الزيدية: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران') |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} '''') |
||
| (۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =قراءة في المشروع و بحث في المکونات | | عنوان‌های دیگر =قراءة في المشروع و بحث في المکونات | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[حمیدالدین، عبدالله بن محمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 239/6 /ح8ز9 | | کد کنگره =BP 239/6 /ح8ز9 | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =12315 | ||
| کتابخوان همراه نور =12315 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الزيدية، قراءة في المشروع و بحث في المکونات'''، تأليف [[حمیدالدین، عبدالله بن محمد|عبدالله بن محمد بن اسماعيل حميدالدين]]، از جمله نوشته‌هاى معاصر درباره فرقه زيديه، به زبان عربى است. | |||
'''الزيدية، قراءة في المشروع و بحث في المکونات'''، تأليف عبدالله بن محمد بن اسماعيل | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و متن است. اگرچه كتاب، فاقد تبويب و فصل‌بندى به شيوه مرسوم نگارش است، اما يازده بحث اصلى مى‌توان در آن مشاهده نمود. | كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و متن است. اگرچه كتاب، فاقد تبويب و فصل‌بندى به شيوه مرسوم نگارش است، اما يازده بحث اصلى مى‌توان در آن مشاهده نمود. نویسنده در نگارش مباحث، از نظم منطقى پيروى نكرده است؛ به‌عنوان مثال، معرفى فرقه زيديه در عنوان «الزيدية و الإمام زيد» آورده شده و يا «استعمالات الزيدية» كه به لحاظ منطقى جايگاهش در ابتداى مباحث است در اواسط آن ذكر شده است. كتاب به شيوه مستند نگارش نشده و از اشاره به منابع خوددارى شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
لفظ زيديه اشاره به انتساب اين فرقه به زيد بن على بن | لفظ زيديه اشاره به انتساب اين فرقه به زيد بن على بن حسین بن على بن ابى‌طالب دارد. ارتباط زيديه با زيد بن على(ع) از نوع علاقه تبعيت در قضاياى علمى نيست. زيديه اگرچه رأى زيد بن على(ع) را مى‌پذيرند، اما ملتزم به تقليد از او بلكه از ديگر ائمه اهل‌بيت(ع) نيستند. زيديه، معتقد است كه اجتهاد در هر عصرى و در هر مكانى براى هركس كه اسباب اجتهاد را دارا باشد واجب است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17874/1/93 متن كتاب، ص93]</ref>برخى از معاصرين معتقدند كه زيديه تنها منسوب به امام زيد است و هيچ علاقه‌اى بين اين دو نيست.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17874/1/93 همان، ص93]</ref> | ||
نویسنده در بخشى از كتاب به تبيين ديدگاه زيديه درباره خلافت پرداخته است. اولويّت على(ع) به خلافت، بين فِرَق زيديه مشترك است. از ديگر موضوعاتى كه بين فرق زيديه مشترك است عبارت است از: برخطا دانستن ابوبكر و همراهان در امور زير: | |||
#برگرداندن مقام خلافت از على(ع)؛ | #برگرداندن مقام خلافت از [[امام على(ع)|على(ع)]]؛ | ||
#منع فاطمه(س) از فدك كه از پيامبر(ص) به آن حضرت به ارث رسيد.<ref>همان، ص96</ref> | #منع فاطمه(س) از فدك كه از پيامبر(ص) به آن حضرت به ارث رسيد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17874/1/96 همان، ص96]</ref> | ||
در برخى از كتب فِرَق چنين آمده كه زيديه فقهش را از مذهب [[ابن حیون، نعمان بن محمد|ابوحنيفه]] گرفته و در فروع، حنفى است. اصول دين را هم از معتزله گرفته است و حال‌آنكه زيديه اين دو نسبت را به‌شدت نفى مى‌كند. | در برخى از كتب فِرَق چنين آمده كه زيديه فقهش را از مذهب [[ابن حیون، نعمان بن محمد|ابوحنيفه]] گرفته و در فروع، حنفى است. اصول دين را هم از معتزله گرفته است و حال‌آنكه زيديه اين دو نسبت را به‌شدت نفى مى‌كند. نویسنده در بخش ديگرى از مباحث به بررسى اين موضوع پرداخته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17874/1/100 همان، ص100]</ref> | ||
فرقه‌هاى متعددى به زيديه نسبت داده شده است. | فرقه‌هاى متعددى به زيديه نسبت داده شده است. نویسنده ابتدا سه فرقه جاروديه، صالحيه و جريريه را نام برده و مؤسسين آنها را ذكر مى‌كند. پس از آن فرقه‌هاى ديگرى چون حسینیه، مطرفيه و مخترعه را طرح و به تبيين افكار و اعتقادات آنها مى‌پردازد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17874/1/109 همان، ص109 - 115]</ref> | ||
از جمله ويژگى‌هاى بارز زيديه، جايگاه مرتفعى است كه براى ائمه اهل‌بيت(ع) قائل است. زيديه براى ائمه(ع)، مرجعيت سياسى نيز قائل است. اهل‌بيت، مطابق فكر زيديه عبارتند از [[امام على(ع)|على بن ابى‌طالب(ع)]]، امام حسن(ع)، امام | از جمله ويژگى‌هاى بارز زيديه، جايگاه مرتفعى است كه براى ائمه اهل‌بيت(ع) قائل است. زيديه براى ائمه(ع)، مرجعيت سياسى نيز قائل است. اهل‌بيت، مطابق فكر زيديه عبارتند از [[امام على(ع)|على بن ابى‌طالب(ع)]]، امام حسن(ع)، امام حسین(ع) و فرزندان آنان كه از سيره و افعال آنان پيروى كنند. نویسنده در بخشى از كتاب اسامى ائمه زيديه را با تاريخ وفات آنها ذكر كرده است؛ افرادى همچون زيد بن على، عبدالله بن حسن بن حسن، محمد بن عبدالله نفس زكيه، ناصر اطروش حسن بن على و.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17874/1/115 همان، ص115 - 116]</ref> | ||
نویسنده در ذيل عنوان «امامت» به بررسى ويژگى‌هاى امام از ديدگاه زيديه پرداخته است. از جمله مسائلى كه به‌منزله شعار زيديه است، «امامت مفضول با وجود فاضل» است. نویسنده در اينجا به اشتباهى كه در قول به صحت امامت در استناد به اين مسئله صورت گرفته، اشاره كرده است. وى تأكيد مى‌كند كه در امامت [[امام على(ع)|على بن ابى‌طالب(ع)]] تنها موضوع افضليت مطرح نبوده، بلكه امامت آن حضرت به «نص» بوده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17874/1/140 همان، ص140]</ref> | |||
از جمله بخش‌هاى مفيد كتاب، ذكر مصادر زيديه به‌تفكيك منابع اصول دين، فقه و حديث و تفسير است.<ref>همان، ص146</ref> | از جمله بخش‌هاى مفيد كتاب، ذكر مصادر زيديه به‌تفكيك منابع اصول دين، فقه و حديث و تفسير است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17874/1/146 همان، ص146]</ref> | ||
از جمله سؤالاتى كه براى خواننده فرقه زيديه مطرح خواهد بود آن است كه اين فرقه هم‌اكنون در چه مناطقى وجود دارد. مؤلف در انتهاى كتاب به زيديه كنونى اشاره كرده و يمن را تنها منطقه‌اى مى‌داند كه اين فرقه در آنجا وجود دارد و معتقد است كه زيديه‌اى كه در ساير مناطق وجود دارد، به‌گونه‌اى به زيديه يمن بازمى‌گردد. در منابع از وجود اين فرقه در شمال ایران، در بلاد ديلم و طبرستان و نيز در هند هم گزارش شده، اما اكنون در اين مناطق از اين فرقه خبرى نيست.<ref>همان، ص148</ref> | از جمله سؤالاتى كه براى خواننده فرقه زيديه مطرح خواهد بود آن است كه اين فرقه هم‌اكنون در چه مناطقى وجود دارد. مؤلف در انتهاى كتاب به زيديه كنونى اشاره كرده و يمن را تنها منطقه‌اى مى‌داند كه اين فرقه در آنجا وجود دارد و معتقد است كه زيديه‌اى كه در ساير مناطق وجود دارد، به‌گونه‌اى به زيديه يمن بازمى‌گردد. در منابع از وجود اين فرقه در شمال ایران، در بلاد ديلم و طبرستان و نيز در هند هم گزارش شده، اما اكنون در اين مناطق از اين فرقه خبرى نيست.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/17874/1/148 همان، ص148]</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب. | مقدمه و متن كتاب. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[الشيعة العربية و الزيدية]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۰۷
| الزیدیة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حمیدالدین، عبدالله بن محمد (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | قراءة في المشروع و بحث في المکونات |
| ناشر | مرکز الرائد للدراسات و البحوث |
| مکان نشر | صنعا - یمن |
| سال نشر | 1424 ق یا 2004 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | زیدیه - عقاید |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 239/6 /ح8ز9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الزيدية، قراءة في المشروع و بحث في المکونات، تأليف عبدالله بن محمد بن اسماعيل حميدالدين، از جمله نوشته‌هاى معاصر درباره فرقه زيديه، به زبان عربى است.
ساختار
كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و متن است. اگرچه كتاب، فاقد تبويب و فصل‌بندى به شيوه مرسوم نگارش است، اما يازده بحث اصلى مى‌توان در آن مشاهده نمود. نویسنده در نگارش مباحث، از نظم منطقى پيروى نكرده است؛ به‌عنوان مثال، معرفى فرقه زيديه در عنوان «الزيدية و الإمام زيد» آورده شده و يا «استعمالات الزيدية» كه به لحاظ منطقى جايگاهش در ابتداى مباحث است در اواسط آن ذكر شده است. كتاب به شيوه مستند نگارش نشده و از اشاره به منابع خوددارى شده است.
گزارش محتوا
لفظ زيديه اشاره به انتساب اين فرقه به زيد بن على بن حسین بن على بن ابى‌طالب دارد. ارتباط زيديه با زيد بن على(ع) از نوع علاقه تبعيت در قضاياى علمى نيست. زيديه اگرچه رأى زيد بن على(ع) را مى‌پذيرند، اما ملتزم به تقليد از او بلكه از ديگر ائمه اهل‌بيت(ع) نيستند. زيديه، معتقد است كه اجتهاد در هر عصرى و در هر مكانى براى هركس كه اسباب اجتهاد را دارا باشد واجب است.[۱]برخى از معاصرين معتقدند كه زيديه تنها منسوب به امام زيد است و هيچ علاقه‌اى بين اين دو نيست.[۲]
نویسنده در بخشى از كتاب به تبيين ديدگاه زيديه درباره خلافت پرداخته است. اولويّت على(ع) به خلافت، بين فِرَق زيديه مشترك است. از ديگر موضوعاتى كه بين فرق زيديه مشترك است عبارت است از: برخطا دانستن ابوبكر و همراهان در امور زير:
در برخى از كتب فِرَق چنين آمده كه زيديه فقهش را از مذهب ابوحنيفه گرفته و در فروع، حنفى است. اصول دين را هم از معتزله گرفته است و حال‌آنكه زيديه اين دو نسبت را به‌شدت نفى مى‌كند. نویسنده در بخش ديگرى از مباحث به بررسى اين موضوع پرداخته است.[۴]
فرقه‌هاى متعددى به زيديه نسبت داده شده است. نویسنده ابتدا سه فرقه جاروديه، صالحيه و جريريه را نام برده و مؤسسين آنها را ذكر مى‌كند. پس از آن فرقه‌هاى ديگرى چون حسینیه، مطرفيه و مخترعه را طرح و به تبيين افكار و اعتقادات آنها مى‌پردازد.[۵]
از جمله ويژگى‌هاى بارز زيديه، جايگاه مرتفعى است كه براى ائمه اهل‌بيت(ع) قائل است. زيديه براى ائمه(ع)، مرجعيت سياسى نيز قائل است. اهل‌بيت، مطابق فكر زيديه عبارتند از على بن ابى‌طالب(ع)، امام حسن(ع)، امام حسین(ع) و فرزندان آنان كه از سيره و افعال آنان پيروى كنند. نویسنده در بخشى از كتاب اسامى ائمه زيديه را با تاريخ وفات آنها ذكر كرده است؛ افرادى همچون زيد بن على، عبدالله بن حسن بن حسن، محمد بن عبدالله نفس زكيه، ناصر اطروش حسن بن على و.[۶]
نویسنده در ذيل عنوان «امامت» به بررسى ويژگى‌هاى امام از ديدگاه زيديه پرداخته است. از جمله مسائلى كه به‌منزله شعار زيديه است، «امامت مفضول با وجود فاضل» است. نویسنده در اينجا به اشتباهى كه در قول به صحت امامت در استناد به اين مسئله صورت گرفته، اشاره كرده است. وى تأكيد مى‌كند كه در امامت على بن ابى‌طالب(ع) تنها موضوع افضليت مطرح نبوده، بلكه امامت آن حضرت به «نص» بوده است.[۷]
از جمله بخش‌هاى مفيد كتاب، ذكر مصادر زيديه به‌تفكيك منابع اصول دين، فقه و حديث و تفسير است.[۸]
از جمله سؤالاتى كه براى خواننده فرقه زيديه مطرح خواهد بود آن است كه اين فرقه هم‌اكنون در چه مناطقى وجود دارد. مؤلف در انتهاى كتاب به زيديه كنونى اشاره كرده و يمن را تنها منطقه‌اى مى‌داند كه اين فرقه در آنجا وجود دارد و معتقد است كه زيديه‌اى كه در ساير مناطق وجود دارد، به‌گونه‌اى به زيديه يمن بازمى‌گردد. در منابع از وجود اين فرقه در شمال ایران، در بلاد ديلم و طبرستان و نيز در هند هم گزارش شده، اما اكنون در اين مناطق از اين فرقه خبرى نيست.[۹]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتداى كتاب و منابع و مصادر در انتهاى آن آمده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.