سخاوی، علی بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ف‌ا' به 'ف‌ا') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'سخاوی (ابهام زدایی)' به 'سخاوی (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
{{کاربردهای دیگر|سخاوی (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''علی بن محمد سخاوی''' (558-643ق)، از مشاهیر ادبا و نحویان و قراء، فقیهان، مفسرین و در شمار پیشوایان نحو، تفسیر، لغت و قرائت مصری بشمار می‌رود. | '''علی بن محمد سخاوی''' (558-643ق)، از مشاهیر ادبا و نحویان و قراء، فقیهان، مفسرین و در شمار پیشوایان نحو، تفسیر، لغت و قرائت مصری بشمار می‌رود. | ||
== | ==ولادت== | ||
علی بن محمد بن عبدالصمد بن عبدالاحد بن عبدالغالب بن غطاس همدانی مصری سخاوی شافعی، کنیه‌اش ابوالحسن و معروف به | علی بن محمد بن عبدالصمد بن عبدالاحد بن عبدالغالب بن غطاس همدانی مصری سخاوی شافعی، کنیه‌اش ابوالحسن و معروف به علم‌الدین بود. در تولد ایشان اختلاف است؛ برخی او را متولد سال 558ق و گروهی او را زاده 559ق، دانسته‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4562/1/19 ر.ک: سیف القاضی، عبدالحق عبدالدایم، ص19-22]</ref>. | ||
==جایگاه علمی== | ==جایگاه علمی== | ||
شاگردش ابوشامه درباره سخاوی گفته که او علامه زمانش و شیخ عصرش بود. ذهبی، ابن کثیر، جزری و سیوطی در کتب تراجم خویش از او | شاگردش ابوشامه درباره سخاوی گفته که او علامه زمانش و شیخ عصرش بود. ذهبی، ابن کثیر، جزری و سیوطی در کتب تراجم خویش از او به‌نیکی یاد کرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4562/1/42 ر.ک: همان، ص42-43]</ref>. | ||
==مذهب== | ==مذهب== | ||
سخاوی ابتدا بر مذهب مالکی بوده، سپس به مذهب شافعی | سخاوی ابتدا بر مذهب مالکی بوده، سپس به مذهب شافعی درمی‌آید<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4562/1/46 ر.ک: همان، ص46-47]</ref>. | ||
==اساتید== | ==اساتید== | ||
{{ستون-شروع|2}} | |||
# داود بن احمد بن محمد بن منصور ثابت، ابوالبرکات بغدادی (542-616ق)؛ | # داود بن احمد بن محمد بن منصور ثابت، ابوالبرکات بغدادی (542-616ق)؛ | ||
# زید بن حسن بن زید بن حسن (520-613ق)؛ | # زید بن حسن بن زید بن حسن (520-613ق)؛ | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۷: | ||
# ابوحفص بن طبرزد، عمر بن محمد بن معمر بن یحیی بغدادی (متوفی 607ق)؛ | # ابوحفص بن طبرزد، عمر بن محمد بن معمر بن یحیی بغدادی (متوفی 607ق)؛ | ||
# هبةالله بن علی بن مسعود بن ثابت خزرجی بوصیری (506-598ق)<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4562/1/24 ر.ک: همان، ص24-28]</ref>. | # هبةالله بن علی بن مسعود بن ثابت خزرجی بوصیری (506-598ق)<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4562/1/24 ر.ک: همان، ص24-28]</ref>. | ||
{{پایان}} | |||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||
{{ستون-شروع|2}} | |||
# ابراهیم بن ابوالحسن مخرمی؛ | # ابراهیم بن ابوالحسن مخرمی؛ | ||
# ابراهیم بن داود بن ظاهر بن ربیعه (622-692)؛ | # ابراهیم بن داود بن ظاهر بن ربیعه (622-692)؛ | ||
# شرف‌الدین ابوالعباس احمد بن ابراهیم بن سباع بن ضیاء فزاری بدری مقری نحوی شافعی (630-705ق)؛ | # شرف‌الدین ابوالعباس احمد بن ابراهیم بن سباع بن ضیاء فزاری بدری مقری نحوی شافعی (630-705ق)؛ | ||
# ابن بعلبکی، احمد بن سلیمان بن مروان (متوفی 712ق)؛ | # ابن بعلبکی، احمد بن سلیمان بن مروان (متوفی 712ق)؛ | ||
# | # شمس‌الدین ابوالعباس احمد بن عبدالله بن زبیر خابوری (متوفی 690ق)؛ | ||
# احمد بن عبدالله بن شعیب تمیمی صقلی دمشقی مقری (متوفی 663ق)؛ | # احمد بن عبدالله بن شعیب تمیمی صقلی دمشقی مقری (متوفی 663ق)؛ | ||
# احمد بن محمد قلانسی؛ | # احمد بن محمد قلانسی؛ | ||
# ابولفداء اسماعیل بن عثمان بن معلم رشید حنفی (متوفی 714ق)؛ | # ابولفداء اسماعیل بن عثمان بن معلم رشید حنفی (متوفی 714ق)؛ | ||
# صدرالدین اسماعیل بن مکتوم دمشقی (710ق)؛ | # صدرالدین اسماعیل بن مکتوم دمشقی (710ق)؛ | ||
# | # رکن‌الدین الیاس بن علوان بن ممدود مقری (متوفی 673ق)؛ | ||
# رشیدالدین ابوبکر بن ابوالدر (متوفی 673ق)؛ | # رشیدالدین ابوبکر بن ابوالدر (متوفی 673ق)؛ | ||
# ابن دبوقا جعفر بن قاسم بن جعفر بن علی ربعی (621-691ق)؛ | # ابن دبوقا جعفر بن قاسم بن جعفر بن علی ربعی (621-691ق)؛ | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۹: | ||
# ابومحمد عبدالسلام بن علی بن عمر بن سیدالنساء زواوی (589-681ق)؛ | # ابومحمد عبدالسلام بن علی بن عمر بن سیدالنساء زواوی (589-681ق)؛ | ||
و...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4562/1/30 ر.ک: همان، ص30-39]</ref>. | و...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4562/1/30 ر.ک: همان، ص30-39]</ref>. | ||
{{پایان}} | |||
==وفات== | ==وفات== | ||
در وفات ایشان نیز همچون تولدشان اختلاف است؛ بیشتر مصادر می‌گویند: عمر سخاوی در سال 643ق، پایان یافت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4562/1/62 ر.ک: همان، ص62]</ref>. | در وفات ایشان نیز همچون تولدشان اختلاف است؛ بیشتر مصادر می‌گویند: عمر سخاوی در سال 643ق، پایان یافت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/4562/1/62 ر.ک: همان، ص62]</ref>. | ||
| خط ۱۷۰: | خط ۱۷۳: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۱۷۶: | خط ۱۷۹: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[هداية المرتاب و غاية الحفاظ و الطلاب في تبيين متشابه الكتاب]] | |||
[[جمال القرّاء و کمال الإقراء]] | [[جمال القرّاء و کمال الإقراء]] | ||
[[ | [[تفسیر القرآن العظیم (سخاوی)]] | ||
[[... فتح الوصيد في شرح القصيد]] | [[... فتح الوصيد في شرح القصيد]] | ||
| خط ۱۸۷: | خط ۱۹۲: | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:واژه‌‌شناسان]] | |||
[[رده: | [[رده:مفسران سنی]] | ||
[[رده:ادیبان]] | |||
[[رده: | |||
نسخهٔ کنونی تا ۶ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۲۸
| نام | سخاوی، علی بن محمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ابوالحسن علي بن محمد بن عبدالصمد بن علم‌الدين سخاوي |
| نام پدر | محمد |
| متولد | 558ق |
| محل تولد | مصر |
| رحلت | 643ق |
| اساتید | غیاث بن فارس بن مکی
زید بن حسن بن زید بن حسن احمد بن محمد بن احمد بن محمد بن ابراهیم ابوطاهر سلفی |
| برخی آثار | جمال القرّاء و کمال الإقراء |
| کد مؤلف | AUTHORCODE13676AUTHORCODE |
برای دیگر کاربردها، سخاوی (ابهام‌زدایی) را ببینید.
علی بن محمد سخاوی (558-643ق)، از مشاهیر ادبا و نحویان و قراء، فقیهان، مفسرین و در شمار پیشوایان نحو، تفسیر، لغت و قرائت مصری بشمار می‌رود.
ولادت
علی بن محمد بن عبدالصمد بن عبدالاحد بن عبدالغالب بن غطاس همدانی مصری سخاوی شافعی، کنیه‌اش ابوالحسن و معروف به علم‌الدین بود. در تولد ایشان اختلاف است؛ برخی او را متولد سال 558ق و گروهی او را زاده 559ق، دانسته‌اند[۱].
جایگاه علمی
شاگردش ابوشامه درباره سخاوی گفته که او علامه زمانش و شیخ عصرش بود. ذهبی، ابن کثیر، جزری و سیوطی در کتب تراجم خویش از او به‌نیکی یاد کرده‌اند[۲].
مذهب
سخاوی ابتدا بر مذهب مالکی بوده، سپس به مذهب شافعی درمی‌آید[۳].
اساتید
- داود بن احمد بن محمد بن منصور ثابت، ابوالبرکات بغدادی (542-616ق)؛
- زید بن حسن بن زید بن حسن (520-613ق)؛
- غیاث بن فارس بن مکی (518-605ق)؛
- قاسم بن فیرة بن خلف بن احمد (538-590ق)؛
- احمد بن محمد بن احمد بن محمد بن ابراهیم ابوطاهر سلفی (472-576ق)؛
- اسماعیل بن صالح بن یاسین بن عمران، ابوطاهر مصری (متوفی 596ق)؛
- حنبل بن عبدالله بن فرج بن سعاده رصافی حنبلی (متوفی 604ق)؛
- عبدالخالق بن فیروز جوهری، ابوالمظفر همدانی؛
- قاسم بن علی بن حسن بن هبةالله (527-600ق)؛
- محمد بن احمد بن حامد بن مفرح ارتاحی (507-601ق)؛
- محمد بن یوسف بن علی غزنوی (522-599ق)؛
- ابواسحاق ابراهیم بن جباره سخاوی؛
- ابوطاهر اسماعیل بن مکی بن اسماعیل بن عیسی بن عوف زهری عوفی اسکندرانی مالکی (485-581ق)؛
- عساکر بن علی بن اسماعیل مصری مقری نحوی شافعی (490-581ق)؛
- ابوحفص بن طبرزد، عمر بن محمد بن معمر بن یحیی بغدادی (متوفی 607ق)؛
- هبةالله بن علی بن مسعود بن ثابت خزرجی بوصیری (506-598ق)[۴].
شاگردان
- ابراهیم بن ابوالحسن مخرمی؛
- ابراهیم بن داود بن ظاهر بن ربیعه (622-692)؛
- شرف‌الدین ابوالعباس احمد بن ابراهیم بن سباع بن ضیاء فزاری بدری مقری نحوی شافعی (630-705ق)؛
- ابن بعلبکی، احمد بن سلیمان بن مروان (متوفی 712ق)؛
- شمس‌الدین ابوالعباس احمد بن عبدالله بن زبیر خابوری (متوفی 690ق)؛
- احمد بن عبدالله بن شعیب تمیمی صقلی دمشقی مقری (متوفی 663ق)؛
- احمد بن محمد قلانسی؛
- ابولفداء اسماعیل بن عثمان بن معلم رشید حنفی (متوفی 714ق)؛
- صدرالدین اسماعیل بن مکتوم دمشقی (710ق)؛
- رکن‌الدین الیاس بن علوان بن ممدود مقری (متوفی 673ق)؛
- رشیدالدین ابوبکر بن ابوالدر (متوفی 673ق)؛
- ابن دبوقا جعفر بن قاسم بن جعفر بن علی ربعی (621-691ق)؛
- حسن بن خلال؛
- ابوعلی حسن بن ابوعبدالله بن صدقة بن ابوالفتوح ازدی صقلی (متوفای 669ق)؛
- سدیدالدین ابوالقاسم خضر بن عبدالرحمن بن خضر حموی مقری (متوفی 681ق)؛
- ضیاءالدین دانیال بن منکلی بن صرفا شافعی (617-696ق)؛
- صالح بن ابراهیم بن احمد بن ابراهیم (متوفی بعد از 680ق)؛
- ابومحمد عبدالسلام بن علی بن عمر بن سیدالنساء زواوی (589-681ق)؛
و...[۵].
وفات
در وفات ایشان نیز همچون تولدشان اختلاف است؛ بیشتر مصادر می‌گویند: عمر سخاوی در سال 643ق، پایان یافت[۶].
آثار
قرائت
- الإفصاح و غاية الإنشراح في القراءات السبع؛
- فتح الوصيد في شرح القصيد؛
- مراتب الأصول و غرائب الفصول؛
تفسیر
- تفسير القرآن الكريم إلی آخر سورة الكهف؛
اعجاز قرآن
- الإفصاح الموجز في إيضاح المعجز؛
- أقوی العدد في معرفة العدد؛
رسم المصحف
- الوسيلة إلی شرح العقيلة.
متشابه القرآن
- هداية المرتاب و غاية الحفاظ و الطلاب.
تجوید قرآن
- التبصرة في صفات الحروف و أحكام المد؛
- روضة الدرر و المرجان في تجويد القرآن؛
- عمدة المفيد و عدة المجيد في معرفة لفظ التجويد؛
- منهاج التوفيق إلی معرفة التجويد و التحقيق.
فضائل قرآن
- منازل الإجلال و التعظيم في فضائل القرآن العظيم.
نسخ
- الطوى الراسخ في المنسوخ و الناسخ.
وقف و ابتدا
- علم الاهتداء في معرفة الوقف و الابتداء.
مکی یا مدنی سور
- نثر الدرر في ذكر الآيات و السور.
علوم قرآن
- جمال القراء و كمال الإقراء؛
- رسالة في علوم القرآن.
حدیث
- الجواهر المكللة في الأخبار المسلسلة؛
- شرح مصابيح السنة للبغوي.
سیره پیامبر
- أرجوزة في أسماء النبي(ص)؛
- أرجوزة في سيرة النبي(ص)؛
- ذات الأصول في مدح الرسول(ص)؛
- ذات الأصول و القبول في مفاخر الرسول(ص)؛
- ذات الدرر في معجزات سيد البشر؛
- شكوی الاشتياق إلی النبي الطاهر الأخلاق؛
- القصائد السبع في المدائح النبوية.
فقه
- أرجوزة في الفرائض؛
- تحفة الناسك في معرفة المناسك؛
- ذات الحلل و مهاة الكلل.
عقاید
- القصيدة الناصرة لمذهب الأشاعرة؛
- الكوكب الوقاد في تصحيح الاعتقاد؛
نحو و ادبیات عرب
- سفر السعادة و سفير الإفادة؛
- المفضل شرح المفصل؛
- منير الدیاجي في شرح الأحاجي؛
- نظم الضوابط النحوية.
موضوعات گوناگون
- تنوير الظلم في الجود و الكرم؛
- عروس السمر في منازل القمر؛
- كتاب تحفة الفراض و طرفة تهذيب المرتاض؛
- لواقح الفكر في أخبار من غبر؛
- المشهور في أسماء الأيام و الشهور؛
- المفاخرة بين دمشق و القاهرة[۷].