.ک: مقدمه چاپ دوم، ص6-5]</ref>. | # درج بعضی کلمات و دامنه وسیع واژه‌ها ممکن است این پرسش را در ذهن خواننده پدید آورد که مثلاً واژه‌هایی چون آهک، چاه، ادویه، افسون، بندکشی، پوست و... در فرهنگ اصطلاحات اسلامی چه جایگاهی دارند. باید گفت که این فرهنگ تنها واژه‌های علوم رایج مثل فقه، فلسفه، کلام، قرآن و حدیث را در بر نگرفته است، بلکه دامنه بسیاری از علوم و فنون را که روزگاری در حوزه تمدن اسلامی مطرح بوده‌اند و از اعتبار افتاده‌اند یا همچنان بر اعتبار خود باقی مانده‌اند نیز در بر می‌گیرد. این علوم و فنون مثل معماری، هنر، طب، نجوم، علم النفس و...، اگرچه امروز کاربرد عملی ندارند، بااین‌حال نقش تاریخی خود را حفظ کرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/23562/1/5 ر.ک: مقدمه چاپ دوم، ص6-5]</ref>. | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۹: | ||
مقدمه و متن کتاب. | مقدمه و متن کتاب. | ||
{{فرهنگ اصطلاحات}} | |||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۹: | ||
[[رده:کلیات]] | [[رده:کلیات]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۸ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۴۹
| فرهنگ اصطلاحات علوم و تمدن اسلامی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بنياد پژوهشهای اسلامى، گروه ترجمه (نویسنده)
اکبري، محمدتقي (محقق و معلق) قاسمی، جواد (زير نظر) عظيمايي، عبدالله (نویسنده) رضواني، احمد (نویسنده) آخشيني، علي (نویسنده) |
| ناشر | آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى |
| مکان نشر | ايران - مشهد مقدس |
| سال نشر | مجلد1: 1386ش , |
| شابک | 978-964-971-161-4 |
| زبان | فارسی انگلیسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 5/2 /ف4 1386 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
برای دیگر کاربردها، اصطلاحات (ابهام‌زدایی) را ببینید.
برای دیگر کاربردها، فرهنگ (ابهام‌زدایی) را ببینید.
فرهنگ اصطلاحات علوم و تمدن اسلامی، فرهنگنامه فارسی - انگلیسی اصطلاحات علوم و فنون تمدن اسلامی است که توسط محمدتقی اکبری با همکاری علی آخشینی، احمد رضوانی و عبدالله عظیمایی، زیر نظر جواد قاسمی گردآوری شده است.
ساختار
این اثر مشتمل بر یک مقدمه و اصطلاحات علوم مختلف به‌ترتیب حروف الفباست.
در این نسخه از کتاب علاوه بر 129 منبع استفاده‌شده در چاپ قبلی، از 41 منبع جدید استفاده شده است. همچنین پنج مجلد دیگر از مجموعه دایرةالمعارف اسلام و مجموعه جدید آن تهیه و از آنها واژه‌گزینی شده است.
گزارش محتوا
فرهنگ اصطلاحات علوم و تمدن اسلامی با همت و تلاش تنی چند از اعضای گروه ترجمه بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی انتشار یافته است. در مقدمه کتاب شیوه نگارش اثر این‌گونه تشریح شده است:
- در ثبت سرواژه‌ها [=مدخلهای اصلی] ترتیب الفبایی حرف به حرف مد نظر قرار گرفته و کلمات و مصدرهای مربوط به هر سرواژه در زیر آن با رعایت ترتیب الفبایی اضافه شده است؛ برای نمونه، اضافاتی چون «شبهه ربا» و «شبهه عقد» و مصدر «شبهه‌انگیختن» زیر لغت «شبهه» آمده است.
- لغاتی که شکل نوشتاری و تلفظ آنها یکسان است، اما در حوزه‌های مختلف معنایی معادلهای متفاوتی دارند، با شماره‌گذاری (1)، (2)، (3)... مشخص و حوزه‌های معنایی این سرواژه‌ها با نشانه‌های اختصاری در داخل پرانتزهای جلو لغات تعیین شده [جدول این نشانه‌های اختصاری بعد از مقدمه آمده است].
- ترتیب قرار گرفتن سرواژههایی که شکل نوشتاری یکسان، اما تلفظ متفاوت دارند، با توجه به حرکت اول کلمه بدین قرار است:
- الف)- فتحه‌دار؛
- ب)- کسره‌دار؛
- ج)- ضمه‌دار.
- جایگاه همزه با کرسی «أ»، و یا «ئ» قبل از حرف «ب» و یا کرسی «ؤ» بعد از حرف «ن» در نظر گرفته شده است.
- جایگاه «ة» مانند حرف «ه» قبل از «ی» و الف مقصوره در ردیف «ی» منظور شده است.
- لغاتی که ذکر معنایی تا حد دو و یا سه کلمه برای آنها میسر نبوده است، ابتدا آوانویسی و سپس تعریف شده‌اند.
- در کلماتی که به دو صورت املایی متفاوت به‌کار می‌روند [مانند: تولا - تولی، زکات - زکوة] معادلهای معنایی یک شکل نوشته شده و شکل دیگر به آن ارجاع داده شده است.
- توضیح بیشتر برخی لغات، تعریف آنها، شکل مفرد یا جمع و هم‌معنی یا متضاد آنها در داخل علامت [ ] آمده است.
- با مراجعه به فرهنگهای یکزبانه و منابع دیگر، درستی یا نادرستی معادلها به‌لحاظ معنایی مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است. ازاین‌رو، شماره‌های ارجاعی به منابع مورد استفاده که در چاپ نخست آمده بود، حذف شده است.
- حرف تعریف the و حرف to از اوایل واژه‌ها برداشته شده، مگر در مواردی که ضرورت داشته باشد؛ مثل لزوم حفظ نقش مصدری بین دو واژه یا در برابر اسمهای الهی: All-Mighty,The.
- درج بعضی کلمات و دامنه وسیع واژه‌ها ممکن است این پرسش را در ذهن خواننده پدید آورد که مثلاً واژه‌هایی چون آهک، چاه، ادویه، افسون، بندکشی، پوست و... در فرهنگ اصطلاحات اسلامی چه جایگاهی دارند. باید گفت که این فرهنگ تنها واژه‌های علوم رایج مثل فقه، فلسفه، کلام، قرآن و حدیث را در بر نگرفته است، بلکه دامنه بسیاری از علوم و فنون را که روزگاری در حوزه تمدن اسلامی مطرح بوده‌اند و از اعتبار افتاده‌اند یا همچنان بر اعتبار خود باقی مانده‌اند نیز در بر می‌گیرد. این علوم و فنون مثل معماری، هنر، طب، نجوم، علم النفس و...، اگرچه امروز کاربرد عملی ندارند، بااین‌حال نقش تاریخی خود را حفظ کرده‌اند[۱].
وضعیت کتاب
جدول حرفنگاری و جدول نشانه‌های اختصاری و نمادها پس از مقدمه ذکر شده است. فهرست منابع فارسی و لاتین در انتهای کتاب ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.