آشتیانی، مهدی: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'آشتیانی (ابهام زدایی)' به 'آشتیانی (ابهامزدایی)') |
||
(۴۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class="wikiInfo"> | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR05874.jpg|بندانگشتی| | [[پرونده:NUR05874.jpg|بندانگشتی|آشتیانی، مهدی]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type="authorName" | | ! نام!! data-type="authorName" |آشتیانی، مهدی | ||
|- | |- | ||
| | |نامهای دیگر | ||
| data-type="authorOtherNames" | | | data-type="authorOtherNames" |میرزا مهدي بن میرزا جعفر آشیانی | ||
مدرس آشتياني، میرزا مهدي | |||
مدرس آشتياني، | |||
Mirza Mahdi Ashtiani | Mirza Mahdi Ashtiani | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
خط ۲۶: | خط ۲۳: | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| data-type="authorTeachers" |[[نوری، فضلالله|شیخ | | data-type="authorTeachers" |[[نوری، فضلالله|شیخ فضلالله نوری]] | ||
آقا میرزا هاشم اشکوری | آقا میرزا هاشم اشکوری | ||
[[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سید محمدکاظم یزدی]] | [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سید محمدکاظم یزدی]] | ||
[[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند ملا محمدکاظم خراسانی]] | [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند ملا محمدکاظم خراسانی]] | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
| data-type="authorWritings" |[[تعلیقه بر شرح منظومه حکمت سبزواری]] | | data-type="authorWritings" |[[تعلیقه بر شرح منظومه حکمت سبزواری]] | ||
اساس التوحيد | اساس التوحيد | ||
|- class="articleCode" | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
خط ۴۴: | خط ۳۶: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''میرزا مهدی آشتیانی''' (۱۳۰۶-۱۳۷۲ق/۱۸۸۸-۱۹۵۲م)، حکیم، عارف و دانشمند شیعی ایرانی بود. ازجمله اساتید وی آخوند خراسانی و از جمله آثار او | {{کاربردهای دیگر|آشتیانی (ابهامزدایی)}} | ||
'''میرزا مهدی آشتیانی''' (۱۳۰۶-۱۳۷۲ق/۱۸۸۸-۱۹۵۲م)، حکیم، عارف و دانشمند شیعی ایرانی بود. ازجمله اساتید وی آخوند خراسانی و از جمله آثار او [[تعلیقه بر شرح منظومه حکمت سبزواری]] است. | |||
== | ==ولادت == | ||
میرزا مهدی، در تهران زاده شد. پدر او میرزا جعفر برادرزاده و داماد حاج میرزا محمدحسن آشتیانی ( | میرزا مهدی، در تهران زاده شد. پدر او میرزا جعفر برادرزاده و داماد حاج میرزا محمدحسن آشتیانی (متوفای ۱۳۱۹ق/۱۹۰۱م)، ملقب به «میرزاکوچک»، از عالمان تهران بود<ref>ر.ک: بخش معارف، ج1، ص409</ref>. | ||
==سفرها== | ==سفرها== | ||
از | از ویژگیهای آشتیانی این بود که در محدوده جغرافیایی ایران و عراق و نیز در دایره کتاب و مدرسه ماندگار نشد و به سیر و سیاحت نیز پرداخت و از این رهگذر تجربههای فراوان به دست آورد. وی پیش از سفر اول به نجف [برای تحصیل علم]، به بخارا رفت و یک سال در آنجا ماند و ضمن آشنایی با مردم و عالمان آن دیار، به تدریس پرداخت و دو بار به مصر سفر کرد. هندوستان و نیز بسیاری از کشورهای اروپایی مانند فرانسه، ایتالیا، بلژیک و انگلستان را دید و در این جهانگردی با متفکران و فیلسوفان آن کشورها آشنا شد و بحثها و برخوردهای علمی و فکری داشت<ref>همان</ref>. | ||
==تحصیلات ابتدایی== | ==تحصیلات ابتدایی== | ||
میرزا مهدی دوران کودکی و نوجوانی را در تهران گذراند. پس از فراگیری قرآن و مقدمات علوم، برای آموختن علوم رایج زمان، در درس استادان مشهور تهران شرکت کرد. ادبیات، اصول و فقه را در حد سطح، نزد پدر و سپس در حوزه درس آقا شیخ حسن طالقانی و آخوند ملا عبدالرسول فراگرفت. خارج فقه و اصول را نزد [[نوری، فضلالله|شیخ | میرزا مهدی دوران کودکی و نوجوانی را در تهران گذراند. پس از فراگیری قرآن و مقدمات علوم، برای آموختن علوم رایج زمان، در درس استادان مشهور تهران شرکت کرد. ادبیات، اصول و فقه را در حد سطح، نزد پدر و سپس در حوزه درس آقا شیخ حسن طالقانی و آخوند ملا عبدالرسول فراگرفت. خارج فقه و اصول را نزد [[نوری، فضلالله|شیخ فضلالله نوری]] (مق ۱۳۲۷ق/۱۹۰۹م) و آقا سید عبدالکریم مدرّس مدرسه مروی تهران و دیگر عالمان بنام تهران، آموخت. مبانی ریاضیات را در مکتب شیخ عبدالحسین سیبویه، میرزا غفّاریان نجمالدّوله، میرزا جهانبخش بروجردی منجّم و آقا شیخ محمدحسین ریاضی تعلیم دید. فلسفه مشّاء را نزد میرزا حسن کرمانشاهی و حکمت اشراق و عرفان را نزد آقا میرزا هاشم اشکوری و حکمت متعالی را نزد سیدالحکما آقا میرشیرازی، فراگرفت. طب قدیم را نزد [[نائینی، محمدحسین|میرزا محمدحسین]] و میرزا ابوالقاسم نائینی و طبّ جدید را بهوسیله میرزا علیاکبر خان ناظمالاطبّاء و میرزا ابوالحسن خان رئیسالاطباء آموزش دید<ref>ر.ک: همان، ص409</ref>. | ||
==سفر به عتبات و تحصیلات عالیه== | ==سفر به عتبات و تحصیلات عالیه== | ||
آشتیانی در ۱۳۲۷ق/۱۹۰۹م، برای ادامه تحصیلات عالی، عازم عتبات شد و در نجف در درس [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند ملا محمدکاظم خراسانی]] (۱۲۵۵-۱۳۲۹ق/۱۸۳۹-۱۹۱۱م) شرکت کرد، ولی به علت بیماری پس از یک سال اقامت به ایران بازگشت. در سال ۱۳۲۹ق/۱۹۱۱م، بار دیگر به عتبات سفر کرد و در درس [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سید محمدکاظم یزدی]] (۱۲۴۷-۱۳۳۷ق/۱۸۳۱-۱۹۱۸م) شرکت جست. پس از اقامت کوتاهی باز به ایران برگشت و برای سومین بار عازم عتبات گردید و در این سفر در درس مشایخ دیگر مانند سید محمد فیروزآبادی ( | آشتیانی در ۱۳۲۷ق/۱۹۰۹م، برای ادامه تحصیلات عالی، عازم عتبات شد و در نجف در درس [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند ملا محمدکاظم خراسانی]] (۱۲۵۵-۱۳۲۹ق/۱۸۳۹-۱۹۱۱م) شرکت کرد، ولی به علت بیماری پس از یک سال اقامت به ایران بازگشت. در سال ۱۳۲۹ق/۱۹۱۱م، بار دیگر به عتبات سفر کرد و در درس [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سید محمدکاظم یزدی]] (۱۲۴۷-۱۳۳۷ق/۱۸۳۱-۱۹۱۸م) شرکت جست. پس از اقامت کوتاهی باز به ایران برگشت و برای سومین بار عازم عتبات گردید و در این سفر در درس مشایخ دیگر مانند سید محمد فیروزآبادی (متوفای ۱۳۴۵ق/۱۹۲۷م)، نائینی (۱۲۷۷-۱۳۵۵ق/۱۸۶۰-۱۹۳۶م)، [[عراقی، ضیاءالدین|آقا ضیاءالدین عراقی]] (۱۲۸۷-۱۳۶۱ق،۱۸۷۰-۱۹۴۲م) و اصفهانی حاضر شد. بااینکه وی در مجموع، مدت کوتاهی در درس عالمان نجف حضور یافت، اما به دلیل مهارت علمی و دانشی که طی سالها اندوخته بود، به گفته خودش، از همه استادان یادشده به دریافت اجازه روایت و اجتهاد نایل آمد<ref>همان، ص409-410</ref>. | ||
==تدریس و تبحر در علوم== | ==تدریس و تبحر در علوم== | ||
آشتیانی در مدت اقامت در عتبات، در کنار تعلّم، به تعلیم و تدریس علوم عقلی و نقلی پرداخت. وی بازگشت به ایران را بر ماندن در عتبات ترجیح داد. مدتی در قم و اصفهان و مشهد ساکن شد و به تدریس پرداخت و سرانجام به زادگاهش تهران برگشت و برای همیشه در این شهر ماندگار گشت و به تدریس پرداخت و حوزه درسی وسیعی را | آشتیانی در مدت اقامت در عتبات، در کنار تعلّم، به تعلیم و تدریس علوم عقلی و نقلی پرداخت. وی بازگشت به ایران را بر ماندن در عتبات ترجیح داد. مدتی در قم و اصفهان و مشهد ساکن شد و به تدریس پرداخت و سرانجام به زادگاهش تهران برگشت و برای همیشه در این شهر ماندگار گشت و به تدریس پرداخت و حوزه درسی وسیعی را بهویژه در حکمت و عرفان، پدید آورد<ref>ر.ک: همان، ص410</ref>. | ||
حاج میرزا مهدی، با بسیاری از | حاج میرزا مهدی، با بسیاری از دانشهای روزگارش آشنا بود و در اکثر این علوم تبحّر داشت. در ادب، فقه، اصول، کلام، تفسیر و ریاضی استاد بود. بیشترین مهارت او در فلسفه و عرفان بود و تأثیر تربیتی و علمی وی بر شاگردانش از طریق این دو دانش بود. ازاینرو، او را میتوان از پیروان فلسفه متعالی صدرایی در دوران معاصر دانست... در حوزه تعلیم و تربیت او شاگردان بسیاری پرورش یافتهاند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
== وفات == | ==وفات == | ||
میرزا مهدی آشتیانی، 64 سال عمر کرد و پس از درگذشت، در قم و در رواق بالاسر حضرت معصومه(ع) به خاک سپرده شد<ref>ر.ک: همان، ص410</ref>. | میرزا مهدی آشتیانی، 64 سال عمر کرد و پس از درگذشت، در قم و در رواق بالاسر حضرت معصومه(ع) به خاک سپرده شد<ref>ر.ک: همان، ص410</ref>. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
آشتیانی دارای تألیفات چندی است که عمدتاً درباره عرفان و فلسفه نوشته شده است. برخی از آثار وی عبارتند از: | آشتیانی دارای تألیفات چندی است که عمدتاً درباره عرفان و فلسفه نوشته شده است. برخی از آثار وی عبارتند از: | ||
# أساس التوحيد، فارسی، تهران، ۱۳۳۰ش؛ | # أساس التوحيد، فارسی، تهران، ۱۳۳۰ش؛ | ||
خط ۷۵: | خط ۶۸: | ||
# حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری؛ | # حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری؛ | ||
# حاشیه بر رسائل شیخ انصاری؛ | # حاشیه بر رسائل شیخ انصاری؛ | ||
# | # رسالهای در جبر و تفویض و علم اجمالی و طلب و اراده و وحدت وجود و قاعده صدور؛ | ||
# حاشیه بر فصوص | # حاشیه بر فصوص محییالدین عربی؛ | ||
# حاشیه بر فصوص فارابی؛ | # حاشیه بر فصوص فارابی؛ | ||
# حاشیه بر مصباح الأنس<ref>ر.ک: همان، ص410</ref>. | # حاشیه بر مصباح الأنس<ref>ر.ک: همان، ص410</ref>. | ||
خط ۸۷: | خط ۸۰: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[تعلیقه بر شرح منظومه حکمت سبزواری]] | [[تعلیقه بر شرح منظومه حکمت سبزواری]] | ||
خط ۹۳: | خط ۸۷: | ||
[[اساس التوحید]] | [[اساس التوحید]] | ||
[[مدينة الحديث (الجواهر الغوالي في شرح عوالي اللآلي)]] | |||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده: | [[رده:فیلسوفان]] | ||
[[رده: | [[رده:نویسندگان جدید و معاصر فلسفه اسلامی]] |
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۱۹
نام | آشتیانی، مهدی |
---|---|
نامهای دیگر | میرزا مهدي بن میرزا جعفر آشیانی
مدرس آشتياني، میرزا مهدي Mirza Mahdi Ashtiani |
نام پدر | میرزا جعفر |
متولد | 1268ش / 1306ق / 1889م |
محل تولد | تهران |
رحلت | 1331ش / 1372ق / 1953م |
اساتید | شیخ فضلالله نوری
آقا میرزا هاشم اشکوری سید محمدکاظم یزدی آخوند ملا محمدکاظم خراسانی |
برخی آثار | تعلیقه بر شرح منظومه حکمت سبزواری
اساس التوحيد |
کد مؤلف | AUTHORCODE05874AUTHORCODE |
میرزا مهدی آشتیانی (۱۳۰۶-۱۳۷۲ق/۱۸۸۸-۱۹۵۲م)، حکیم، عارف و دانشمند شیعی ایرانی بود. ازجمله اساتید وی آخوند خراسانی و از جمله آثار او تعلیقه بر شرح منظومه حکمت سبزواری است.
ولادت
میرزا مهدی، در تهران زاده شد. پدر او میرزا جعفر برادرزاده و داماد حاج میرزا محمدحسن آشتیانی (متوفای ۱۳۱۹ق/۱۹۰۱م)، ملقب به «میرزاکوچک»، از عالمان تهران بود[۱].
سفرها
از ویژگیهای آشتیانی این بود که در محدوده جغرافیایی ایران و عراق و نیز در دایره کتاب و مدرسه ماندگار نشد و به سیر و سیاحت نیز پرداخت و از این رهگذر تجربههای فراوان به دست آورد. وی پیش از سفر اول به نجف [برای تحصیل علم]، به بخارا رفت و یک سال در آنجا ماند و ضمن آشنایی با مردم و عالمان آن دیار، به تدریس پرداخت و دو بار به مصر سفر کرد. هندوستان و نیز بسیاری از کشورهای اروپایی مانند فرانسه، ایتالیا، بلژیک و انگلستان را دید و در این جهانگردی با متفکران و فیلسوفان آن کشورها آشنا شد و بحثها و برخوردهای علمی و فکری داشت[۲].
تحصیلات ابتدایی
میرزا مهدی دوران کودکی و نوجوانی را در تهران گذراند. پس از فراگیری قرآن و مقدمات علوم، برای آموختن علوم رایج زمان، در درس استادان مشهور تهران شرکت کرد. ادبیات، اصول و فقه را در حد سطح، نزد پدر و سپس در حوزه درس آقا شیخ حسن طالقانی و آخوند ملا عبدالرسول فراگرفت. خارج فقه و اصول را نزد شیخ فضلالله نوری (مق ۱۳۲۷ق/۱۹۰۹م) و آقا سید عبدالکریم مدرّس مدرسه مروی تهران و دیگر عالمان بنام تهران، آموخت. مبانی ریاضیات را در مکتب شیخ عبدالحسین سیبویه، میرزا غفّاریان نجمالدّوله، میرزا جهانبخش بروجردی منجّم و آقا شیخ محمدحسین ریاضی تعلیم دید. فلسفه مشّاء را نزد میرزا حسن کرمانشاهی و حکمت اشراق و عرفان را نزد آقا میرزا هاشم اشکوری و حکمت متعالی را نزد سیدالحکما آقا میرشیرازی، فراگرفت. طب قدیم را نزد میرزا محمدحسین و میرزا ابوالقاسم نائینی و طبّ جدید را بهوسیله میرزا علیاکبر خان ناظمالاطبّاء و میرزا ابوالحسن خان رئیسالاطباء آموزش دید[۳].
سفر به عتبات و تحصیلات عالیه
آشتیانی در ۱۳۲۷ق/۱۹۰۹م، برای ادامه تحصیلات عالی، عازم عتبات شد و در نجف در درس آخوند ملا محمدکاظم خراسانی (۱۲۵۵-۱۳۲۹ق/۱۸۳۹-۱۹۱۱م) شرکت کرد، ولی به علت بیماری پس از یک سال اقامت به ایران بازگشت. در سال ۱۳۲۹ق/۱۹۱۱م، بار دیگر به عتبات سفر کرد و در درس سید محمدکاظم یزدی (۱۲۴۷-۱۳۳۷ق/۱۸۳۱-۱۹۱۸م) شرکت جست. پس از اقامت کوتاهی باز به ایران برگشت و برای سومین بار عازم عتبات گردید و در این سفر در درس مشایخ دیگر مانند سید محمد فیروزآبادی (متوفای ۱۳۴۵ق/۱۹۲۷م)، نائینی (۱۲۷۷-۱۳۵۵ق/۱۸۶۰-۱۹۳۶م)، آقا ضیاءالدین عراقی (۱۲۸۷-۱۳۶۱ق،۱۸۷۰-۱۹۴۲م) و اصفهانی حاضر شد. بااینکه وی در مجموع، مدت کوتاهی در درس عالمان نجف حضور یافت، اما به دلیل مهارت علمی و دانشی که طی سالها اندوخته بود، به گفته خودش، از همه استادان یادشده به دریافت اجازه روایت و اجتهاد نایل آمد[۴].
تدریس و تبحر در علوم
آشتیانی در مدت اقامت در عتبات، در کنار تعلّم، به تعلیم و تدریس علوم عقلی و نقلی پرداخت. وی بازگشت به ایران را بر ماندن در عتبات ترجیح داد. مدتی در قم و اصفهان و مشهد ساکن شد و به تدریس پرداخت و سرانجام به زادگاهش تهران برگشت و برای همیشه در این شهر ماندگار گشت و به تدریس پرداخت و حوزه درسی وسیعی را بهویژه در حکمت و عرفان، پدید آورد[۵].
حاج میرزا مهدی، با بسیاری از دانشهای روزگارش آشنا بود و در اکثر این علوم تبحّر داشت. در ادب، فقه، اصول، کلام، تفسیر و ریاضی استاد بود. بیشترین مهارت او در فلسفه و عرفان بود و تأثیر تربیتی و علمی وی بر شاگردانش از طریق این دو دانش بود. ازاینرو، او را میتوان از پیروان فلسفه متعالی صدرایی در دوران معاصر دانست... در حوزه تعلیم و تربیت او شاگردان بسیاری پرورش یافتهاند[۶].
وفات
میرزا مهدی آشتیانی، 64 سال عمر کرد و پس از درگذشت، در قم و در رواق بالاسر حضرت معصومه(ع) به خاک سپرده شد[۷].
آثار
آشتیانی دارای تألیفات چندی است که عمدتاً درباره عرفان و فلسفه نوشته شده است. برخی از آثار وی عبارتند از:
- أساس التوحيد، فارسی، تهران، ۱۳۳۰ش؛
- تعليقة رشيقة علی شرح منظومة السبزواري، عربی؛
- حاشیه بر اسفار، عربی؛
- حاشیه بر شفاء؛
- حاشیه بر كفاية الأصول آخوند خراسانی؛
- حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری؛
- حاشیه بر رسائل شیخ انصاری؛
- رسالهای در جبر و تفویض و علم اجمالی و طلب و اراده و وحدت وجود و قاعده صدور؛
- حاشیه بر فصوص محییالدین عربی؛
- حاشیه بر فصوص فارابی؛
- حاشیه بر مصباح الأنس[۸].
پانویس
منابع مقاله
بخش معرف، «دایرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، 1374ش.