جواهر التصوف: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =12906 | ||
| کتابخوان همراه نور =12906 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''جواهر التصوف'''، اثر | '''جواهر التصوف'''، اثر [[رازی، یحیی بن معاذ|یحیى بن معاذ رازى]] (258ق) است که به زبان عربى پیرامون برخى از مباحث عرفانى و اخلاقى، مانند توبه، صبر و توکل و رضا و زهد به رشته تحریر درآمده است و توسط [[عاشور، سعید هارون|سعید هارون عاشور]]، گردآورى، باب‌بندى، شرح و حاشیه‌نگارى شده است. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
کتاب، مشتمل بر یک مقدمه، 25 باب و یک خاتمه است. | |||
شارح، در هر باب، گفتارى را از | شارح، در هر باب، گفتارى را از [[رازی، یحیی بن معاذ|یحیى بن معاذ]] ذکر مى‌کند و در ذیل به شرح آن مى‌پردازد. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
ابواب | ابواب کتاب با مبحث نیت و اراده شروع شده و با بحث علم و حکمت، محبت و اخلاص ادامه پیدا کرده و با بابى در مناجات و دعا پایان یافته است. | ||
شارح در مقدمه‌ى | شارح در مقدمه‌ى خویش، به معرفى شیخ یحیى بن معاذ، اقوال علما درباره وى و سایر مسائل مربوط به او پرداخته است. | ||
شارح در باب اول | شارح در باب اول کتاب که پیرامون نیت و اراده است، در ذیل حدیثى که [[رازی، یحیی بن معاذ|یحیى بن معاذ]] از کتاب «الحلیة» نقل کرده، با این مضمون: «بدن‌ها در زندان نیت‌ها هستند...»، مى‌نویسد: نیت، عمل قلب است و آن توجه قلب به انجام کارى معین است. هنگامى که قلب آدمى، عزم راسخ پیدا کرد که فلان کار را انجام دهد، به آن اراده مى‌گویند. | ||
سپس شارح، خاطرنشان | سپس شارح، خاطرنشان مى‌کند که اراده نمودن عبدپروردگارش را، اولین قدم براى فرار به‌سوى خداست که با رغبت آغاز، سپس با عزم، آن‌گاه با علم ضرورى ادامه پیدا مى‌کند تا به وحدانیت خدا و صفات متصل مى‌گردد. | ||
باب دوم، درباره علم است. شارح | باب دوم، درباره علم است. شارح مى‌گوید: باب علم را بعد از باب نیت آوردیم، زیرا که عمل مقبول با اعتماد بر نیت و عمل با علم حاصل مى‌شود. | ||
باب سوم، مربوط به | باب سوم، مربوط به حکمت است. سخنى که در ابتدا از [[رازی، یحیی بن معاذ|یحیى بن معاذ]] نقل شده این است که علم با تعلیم به دست مى‌آید و حکمت با حفظ حرمات صالحان<ref>متن كتاب، ص26</ref> | ||
در ادامه، شارح | در ادامه، شارح توضیح مى‌دهد که مفردات تعلیم، سه امر است: معلم، طالب علم و راه و روش. وى مى‌گوید که علماء اجماع دارند که گرفتن علم از طریق معلم، بهترین راه است و با قرائت تنهایى، مگر براى افراد شاذ و نادر، علم حاصل نمى‌شود، زیرا ممکن است در حروف خطا کند، یا مفردات آن علم را به‌خوبى آگاه نباشد یا مصطلحات آن علم را جهل داشته باشد. | ||
در ادامه به واژه | در ادامه به واژه حکمت از زبان [[راغب اصفهانی، حسین بن محمد|راغب اصفهانى]] در کتاب «الذریعة» پرداخته و مى‌گوید: حکمت، اسمى است براى هر علم نیکو و عمل صالحى. | ||
باب چهارم | باب چهارم که درباره محبت است، خاطرنشان مى‌کند که محبت از عبدبراى خدا، این است که اراده کند به خدا تقرب جوید و او را تعظیم نماید. محبت از خدا براى بنده این است که او را براى قرب و احوال عالیه مخصوص بدارد. در ادامه، خاطرنشان مى‌کند که محبت مردم به خدا بر سه وجه است: محبت، به خاطر احسان خدا در دنیا و آنچه که در آخرت از خدا توقع مى‌شود، باشد؛ محبت، به خاطر صفاتى باشد که این احسان از آن صفات صادر مى‌شود که این نحو، رقیق‌تر از محبت اول است، زیرا صاحب آن، از نعمت به منعم ارتقا مى‌یابد و از افعال به صفات مى‌رسد... | ||
سوم، حب ذات است | سوم، حب ذات است که خدا را به خاطر کمال ذاتى و صفاتى و جلال و عظمت و قدس بخواهد و این نوع از محبت، چیزى است که [[رازی، یحیی بن معاذ|یحیى بن معاذ]] از عبارت خویش، قصد نموده است. | ||
در ادامه، باب‌هاى پنجم تا آخر، با | در ادامه، باب‌هاى پنجم تا آخر، با همین روش که در ابتدا سخنى از [[رازی، یحیی بن معاذ|یحیى بن معاذ]] ذکر شود و در زیر آن به شرح و توضیح آن سخن پرداخته شود، مرتب گردیده است که در این باب‌ها مباحثى چون اخلاص، توحید، خوف، رجاء، توبه، ورع، فقر، صبر، توکل، رضا، مجاهده، گرسنگى، زهد، تواضع، سخاء، خلوت، صحبت، نفس - قلب - روح، دنیا، آخرت، رجال، دعا و مناجات، اشاره شده است. | ||
در مجموع، سخنانى | در مجموع، سخنانى که از [[رازی، یحیی بن معاذ|یحیى بن معاذ]] در این کتاب، جمع‌آورى شده است، بالغ بر 380 جمله اخلاقى و عرفانى مى‌باشد که شارح، به توضیح آنها پرداخته است. | ||
== | == وضعیت کتاب == | ||
در | در پایان کتاب، فهرست اسماء رجال به ترتیب حروف هجاء و فهرست محتویات کتاب ذکر شده است. | ||
کتاب حاضر، هیچ‌گونه پاورقى ندارد. | |||
== | ==پانویس == | ||
<references /> | <references /> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
متن و مقدمه | متن و مقدمه کتاب. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[جواهر التصوف (ترجمه)]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۹: | ||
[[رده: تصوف و عرفان]] | [[رده: تصوف و عرفان]] | ||
[[رده: مباحث خاص تصوف و عرفان]] | [[رده: مباحث خاص تصوف و عرفان]] | ||
[[رده:شهریور(1400)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۰۶
| جواهر التصوف | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عاشور، سعید هارون (شارح و معلق) رازی، یحیی بن معاذ (نویسنده) |
| ناشر | مکتبة الآداب |
| مکان نشر | قاهره - مصر |
| سال نشر | 1423 ق یا 2002 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اخلاق عرفانی تصوف |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 288 /ی3ج9 1388ب |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
جواهر التصوف، اثر یحیى بن معاذ رازى (258ق) است که به زبان عربى پیرامون برخى از مباحث عرفانى و اخلاقى، مانند توبه، صبر و توکل و رضا و زهد به رشته تحریر درآمده است و توسط سعید هارون عاشور، گردآورى، باب‌بندى، شرح و حاشیه‌نگارى شده است.
ساختار
کتاب، مشتمل بر یک مقدمه، 25 باب و یک خاتمه است.
شارح، در هر باب، گفتارى را از یحیى بن معاذ ذکر مى‌کند و در ذیل به شرح آن مى‌پردازد.
گزارش محتوا
ابواب کتاب با مبحث نیت و اراده شروع شده و با بحث علم و حکمت، محبت و اخلاص ادامه پیدا کرده و با بابى در مناجات و دعا پایان یافته است.
شارح در مقدمه‌ى خویش، به معرفى شیخ یحیى بن معاذ، اقوال علما درباره وى و سایر مسائل مربوط به او پرداخته است.
شارح در باب اول کتاب که پیرامون نیت و اراده است، در ذیل حدیثى که یحیى بن معاذ از کتاب «الحلیة» نقل کرده، با این مضمون: «بدن‌ها در زندان نیت‌ها هستند...»، مى‌نویسد: نیت، عمل قلب است و آن توجه قلب به انجام کارى معین است. هنگامى که قلب آدمى، عزم راسخ پیدا کرد که فلان کار را انجام دهد، به آن اراده مى‌گویند.
سپس شارح، خاطرنشان مى‌کند که اراده نمودن عبدپروردگارش را، اولین قدم براى فرار به‌سوى خداست که با رغبت آغاز، سپس با عزم، آن‌گاه با علم ضرورى ادامه پیدا مى‌کند تا به وحدانیت خدا و صفات متصل مى‌گردد.
باب دوم، درباره علم است. شارح مى‌گوید: باب علم را بعد از باب نیت آوردیم، زیرا که عمل مقبول با اعتماد بر نیت و عمل با علم حاصل مى‌شود.
باب سوم، مربوط به حکمت است. سخنى که در ابتدا از یحیى بن معاذ نقل شده این است که علم با تعلیم به دست مى‌آید و حکمت با حفظ حرمات صالحان[۱]
در ادامه، شارح توضیح مى‌دهد که مفردات تعلیم، سه امر است: معلم، طالب علم و راه و روش. وى مى‌گوید که علماء اجماع دارند که گرفتن علم از طریق معلم، بهترین راه است و با قرائت تنهایى، مگر براى افراد شاذ و نادر، علم حاصل نمى‌شود، زیرا ممکن است در حروف خطا کند، یا مفردات آن علم را به‌خوبى آگاه نباشد یا مصطلحات آن علم را جهل داشته باشد.
در ادامه به واژه حکمت از زبان راغب اصفهانى در کتاب «الذریعة» پرداخته و مى‌گوید: حکمت، اسمى است براى هر علم نیکو و عمل صالحى.
باب چهارم که درباره محبت است، خاطرنشان مى‌کند که محبت از عبدبراى خدا، این است که اراده کند به خدا تقرب جوید و او را تعظیم نماید. محبت از خدا براى بنده این است که او را براى قرب و احوال عالیه مخصوص بدارد. در ادامه، خاطرنشان مى‌کند که محبت مردم به خدا بر سه وجه است: محبت، به خاطر احسان خدا در دنیا و آنچه که در آخرت از خدا توقع مى‌شود، باشد؛ محبت، به خاطر صفاتى باشد که این احسان از آن صفات صادر مى‌شود که این نحو، رقیق‌تر از محبت اول است، زیرا صاحب آن، از نعمت به منعم ارتقا مى‌یابد و از افعال به صفات مى‌رسد...
سوم، حب ذات است که خدا را به خاطر کمال ذاتى و صفاتى و جلال و عظمت و قدس بخواهد و این نوع از محبت، چیزى است که یحیى بن معاذ از عبارت خویش، قصد نموده است.
در ادامه، باب‌هاى پنجم تا آخر، با همین روش که در ابتدا سخنى از یحیى بن معاذ ذکر شود و در زیر آن به شرح و توضیح آن سخن پرداخته شود، مرتب گردیده است که در این باب‌ها مباحثى چون اخلاص، توحید، خوف، رجاء، توبه، ورع، فقر، صبر، توکل، رضا، مجاهده، گرسنگى، زهد، تواضع، سخاء، خلوت، صحبت، نفس - قلب - روح، دنیا، آخرت، رجال، دعا و مناجات، اشاره شده است.
در مجموع، سخنانى که از یحیى بن معاذ در این کتاب، جمع‌آورى شده است، بالغ بر 380 جمله اخلاقى و عرفانى مى‌باشد که شارح، به توضیح آنها پرداخته است.
وضعیت کتاب
در پایان کتاب، فهرست اسماء رجال به ترتیب حروف هجاء و فهرست محتویات کتاب ذکر شده است.
کتاب حاضر، هیچ‌گونه پاورقى ندارد.
پانویس
- ↑ متن كتاب، ص26
منابع مقاله
متن و مقدمه کتاب.