اصفهانی کربلائی، حسن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'اصفهانی (ابهام زدایی)' به 'اصفهانی (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۳۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
! نام!! data-type="authorName" |اصفهانی کربلائی، حسن | ! نام!! data-type="authorName" |اصفهانی کربلائی، حسن | ||
|- | |- | ||
| | |نام‌های دیگر | ||
| data-type="authorOtherNames" |حسن بن علي بن محمدرضا بن محسن تستري | | data-type="authorOtherNames" |حسن بن علي بن محمدرضا بن محسن تستري اصفهانی حائری مشهور به کربلايي | ||
اصفهاني، شيخ حسن | اصفهاني، شيخ حسن | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| data-type="authorTeachers" |[[میرزای شیرازی، محمدحسن | | data-type="authorTeachers" |[[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|میرزای شیرازی]] و سید اسماعیل صدر | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
|- class="articleCode" | |- class="articleCode" | ||
|کد | |کد مؤلف | ||
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE13248AUTHORCODE | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE13248AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''شیخ حسن اصفهانی کربلایی''' (متوفای 1322ق-کاظمیه)، مؤلف «[[تاریخ دخانیه یا تاریخ وقایع تحریم تنباکو|تاریخ دخانیه]]»، از فضلای حوزه سامرا و کربلا و از شاگردان ممتاز [[میرزای شیرازی، محمدحسن | {{کاربردهای دیگر|اصفهانی (ابهام‌زدایی)}} | ||
'''شیخ حسن اصفهانی کربلایی''' (متوفای 1322ق-کاظمیه)، مؤلف «[[تاریخ دخانیه یا تاریخ وقایع تحریم تنباکو|تاریخ دخانیه]]»، از فضلای حوزه سامرا و کربلا و از شاگردان ممتاز [[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|میرزای شیرازی]] و سید اسماعیل صدر بوده است. وی تقریرات درس [[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|میرزا]] را نیز می‌نوشت. برای نمونه می‌توان به تقریرات درس استادش درباره قاعده «الناس مسلطون علی أموالهم» اشاره کرد. | |||
==نام و لقب، مکان تولد== | ==نام و لقب، مکان تولد== | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۴: | ||
==جایگاه علمی== | ==جایگاه علمی== | ||
وی از فضلای بنام سامرا و کربلا بود. او در فقه تبحر | وی از فضلای بنام سامرا و کربلا بود. او در فقه تبحر ویژه‌ای داشته است.<ref>ر.ک: همان</ref>. شیخ حسن دروس مقدماتی را نزد فضلای کربلا آموخت و در حدود سال 1300 به سامرا هجرت کرد. وی مدتی طولانی در درس مجدد شیرازی شرکت کرد و تقریرات درس او را در فقه و اصول نگاشت<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
«وی تا سال فوت [[میرزای شیرازی، محمدحسن | «وی تا سال فوت [[میرزای شیرازی، سید محمدحسن|میرزای شیرازی]] در سامرا ماند و در 1314 به کربلا برگشت و مصاحبت سید اسماعیل صدر را برگزید»<ref>همان</ref>. | ||
== | ==هم‌بحثان== | ||
از | از هم‌بحثان شیخ حسن می‌توان شیخ محمدرضا نجفی، [[نائینی، محمدحسین|میرزای نائینی]] و [[حائری یزدی، عبدالکریم|شیخ عبدالکریم حائری]] را نام برد<ref>ر.ک: همان، ص13</ref>. | ||
نقل شده، [[نائینی، محمدحسین|میرزای نائینی]] | نقل شده، [[نائینی، محمدحسین|میرزای نائینی]] می‌گفت: «من با شیخ حسن شش بار رسائل شیخ را مباحثه کردم. سه بار او برای من تقریر کرد و سه بار من برای او»<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>. | ||
همچنین نقل شده که: «شیخ حسن و [[نائینی، محمدحسین|مرحوم نائینی]]، مرحوم حاج سید اسماعیل صدر را اعلم | همچنین نقل شده که: «شیخ حسن و [[نائینی، محمدحسین|مرحوم نائینی]]، مرحوم حاج سید اسماعیل صدر را اعلم می‌دانستند. وقتی مرحوم [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانی]] علت را پرسید، گفتند: ما بحث نماز مسافر را نزد او خواندیم و به این نتیجه رسیدیم»<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
==فعالیتهای سیاسی== | ==فعالیتهای سیاسی== | ||
هنگامی که ماجرای تنباکو پیش آمد و ناصرالدین شاه امتیاز آن را به انگلیس داد، شیخ حسن کربلایی یک رساله فارسی در شرح این واقعه نوشت که نوشتنش در سال 1310 پایان یافت<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | هنگامی که ماجرای تنباکو پیش آمد و ناصرالدین شاه امتیاز آن را به انگلیس داد، شیخ حسن کربلایی یک رساله فارسی در شرح این واقعه نوشت که نوشتنش در سال 1310 پایان یافت<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | ||
به نقل | به نقل آیت‌الله سید محمد حسینی همدانی، معروف به آقا نجفی، شیخ حسن به توصیه [[نائینی، محمدحسین|میرزای نائینی]]، کتاب [[تاریخ دخانیه یا تاریخ وقایع تحریم تنباکو|تاریخ دخانیه]] را که تقریبا جامعترین کتاب در این خصوص است نوشت<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>. | ||
==سخن بزرگان درباره او== | ==سخن بزرگان درباره او== | ||
[[شرف‌الدین، عبدالحسین|علامه | [[شرف‌الدین، سید عبدالحسین|علامه شرف‌الدین]] می‌نویسد: «وی و نائینی همچون دو اسب تیزرو بودند و چونان دو ستاره‌ای که از یک چشمه برخاسته‌اند؛ جز آنکه حسن، سعه صدر بیشتری نسبت به نائینی داشت و در بحث و مناظره از وی شجاعتر بود»<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
==فرزند== | ==فرزند== | ||
شیخ حسن پسری داشت به نام ابوالقاسم که در خانه میرزای نائینی بزرگ شد و به همین دلیل او را پدر صدا | شیخ حسن پسری داشت به نام ابوالقاسم که در خانه میرزای نائینی بزرگ شد و به همین دلیل او را پدر صدا می‌کرد. ابوالقاسم بعدها مدیر شرکت چرخ خیاطی سینگر در بغداد شد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
او در مصاحبت سید اسماعیل صدر در کربلا درس | او در مصاحبت سید اسماعیل صدر در کربلا درس می‌خواند و پس از مدتی به نجف رفت. اما اندکی بعد در آنجا مریض شد و برای معالجه به کاظمیه رفت و در همان جا در روز پنجشنبه 17 ربیع‌الاول 1322ق، از دنیا رفت و در همان شهر دفن شد<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | ||
شیخ حسن در سن چهل و چند سالگی فوت کرد و | شیخ حسن در سن چهل و چند سالگی فوت کرد و به‌خاطر دوستی نزدیکش با میرزای نائینی، او تکفل خانواده‌اش را برعهده گرفت<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>. | ||
==اساتید== | ==اساتید== | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۵: | ||
# سید محمد اصفهانی فشارکی؛ | # سید محمد اصفهانی فشارکی؛ | ||
# سید اسماعیل صدر؛ | # سید اسماعیل صدر؛ | ||
# شیخ | # شیخ فضل‌الله نوری؛ | ||
# ملا | # ملا فتح‌الله سلطان‌آبادی<ref>ر.ک: همان، ص10-13</ref>. | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||
# محمدکاظم شیرازی؛ | # محمدکاظم شیرازی؛ | ||
# سید | # سید شرف‌الدین<ref>ر.ک: همان، ص11-12</ref> | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۷: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۳: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[تاریخ دخانیه یا تاریخ وقایع تحریم تنباکو]] | [[تاریخ دخانیه یا تاریخ وقایع تحریم تنباکو]] | ||
| خط ۹۷: | خط ۱۰۰: | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۲۴
| نام | اصفهانی کربلائی، حسن |
|---|---|
| نام‌های دیگر | حسن بن علي بن محمدرضا بن محسن تستري اصفهانی حائری مشهور به کربلايي
اصفهاني، شيخ حسن |
| نام پدر | علی |
| متولد | |
| محل تولد | کربلا |
| رحلت | 1322ق |
| اساتید | میرزای شیرازی و سید اسماعیل صدر |
| برخی آثار | تاریخ دخانیه یا تاریخ وقایع تحریم تنباکو |
| کد مؤلف | AUTHORCODE13248AUTHORCODE |
شیخ حسن اصفهانی کربلایی (متوفای 1322ق-کاظمیه)، مؤلف «تاریخ دخانیه»، از فضلای حوزه سامرا و کربلا و از شاگردان ممتاز میرزای شیرازی و سید اسماعیل صدر بوده است. وی تقریرات درس میرزا را نیز می‌نوشت. برای نمونه می‌توان به تقریرات درس استادش درباره قاعده «الناس مسلطون علی أموالهم» اشاره کرد.
نام و لقب، مکان تولد
«شیخ حسن بن علی بن محمدرضا بن محسن تستری، اصلا اصفهانی حائری و مشهور به کربلایی، عالمی جلیل و فقیهی فاضل بود. او در کربلا متولد شد - ولذا به کربلایی مشهور شد - در همان جا بالید و در مدرسه «حسن خان» اقامت گزید»[۱].
جایگاه علمی
وی از فضلای بنام سامرا و کربلا بود. او در فقه تبحر ویژه‌ای داشته است.[۲]. شیخ حسن دروس مقدماتی را نزد فضلای کربلا آموخت و در حدود سال 1300 به سامرا هجرت کرد. وی مدتی طولانی در درس مجدد شیرازی شرکت کرد و تقریرات درس او را در فقه و اصول نگاشت[۳].
«وی تا سال فوت میرزای شیرازی در سامرا ماند و در 1314 به کربلا برگشت و مصاحبت سید اسماعیل صدر را برگزید»[۴].
هم‌بحثان
از هم‌بحثان شیخ حسن می‌توان شیخ محمدرضا نجفی، میرزای نائینی و شیخ عبدالکریم حائری را نام برد[۵].
نقل شده، میرزای نائینی می‌گفت: «من با شیخ حسن شش بار رسائل شیخ را مباحثه کردم. سه بار او برای من تقریر کرد و سه بار من برای او»[۶].
همچنین نقل شده که: «شیخ حسن و مرحوم نائینی، مرحوم حاج سید اسماعیل صدر را اعلم می‌دانستند. وقتی مرحوم آخوند خراسانی علت را پرسید، گفتند: ما بحث نماز مسافر را نزد او خواندیم و به این نتیجه رسیدیم»[۷].
فعالیتهای سیاسی
هنگامی که ماجرای تنباکو پیش آمد و ناصرالدین شاه امتیاز آن را به انگلیس داد، شیخ حسن کربلایی یک رساله فارسی در شرح این واقعه نوشت که نوشتنش در سال 1310 پایان یافت[۸].
به نقل آیت‌الله سید محمد حسینی همدانی، معروف به آقا نجفی، شیخ حسن به توصیه میرزای نائینی، کتاب تاریخ دخانیه را که تقریبا جامعترین کتاب در این خصوص است نوشت[۹].
سخن بزرگان درباره او
علامه شرف‌الدین می‌نویسد: «وی و نائینی همچون دو اسب تیزرو بودند و چونان دو ستاره‌ای که از یک چشمه برخاسته‌اند؛ جز آنکه حسن، سعه صدر بیشتری نسبت به نائینی داشت و در بحث و مناظره از وی شجاعتر بود»[۱۰].
فرزند
شیخ حسن پسری داشت به نام ابوالقاسم که در خانه میرزای نائینی بزرگ شد و به همین دلیل او را پدر صدا می‌کرد. ابوالقاسم بعدها مدیر شرکت چرخ خیاطی سینگر در بغداد شد[۱۱].
وفات
او در مصاحبت سید اسماعیل صدر در کربلا درس می‌خواند و پس از مدتی به نجف رفت. اما اندکی بعد در آنجا مریض شد و برای معالجه به کاظمیه رفت و در همان جا در روز پنجشنبه 17 ربیع‌الاول 1322ق، از دنیا رفت و در همان شهر دفن شد[۱۲].
شیخ حسن در سن چهل و چند سالگی فوت کرد و به‌خاطر دوستی نزدیکش با میرزای نائینی، او تکفل خانواده‌اش را برعهده گرفت[۱۳].
اساتید
- میرزای شیرازی؛
- سید محمد اصفهانی فشارکی؛
- سید اسماعیل صدر؛
- شیخ فضل‌الله نوری؛
- ملا فتح‌الله سلطان‌آبادی[۱۴].
شاگردان
- محمدکاظم شیرازی؛
- سید شرف‌الدین[۱۵]
آثار
- تاریخ دخانیه؛
- تقریرات درس میرزای شیرازی درباره قاعده «الناس مسلطون علی أموالهم»[۱۶].
پانویس
منابع مقاله
جعفریان، رسول، مقدمه کتاب «تاریخ دخانیه یا تاریخ وقایع تحریم تنباکو»، اثر شیخ حسن اصفهانی کربلائی، به کوشش رسول جعفریان، دفتر نشر الهادی، قم، 1377ش.