مؤید، یحیی بن حمزه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۰۴

مويد، يحيي بن حمزه

نام	مويد، يحيي بن حمزه
نام‌های دیگر	علوي اليمني، يحيي بن حمزه مويد بالله يحيي المويد يحيي بن حمزه الحسيني العلوي الطالبي يحيي بن حمزه اليميني المؤیدبالله یحیی بن حمزه علوی
نام پدر	حمزه
متولد	669ق
محل تولد	یمن
رحلت	745 یا 749ق
اساتید	امام یحیی بن محمد سراجی عامر بن زید شماخ
برخی آثار	الديباج الوضي في الكشف عن أسرار كلام الوصي الإفحام لافئدة الباطنية الطغام كتاب التمهيد في شرح معالم العدل و التوحيد عقد اللآلي في الرد علی أبي‌حامد الغزالي
کد مؤلف	AUTHORCODE02183AUTHORCODE

مؤید بالله یحیی بن حمزه علوی (669-745یا 749ق)، از امامان زیدیه است که دعوتش را در 729ق، پس از وفات المهدی، محمد بن مطهر، علنی کرد. وی رساله‌های فراوانی تألیف کرده است.

زندگی‌نامه

«یحیی بن حمزة بن علی بن ابراهیم بن محمد بن ادریس بن علی بن جعفر حسینی علوی طالبی»، (669-745ق‍)، از بزرگان ائمه زیدیه و علمای آنان در یمن است. وی در شهر صنعای این کشور به دنیا آمد. او هم‌رکاب امام المتوکل‌علی‌الله مطهر بن یحیی در جنگ بود و سپس بعد از وفات مهدی محمد بن مطهر در 729ق، در شهرهای صعده و الظاهر و الشرف، دعوتش را آشکار کرد. یحیی بن حمزه، سپس به صنعاء رفت و درگیری شدیدی میان او و اسماعیلیان رخ داد که نهایتا به صلح انجامید. او به «المؤیدبالله» و «المؤیدبرب‌العزة» ملقب است^[۱].

پس از این تاریخ وی همچنان زنده بود تا در قلعه هران شهر ذمار از دنیا رفت. قبر او در آنجا معروف و مورد زیارت زیدیان است. وی در طول حیاتش در کم کردن شکاف میان طوایف مسلمان و نصیحت حاکمان دورانش کوشا بود. انسان صریح اللهجه و منصفی بود که قلب سالمی داشت و اقدام بر تکفیر و تفسیق کسی نکرد^[۲].

اساتید

امام یحیی بن محمد سراجی؛
عامر بن زید شماخ^[۳].

آثار

الفائق المحقق في علم المنطق؛
إجازة الحديث؛
أجوبة مسائل الأوزري؛
أطوق الحمامة في حمل الصحابة على السلامة (در بیان مباحث امامت)؛
إكليل التاج و جوهر الوهاج؛
الأزهار الصافية شرح مقدمة الكافية» که با نام «الأنهار الصافية» نیز شناخته می‌شود؛
الإفحام لأفئدة الباطنية الطغام؛
الأنوار المضيئة في شرح الأربعين حديث السليقية؛
الإيجاز لأسرار كتاب الطراز؛
الإيضاح لمعاني المفتاح، اثر فضل بن ابوسعد عصیفری؛
الاختيارات المؤيدية (در فقه زیدیه)؛
الاقتصار في النحو؛
الانتصار الجامع لمذاهب علماء الأمصار (در فقه)؛
التحقيق في الإكفار و التفسيق (در علم کلام)؛
الجواب الرائق في تنزيه الخالق؛
الجواب القاطع للتمويه عما يرد على الحكمة و التنزيه؛
الجواب المصلح للدين الموضح لسنن سيد المرسلين؛
الجواب الناطق بالصواب القاطع؛
الجوابات الوافية بالبراهين الشافية؛
الحاصر لفوائد مقدمة الطاهر اثر ابن باشاذ، در علم نحو؛
الحاوي لحقائق الأدلة الفقهية و تحرير القواعد السياسية (در اصول فقه)؛
الدعوة إلى الأمراء؛
الدعوة إلى سلطان اليمن؛
الدعوة العامة؛
الديباج الوضي في الكشف عن أسرار كلام الوصي (در شرح نهج‌البلاغه)؛
الرسالة المفيدة؛
الرسالة الوازعة لذوي الألباب عن فرط‍‎ الشك و الارتياب؛
الرسالة الوازعة لصالح الأمة عن الاعتراض على الأئمة؛
الرسالة الوازعة للمعتدين عن سب صحابة سيد المرسلين(ص)؛
الشامل لحقائق الأدلة العقلية و أصول المسائل‌الدينية؛
الطراز المتضمن لأسرار البلاغة و علوم حقائق الإعجاز؛
العدة في المدخل إلى العمدة؛
العمدة في مذاهب الأئمة (در فقه زيديه)؛
الفتاوي؛
القسطاس؛
الكاشف للغمة؛
الكوكب الوقاد في أحكام الاجتهاد؛
اللباب في محاسن الآداب؛
المحصل في كشف أسرار المفصل؛
المعالم‌الدينية في العقائد الإلهية؛
المعيار لقرائح النظار في شرح حقائق الأدلة الفقهية و تقرير القواعد القياسية؛
المعيار؛
المنهاج الجلي في شرح جمل الزجاج (در علم نحو)؛
النهاية في الوصول إلى علم حقائق علوم الأصول؛
الوعد و الوعيد و ما يتعلق بهما؛
تصفية القلوب عن أدران الأوزار و الذنوب (در تصوف)؛
خطب الشهور و السنة؛
خلاصة السيرة، تلخیص سیره ابن هشام؛
رأي الإمام يحيى في أبي‌بكر و عمر؛
رسالة في بيان المصدر و الحاصل له؛
عقد اللآلي في الرد على أبي‌حامد الغزالي؛
مختصر الأنوار المضيئة في شرح الأربعين حديث السّليقية؛
مشكاة الأنوار الهادمة لقواعد الباطنية الأشرار؛
مشكاة الأنوار للسالكين مسالك الأبرار؛
نهاية الوصول إلى علم الأصول؛
نور الأبصار المنتزع من كتاب الانتصار؛
وصايا الإمام إلى أولاده و زوجاته؛
جواب مسائل وردت على الإمام؛
التمهيد في علوم العدل و التوحيد»، که با نام «التمهيد لأدلة مسائل التوحيد» نیز شناخته می‌شود^[۴].

پانویس

منابع مقاله

المؤیدبالله یحیی بن حمزه، «التمهيد في شرح معالم العدل و التوحيد»، تحقیق هشام حنفی سید، مكتبة الثقافةالدينية، قاهره، 1429ق/2008م.

وابسته‌ها

الديباج الوضي في الكشف عن أسرار كلام الوصي

الإفحام لافئدة الباطنية الطغام

كتاب التمهيد في شرح معالم العدل و التوحيد

عقد اللآلي في الرد علی أبي‌حامد الغزالي

الطراز (الطراز المتضمن لأسرار البلاغة و علوم حقائق الإعجاز)

الطراز (مؤید)

تصفية القلوب من أدران الأوزار و الذنوب

مشكاة الأنوار الهادمة لقواعد الباطنية الأشرار

المنهاج في شرح جمل الزجاجي

نظرية الامامة في الفکر الزيدي

الکوکب الوقاد في أحکام الوصايا و الإجتهاد

[1] ر.ک: یحیی بن حمزه علوی، ج1، ص8

[2] ر.ک: همان

[3] ر.ک: همان

[4] ر.ک: همان، ص9-11

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۲۰: / خط ۲۰: @@
 |-
 |نام پدر
-| data-type="authorfatherName" |
+| data-type="authorfatherName" |حمزه
 |-
 |متولد
-| data-type="authorbirthDate" |/ 669ق
+| data-type="authorbirthDate" |669ق
 |-
 |محل تولد
-| data-type="authorBirthPlace" |
+| data-type="authorBirthPlace" |یمن
 |-
 |رحلت
@@ خط ۳۲: / خط ۳۲: @@
 |-
 |اساتید
-| data-type="authorTeachers" |
+| data-type="authorTeachers" |امام یحیی بن محمد سراجی
+عامر بن زید شماخ
 |-
 |برخی آثار
@@ خط ۴۹: / خط ۵۱: @@
 </div>
-'''المؤیدبالله یحیی بن حمزه علوی''' (669-745یا 749ق)، از امامان زیدیه است که دعوتش را در 729ق، پس از وفات المهدی، محمد بن مطهر، علنی کرد. وی رساله‎های فراوانی تألیف کرده است.
+'''مؤید بالله یحیی بن حمزه علوی''' (669-745یا 749ق)، از امامان زیدیه است که دعوتش را در 729ق، پس از وفات المهدی، محمد بن مطهر، علنی کرد. وی رساله‌های فراوانی تألیف کرده است.
-==زندگی‎نامه==
+==زندگی‌نامه==
-«یحیی بن حمزة بن علی بن ابراهیم بن محمد بن ادریس بن علی بن جعفر حسینی علوی طالبی»، (669-745ق‍)، از بزرگان ائمه زیدیه و علمای آنان در یمن است. وی در شهر صنعای این کشور به دنیا آمد. او هم‎رکاب امام المتوکل‎علی‎الله مطهر بن یحیی در جنگ بود و سپس بعد از وفات مهدی محمد بن مطهر در 729ق، در شهرهای صعده و الظاهر و الشرف، دعوتش را آشکار کرد. یحیی بن حمزه، سپس به صنعاء رفت و درگیری شدیدی میان او و اسماعیلیان رخ داد که نهایتا به صلح انجامید. او به «المؤیدبالله» و «المؤیدبرب‎العزة» ملقب است<ref>ر.ک: یحیی بن حمزه علوی، ج1، ص8</ref>.
+«یحیی بن حمزة بن علی بن ابراهیم بن محمد بن ادریس بن علی بن جعفر حسینی علوی طالبی»، (669-745ق‍)، از بزرگان ائمه زیدیه و علمای آنان در یمن است. وی در شهر صنعای این کشور به دنیا آمد. او هم‌رکاب امام المتوکل‌علی‌الله مطهر بن یحیی در جنگ بود و سپس بعد از وفات مهدی محمد بن مطهر در 729ق، در شهرهای صعده و الظاهر و الشرف، دعوتش را آشکار کرد. یحیی بن حمزه، سپس به صنعاء رفت و درگیری شدیدی میان او و اسماعیلیان رخ داد که نهایتا به صلح انجامید. او به «المؤیدبالله» و «المؤیدبرب‌العزة» ملقب است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19303/1/8 ر.ک: یحیی بن حمزه علوی، ج1، ص8]</ref>.
-پس از این تاریخ وی همچنان زنده بود تا در قلعه هران شهر ذمار از دنیا رفت. قبر او در آنجا معروف و مورد زیارت زیدیان است. وی در طول حیاتش در کم کردن شکاف میان طوایف مسلمان و نصیحت حاکمان دورانش کوشا بود. انسان صریح اللهجه و منصفی بود که قلب سالمی داشت و اقدام بر تکفیر و تفسیق کسی نکرد<ref>ر.ک: همان</ref>.
+پس از این تاریخ وی همچنان زنده بود تا در قلعه هران شهر ذمار از دنیا رفت. قبر او در آنجا معروف و مورد زیارت زیدیان است. وی در طول حیاتش در کم کردن شکاف میان طوایف مسلمان و نصیحت حاکمان دورانش کوشا بود. انسان صریح اللهجه و منصفی بود که قلب سالمی داشت و اقدام بر تکفیر و تفسیق کسی نکرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19303/1/8 ر.ک: همان]</ref>.
 ==اساتید==
@@ خط ۶۱: / خط ۶۳: @@
 ==آثار==
+{{ستون-شروع|2}}
 # الفائق المحقق في علم المنطق؛
 # إجازة الحديث؛
@@ خط ۶۶: / خط ۷۰: @@
 # أطوق الحمامة في حمل الصحابة على السلامة (در بیان مباحث امامت)؛
 # إكليل التاج و جوهر الوهاج؛
-# الأزهار الصافية شرح مقدمة الكافية» که با نام «الأنهار الصافية» نیز شناخته می‎شود؛
+# الأزهار الصافية شرح مقدمة الكافية» که با نام «الأنهار الصافية» نیز شناخته می‌شود؛
 # الإفحام لأفئدة الباطنية الطغام؛
 # الأنوار المضيئة في شرح الأربعين حديث السليقية؛
@@ خط ۸۵: / خط ۸۹: @@
 # الدعوة إلى سلطان اليمن؛
 # الدعوة العامة؛
-# الديباج الوضي في الكشف عن أسرار كلام الوصي (در شرح نهج البلاغه)؛
+# الديباج الوضي في الكشف عن أسرار كلام الوصي (در شرح نهج‌البلاغه)؛
 # الرسالة المفيدة؛
 # الرسالة الوازعة لذوي الألباب عن فرط‍‎ الشك و الارتياب؛
 # الرسالة الوازعة لصالح الأمة عن الاعتراض على الأئمة؛
 # الرسالة الوازعة للمعتدين عن سب صحابة سيد المرسلين(ص)؛
-# الشامل لحقائق الأدلة العقلية و أصول المسائل الدينية؛
+# الشامل لحقائق الأدلة العقلية و أصول المسائل‌الدينية؛
 # الطراز المتضمن لأسرار البلاغة و علوم حقائق الإعجاز؛
 # العدة في المدخل إلى العمدة؛
@@ خط ۱۰۰: / خط ۱۰۴: @@
 # اللباب في محاسن الآداب؛
 # المحصل في كشف أسرار المفصل؛
-# المعالم الدينية في العقائد الإلهية؛
+# المعالم‌الدينية في العقائد الإلهية؛
 # المعيار لقرائح النظار في شرح حقائق الأدلة الفقهية و تقرير القواعد القياسية؛
 # المعيار؛
@@ خط ۱۰۹: / خط ۱۱۳: @@
 # خطب الشهور و السنة؛
 # خلاصة السيرة، تلخیص سیره ابن هشام؛
-# رأي الإمام يحيى في أبي‎بكر و عمر؛
+# رأي الإمام يحيى في أبي‌بكر و عمر؛
 # رسالة في بيان المصدر و الحاصل له؛
-# عقد اللآلي في الرد على أبي‎حامد الغزالي؛
+# عقد اللآلي في الرد على أبي‌حامد الغزالي؛
 # مختصر الأنوار المضيئة في شرح الأربعين حديث السّليقية؛
 # مشكاة الأنوار الهادمة لقواعد الباطنية الأشرار؛
@@ خط ۱۱۹: / خط ۱۲۳: @@
 # وصايا الإمام إلى أولاده و زوجاته؛
 # جواب مسائل وردت على الإمام؛
-# التمهيد في علوم العدل و التوحيد»، که با نام «التمهيد لأدلة مسائل التوحيد» نیز شناخته می‎شود<ref>ر.ک: همان، ص9-11</ref>.
+# التمهيد في علوم العدل و التوحيد»، که با نام «التمهيد لأدلة مسائل التوحيد» نیز شناخته می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19303/1/9 ر.ک: همان، ص9-11]</ref>.
+{{پایان}}
 ==پانویس==
@@ خط ۱۲۵: / خط ۱۳۰: @@
 ==منابع مقاله==
-المؤیدبالله یحیی بن حمزه، «التمهيد في شرح معالم العدل و التوحيد»، تحقیق هشام حنفی سید، مكتبة الثقافة الدينية، قاهره، 1429ق/2008م.
+المؤیدبالله یحیی بن حمزه، «التمهيد في شرح معالم العدل و التوحيد»، تحقیق هشام حنفی سید، مكتبة الثقافةالدينية، قاهره، 1429ق/2008م.
 ==وابسته‌ها==
@@ خط ۱۳۹: / خط ۱۴۴: @@
 [[الطراز (الطراز المتضمن لأسرار البلاغة و علوم حقائق الإعجاز)]]
+[[الطراز (مؤید)]]
+[[تصفية القلوب من أدران الأوزار و الذنوب]]
 [[مشكاة الأنوار الهادمة لقواعد الباطنية الأشرار]]
@@ خط ۱۵۱: / خط ۱۶۰: @@
 [[رده:زندگی‌نامه]]
-[[رده: مرداد(98)]]
-[[رده:25 اردیبهشت الی 24 خرداد(98)]]