ایقاع اخذ به شفعه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== گزارش محتوا == ' به '== گزارش محتوا == ') |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} '''') |
||
| (۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[محقق داماد، مصطفی]] ( | [[محقق داماد، سید مصطفی]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =KMH 878 /ح7م3 | | کد کنگره =KMH 878 /ح7م3 | ||
| موضوع = | | موضوع =حق شفعه | ||
حق شفعه | |||
حقوق مدنی - ایران | حقوق مدنی - ایران | ||
عقود و ایقاعات - ایران | عقود و ایقاعات - ایران | ||
| کد اتوماسیون = | | ناشر =مرکز نشر علوم اسلامی | ||
| مکان نشر =ايران - تهران | |||
| سال نشر =مجلد1: 1384ش, | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00669AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| شابک =964-6567-23-1 | | شابک =964-6567-23-1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00669 | |||
| کد پدیدآور = | | کتابخوان همراه نور =00669 | ||
| کد پدیدآور =00264 | |||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''ايقاع اخذ به شفعه''' اثر [[محقق داماد، مصطفی|آیت‌الله | '''ايقاع اخذ به شفعه''' اثر [[محقق داماد، سید مصطفی|آیت‌الله سيد مصطفى محقق داماد]]، به بررسى مفهومى شفعه از ديدگاه فقهى و حقوقى، احكام و شرايط و کیفیت اعمال آن از نظر قانون و شرع پرداخته است. | ||
نگارنده با تسلطى كه بر مبانى فقهى و قوانين حقوقى دارد سعى كرده اين مسئله را به طور همه جانبه مورد مطالعه قرار دهد و لذا رساله جامعى در اين موضوع به نگارش درآورده است البته اين كتاب در سال 1364 به صورتى ديگر، همراه با اشكالات و نواقصى به چاپ رسيد | نگارنده با تسلطى كه بر مبانى فقهى و قوانين حقوقى دارد سعى كرده اين مسئله را به طور همه جانبه مورد مطالعه قرار دهد و لذا رساله جامعى در اين موضوع به نگارش درآورده است البته اين كتاب در سال 1364 به صورتى ديگر، همراه با اشكالات و نواقصى به چاپ رسيد كه مؤلف، آن نواقص و مشكلات را در اين چاپ اصلاح كرده‌است. | ||
== ساختار == | ==ساختار== | ||
اين موضوع در پنج فصل و هر فصل داراى چند گفتار و هر گفتار شامل چند مبحث مى‌باشد كه با عناوين ماهيت اخذ به شفعه، شرايط اخذ به شفعه، آثار اخذ به شفعه، ويژگى‌هاى حق شفعه و | اين موضوع در پنج فصل و هر فصل داراى چند گفتار و هر گفتار شامل چند مبحث مى‌باشد كه با عناوين ماهيت اخذ به شفعه، شرايط اخذ به شفعه، آثار اخذ به شفعه، ويژگى‌هاى حق شفعه و کیفیت اعمال آن، حيله‌هاى فرار از شفعه ارائه شده است. | ||
نگارنده، به شيوه تحليلى ابتدا مطالب مندرج در قانون مدنى را ذكر مى‌كند، پس از آن ديدگاه فقها را در هر مسئله مى‌آورد و سپس نظر خود را با ادله بيان مى‌كند.<ref>ايقاع اخذ به شفعه، سید مصطفی محقق داماد یزدی، ج۱، ص ۱</ref> | نگارنده، به شيوه تحليلى ابتدا مطالب مندرج در قانون مدنى را ذكر مى‌كند، پس از آن ديدگاه فقها را در هر مسئله مى‌آورد و سپس نظر خود را با ادله بيان مى‌كند.<ref>ايقاع اخذ به شفعه، سید مصطفی محقق داماد یزدی، ج۱، ص ۱</ref> | ||
== گزارش محتوا == | ==گزارش محتوا== | ||
=== فصل اول === | |||
اخذ به شفعه و ماهيت حقوقى آن، عنوان | اخذ به شفعه و ماهيت حقوقى آن، عنوان اولین فصل اين نوشتار است كه مباحث مقدماتى مانند واژه شناسى و پيشينه تاريخى اين موضوع را در بر مى‌گيرد. در اين فصل شفعه در حقوق رم و فرانسه و مذاهب اسلامى مورد بحث قرار گرفته است. | ||
در يك نظر اجمالى، مؤلف اخذ به شفعه را از نظر قانون مدنى چنين تعريف مى‌كند: هر گاه مال غير منقول قابل تقسيمى بين دو نفر مشترك باشد و يكى از دو | در يك نظر اجمالى، مؤلف اخذ به شفعه را از نظر قانون مدنى چنين تعريف مى‌كند: هر گاه مال غير منقول قابل تقسيمى بين دو نفر مشترك باشد و يكى از دو شریک حصه خود را به قصد بيع به شخص ديگرى منتقل كند شریک ديگر مى‌تواند قيمتى را كه مشترى داده است به او بدهد و حصه مبيعه را تملك كند.<ref>همان</ref> | ||
البته اين تعريف مطابق با تعريف فقهاست. او در ادامه، ماهيت حقوقى اخذ به شفعه را در ذيل اين عناوين تعريف مى‌كند: | البته اين تعريف مطابق با تعريف فقهاست. او در ادامه، ماهيت حقوقى اخذ به شفعه را در ذيل اين عناوين تعريف مى‌كند: | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۹: | ||
# رابطه اخذ به شفعه و حق شفعه. | # رابطه اخذ به شفعه و حق شفعه. | ||
=== فصل دوم === | |||
در فصل دوم، شرايط اصل شفعه را غير منقول بودن مال، قابل تقسيم بودن، انحصار مالكيت مبيع به دو شريك، مالكيت مشاعى، انتقال از طريق بيع مى‌داند و شرايط شفيع را اهليت، مسلمان بودن، لزوم مالكيت شفيع قبل از بيع و توانايى شفيع در تأديه ثمن مى‌خواند. | در فصل دوم، شرايط اصل شفعه را غير منقول بودن مال، قابل تقسيم بودن، انحصار مالكيت مبيع به دو شريك، مالكيت مشاعى، انتقال از طريق بيع مى‌داند و شرايط شفيع را اهليت، مسلمان بودن، لزوم مالكيت شفيع قبل از بيع و توانايى شفيع در تأديه ثمن مى‌خواند. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۶: | ||
در ذيل شرط سوم فروع متعددى مطرح شده است مانند: حق شفعه در املاك موقوفه جايز نيست. | در ذيل شرط سوم فروع متعددى مطرح شده است مانند: حق شفعه در املاك موقوفه جايز نيست. | ||
فروش بخشى از سهم يك | فروش بخشى از سهم يك شریک جايز است. اگر شریک سهم خود را به چند نفر بفروشد، شریک ديگر حق شفعه دارد ولى فقها در اعمال آن محدوديت‌هایى قايل شده‌اند. تفاوت بين شخصيت حقيقى و حقوقى در اعمال حق شفعه نيست. | ||
نویسنده، در ادامه احكام و فروع خاصى را براى اعمال حق شفعه بيان كرده است كه عناوين آنها بدين شرح است: شفعه در مواردى كه ثمن مثلى است. شفعه در موارد عجز از پرداخت ثمن، شفعه در بيع فاسد، شفعه در بيع فضولى، شفعه در بيع خيارى، حق شفعه در معاملات غير رسمى، حق شفعه در مالكيت آپارتمان.<ref>همان، ج۱، ص۱۳</ref> | |||
=== فصل سوم === | |||
در فصل سوم آثار اخذ به شفعه و رابطه حقوقى شفيع و مشترى مورد بحث واقع شده و ابطلال معاملات متقدم، اقاله بيع، ضمان درك در اخذ به شفعه از آثارى است كه در اين فصل مورد مطالعه قرار گرفته است.<ref>همان، ج۱، ص ۸۳</ref> | در فصل سوم آثار اخذ به شفعه و رابطه حقوقى شفيع و مشترى مورد بحث واقع شده و ابطلال معاملات متقدم، اقاله بيع، ضمان درك در اخذ به شفعه از آثارى است كه در اين فصل مورد مطالعه قرار گرفته است.<ref>همان، ج۱، ص ۸۳</ref> | ||
=== فصل چهارم === | |||
در فصل چهارم فوريت، قابليت اسقاط، عدم قابليت تجزيه، قابليت انتقال قهرى و عدم قابليت انتقال اختيارى از ويژگى‌هاى حق شفعه است كه مورد بحث قرار گرفته است. چگونگى اخذ به شفعه و راه‌هاى عملى، لفظى آن و تأثير اقامه دعوا در دادگاه از نظر قانونى و عدم تأثير آن از نظر شرعى بخشى از مباحث اين فصل است.<ref>همان، ج۱، ص۱۱۹</ref> | در فصل چهارم فوريت، قابليت اسقاط، عدم قابليت تجزيه، قابليت انتقال قهرى و عدم قابليت انتقال اختيارى از ويژگى‌هاى حق شفعه است كه مورد بحث قرار گرفته است. چگونگى اخذ به شفعه و راه‌هاى عملى، لفظى آن و تأثير اقامه دعوا در دادگاه از نظر قانونى و عدم تأثير آن از نظر شرعى بخشى از مباحث اين فصل است.<ref>همان، ج۱، ص۱۱۹</ref> | ||
=== فصل پنجم === | |||
در پايان حيله‌هاى فرار از شفعه مورد بحث قرار مى‌گيرد.<ref>همان، ج۱، ص۱۵۱</ref> | در پايان حيله‌هاى فرار از شفعه مورد بحث قرار مى‌گيرد.<ref>همان، ج۱، ص۱۵۱</ref> | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:حقوق]] | |||
[[رده:حقوق آسیا (عمومی. خاورمیانه. آسیای جنوب غربی)]] | |||
[[رده:حقوق تطبیقی و یکسان منطقه‌ای ایران]] | [[رده:حقوق تطبیقی و یکسان منطقه‌ای ایران]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۴۸
| ایقاع اخذ به شفعه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | محقق داماد، سید مصطفی (نویسنده) |
| ناشر | مرکز نشر علوم اسلامی |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | مجلد1: 1384ش, |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-6567-23-1 |
| موضوع | حق شفعه
حقوق مدنی - ایران عقود و ایقاعات - ایران |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | KMH 878 /ح7م3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ايقاع اخذ به شفعه اثر آیت‌الله سيد مصطفى محقق داماد، به بررسى مفهومى شفعه از ديدگاه فقهى و حقوقى، احكام و شرايط و کیفیت اعمال آن از نظر قانون و شرع پرداخته است.
نگارنده با تسلطى كه بر مبانى فقهى و قوانين حقوقى دارد سعى كرده اين مسئله را به طور همه جانبه مورد مطالعه قرار دهد و لذا رساله جامعى در اين موضوع به نگارش درآورده است البته اين كتاب در سال 1364 به صورتى ديگر، همراه با اشكالات و نواقصى به چاپ رسيد كه مؤلف، آن نواقص و مشكلات را در اين چاپ اصلاح كرده‌است.
ساختار
اين موضوع در پنج فصل و هر فصل داراى چند گفتار و هر گفتار شامل چند مبحث مى‌باشد كه با عناوين ماهيت اخذ به شفعه، شرايط اخذ به شفعه، آثار اخذ به شفعه، ويژگى‌هاى حق شفعه و کیفیت اعمال آن، حيله‌هاى فرار از شفعه ارائه شده است.
نگارنده، به شيوه تحليلى ابتدا مطالب مندرج در قانون مدنى را ذكر مى‌كند، پس از آن ديدگاه فقها را در هر مسئله مى‌آورد و سپس نظر خود را با ادله بيان مى‌كند.[۱]
گزارش محتوا
فصل اول
اخذ به شفعه و ماهيت حقوقى آن، عنوان اولین فصل اين نوشتار است كه مباحث مقدماتى مانند واژه شناسى و پيشينه تاريخى اين موضوع را در بر مى‌گيرد. در اين فصل شفعه در حقوق رم و فرانسه و مذاهب اسلامى مورد بحث قرار گرفته است.
در يك نظر اجمالى، مؤلف اخذ به شفعه را از نظر قانون مدنى چنين تعريف مى‌كند: هر گاه مال غير منقول قابل تقسيمى بين دو نفر مشترك باشد و يكى از دو شریک حصه خود را به قصد بيع به شخص ديگرى منتقل كند شریک ديگر مى‌تواند قيمتى را كه مشترى داده است به او بدهد و حصه مبيعه را تملك كند.[۲]
البته اين تعريف مطابق با تعريف فقهاست. او در ادامه، ماهيت حقوقى اخذ به شفعه را در ذيل اين عناوين تعريف مى‌كند:
- اخذ به شفعه ايقاع است.
- اخذ به شفعه سبب تملك است.
- رابطه اخذ به شفعه و حق شفعه.
فصل دوم
در فصل دوم، شرايط اصل شفعه را غير منقول بودن مال، قابل تقسيم بودن، انحصار مالكيت مبيع به دو شريك، مالكيت مشاعى، انتقال از طريق بيع مى‌داند و شرايط شفيع را اهليت، مسلمان بودن، لزوم مالكيت شفيع قبل از بيع و توانايى شفيع در تأديه ثمن مى‌خواند.
در ضمن اين فصل با اشاره به اتفاقى بودن حق شفعه در اموال غير منقول اختلاف فقها را درباره حق شفعه در اموال منقول با دليل‌هاى طرفين اين اختلاف ذكر مى‌كند. در شرط قابل تقسيم بودن هم اختلاف نظر فقها منعكس مى‌شود و مؤلف، به نقد ادله محقق حلى و برخى از فقهاى متأخر كه اين شرط را پذيرفته‌اند، مى‌پردازد ولى خود نظر صريحى در اين زمينه اعلام نمى‌كند.
در ذيل شرط سوم فروع متعددى مطرح شده است مانند: حق شفعه در املاك موقوفه جايز نيست.
فروش بخشى از سهم يك شریک جايز است. اگر شریک سهم خود را به چند نفر بفروشد، شریک ديگر حق شفعه دارد ولى فقها در اعمال آن محدوديت‌هایى قايل شده‌اند. تفاوت بين شخصيت حقيقى و حقوقى در اعمال حق شفعه نيست.
نویسنده، در ادامه احكام و فروع خاصى را براى اعمال حق شفعه بيان كرده است كه عناوين آنها بدين شرح است: شفعه در مواردى كه ثمن مثلى است. شفعه در موارد عجز از پرداخت ثمن، شفعه در بيع فاسد، شفعه در بيع فضولى، شفعه در بيع خيارى، حق شفعه در معاملات غير رسمى، حق شفعه در مالكيت آپارتمان.[۳]
فصل سوم
در فصل سوم آثار اخذ به شفعه و رابطه حقوقى شفيع و مشترى مورد بحث واقع شده و ابطلال معاملات متقدم، اقاله بيع، ضمان درك در اخذ به شفعه از آثارى است كه در اين فصل مورد مطالعه قرار گرفته است.[۴]
فصل چهارم
در فصل چهارم فوريت، قابليت اسقاط، عدم قابليت تجزيه، قابليت انتقال قهرى و عدم قابليت انتقال اختيارى از ويژگى‌هاى حق شفعه است كه مورد بحث قرار گرفته است. چگونگى اخذ به شفعه و راه‌هاى عملى، لفظى آن و تأثير اقامه دعوا در دادگاه از نظر قانونى و عدم تأثير آن از نظر شرعى بخشى از مباحث اين فصل است.[۵]
فصل پنجم
در پايان حيله‌هاى فرار از شفعه مورد بحث قرار مى‌گيرد.[۶]