أدب الكتاب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'وي' به 'وی') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '= ' به '=') |
||
| (۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR11862J1.jpg | | تصویر =NUR11862J1.jpg | ||
| عنوان =أدب | | عنوان =أدب الكتاب | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[اثری، محمد بهجه]] (مصحح) | [[اثری، محمد بهجه]] (مصحح) | ||
[[صولی، محمد بن یحیی]] (نویسنده) | [[صولی، محمد بن یحیی]] (نویسنده) | ||
[[آلوسی، محمود شکری]] (محقق) | [[آلوسی، محمود شکری]] (محقق) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۱: | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
زبان عربی - فن نگارش | زبان عربی - فن نگارش | ||
شعر عربی - مجموعه‌ها | شعر عربی - مجموعه‌ها | ||
صولی، محمد بن یحیی، - 335؟ق. - سرگذشت‌نامه | صولی، محمد بن یحیی، - 335؟ق. - سرگذشت‌نامه | ||
نثر عربی - مجموعه‌ها | نثر عربی - مجموعه‌ها | ||
نویسندگی | نویسندگی | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
المکتبة العلمیة | المکتبة العلمیة | ||
| مکان نشر =بغداد - عراق | | مکان نشر =بغداد - عراق | ||
| سال نشر = 1341 ق | | سال نشر =1341 ق | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11862AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11862AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =11862 | ||
| کتابخوان همراه نور =11862 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۳۵: | خط ۲۹: | ||
}} | }} | ||
'''أدب الكتاب''' به زبان عربى، در آداب کتابت از [[ابوبكر محمد بن يحيى صولى]] | {{اشتباه نشود|أدب الكاتب}} | ||
'''أدب الكتاب''' به زبان عربى، در آداب کتابت از [[ابوبكر محمد بن يحيى صولى]] (متوفای 335 یا 336ق)، مورخ و اديب عرب از كاتبان و نویسندگان چيره دست عصر عباسى بود. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
مشتمل بر سه جزء است. جزء اول در فضل کتابت كه از برترى قلم و فضايل نویسندگى در آن ياد شده است. آن چه در | مشتمل بر سه جزء است. جزء اول در فضل کتابت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11862?pageNumber=21&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ج1، ص21]</ref> كه از برترى قلم و فضايل نویسندگى در آن ياد شده است. آن چه در این جزء آمده، به ویژه مطالب مربوط به سابقه کتابت كه از برترى قلم و فضايل نویسندگى در آن ياد شده است. جزء دوم به لوازم کتابت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11862?pageNumber=92&viewType=html ر.ک: همان، ج، ص 92]</ref> اختصاص يافته و در بیان فرهنگ نویسندگی در عهد مؤلف است؛ مسائل مالی دیوان<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11862?pageNumber=198&viewType=html ر.ک: همان، ج3، ص198]</ref> و انواع مالیات‌ها، بخش‌های پایانی کتاب نیز به حروف و واژه‌های تصحیح‌پذیر اختصاص دارد. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
از آنجا كه در دربار عباسى دبيرى اعتبار و | از آنجا كه در دربار عباسى دبيرى اعتبار و اهمیت يافت، به همت خود كاتبان و اديبان، نوعى فرهنگ خاص برای تربيت كاتبان و تعليم اصول نویسندگى پديد آمد و رواج گرفت. [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]] با تألیف [[أدب الكاتب|ادب الكاتب]] از پيشگامان تكوین این فرهنگ است. با این اثر [[صولی، محمد بن یحیی|صولى]]، كه آن را ادب الكاتب نيز خوانده‌اند، با همه اختصار در مقايسه با اثر ابن قتيبه، از جهاتى حايز مزايايى به نظر مى‌رسد. | ||
مؤلف در آغاز کتاب كه نثر آن اديبانه و منشيانه است، مدعى شده است كه آن را جامع هر آنچه به ظرافت اشاره مى‌كند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11862?pageNumber=20&viewType=html ر.ک: همان، ج1، ص 20]</ref> كه آن چه بسا همه جوانب موضوع را دربرنگیرد. سپس در اشاره‌اى نه چندان روشن به [[ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم|ابن قتيبه]]، مى‌گوید كه برخى مؤلفان در این باب، هرچند راه درستى پيموده‌اند، نظر ژرف و فراگیر نداشته‌اند و او كوشيده است در حد امكان، با رعايت جانب اختصار، همه نكات مربوط به موضوع را ذكر كند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11862?pageNumber=21&viewType=html ر.ک: همان، ص21]</ref>. | |||
آنچه در | آنچه در این جزء اول آمده به ویژه مطالب مربوط به سابقه کتاب در زبان عربى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11862?pageNumber=28&viewType=html ر.ک: همان، ص28]</ref> و روايت‌هایى كه در این باب در دست است، حايز كمال اهمیت است. همچنين، در آن، به دشوارى‌هاى موجود در قرائت و نگارش خط عربى اشاره رفته است. | ||
جزء دوم برای تحقيق در فرهنگ نویسندگى در عهد مؤلف مطالبى جالب دارد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11862?pageNumber=92&viewType=html ر.ک: همان، ج2، ص92]</ref>. مثلاً در آن، از شيوه استنساخ و دقت‌هایى كه در این كار به كار مى‌برده‌اند، يا شده است، در جزء سوم به مسائل مالى ديوان و انواع ماليات‌ها پرداخته شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11862?pageNumber=198&viewType=html ر.ک: همان، ج3، ص198]</ref>. بخش‌هاى پایانى کتاب نيز به حروف و واژه‌هاى تصحيف‌پذير <ref>[https://noorlib.ir/book/view/11862?pageNumber=243&viewType=html ر.ک: همان، ص243]</ref>اختصاص يافته است. برخى آگاهى‌هاى تاريخى کتاب، مانند بازگرداندن زبان ديوان از فارسی به عربى، نيز در خور توجه است. | |||
جزء دوم | منبع اصلى کتاب اخبار پراكنده‌اى است كه مؤلف از راویان شنیده است. [[صولی، محمد بن یحیی|صولى]]، در بيشتر موارد، سلسله اسناد خود را ذكر مى‌كند، و از میان آثار مكتوب، به البيان و التبيين [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] اشاره كرده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/11862?pageNumber=66&viewType=html ر.ک: همان، ج1، ص66]</ref>. | ||
منبع اصلى کتاب اخبار پراكنده‌اى است كه مؤلف از راویان | |||
==وضعيت کتاب== | ==وضعيت کتاب== | ||
متأسفانه فاقد فهرست راهنماست. | متأسفانه فاقد فهرست راهنماست. | ||
==پانويس == | |||
<references /> | |||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# فرهنگ و آثار ایرانى- اسلامى | |||
# متن و مقدمه کتاب | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[أدب الكاتب]] | |||
[[الإقتضاب في شرح أدب الكتاب]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)]] | |||
[[رده:بهمن (1400)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۱۹
| أدب الكتاب | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اثری، محمد بهجه (مصحح)
صولی، محمد بن یحیی (نویسنده) آلوسی، محمود شکری (محقق) |
| ناشر | المکتبة العلمیة |
| مکان نشر | بغداد - عراق |
| سال نشر | 1341 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | زبان عربی - فن نگارش
شعر عربی - مجموعه‌ها صولی، محمد بن یحیی، - 335؟ق. - سرگذشت‌نامه نثر عربی - مجموعه‌ها نویسندگی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PJ 6123 /ص9الف4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
أدب الكتاب به زبان عربى، در آداب کتابت از ابوبكر محمد بن يحيى صولى (متوفای 335 یا 336ق)، مورخ و اديب عرب از كاتبان و نویسندگان چيره دست عصر عباسى بود.
ساختار
مشتمل بر سه جزء است. جزء اول در فضل کتابت[۱] كه از برترى قلم و فضايل نویسندگى در آن ياد شده است. آن چه در این جزء آمده، به ویژه مطالب مربوط به سابقه کتابت كه از برترى قلم و فضايل نویسندگى در آن ياد شده است. جزء دوم به لوازم کتابت[۲] اختصاص يافته و در بیان فرهنگ نویسندگی در عهد مؤلف است؛ مسائل مالی دیوان[۳] و انواع مالیات‌ها، بخش‌های پایانی کتاب نیز به حروف و واژه‌های تصحیح‌پذیر اختصاص دارد.
گزارش محتوا
از آنجا كه در دربار عباسى دبيرى اعتبار و اهمیت يافت، به همت خود كاتبان و اديبان، نوعى فرهنگ خاص برای تربيت كاتبان و تعليم اصول نویسندگى پديد آمد و رواج گرفت. ابن قتيبه با تألیف ادب الكاتب از پيشگامان تكوین این فرهنگ است. با این اثر صولى، كه آن را ادب الكاتب نيز خوانده‌اند، با همه اختصار در مقايسه با اثر ابن قتيبه، از جهاتى حايز مزايايى به نظر مى‌رسد. مؤلف در آغاز کتاب كه نثر آن اديبانه و منشيانه است، مدعى شده است كه آن را جامع هر آنچه به ظرافت اشاره مى‌كند[۴] كه آن چه بسا همه جوانب موضوع را دربرنگیرد. سپس در اشاره‌اى نه چندان روشن به ابن قتيبه، مى‌گوید كه برخى مؤلفان در این باب، هرچند راه درستى پيموده‌اند، نظر ژرف و فراگیر نداشته‌اند و او كوشيده است در حد امكان، با رعايت جانب اختصار، همه نكات مربوط به موضوع را ذكر كند[۵]. آنچه در این جزء اول آمده به ویژه مطالب مربوط به سابقه کتاب در زبان عربى[۶] و روايت‌هایى كه در این باب در دست است، حايز كمال اهمیت است. همچنين، در آن، به دشوارى‌هاى موجود در قرائت و نگارش خط عربى اشاره رفته است. جزء دوم برای تحقيق در فرهنگ نویسندگى در عهد مؤلف مطالبى جالب دارد[۷]. مثلاً در آن، از شيوه استنساخ و دقت‌هایى كه در این كار به كار مى‌برده‌اند، يا شده است، در جزء سوم به مسائل مالى ديوان و انواع ماليات‌ها پرداخته شده است[۸]. بخش‌هاى پایانى کتاب نيز به حروف و واژه‌هاى تصحيف‌پذير [۹]اختصاص يافته است. برخى آگاهى‌هاى تاريخى کتاب، مانند بازگرداندن زبان ديوان از فارسی به عربى، نيز در خور توجه است. منبع اصلى کتاب اخبار پراكنده‌اى است كه مؤلف از راویان شنیده است. صولى، در بيشتر موارد، سلسله اسناد خود را ذكر مى‌كند، و از میان آثار مكتوب، به البيان و التبيين جاحظ اشاره كرده است[۱۰].
وضعيت کتاب
متأسفانه فاقد فهرست راهنماست.
پانويس
منابع مقاله
- فرهنگ و آثار ایرانى- اسلامى
- متن و مقدمه کتاب