الإمامة الكبری و الخلافة العظمی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ن‌ه' به 'ن‌ه') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '↵↵ ' به ' ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
| عنوان =الإمامة الكبری و الخلافة العظمی | | عنوان =الإمامة الكبری و الخلافة العظمی | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[قزوینی حائری، محمدحسن]] (نویسنده) | [[قزوینی حائری، سید محمدحسن]] (نویسنده) | ||
[[قزويني، جعفر]] (مترجم) | [[قزويني، جعفر]] (مترجم) | ||
| زبان = | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 223/54 /ق4الف8 | | کد کنگره =BP 223/54 /ق4الف8 | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
| شابک =964-8762-90-2 | | شابک =964-8762-90-2 | ||
| تعداد جلد =3 | | تعداد جلد =3 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =14727 | ||
| کتابخوان همراه نور =14727 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الإمامة الكبری و الخلافة العظمی'''، نوشته [[قزوینی حائری، سید محمدحسن|محمدحسن قزوینی حائری]]، مجموعه‌ای سه جلدی است به زبان عربی که نویسنده در آن با استناد به دلایل عقلی و نقلی و بالاخص منابع دست اول اهل سنت به دفاع از عقیده شیعه در باب امامت و ولایت می‌پردازد. نویسنده در بحثی استدلالی امامت را جز به‌وسیله نص قابل تحقق نمیداند. این نوشتار توسط [[قزويني، جعفر|سید جعفر قزوینی]] تصحیح، تحقیق و تعلیقه‌نگاری شده است. | |||
'''الإمامة الكبری و الخلافة العظمی'''، نوشته [[قزوینی حائری، محمدحسن|محمدحسن قزوینی حائری]]، مجموعه‌ای سه جلدی است به زبان عربی که نویسنده در آن با استناد به دلایل عقلی و نقلی و بالاخص منابع دست اول اهل سنت به دفاع از عقیده شیعه در باب امامت و ولایت می‌پردازد. نویسنده در بحثی استدلالی امامت را جز به‌وسیله نص قابل تحقق نمیداند. این نوشتار توسط [[قزويني، جعفر|سید جعفر قزوینی]] تصحیح، تحقیق و | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب، مشتمل بر مقدمه محقق، مقدمه مؤلف (مقدمه کتاب) و محتوای اصلی در طی چهار مقصد است. مقصد اول در جلد اول، مقصد دوم و سوم در جلد دوم و مقصد چهارم آن در جلد سوم آمده است. هر مقصد از | کتاب، مشتمل بر مقدمه محقق، مقدمه مؤلف (مقدمه کتاب) و محتوای اصلی در طی چهار مقصد است. مقصد اول در جلد اول، مقصد دوم و سوم در جلد دوم و مقصد چهارم آن در جلد سوم آمده است. هر مقصد از بخش‌های متعددی با عناوین گوناگون تشکیل شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
بخش بعدی در مورد پایین آوردن جایگاه پیامبر اکرم(ص) به جهت افزایش منزلت و کرامت شیخین است. گزارشات دروغینی مانند انتساب استماع موسقی و بازی با عایشه، خوردن گوشت حرام و موارد دیگر از این دست، به نبی مکرم اسلام(ص)، از این قبیل است که خلاف بودن و غیر موثق بودن این مطالب اثبات می‌گردد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38710/2/77 ر.ک: همان، ص77-96]</ref>. | بخش بعدی در مورد پایین آوردن جایگاه پیامبر اکرم(ص) به جهت افزایش منزلت و کرامت شیخین است. گزارشات دروغینی مانند انتساب استماع موسقی و بازی با عایشه، خوردن گوشت حرام و موارد دیگر از این دست، به نبی مکرم اسلام(ص)، از این قبیل است که خلاف بودن و غیر موثق بودن این مطالب اثبات می‌گردد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38710/2/77 ر.ک: همان، ص77-96]</ref>. | ||
متهم نمودن [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] به تهمتهای ظالمانه همچون نسبت شرب خمر به آن حضرت، حکم کردن به کفر شیعیان و وجوب قتل ایشان، ذکر نمونه‌هایی از تعصب | متهم نمودن [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] به تهمتهای ظالمانه همچون نسبت شرب خمر به آن حضرت، حکم کردن به کفر شیعیان و وجوب قتل ایشان، ذکر نمونه‌هایی از تعصب نفرت‌انگیز علمای عامه، اکاذیب ابن تیمیه و... از دیگر مطالب مطرح‌شده در این جلد است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38710/2/97 ر.ک: همان، ص97-140]</ref>. | ||
از جمله مباحث | از جمله مباحث مطرح‌شده دیگر در جلد اول، بحث از حقیقت و اثباث موضوع تقیه و بَداء در اسلام است؛ که در این راستا ابتدا مبانی وجود تقیه در دین با استدلال به قرآن و سنت و سیره نبی مکرم اسلام(ص) و [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] و برخی از صحابه، مطرح شده و سپس به موضوع بداء و مبانی اثبات آن و سخنان برخی صحابه و دفع اشکال از این حقیقت، پرداخته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38710/2/226 ر.ک: همان، ص226-264]</ref>. | ||
در بخشی از کتاب در مورد نظرات اهل سنت در باب تحریف قرآن کریم سخن به میان آمده است؛ که در این راستا نظریات مختلف در زیادت و نقصان آیات قرآن کریم مطرح شده و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38710/2/321 ر.ک: همان، ص321-375]</ref>. | در بخشی از کتاب در مورد نظرات اهل سنت در باب تحریف قرآن کریم سخن به میان آمده است؛ که در این راستا نظریات مختلف در زیادت و نقصان آیات قرآن کریم مطرح شده و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38710/2/321 ر.ک: همان، ص321-375]</ref>. | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
مبحث سوم و چهارم در مورد ضرورت وجود امام بر روی زمین است و اینکه امامت لطفی است از جانب خداوند متعال و این لطف بر او واجب است، تااینکه تعیین کند جانشینی اصلح پس از پیامبر اکرم(ص) را؛ البته معنای وجوب لطف بر خداوند متعال به معنای اجبار نیست، بلکه به معنای رجحان انجام این کار بر خداوند است که نگارنده در مبحث ششم به آن اشاره می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38156/1/29 ر.ک: همان، ص29-45]</ref>. | مبحث سوم و چهارم در مورد ضرورت وجود امام بر روی زمین است و اینکه امامت لطفی است از جانب خداوند متعال و این لطف بر او واجب است، تااینکه تعیین کند جانشینی اصلح پس از پیامبر اکرم(ص) را؛ البته معنای وجوب لطف بر خداوند متعال به معنای اجبار نیست، بلکه به معنای رجحان انجام این کار بر خداوند است که نگارنده در مبحث ششم به آن اشاره می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38156/1/29 ر.ک: همان، ص29-45]</ref>. | ||
شرایط امام و جانشین پس از نبی اکرم(ص)، از جمله مهمترین مباحث جلد دوم کتاب است که نگارنده محترم | شرایط امام و جانشین پس از نبی اکرم(ص)، از جمله مهمترین مباحث جلد دوم کتاب است که نگارنده محترم به‌تفصیل به این موضوع پرداخته است. بارز ترین شرایطی که امام باید دارا باشد، چهار شرط است: | ||
# افضلیت: در این باب کلمات بزرگان از اهل سنت مطرح شده است، مانند [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] که در کتاب «منهاج السنة» بیان می‌دارد که افضل به معنای کسی است که بیشتر از تمام امت استعداد و قابلیت جانشینی رسول اکرم(ص) را داشته باشد و امامت مفضول در صورت وجود فاضل در امت، از جمله ظلمهای بزرگ است؛ به همین مضامین است کلماتی از دیگر بزرگان اهل سنت، مانند طیبی در «مناقب الصحابة»، نورالدین هروی در «شرح الفقه الأكبر» و... از جمله آرای | # افضلیت: در این باب کلمات بزرگان از اهل سنت مطرح شده است، مانند [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] که در کتاب «منهاج السنة» بیان می‌دارد که افضل به معنای کسی است که بیشتر از تمام امت استعداد و قابلیت جانشینی رسول اکرم(ص) را داشته باشد و امامت مفضول در صورت وجود فاضل در امت، از جمله ظلمهای بزرگ است؛ به همین مضامین است کلماتی از دیگر بزرگان اهل سنت، مانند طیبی در «مناقب الصحابة»، نورالدین هروی در «شرح الفقه الأكبر» و... از جمله آرای مطرح‌شده، نظر [[ابن حزم، علی بن احمد|ابن حزم اندلسی]] است که نظر به انکار وجوب امامت افضل دارد؛ که نویسنده به نقد و نظر درباره آرای وی می‌پردازد. | ||
# لزوم عصمت: از جمله مخالفین این بحث ابن تیمیه است که با استدلال به سخنان نبی اکرم(ص)، به توجیه نظر خویش پرداخته و از جانب مصنف مورد نقد و نظر قرار گرفته است. نگارنده برای اثبات مدعای شیعه بر لزوم عصمت، به آیاتی از قرآن کریم استناد می‌کند؛ آیاتی چون: '''وَ إِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَاماً قَالَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ''' ﴿البقرة: 124﴾ و آیه '''يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ''' ﴿النساء: 59﴾ و آیات دیگر که | # لزوم عصمت: از جمله مخالفین این بحث ابن تیمیه است که با استدلال به سخنان نبی اکرم(ص)، به توجیه نظر خویش پرداخته و از جانب مصنف مورد نقد و نظر قرار گرفته است. نگارنده برای اثبات مدعای شیعه بر لزوم عصمت، به آیاتی از قرآن کریم استناد می‌کند؛ آیاتی چون:'''وَ إِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَاماً قَالَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ''' ﴿البقرة: 124﴾ و آیه'''يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ''' ﴿النساء: 59﴾ و آیات دیگر که یک‌‌به‌یک به طرح و وجه دلالت آنها بر مدعا بیان شده است. | ||
# اعلمیت: در این بخش نویسنده ابتدا در صدد اثبات عدم اعلمیت ابوکر و عمر و ذکر کثیری از اشتباهات آنها در حوادث مختلف تاریخی برمی‌آید و سپس به بیان ادله و شواهد مثبته دال بر اعلمیت امیرالمؤمنین علی(ع) می‌پردازد و با ذکر اخبار و اعترافات کثیری از صحابه دال بر علم بی‌نهایت امیرالمؤمنین به اثبات این امر همت می‌گمارد. | # اعلمیت: در این بخش نویسنده ابتدا در صدد اثبات عدم اعلمیت ابوکر و عمر و ذکر کثیری از اشتباهات آنها در حوادث مختلف تاریخی برمی‌آید و سپس به بیان ادله و شواهد مثبته دال بر اعلمیت امیرالمؤمنین علی(ع) می‌پردازد و با ذکر اخبار و اعترافات کثیری از صحابه دال بر علم بی‌نهایت امیرالمؤمنین به اثبات این امر همت می‌گمارد. | ||
# اقربیت به پیامبر اکرم(ص)<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38156/1/103 ر.ک: همان، ص103-284]</ref>. | # اقربیت به پیامبر اکرم(ص)<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38156/1/103 ر.ک: همان، ص103-284]</ref>. | ||
جلد سوم مشتمل بر مطالب ارزنده و مهمی | جلد سوم مشتمل بر مطالب ارزنده و مهمی می‌باشد که اهم آنها در باب ادله و شواهد خلافت بلافصل [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] است که دربردارنده فضایل مختص به ایشان می‌باشد. از جمله این شواهد نزول سه آیه از قرآن کریم در روز غدیر خم در شأن [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] است؛ آیاتی چون:'''يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ''' ﴿المائدة: 67﴾،'''الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلاَمَ دِيناً''' ﴿المائدة: 3﴾ و'''سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ''' ﴿المعارج: 1﴾؛ که شأن نزول و معانی این آیات دلالت بر افضیلت و ولایت بلاتردید امیرالمؤمنین دارد<ref>ر.ک: همان، ج3، ص321-375</ref>. | ||
برخی دیگر از امتیازات ویژه [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] که در جلد سوم کتاب به آنها اشاره شده است، از این قرار است: حضرت علی(ع) از اولین کسانی است که رسول‌الله(ص) را تصدیق نمود؛ برگزیده شدن [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] توسط خداوند متعال؛ بستن درب خانه تمامی مردم به مسجد رسول‌الله(ص)، مگر درب خانه [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)؛ علی(ع)]] برترین افراد بشر و امت اسلامی است؛ امیرالمؤمنین برترین مجاهدین در راه خداست؛ علی(ع) عدل نبی مکرم(ص) است در ورع و عدل و تقوا و شجاعت؛ مبارزه علی(ع) در روز خندق بافضیلتتر از تمام اعمال امت اسلام و... | برخی دیگر از امتیازات ویژه [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] که در جلد سوم کتاب به آنها اشاره شده است، از این قرار است: حضرت علی(ع) از اولین کسانی است که رسول‌الله(ص) را تصدیق نمود؛ برگزیده شدن [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] توسط خداوند متعال؛ بستن درب خانه تمامی مردم به مسجد رسول‌الله(ص)، مگر درب خانه [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)؛ علی(ع)]] برترین افراد بشر و امت اسلامی است؛ امیرالمؤمنین برترین مجاهدین در راه خداست؛ علی(ع) عدل نبی مکرم(ص) است در ورع و عدل و تقوا و شجاعت؛ مبارزه علی(ع) در روز خندق بافضیلتتر از تمام اعمال امت اسلام و... | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب هریک از مجلدات، در آغاز آن و فهارس فنی در پایان آن ذکر گردیده است. | فهرست مطالب هریک از مجلدات، در آغاز آن و فهارس فنی در پایان آن ذکر گردیده است. | ||
در | در پاورقی‌ها توضیح برخی از جملات و آدرس مطالب ذکر شده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
مقدمه و متن کتاب. | مقدمه و متن کتاب. | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
| خط ۹۹: | خط ۹۷: | ||
[[رده:امامت]] | [[رده:امامت]] | ||
[[رده:امام علی(ع)]] | |||
[[رده: | |||
نسخهٔ کنونی تا ۶ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۳۰
| الإمامة الكبری و الخلافة العظمی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قزوینی حائری، سید محمدحسن (نویسنده) قزويني، جعفر (مترجم) |
| ناشر | دار المجتبي |
| مکان نشر | ایران - قم |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-8762-90-2 |
| موضوع | امامت
اهل سنت - دفاعيه‌ها و رديه‌ها شيعه - دفاعيه‌ها و رديه‌ها شيعه - عقايد صحابه - دفاعيه‌ها و رديه‌ها علي بن ابي‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | BP 223/54 /ق4الف8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الإمامة الكبری و الخلافة العظمی، نوشته محمدحسن قزوینی حائری، مجموعه‌ای سه جلدی است به زبان عربی که نویسنده در آن با استناد به دلایل عقلی و نقلی و بالاخص منابع دست اول اهل سنت به دفاع از عقیده شیعه در باب امامت و ولایت می‌پردازد. نویسنده در بحثی استدلالی امامت را جز به‌وسیله نص قابل تحقق نمیداند. این نوشتار توسط سید جعفر قزوینی تصحیح، تحقیق و تعلیقه‌نگاری شده است.
ساختار
کتاب، مشتمل بر مقدمه محقق، مقدمه مؤلف (مقدمه کتاب) و محتوای اصلی در طی چهار مقصد است. مقصد اول در جلد اول، مقصد دوم و سوم در جلد دوم و مقصد چهارم آن در جلد سوم آمده است. هر مقصد از بخش‌های متعددی با عناوین گوناگون تشکیل شده است.
گزارش محتوا
نویسنده در جلد اول کتاب با بهره‌گیری از مباحث و دلایل عقلی و نقلی به بررسی موضوعات مهمی پرداخته است. اولین این موضوعات، بحث از نحوه تبلیغ و دعوت صحیح و اصولی به اسلام است که در این باب به‌طور کلی باید چندین امر مهم لحاظ شود؛ از جمله، پرهیز از جدل و مراء، پرهیز از تبعیت از هوای نفس، بطلان اجتهاد در مقابل نص و موارد دیگر.
دومین بخش در مورد انواع دسیسه‌های مخالفین تشیع در جبهه حق است؛ دسیسه‌هایی چون دفاع از قاتل امیرالمؤمنین(ع)، دفاع از یزید بن معاویه، عید قرار دادن روز عاشورا، و افترائات دیگری که مذهب شیعه را مورد هجمه قرار می‌دهند. مؤلف با استناد به سخنان بزرگان اهل سنت، مانند ذهبی در الميزان، ابن جوزی در موضوعات و غیره خلاف این مطالب را به اثبات می‌رساند[۱].
بخش سوم، ذکر کارهای ناروایی است که به ناحق و از روی کینه و لجاجت بر امیرالمؤمنین علی(ع) روا داشتند؛ از جمله آنها منکرات ابن تیمیه است که با نفی دلالت آیاتی، مانند آیه تطهیر و آیه مودت و امثال آنها بر ولایت امیرالمؤمنین(ع)، به شیطنت علیه حقایق مسلم پرداخته است؛ در این راستا مؤلف، ادله‌ای بر مخالفت اجماع با این برداشتهای انکاری اقامه می‌کند. همچنین مطالبی را که بخاری در قدح امیرالمؤمنین(ع) مطرح کرده است، مانند تشکیک در افضلیت امیرالمؤمنین(ع)، انکار ولایت آل ابیطالب و غیره، مورد بررسی و نقد قرار داده است.[۲].
بخش چهارم در مورد روایات غیر صحیح از صحیحین بخاری و مسلم، بر علیه امیرالمؤمنین(ع) است؛ احادیثی جعلی چون حدیث اخوت نبی مکرم اسلام(ص) با ابابکر و قرابت ویژه‌اش با پیامبر(ص)؛ نگارنده در این بخش با رد وثاقت چنین روایاتی و طرح روایات متواتر به اثبات و تأیید قرابت امیرالمؤمنین(ع) با پیامبر اکرم(ص) پرداخته است.[۳].
بخش بعدی در مورد پایین آوردن جایگاه پیامبر اکرم(ص) به جهت افزایش منزلت و کرامت شیخین است. گزارشات دروغینی مانند انتساب استماع موسقی و بازی با عایشه، خوردن گوشت حرام و موارد دیگر از این دست، به نبی مکرم اسلام(ص)، از این قبیل است که خلاف بودن و غیر موثق بودن این مطالب اثبات می‌گردد[۴].
متهم نمودن امیرالمؤمنین(ع) به تهمتهای ظالمانه همچون نسبت شرب خمر به آن حضرت، حکم کردن به کفر شیعیان و وجوب قتل ایشان، ذکر نمونه‌هایی از تعصب نفرت‌انگیز علمای عامه، اکاذیب ابن تیمیه و... از دیگر مطالب مطرح‌شده در این جلد است.[۵].
از جمله مباحث مطرح‌شده دیگر در جلد اول، بحث از حقیقت و اثباث موضوع تقیه و بَداء در اسلام است؛ که در این راستا ابتدا مبانی وجود تقیه در دین با استدلال به قرآن و سنت و سیره نبی مکرم اسلام(ص) و امیرالمؤمنین(ع) و برخی از صحابه، مطرح شده و سپس به موضوع بداء و مبانی اثبات آن و سخنان برخی صحابه و دفع اشکال از این حقیقت، پرداخته شده است.[۶].
در بخشی از کتاب در مورد نظرات اهل سنت در باب تحریف قرآن کریم سخن به میان آمده است؛ که در این راستا نظریات مختلف در زیادت و نقصان آیات قرآن کریم مطرح شده و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.[۷].
نگارنده در جلد دوم کتاب، با بهره‌گیری از ادله عقلی و نقلی به بررسی موضوعات مهمی در باب امامت و جانشینی پس از نبی اکرم(ص) پرداخته است. مبحث اول از این جلد در باب حقیقت معنای امامت است و اینکه امامت از امثال حکومت پادشاهان و سلاطین نیست[۸].
مبحث دوم، در اثبات این مدعا است که امامت از اصول دین است و اعتقاد به آن از ضروریات و مسلمات دینی است. در این بخش به موضوع وجوب شناخت امام زمان بر مکلفین در هر عصری بنا بر روایت شریف: «من مات و لم يعرف إمام زمانه مات ميتة جاهلية» پرداخته شده است.[۹].
مبحث سوم و چهارم در مورد ضرورت وجود امام بر روی زمین است و اینکه امامت لطفی است از جانب خداوند متعال و این لطف بر او واجب است، تااینکه تعیین کند جانشینی اصلح پس از پیامبر اکرم(ص) را؛ البته معنای وجوب لطف بر خداوند متعال به معنای اجبار نیست، بلکه به معنای رجحان انجام این کار بر خداوند است که نگارنده در مبحث ششم به آن اشاره می‌کند[۱۰].
شرایط امام و جانشین پس از نبی اکرم(ص)، از جمله مهمترین مباحث جلد دوم کتاب است که نگارنده محترم به‌تفصیل به این موضوع پرداخته است. بارز ترین شرایطی که امام باید دارا باشد، چهار شرط است:
- افضلیت: در این باب کلمات بزرگان از اهل سنت مطرح شده است، مانند ابن تیمیه که در کتاب «منهاج السنة» بیان می‌دارد که افضل به معنای کسی است که بیشتر از تمام امت استعداد و قابلیت جانشینی رسول اکرم(ص) را داشته باشد و امامت مفضول در صورت وجود فاضل در امت، از جمله ظلمهای بزرگ است؛ به همین مضامین است کلماتی از دیگر بزرگان اهل سنت، مانند طیبی در «مناقب الصحابة»، نورالدین هروی در «شرح الفقه الأكبر» و... از جمله آرای مطرح‌شده، نظر ابن حزم اندلسی است که نظر به انکار وجوب امامت افضل دارد؛ که نویسنده به نقد و نظر درباره آرای وی می‌پردازد.
- لزوم عصمت: از جمله مخالفین این بحث ابن تیمیه است که با استدلال به سخنان نبی اکرم(ص)، به توجیه نظر خویش پرداخته و از جانب مصنف مورد نقد و نظر قرار گرفته است. نگارنده برای اثبات مدعای شیعه بر لزوم عصمت، به آیاتی از قرآن کریم استناد می‌کند؛ آیاتی چون:وَ إِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَاماً قَالَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ ﴿البقرة: 124﴾ و آیهيَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ ﴿النساء: 59﴾ و آیات دیگر که یک‌‌به‌یک به طرح و وجه دلالت آنها بر مدعا بیان شده است.
- اعلمیت: در این بخش نویسنده ابتدا در صدد اثبات عدم اعلمیت ابوکر و عمر و ذکر کثیری از اشتباهات آنها در حوادث مختلف تاریخی برمی‌آید و سپس به بیان ادله و شواهد مثبته دال بر اعلمیت امیرالمؤمنین علی(ع) می‌پردازد و با ذکر اخبار و اعترافات کثیری از صحابه دال بر علم بی‌نهایت امیرالمؤمنین به اثبات این امر همت می‌گمارد.
- اقربیت به پیامبر اکرم(ص)[۱۱].
جلد سوم مشتمل بر مطالب ارزنده و مهمی می‌باشد که اهم آنها در باب ادله و شواهد خلافت بلافصل امیرالمؤمنین علی(ع) است که دربردارنده فضایل مختص به ایشان می‌باشد. از جمله این شواهد نزول سه آیه از قرآن کریم در روز غدیر خم در شأن امیرالمؤمنین(ع) است؛ آیاتی چون:يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ ﴿المائدة: 67﴾،الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلاَمَ دِيناً ﴿المائدة: 3﴾ وسَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ ﴿المعارج: 1﴾؛ که شأن نزول و معانی این آیات دلالت بر افضیلت و ولایت بلاتردید امیرالمؤمنین دارد[۱۲].
برخی دیگر از امتیازات ویژه امیرالمؤمنین علی(ع) که در جلد سوم کتاب به آنها اشاره شده است، از این قرار است: حضرت علی(ع) از اولین کسانی است که رسول‌الله(ص) را تصدیق نمود؛ برگزیده شدن امیرالمؤمنین(ع) توسط خداوند متعال؛ بستن درب خانه تمامی مردم به مسجد رسول‌الله(ص)، مگر درب خانه امیرالمؤمنین(ع)؛ علی(ع) برترین افراد بشر و امت اسلامی است؛ امیرالمؤمنین برترین مجاهدین در راه خداست؛ علی(ع) عدل نبی مکرم(ص) است در ورع و عدل و تقوا و شجاعت؛ مبارزه علی(ع) در روز خندق بافضیلتتر از تمام اعمال امت اسلام و...
وضعیت کتاب
فهرست مطالب هریک از مجلدات، در آغاز آن و فهارس فنی در پایان آن ذکر گردیده است. در پاورقی‌ها توضیح برخی از جملات و آدرس مطالب ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.