دسوقی‌ شتا، ابراهیم: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۱:۳۶

ابراهیم دسوقى شتا (۱۹۴۱ـ۱۹۹۸م)، ادیب و مترجم و استاد زبان‌هاى شرقى دانشگاه قاهره، رئیس بخش زبان و ادبیات شرقی در دانشکده ادبیات قاهره

دسوقی شتا، ابراهیم

نام	دسوقی شتا، ابراهیم
نام‎های دیگر
نام پدر
متولد	20 ژانویه 1941م
محل تولد	شهر بیلا از استان کفرشیخ مصر
رحلت	ژوئن 1998
اساتید	محمد عبدالسلام کفافی یحیی خشاب احمد محمود ساداتی عبدالحلیم محمود
برخی آثار	مثنوی (دسوقی) المعجم الفارسی الکبیر فرهنگ بزرگ فارسی، فارسی - عربی
کد مؤلف	AUTHORCODE01312AUTHORCODE

برای دیگر کاربردها، دسوقی‌ (ابهام‌زدایی) را ببینید.

ولادت

در 30 دی 1319برابر با 20 ژانویه 1941م در شهر بیلا از استان کفرشیخ، به دنیا آمد.

تحصیلات

در سال 1337ش برابر با 1958 وارد دانشگاه قاهره شد و در رشته زبانهای شرقی، مدرک کارشناسی گرفت. در 1346ش برابر با 1967 از پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با موضوع «مجادلات و منازعات میان سلطان سلیم عثمانی و شاه اسماعیل صفوی و تأثیر آن در ادبیات» دفاع کرد و در سال 1351ش برابر با 1972م موفق شد رساله دکتری خود را با موضوع «حدیقه سنایی و تحقیق تحلیلی درباره آن و تأثیر آن در ادبیات فارسی» با درجه عالی به پایان برد.

سپس در دانشگاه قاهره به تدریس زبان و ادبیات فارسی پرداخت و در 1361ش/1982 به مقام استادی رسید.

محمد عبدالسلام کفافی، یحیی خشاب، احمد محمود ساداتی و عبدالحلیم محمود از استادان تأثیر گذار در زندگی او بودند.

دسوقی از 1984 تا 1982 به لیبى رفت و در دانشگاه بنغازى مشغول تدریس شد و به ترجمه مهم‌ترین آثار ادبیات نو و کهن فارسى پرداخت. و در سال 1369/1990ریاست گروه زبانهای شرقی قاهره را برعهده گرفت.

دسوقی مترجم و مؤلفی پر کار بود. برگردانهای او از زبانهای گوناگون گواه تسلط او بر زبانهای عربی، فارسی، انگلیسی و ترکی است. همچنین از استفاده فراوان او از آیات و احادیث نبوی و استناد به سخنان مشایخ صوفیه در کتابهای عرفانی برمی‌آید که وی از معارف اسلامی و عرفانی آگاهی داشته است.

تألیفات و ترجمه‌های دسوقی موضوعات متنوعی همچون عرفان و تصوف و، اندیشه‌های معاصر اسلامی، انقلاب اسلامی ایران، داستان کوتاه و رمان، لغت و آموزش زبان فارسی را در بر می‌گیرد.

دسوقى شتا، پیش از مرگ در گفت‌وگو با هفته‌نامه مصرى «اخبار الادب» گفته بود: «فارسى، داراى عنصرى اساسى است که متأسفانه هنگام ترجمه، موسیقى زبانى آن از بین مى‌رود. این هماهنگى، تناسب عجیب بین الفاظ و معانى و حروف چون موج روانى است که تو را در بر مى‌گیرد و با خود مى‌برد. هر وقت یک متن فارسى مى‌خواندم، احساسم این بود که من در ترجمه عربى‌ام هیچ کارى نمى‌کنم».

او درباره انقلاب اسلامى مى‌گوید: «بى‌گمان، انقلاب اسلامى ایران را اگر مهم‌ترین رویداد تاریخى معاصر ندانیم، باید مهم‌ترین رخداد سده چهاردهم هجرى قمرى دانست. پیروزى شگفت این انقلاب بایستى مورد بحث و پژوهش پیگیر پژوهشگران جهان قرار گیرد، زیرا براى نخستین بار در تاریخ، مردمى ستمدیده با دست‌هاى خالى و سینه‌هاى گشوده با یک سلاح، آن هم ایمان، در برابر حکومت بیدادگر ایستادند و با پایدارى و جان‌فشانى خود، تمام نیروهاى سرکش طاغوتى را درهم شکستند و آن را به زباله‌دان تاریخ انداختند و این رویداد عظیم به نوبه خود نشان داد که سلاح ایمان، شکست‌ناپذیر است و همچنین اثبات کرد که اسلام تا چه اندازه با بنیادها و اصول انقلابى سرنوشت‌ساز ملت‌ها هماهنگى و سازگارى دارد و تا چه اندازه کشورهاى اسلامى مى‌توانند، این سلاح را به کار گیرند؛ سلاحى که همچون آتش زیر خاکستر در دل مردم درخشش و حیات دارد».

وفات

او در خرداد سال 1377 برابر با ژوئن 1998 دیده از جهان فروبست و در زادگاهش بیلا به خاک سپرده شد.

آثار

نصوص فارسیة من التاریخ الاسلامي و الادب الفارسی
اللغة فارسیة و النصوص المتخصصة
مطالعات فی الروایة الفارسیة المعاصرة
التصوف عند الفرس؛
الثورة الايرانية؛
الصراع؛
الملحمه؛
النصرة؛
دور العثمانى فى حركة التحرر؛
دراسة على مصر و ايران و تركيا؛
اللغة الفارسیة للمبتدئين؛
ترجمة كشف المحجوب هجويرى؛
ترجمة دور المتصوف الايرانيين فى ميدان التصوف الاسلامى و سياحتهم الى مصر؛
ترجمة قصص من الادب الفارسى المعاصر؛
المعجم الفارسى الكبير؛
المثنوى المعنوى.

منابع مقاله

ر.ک. دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، عزیری، محمدرضا، برگرفته از مقاله «دسوقی شتا ابراهیم»، ج17

وابسته‌ها

مثنوی (دسوقی)

المعجم الفارسی الکبیر فرهنگ بزرگ فارسی، فارسی - عربی

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
 [[پرونده:NUR01312.jpg|بندانگشتی|دسوقی شتا، ابراهیم]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|دسوقی شتا، ابراهیم
+! نام!! data-type="authorName" |دسوقی شتا، ابراهیم
 |-
 |نام‎های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'|
+| data-type="authorOtherNames" |
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|
+| data-type="authorbirthDate" |20 ژانویه 1941م
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |شهر بیلا از استان کفرشیخ مصر
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|
+| data-type="authorDeathDate" |ژوئن 1998
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |[[محمد عبدالسلام کفافی]]
+[[یحیی خشاب]]
+[[احمد محمود ساداتی]]
+[[عبدالحلیم محمود]]
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|
+| data-type="authorWritings" |مثنوی (دسوقی)
-|-class='articleCode'
+المعجم الفارسی الکبیر فرهنگ بزرگ فارسی، فارسی - عربی
+|- class="articleCode"
 |کد مؤلف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE1312AUTHORCODE
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE01312AUTHORCODE
 |}
 </div>
+{{کاربردهای دیگر|دسوقی‌ (ابهام‌زدایی)}}
+'''ابراهیم دسوقى شتا''' (۱۹۴۱ـ۱۹۹۸م)، ادیب و مترجم و استاد زبان‌هاى شرقى دانشگاه قاهره، رئیس بخش زبان و ادبیات شرقی در دانشکده ادبیات قاهره
-'''ابراهيم دسوقى شتا'''، اديب و مترجم و استاد زبان‌هاى شرقى دانشگاه قاهره در 1944م، به دنيا آمد و در مصر درگذشت. در 28 سالگى از دانشگاه قاهره دكتراى ادبيات شرق گرفت. از 1984 تا 1982 به ليبى رفت و در دانشگاه بنغازى مشغول تدريس شد و به ترجمه مهم‌ترين آثار ادبيات نو و كهن فارسى پرداخت.
+== ولادت ==
+در 30 دی 1319برابر با 20 ژانویه 1941م در شهر بیلا از استان کفرشیخ، به دنیا آمد.
-دسوقى شتا، صادق هدايت را با ترجمه «بوف كور» و چهارده داستان كوتاه از او به خوانندگان عرب‌زبان شناساند. وى همچنين گزيده‌اى از شعرهاى معاصر فارسى را نيز به زبان عربى برگرداند. ترجمه شش دفتر مثنوى معنوى جلال‌الدين رومى از ديگر فعاليت‌هاى اوست.
-دسوقى شتا، پيش از مرگ در گفت‌وگو با هفته‌نامه مصرى «اخبار الادب» گفته بود: «فارسى، داراى عنصرى اساسى است كه متأسفانه هنگام ترجمه، موسيقى زبانى آن از بين مى‌رود. اين هماهنگى، تناسب عجيب بين الفاظ و معانى و حروف چون موج روانى است كه تو را در بر مى‌گيرد و با خود مى‌برد. هر وقت يك متن فارسى مى‌خواندم، احساسم اين بود كه من در ترجمه عربى‌ام هيچ كارى نمى‌كنم».
-او درباره انقلاب اسلامى مى‌گويد: «بى‌گمان، انقلاب اسلامى ايران را اگر مهم‌ترين رويداد تاريخى معاصر ندانيم، بايد مهم‌ترين رخداد سده چهاردهم هجرى قمرى دانست. پيروزى شگفت اين انقلاب بايستى مورد بحث و پژوهش پيگير پژوهشگران جهان قرار گيرد، زيرا براى نخستين بار در تاريخ، مردمى ستمديده با دست‌هاى خالى و سينه‌هاى گشوده با يك سلاح، آن هم ايمان، در برابر حكومت بيدادگر ايستادند و با پايدارى و جان‌فشانى خود، تمام نيروهاى سركش طاغوتى را درهم شكستند و آن را به زباله‌دان تاريخ انداختند و اين رويداد عظيم به نوبه خود نشان داد كه سلاح ايمان، شكست‌ناپذير است و همچنين اثبات كرد كه اسلام تا چه اندازه با بنيادها و اصول انقلابى سرنوشت‌ساز ملت‌ها هماهنگى و سازگارى دارد و تا چه اندازه كشورهاى اسلامى مى‌توانند، اين سلاح را به كار گيرند؛ سلاحى كه همچون آتش زير خاکستر در دل مردم درخشش و حيات دارد».
-نفوذ انديشه‌هاى مرحوم دكتر شريعتى در كشورهاى عربى قاره افريقا، به‌ويژه تونس و مصر مشهود است. دكتر دسوقى شتا، درباره انتشار كتاب‌هاى مرحوم دكتر شريعتى در مصر مى‌گويد: «شريعتى شايد يكى از مهم‌ترين متفكران اسلامى معاصر است. او كسى است كه از زبان شما حرف مى‌زند؛ به‌طورى كه احساس مى‌كنيد درست همان را مى‌گويد كه شما مى‌خواهيد بگوييد. او متفكرى بزرگ است كه جنبش اسلامى را در جامعيت خود احساس كرده است. طرز برداشت او از اسلام و طرح عظمت و توانايى اسلام و اينكه اين دين مبين مى‌تواند تمامى احتياجات آدمى را در زمينه‌هاى شخصى و اجتماعى و طى ادوار مختلف زندگى برآورده كند و همچنين اسلوب و سبک  شيرين نگارش او، از جمله عواملى است كه آثار و شخصيت شريعتى را جذاب كرده است».
-== تأليفات ==
-. التصوف عند الفرس؛
-. الثورة الايرانية؛
+== تحصیلات ==
+در سال 1337ش برابر با 1958 وارد دانشگاه قاهره شد و در رشته زبانهای شرقی، مدرک کارشناسی گرفت. در 1346ش برابر با 1967 از پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با موضوع «مجادلات و منازعات میان سلطان سلیم عثمانی و شاه اسماعیل صفوی و تأثیر آن در ادبیات» دفاع کرد و در سال 1351ش برابر با 1972م موفق شد رساله دکتری خود را با موضوع «حدیقه سنایی و تحقیق تحلیلی درباره آن و تأثیر آن در ادبیات فارسی» با درجه عالی به پایان برد.
-. الصراع؛
+سپس در دانشگاه قاهره به تدریس زبان و ادبیات فارسی پرداخت و در 1361ش/1982 به مقام استادی رسید.
-. الملحمه؛
+[[محمد عبدالسلام کفافی]]، [[یحیی خشاب]]، [[احمد محمود ساداتی]] و [[عبدالحلیم محمود]] از استادان تأثیر گذار در زندگی او بودند.
-. النصرة؛
+دسوقی از 1984 تا 1982 به لیبى رفت و در دانشگاه بنغازى مشغول تدریس شد و به ترجمه مهم‌ترین آثار ادبیات نو و کهن فارسى پرداخت. و در سال 1369/1990ریاست گروه زبانهای شرقی قاهره را برعهده گرفت.
-. دور العثمانى فى حركة التحرر؛
+دسوقی مترجم و مؤلفی پر کار بود. برگردانهای او از زبانهای گوناگون گواه تسلط او بر زبانهای عربی، فارسی، انگلیسی و ترکی است. همچنین از استفاده فراوان او از آیات و احادیث نبوی و استناد به سخنان مشایخ صوفیه در کتابهای عرفانی برمی‌آید که وی از معارف اسلامی و عرفانی آگاهی داشته است.
-. دراسة على مصر و ايران و تركيا؛
+تألیفات و ترجمه‌های دسوقی موضوعات متنوعی همچون عرفان و تصوف و، اندیشه‌های معاصر اسلامی، انقلاب اسلامی ایران، داستان کوتاه و رمان، لغت و آموزش زبان فارسی را در بر می‌گیرد.
-. اللغة الفارسیة للمبتدئين؛
+دسوقى شتا، پیش از مرگ در گفت‌وگو با هفته‌نامه مصرى «اخبار الادب» گفته بود: «فارسى، داراى عنصرى اساسى است که متأسفانه هنگام ترجمه، موسیقى زبانى آن از بین مى‌رود. این هماهنگى، تناسب عجیب بین الفاظ و معانى و حروف چون موج روانى است که تو را در بر مى‌گیرد و با خود مى‌برد. هر وقت یک متن فارسى مى‌خواندم، احساسم این بود که من در ترجمه عربى‌ام هیچ کارى نمى‌کنم».
-. ترجمة كشف المحجوب هجويرى؛
+او درباره انقلاب اسلامى مى‌گوید: «بى‌گمان، انقلاب اسلامى ایران را اگر مهم‌ترین رویداد تاریخى معاصر ندانیم، باید مهم‌ترین رخداد سده چهاردهم هجرى قمرى دانست. پیروزى شگفت این انقلاب بایستى مورد بحث و پژوهش پیگیر پژوهشگران جهان قرار گیرد، زیرا براى نخستین بار در تاریخ، مردمى ستمدیده با دست‌هاى خالى و سینه‌هاى گشوده با یک سلاح، آن هم ایمان، در برابر حکومت بیدادگر ایستادند و با پایدارى و جان‌فشانى خود، تمام نیروهاى سرکش طاغوتى را درهم شکستند و آن را به زباله‌دان تاریخ انداختند و این رویداد عظیم به نوبه خود نشان داد که سلاح ایمان، شکست‌ناپذیر است و همچنین اثبات کرد که اسلام تا چه اندازه با بنیادها و اصول انقلابى سرنوشت‌ساز ملت‌ها هماهنگى و سازگارى دارد و تا چه اندازه کشورهاى اسلامى مى‌توانند، این سلاح را به کار گیرند؛ سلاحى که همچون آتش زیر خاکستر در دل مردم درخشش و حیات دارد».
-. ترجمة دور المتصوف الايرانيين فى ميدان التصوف الاسلامى و سياحتهم الى مصر؛
+== وفات ==
+او در خرداد سال 1377 برابر با ژوئن 1998 دیده از جهان فروبست و در زادگاهش بیلا به خاک سپرده شد.
-. ترجمة قصص من الادب الفارسى المعاصر؛
+== آثار ==
-. المعجم الفارسى الكبير؛
+{{ستون-شروع|2}}
+# نصوص فارسیة من التاریخ الاسلامي و الادب الفارسی
+# اللغة فارسیة و النصوص المتخصصة
+# مطالعات فی الروایة الفارسیة المعاصرة
+# التصوف عند الفرس؛
+# الثورة الايرانية؛
+# الصراع؛
+# الملحمه؛
+# النصرة؛
+# دور العثمانى فى حركة التحرر؛
+# دراسة على مصر و ايران و تركيا؛
+# اللغة الفارسیة للمبتدئين؛
+# ترجمة كشف المحجوب هجويرى؛
+# ترجمة دور المتصوف الايرانيين فى ميدان التصوف الاسلامى و سياحتهم الى مصر؛
+# ترجمة قصص من الادب الفارسى المعاصر؛
+# المعجم الفارسى الكبير؛
+# المثنوى المعنوى.
+{{پایان}}
-. المثنوى المعنوى.
+==منابع مقاله==
+[https://rch.ac.ir/article/Details/9576 ر.ک. دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، عزیری، محمدرضا، برگرفته از مقاله «دسوقی شتا ابراهیم»، ج17]
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
-== وابسته‌ها ==
+[[مثنوی (دسوقی)]]
-[[مثنوی (دسوقی)]] و شارح
-[[المعجم الفارسی الكبیر فرهنگ بزرگ فارسی، فارسی - عربی]]
+[[المعجم الفارسی الكبیر فرهنگ بزرگ فارسی، فارسی - عربی|المعجم الفارسی الکبیر فرهنگ بزرگ فارسی، فارسی - عربی]]
 [[رده:زندگی‌نامه]]
+[[رده:ادیبان]]
+[[رده:مترجمان]]
+[[رده:استادان دانشگاه]]