زاد المعاد في هدی خير العباد

زاد المعاد فى هدى خير العباد نوشته محمد بن ابى‌بكر بن ايوب ابن القيم الجوزيه، دربردارنده بسيارى از احوال و خصوصيات پيامبر(ص) مى‌باشد. در اين كتاب نویسنده سعى بر آن داشته است تا نحوه عبادت، سخنان، أفعال و اخلاق بلند آن حضرت را بيان نمايد.

زاد المعاد في هدی خير العباد
پدیدآوران	شافعی، انس محمد (محقق) ابن قیم جوزیه، محمد بن ابی‌بکر (نویسنده)
ناشر	دار الآفاق العربية
مکان نشر	قاهره - مصر
سال نشر	1428 ق
چاپ	1
موضوع	احادیث اهل سنت - قرن 8ق. سنت نبوی محمد(ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. مستحب (فقه)
زبان	عربی
تعداد جلد	4
کد کنگره	‏‎‏BP‎‏ ‎‏24‎‏/‎‏46‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ز‎‏2‎‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ساختار

كتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز شده است. نویسنده كتاب خود را تقريبا به صد و هفت فصل تقسيم‌بندى نموده و جزئيات فراوانى از نحوه زندگى پيامبر(ص) را آورده است.

براى نمونه وى مختصرى از محل زندگى، خاندان، همسران و همچنين نسب بلند و پدران بزرگوار ايشان را ذكر نموده و اين‌كه مشيت و اراده الهى بر اين تعلق گرفته است تا همه نياكان ايشان، افرادى موحد و يكتاپرست باشند.

در بخشى ديگر، به بيان چگونگى غذا خوردن، نحوه استراحت كردن، انجام دادن امور روزمره زندگى و بيان ادب و نزاكت ايشان پرداخته و اين‌كه ايشان براى موعظه و سخن گفتن با امت خود، بهترين و زيباترين كلمات را مورد استفاده قرار داده و از به كارگرفتن الفاظ غيرمناسب اجتناب می‌كردند.

گزارش محتوا

در مقدمه محقق، شرح حال مختصرى از نویسنده بيان شده است.

مؤلف در مقدمه خود، انسان‌ها را نيازمند وجود پيامبران دانسته و با ذكر يك دليل نقلى توضيح مى‌دهد كه ميزان قبول اعمال نيك، انبياى الهى هستند و به‌وسيله پيروى از آن‌ها، اهل هدايت از اهل گمراهى و ضلالت بازشناخته شده و رضاى الهى جز با پيروى از ايشان به‌دست نمى‌آيد. بنابراین نياز به رسل الهى از نياز بدن به روح و احتياج چشم به نور بيشتر است اما كسى به جز زنده‌دلان متوجه اين واقعيت نمى‌باشد.

سپس به بيان اوصاف بندگان مؤمن خداوند پرداخته و اضافه مى‌كند كه پيامبران الهى جزو پاکترين مخلوقات خداوند هستند چرا كه خداوند پاک بوده و پاکى را دوست دارد؛ بنابراین از هر صنف، پاکترين آن‌ها را انتخاب نموده و براى خود اختصاص داده است.

نحوه نماز خواندن، آداب روزه‌دارى، مناسك حج و همچنين عمل به فريضه زكات توسط پيامبر(ص)، از جمله مواردى است كه نویسنده آن‌ها را در كتاب خود آورده و در ادامه، محاسن اخلاقى، غزوات ايشان و چگونگى حل و فصل دعاوى افراد مختلف كه در زمان ايشان صورت گرفته است را نقل نموده است كه به همين مناسبت مباحث فقهى گوناگون و مفصلى را برطبق مذهب حنبلى بيان مى‌دارد كه در اين رابطه، آراى مختلف علماى مذهب خود را بيان كرده است، مسائلى از قبيل:

1. حكم ايشان در مورد كسى كه بنده خود را به قتل رسانيده است.
2. حكم ايشان در مورد كسى كه زن باردارى را مورد ضرب و شتم قرار داده و بچه او را سقط نموده است.
3. اجراى حد در مورد جادوگر.
4. حكم ايشان در طلاق و...

نویسنده، فصلى را به نحوه درمان بعضى از بيمارى‌هايى كه توسط پيامبر(ص) صورت گرفته است، اختصاص داده و نحوه درمان ايشان را نيز در دو بخش يادآور شده است:

1. بيمارى‌هايى مانند تب شديد، درمان زخم‌ها، صرع، خارش بدن، سردرد، درد چشم و... كه با معرفى كردن داروهاى مناسب توسط ايشان بهبود يافته‌اند.
2. بيمارى‌هايى مانند نيش مار، عقرب و مورچه، چشم‌زخم، سحر و جادو، حزن و اندوه و... كه با دعاى پيامبر اكرم(ص) معالجه شده‌اند.

وضعيت كتاب

فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده است.

در پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع و تصحيح اغلاط متن پرداخته شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.

وابسته‌ها

الطب النبوي