مختصر تاريخ الدول (ترجمه): تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - '== وابستهها ==' به '==وابستهها==') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
| عنوان =مختصر تاريخ الدول | | عنوان =مختصر تاريخ الدول | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ابن عبری، غریغوریوس بن هارون]]( | [[ابن عبری، غریغوریوس بن هارون]](نویسنده) | ||
[[آیتی، عبدالمحمد]] (مترجم) | [[آیتی، عبدالمحمد]] (مترجم) | ||
|- | |- | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
تاريخ جهان - متون قدیمی تا قرن 14 | تاريخ جهان - متون قدیمی تا قرن 14 | ||
خاور ميانه - تاريخ | خاور ميانه - تاريخ | ||
کشورهای اسلامی - تاريخ | |||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
شرکت انتشارات علمي و | شرکت انتشارات علمي و فرهنگی | ||
| مکان نشر = ايران - تهران | | مکان نشر = ايران - تهران | ||
| سال نشر = |مجلد1: 1377ش , | | سال نشر = |مجلد1: 1377ش , | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
| شابک =964-445-114-7 | | شابک =964-445-114-7 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02861 | |||
| کتابخوان همراه نور =02861 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۶: | ||
مترجم، سعی فراوانی در رعایت اصل امانت در ترجمه نموده؛ بااینحال، ترجمهای تقریبا روان، از متن، ارائه کرده است که البته لغات متکلف، عربی و بهدور از ادبیات روز نیز در آن به چشم میخورد؛ بهعنوان مثال: | مترجم، سعی فراوانی در رعایت اصل امانت در ترجمه نموده؛ بااینحال، ترجمهای تقریبا روان، از متن، ارائه کرده است که البته لغات متکلف، عربی و بهدور از ادبیات روز نیز در آن به چشم میخورد؛ بهعنوان مثال: | ||
# «رسولی نزد او فرستاد که بگوید سبب مماطله من جز این نیست»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص365</ref>. | # «رسولی نزد او فرستاد که بگوید سبب مماطله من جز این نیست»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص365</ref>. | ||
# «چون حزقیا بیمار شد و خواست که رخت از جهان برکشد، سخت بگریست و مویه کرده، گفت...» <ref>ر.ک: همان، ص49</ref>. | # «چون حزقیا بیمار شد و خواست که رخت از جهان برکشد، سخت بگریست و مویه کرده، گفت...»<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>. | ||
# «ای پادشاه جاوید بزی» <ref>ر.ک: همان، ص63</ref>. | # «ای پادشاه جاوید بزی»<ref>ر.ک: همان، ص63</ref>. | ||
و... | و... | ||
در متن کتاب، نامهای خلفا و ملوک، بهصورت کامل نیامده و مؤلف گاه به لقب و گاه به کنیه بسنده کرده است؛ لذا مترجم این بخش را بر مبنای کتاب «طبقات سلاطین اسلام»، تألیف استانلی لین پول، ترجمه شادروان [[اقبال آشتیانی، عباس|عباس اقبال]] و کتاب «معجم الأنساب» تألیف زامباور، ترجمه زکی محمد حسن بک و حسن احمد محمود، افزوده است <ref>ر.ک: همان، ص407</ref>. | در متن کتاب، نامهای خلفا و ملوک، بهصورت کامل نیامده و مؤلف گاه به لقب و گاه به کنیه بسنده کرده است؛ لذا مترجم این بخش را بر مبنای کتاب «طبقات سلاطین اسلام»، تألیف استانلی لین پول، ترجمه شادروان [[اقبال آشتیانی، عباس|عباس اقبال]] و کتاب «معجم الأنساب» تألیف زامباور، ترجمه زکی محمد حسن بک و حسن احمد محمود، افزوده است<ref>ر.ک: همان، ص407</ref>. | ||
مترجم، تاریخ به خلافت و حکومت رسیدن خلفا و حکام را تحت عنوان «اضافات»، به انتهای کتاب افزوده است که عبارتند از: | مترجم، تاریخ به خلافت و حکومت رسیدن خلفا و حکام را تحت عنوان «اضافات»، به انتهای کتاب افزوده است که عبارتند از: | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۱: | ||
# خاندان زنگی و بنیارتق<ref>ر.ک: همان، ص421-444</ref>. | # خاندان زنگی و بنیارتق<ref>ر.ک: همان، ص421-444</ref>. | ||
خاندان قره نیز بهصورت نمودار تشریح شده است <ref>ر.ک: همان، ص445</ref>. | خاندان قره نیز بهصورت نمودار تشریح شده است<ref>ر.ک: همان، ص445</ref>. | ||
فهرست مطالب، در ابتدا و یادداشتهای مترجم، در قالب پینوشتهای دولت اول تا دهم، بههمراه فهرست نامهای افراد، مکانها و کتابهای مذکور در متن، در انتهای کتاب آمده است. | فهرست مطالب، در ابتدا و یادداشتهای مترجم، در قالب پینوشتهای دولت اول تا دهم، بههمراه فهرست نامهای افراد، مکانها و کتابهای مذکور در متن، در انتهای کتاب آمده است. | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۸: | ||
جا داشت مترجم مقدمهای را به کتاب میافزود و پیرامون شیوه ترجمه و منابع مورد استفاده خود، توضیحاتی را ارائه مینمود. | جا داشت مترجم مقدمهای را به کتاب میافزود و پیرامون شیوه ترجمه و منابع مورد استفاده خود، توضیحاتی را ارائه مینمود. | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۸: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[ترجمه تاریخ مختصر الدول]] | |||
[[تاریخ مختصر الدول]] | [[تاریخ مختصر الدول]] | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۹: | ||
[[رده:تاریخ (عمومی)]] | [[رده:تاریخ (عمومی)]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۲۸
مختصر تاريخ الدول، ترجمه فارسی کتاب «تاريخ مختصر الدول» اثر گرگوریوس ابوالفرج بن اهرون، معروف به ابن العبری (658ق/ 1286م) میباشد که به قلم عبدالمحمد آیتی، به نگارش درآمده است.
| مختصر تاريخ الدول | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن عبری، غریغوریوس بن هارون(نویسنده) آیتی، عبدالمحمد (مترجم) |
| ناشر | شرکت انتشارات علمي و فرهنگی |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-445-114-7 |
| موضوع | تاريخ جهان - متون قدیمی تا قرن 14
خاور ميانه - تاريخ کشورهای اسلامی - تاريخ |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | D 17 /الف2م3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
این اثر، کتابی است درباره تاریخ عمومی جهان، از آغاز تا زمان مؤلف که حاوی مطالبی مهم در تاریخ ایران باستان، اسماعیلیان، خوارزمشاهیان و مغول است. این کتاب را در اصل، مؤلف از کتاب مفصل خود که به زبان سریانی بوده، به عربی ترجمه و تلخیص کرده و در اواخر عمر در مراغه، به درخواست دوستان مسلمان خویش، مطالب ارزندهای در تاریخ اسلام و مغول، از تاریخ جهانگشای جوینی، به آن افزوده است[۱].
مترجم، سعی فراوانی در رعایت اصل امانت در ترجمه نموده؛ بااینحال، ترجمهای تقریبا روان، از متن، ارائه کرده است که البته لغات متکلف، عربی و بهدور از ادبیات روز نیز در آن به چشم میخورد؛ بهعنوان مثال:
- «رسولی نزد او فرستاد که بگوید سبب مماطله من جز این نیست»[۲].
- «چون حزقیا بیمار شد و خواست که رخت از جهان برکشد، سخت بگریست و مویه کرده، گفت...»[۳].
- «ای پادشاه جاوید بزی»[۴].
و...
در متن کتاب، نامهای خلفا و ملوک، بهصورت کامل نیامده و مؤلف گاه به لقب و گاه به کنیه بسنده کرده است؛ لذا مترجم این بخش را بر مبنای کتاب «طبقات سلاطین اسلام»، تألیف استانلی لین پول، ترجمه شادروان عباس اقبال و کتاب «معجم الأنساب» تألیف زامباور، ترجمه زکی محمد حسن بک و حسن احمد محمود، افزوده است[۵].
مترجم، تاریخ به خلافت و حکومت رسیدن خلفا و حکام را تحت عنوان «اضافات»، به انتهای کتاب افزوده است که عبارتند از:
- خلفای راشدین از سال 11 تا 40 قمری؛
- خلفای اموی از سال 41 تا 132ق؛
- خلفای عباسی از سال 132 تا 656ق؛
- بنیطولون از سال 254 تا 292ق؛
- اخشیدیان از سال 323 تا 358ق؛
- فاطمیان از سال 297 تا 567ق؛
- ایوبیان از سال 564 تا 648ق؛
- ممالیک بحری از سال 648 تا 792ق؛
- بنیحمدان از سال 317 تا 394ق؛
- سلجوقیان بزرگ از سال 429 تا 552ق؛
- سلجوقیان روم از سال 470 تا 700ق؛
- سلجوقیان عراق؛
- سلجوقیان شام؛
- سامانیان از سال 204 تا 389ق؛
- خوارزمشاهیان از 470 تا 628ق؛
- آلبویه از سال 320 تا 447ق؛
- خاندان زنگی و بنیارتق[۶].
خاندان قره نیز بهصورت نمودار تشریح شده است[۷].
فهرست مطالب، در ابتدا و یادداشتهای مترجم، در قالب پینوشتهای دولت اول تا دهم، بههمراه فهرست نامهای افراد، مکانها و کتابهای مذکور در متن، در انتهای کتاب آمده است. در این یادداشتها، با استفاده از منابع معتبری همچون فرهنگ لغات و دایرةالمعارفهایی مانند فرهنگ معین، غیاث اللغات و دایرةالمعارف فارسی و... به توضیح و تشریح برخی از کلمات متن پرداخته شده است[۸].
جا داشت مترجم مقدمهای را به کتاب میافزود و پیرامون شیوه ترجمه و منابع مورد استفاده خود، توضیحاتی را ارائه مینمود.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- قدرت دیزجی، مهرداد، «دانشنامه جهان اسلام»، زیر نظر غلامعلی حدادعادل (1377)، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ج6، ص249.
- مظفرزاده، زهرا، «تاریخنویسی در اسلام و تألیفات عربی درباره تاریخ و فرهنگ ایران از باستان»، برگرفته از پایگاه اینترنتی دانشجویان تاریخ دانشگاه خوارزمی، تاریخ: جمعه، 20 اردیبهشت 1392، به آدرس اینترنتی: