نسفی، میمون بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۴۹

میمون بن محمد نسفی

نام	میمون بن محمد نسفی
نام‌های دیگر	نسفي، ابوالمعين ميمون بن محمد م‍ي‍م‍ون‌ ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د بن‌ م‍ع‍ب‍د بن‌ م‍ک‍ح‍ول‌ اب‍و الم‍ع‍ي‍ن‌ ال‍نسفي‌ ال‍ح‍ن‍ف‍ي‌
نام پدر	محمد
متولد	418ق یا 438ق
محل تولد	نسف از شهرهای ماوراءالنهر
رحلت	508ق
اساتید
برخی آثار	التمهيد في أصول‌الدين تبصرة الأدلة في أصول‌الدين علی طريقة الإمام أبي‌منصور الماتريدي ‏بحر الكلام
کد مؤلف	AUTHORCODE07546AUTHORCODE

برای دیگر کاربردها، نسفی (ابهام زدایی) را ببینید.

میمون بن محمد نسفی (418 یا 438-508ق)، از فقیهان حنفی اهل سنت است که در کلام عقاید ماتریدی داشت. مهم‎ترین کتاب او «التمهيد في أصول‌الدين» است که در شرح عقاید اهل سنت و با تکیه بر کلام ماتریدی نوشته شده است.

نام، کنیه، لقب

اسم کامل او میمون بن محمد بن محمد بن معتمد بن محمد بن مکحول نسفى و کنیه‌اش «ابوالمعین» است. برخی کنیه او را «معین‌الدین» گفته‌اند^[۱]. او را با القاب «امام فاضل جامع الاصول»، «امام زاهد»، «فقیه حنفی» و «عالم بارع» یاد کرده‌اند. این لقب‌ها در مورد وی و خاندانش غریب نبود؛ چه، او در خاندانی پرورش یافت که به دانش و زهد و فضل شهره بودند و در فقه، به‌ویژه فقه ابوحنیفه، به آنان استناد می‌شد^[۲].

تولد و وفات

درگذشت او در سال 508ق، اتفاق افتاد. به گزارش ابن قطلوبغا، نسفی در 25 ذی‎حجه این سال در هفتاد سالگی از دنیا رفت.

جز خیرالدین زرکلی در «الأعلام» و رضا کحاله صاحب «معجم المؤلفين» کسی سال ولادت میمون بن محمد را ذکر نکرده است. زرکلی، به نقل از رضا کحاله، میلاد او را در سال 418ق، می‌داند، اما با محاسبه تاریخ دقیق وفات و میزان سنی که ابن قطلوبغا برایش ذکر کرده (70 سال)، او باید در 438 به دنیا آمده باشد (البته شاید زرکلی هنگام نقل از رضا کحاله در دیدن نقطه‌ها میان دو کلمه تسعین (90) و سبعین (70) اشتباه کرده و سن او را به‌جای 70 سال، 90 سال ذکر کرده است)^[۳].

نسبت

همه تراجم‌نویسان، از وی با عنوان نسفی یاد کرده‌اند. نَسَفی، یعنی منسوب به نسف و «نسف» شهری است از شهرهای ماوراءالنهر؛ جایی میان رود جیحون و سمرقند در حوزه بخارا و بلخ. به‍‌هرحال نسف شهری عالم‌پرور بوده که از غنای فراوان طبیعی، علمی و مالی برخوردار بوده است^[۴].

او را مکحولی نیز خوانده‌اند؛ همان طور که فرزندان و اجدادش را با این نسبت می‌خواندند؛ این نسبت به این دلیل است که نام جد بزرگ و سرسلسله آنان مکحول ابوالفضل نسفی بوده است که درباره‌اش گفته شده، راوی فقه ابوحنیفه به‌صورت مستقیم یا به‌واسطه ابوسلیمان جوزجانی بوده است^[۵].

جایگاه علمی و اعتقادی

منشأ علمی ابوالمعین نسفی، خانواده وی بود؛ این خانواده در نشر علم و فقه، به‌ویژه فقه حنفی، بر همتایان خود برتری داشتند^[۶].

بسیاری از اساتید خاندان نسفی و ماتریدی یکی بوده و از طرفی هم ابومنصور ماتریدی و ابوالمعین محمد بن مکحول نسفی هم‌عصر بوده‌اند؛ ازاین‌روی خاندان مکحولی و ماتریدی در عقیده به مذهب ماتریدی، به هم نزدیک شده‌اند. از پدر و جد میمون بن محمد، اطلاعات زیادی در دست نیست، ولی جد دوم وی اندکی بعد از 430ق، از دنیا رفته و ازآنجاکه ترجیحا میلاد ابوالمعین میان سال‎های 418 تا 438ق، بوده، باید روایت عقاید ماتریدی از طریق جدش «معتمد» از طریق پدر و جدش به او رسیده باشد^[۷].

آثار

كتاب التبصرة یا تبصرة الأدلة؛
التمهيد لقواعد التوحيد؛
بحر الكلام؛
شرح الجامع الكبير شیبانى؛
العمدة في أصول‌الدين؛
إيضاح المحجة لكون العقل حجة؛
العالم و المتعلم؛
مناهج الأئمة^[۸].

از میان این آثار، به‌جز «التبصرة» و «التمهيد لقواعد التوحيد» و «بحر الكلام»، همه در حکمِ مفقود، هستند. «بحر الكلام» و «التمهيد» به چاپ رسیده و «التبصرة» هنوز به‌صورت نسخه خطی باقی مانده است. به‌لحاظ اهمیت نیز «التبصرة» در جایگاه اول قرار دارد، سپس «التمهيد» است و پس از آن «بحر الكلام»^[۹].

پانویس

منابع مقاله

نسفی، میمون بن محمد، «التمهيد في أصول‌الدين»، تحقیق قابیل عبدالحی، دارالثقافه، قاهره، 1407ق/1987م.

وابسته‌ها

التمهيد في أصول‌الدين

تبصرة الأدلة في أصول‌الدين علی طريقة الإمام أبي‌منصور الماتريدي

‏بحر الكلام

[1] ر.ک: نسفی، مقدمه کتاب، ص2

[2] ر.ک: همان، ص3

[3] ر.ک: همان، ص6

[4] ر.ک: همان، ص3

[5] ر.ک: همان، ص4

[6] ر.ک: همان، ص4

[7] ر.ک: همان، ص4-6

[8] ر.ک: همان، ص6-7

[9] ر.ک: همان، ص7

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۲۷: / خط ۲۷: @@
 |-
 |برخی آثار
-| data-type="authorWritings" |[[التمهيد في أصول الدين]]
+| data-type="authorWritings" |[[التمهيد في أصول‌الدين]]
 [[تبصرة الأدلة في أصول‌الدين علی طريقة الإمام أبي‌منصور الماتريدي]]
@@ خط ۳۸: / خط ۳۸: @@
 |}
 </div>
 {{کاربردهای دیگر|نسفی (ابهام زدایی)}}
+'''میمون بن محمد نسفی''' (418 یا 438-508ق)، از فقیهان حنفی اهل سنت است که در کلام عقاید ماتریدی داشت. مهم‎ترین کتاب او «[[التمهيد في أصول‌الدين]]» است که در شرح عقاید اهل سنت و با تکیه بر کلام ماتریدی نوشته شده است.
-'''میمون بن محمد نسفی''' (418 یا 438-508ق)، از فقیهان حنفی اهل سنت است که در کلام عقاید ماتریدی داشت. مهم‎ترین کتاب او «[[التمهيد في أصول الدين]]» است که در شرح عقاید اهل سنت و با تکیه بر کلام ماتریدی نوشته شده است.
 ==نام، کنیه، لقب==
@@ خط ۵۰: / خط ۴۷: @@
 درگذشت او در سال 508ق، اتفاق افتاد. به گزارش ابن قطلوبغا، نسفی در 25 ذی‎حجه این سال در هفتاد سالگی از دنیا رفت.
-جز [[زرکلی، خیرالدین|خیرالدین زرکلی]] در «[[الأعلام]]» و [[کحاله، عمررضا|رضا کحاله]] صاحب «[[معجم المؤلفين تراجم مصنفي الكتب العربية|معجم المؤلفين]]» کسی سال ولادت میمون بن محمد را ذکر نکرده است. [[زرکلی، خیرالدین|زرکلی]]، به نقل از [[کحاله، عمررضا|رضا کحاله]]، میلاد او را در سال 418ق، می‌داند، اما با محاسبه تاریخ دقیق وفات و میزان سنی که ابن قطلوبغا برایش ذکر کرده (70 سال)، او باید در 438 به دنیا آمده باشد (البته شاید [[زرکلی، خیرالدین|زرکلی]] هنگام نقل از ر[[کحاله، عمررضا|ضا کحاله]] در دیدن نقطه‌ها میان دو کلمه تسعین (90) و سبعین (70) اشتباه کرده و سن او را به‌جای 70 سال، 90 سال ذکر کرده است)<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/6 ر.ک: همان، ص6]</ref>.
+جز [[زرکلی، خیرالدین|خیرالدین زرکلی]] در «[[الأعلام]]» و [[کحاله، عمر رضا|رضا کحاله]] صاحب «[[معجم المؤلفين تراجم مصنفي الكتب العربية|معجم المؤلفين]]» کسی سال ولادت میمون بن محمد را ذکر نکرده است. [[زرکلی، خیرالدین|زرکلی]]، به نقل از [[کحاله، عمر رضا|رضا کحاله]]، میلاد او را در سال 418ق، می‌داند، اما با محاسبه تاریخ دقیق وفات و میزان سنی که ابن قطلوبغا برایش ذکر کرده (70 سال)، او باید در 438 به دنیا آمده باشد (البته شاید [[زرکلی، خیرالدین|زرکلی]] هنگام نقل از ر[[کحاله، عمر رضا|ضا کحاله]] در دیدن نقطه‌ها میان دو کلمه تسعین (90) و سبعین (70) اشتباه کرده و سن او را به‌جای 70 سال، 90 سال ذکر کرده است)<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/6 ر.ک: همان، ص6]</ref>.
 ==نسبت==
-همه تراجم‎نویسان، از وی با عنوان نسفی یاد کرده‌اند. نَسَفی، یعنی منسوب به نسف و «نسف» شهری است از شهرهای ماوراءالنهر؛ جایی میان رود جیحون و سمرقند در حوزه بخارا و بلخ. به‎هرحال نسف شهری عالم‎پرور بوده که از غنای فراوان طبیعی، علمی و مالی برخوردار بوده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/3 ر.ک: همان، ص3]</ref>.
+همه تراجم‌نویسان، از وی با عنوان نسفی یاد کرده‌اند. نَسَفی، یعنی منسوب به نسف و «نسف» شهری است از شهرهای ماوراءالنهر؛ جایی میان رود جیحون و سمرقند در حوزه بخارا و بلخ. به‍‌هرحال نسف شهری عالم‌پرور بوده که از غنای فراوان طبیعی، علمی و مالی برخوردار بوده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/3 ر.ک: همان، ص3]</ref>.
 او را مکحولی نیز خوانده‌اند؛ همان طور که فرزندان و اجدادش را با این نسبت می‌خواندند؛ این نسبت به این دلیل است که نام جد بزرگ و سرسلسله آنان مکحول ابوالفضل نسفی بوده است که درباره‌اش گفته شده، راوی فقه ابوحنیفه به‌صورت مستقیم یا به‌واسطه ابوسلیمان جوزجانی بوده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/4 ر.ک: همان، ص4]</ref>.
@@ خط ۶۰: / خط ۵۷: @@
 منشأ علمی ابوالمعین نسفی، خانواده وی بود؛ این خانواده در نشر علم و فقه، به‌ویژه فقه حنفی، بر همتایان خود برتری داشتند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/4 ر.ک: همان، ص4]</ref>.
-بسیاری از اساتید خاندان نسفی و ماتریدی یکی بوده و از طرفی هم ابومنصور ماتریدی و ابوالمعین محمد بن مکحول نسفی هم‎عصر بوده‌اند؛ ازاین‎روی خاندان مکحولی و ماتریدی در عقیده به مذهب ماتریدی، به هم نزدیک شده‌اند. از پدر و جد میمون بن محمد، اطلاعات زیادی در دست نیست، ولی جد دوم وی اندکی بعد از 430ق، از دنیا رفته و ازآنجاکه ترجیحا میلاد ابوالمعین میان سال‎های 418 تا 438ق، بوده، باید روایت عقاید ماتریدی از طریق جدش «معتمد» از طریق پدر و جدش به او رسیده باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/4 ر.ک: همان، ص4-6]</ref>.
+بسیاری از اساتید خاندان نسفی و ماتریدی یکی بوده و از طرفی هم ابومنصور ماتریدی و ابوالمعین محمد بن مکحول نسفی هم‌عصر بوده‌اند؛ ازاین‌روی خاندان مکحولی و ماتریدی در عقیده به مذهب ماتریدی، به هم نزدیک شده‌اند. از پدر و جد میمون بن محمد، اطلاعات زیادی در دست نیست، ولی جد دوم وی اندکی بعد از 430ق، از دنیا رفته و ازآنجاکه ترجیحا میلاد ابوالمعین میان سال‎های 418 تا 438ق، بوده، باید روایت عقاید ماتریدی از طریق جدش «معتمد» از طریق پدر و جدش به او رسیده باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/4 ر.ک: همان، ص4-6]</ref>.
 ==آثار==
@@ خط ۶۷: / خط ۶۴: @@
 # بحر الكلام؛
 # شرح الجامع الكبير شیبانى؛
-# العمدة في أصول الدين؛
+# العمدة في أصول‌الدين؛
 # إيضاح المحجة لكون العقل حجة؛
 # العالم و المتعلم؛
 # مناهج الأئمة<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/6 ر.ک: همان، ص6-7]</ref>.
-از میان این آثار، به‌جز «[[تبصرة الأدلة في أصول‌الدين علی طريقة الإمام أبي‌منصور الماتريدي|التبصرة]]» و «[[التمهيد لقواعد التوحيد]]» و «[[بحر الكلام]]»، همه در حکمِ مفقود، هستند. «بحر الكلام» و «التمهيد» به چاپ رسیده و «التبصرة» هنوز به‌صورت نسخه خطی باقی مانده است. به‎لحاظ اهمیت نیز «التبصرة» در جایگاه اول قرار دارد، سپس «التمهيد» است و پس از آن «بحر الكلام»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/7 ر.ک: همان، ص7]</ref>.
+از میان این آثار، به‌جز «[[تبصرة الأدلة في أصول‌الدين علی طريقة الإمام أبي‌منصور الماتريدي|التبصرة]]» و «[[التمهيد لقواعد التوحيد]]» و «[[بحر الكلام]]»، همه در حکمِ مفقود، هستند. «بحر الكلام» و «التمهيد» به چاپ رسیده و «التبصرة» هنوز به‌صورت نسخه خطی باقی مانده است. به‌لحاظ اهمیت نیز «التبصرة» در جایگاه اول قرار دارد، سپس «التمهيد» است و پس از آن «بحر الكلام»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/7 ر.ک: همان، ص7]</ref>.
 ==پانویس==
-<references />
+<references/>
 ==منابع مقاله==
-[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746 نسفی، میمون بن محمد، «التمهيد في أصول الدين»، تحقیق قابیل عبدالحی، دارالثقافه، قاهره، 1407ق/1987م].
+[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746 نسفی، میمون بن محمد، «التمهيد في أصول‌الدين»، تحقیق قابیل عبدالحی، دارالثقافه، قاهره، 1407ق/1987م].
 ==وابسته‌ها==
 {{وابسته‌ها}}
-[[التمهيد في أصول الدين]]
+[[التمهيد في أصول‌الدين]]
 [[تبصرة الأدلة في أصول‌الدين علی طريقة الإمام أبي‌منصور الماتريدي]]
@@ خط ۸۹: / خط ۸۶: @@
 [[رده:زندگی‌نامه]]
-[[رده:شهریور(98)]]
-[[رده:25 اردیبهشت الی 24 خرداد(98)]]