قصص القرآن: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - ' | تعداد جلد =' به '| تعداد جلد =') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'قصص القرآن (ابهام زدایی)' به 'قصص القرآن (ابهامزدایی)') |
||
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[جادالمولي، محمد احمد]] ( | [[جادالمولي، محمد احمد]] (نویسنده) | ||
[[شحاته، سيد]] ( | [[شحاته، سيد]] (نویسنده) | ||
[[ | [[ابراهیم، محمد ابوالفضل]] (نویسنده) | ||
[[بديوي، يوسف علي]] (محقق) | [[بديوي، يوسف علي]] (محقق) | ||
[[بجاوي، علي محمد]] ( | [[بجاوي، علي محمد]] (نویسنده) | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| کد کنگره =BP 66/7 ب4ق7* | | کد کنگره =BP 66/7 ب4ق7* | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
قرآن - | قرآن - قصهها | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
مکتبه التربيه | مکتبه التربيه | ||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12873 | |||
| کتابخوان همراه نور =12873 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|قصص القرآن (ابهامزدایی)}} | |||
'''قصص القرآن''' اثر [[جادالمولي، محمد احمد|محمد احمد جاد المولی]]، محمد ابوالفضل | '''قصص القرآن''' اثر [[جادالمولي، محمد احمد|محمد احمد جاد المولی]]، [[ابراهیم، محمد ابوالفضل|محمد ابوالفضل ابراهیم]]، علی محمد بجاوی و سید شحاته، کتابی است دربردارنده قصههای قرآن کریم و داستان پیامبران الهی(ع). | ||
تحقیق کتاب، توسط یوسف علی بدیوی، صورت گرفته است. | تحقیق کتاب، توسط یوسف علی بدیوی، صورت گرفته است. | ||
==اهمیت کتاب== | |||
شاید بتوان گفت اثر حاضر، یکی از بهترین کتابهایی است که تاکنون، درباره داستانهای قرآن، نوشته شده است<ref>ر.ک: جاد المولی، محمد احمد، 1374، ص14</ref> | شاید بتوان گفت اثر حاضر، یکی از بهترین کتابهایی است که تاکنون، درباره داستانهای قرآن، نوشته شده است<ref>ر.ک: جاد المولی، محمد احمد، 1374، ص14</ref> | ||
خط ۴۱: | خط ۴۴: | ||
نویسندگان در تألیف این اثر، از مصادر فراوانی استفاده نموده که میتوان آنها را چنین تقسیمبندی نمود: | نویسندگان در تألیف این اثر، از مصادر فراوانی استفاده نموده که میتوان آنها را چنین تقسیمبندی نمود: | ||
الف) قرآن کریم؛ که اصلیترین، اساسیترین و موثقترین منبع اثر حاضر بوده و ارکان مطالب کتاب، بر آن استوار است. | الف) قرآن کریم؛ که اصلیترین، اساسیترین و موثقترین منبع اثر حاضر بوده و ارکان مطالب کتاب، بر آن استوار است. | ||
ب) سنت شریف نبوی؛ اخبار و روایات موثقی که پیرامون قصص قرآنی و داستان پیامبران الهی(ع) است. | ب) سنت شریف نبوی؛ اخبار و روایات موثقی که پیرامون قصص قرآنی و داستان پیامبران الهی(ع) است. | ||
ج) تفاسیر؛ که مهمترین ماده در قصص قرآنی و در این اثر، از هفت تفسیر معتبر: [[جامع البيان في تفسير القرآن (تفسير الطبري)|طبری]]؛ کشاف؛ [[التفسير الكبير (فخر رازی)|فخر رازی]]؛ ابوالسعود؛ [[أنوار التنزيل و أسرار التأويل (تفسير البيضاوي)|بیضاوی]]؛ [[روح المعاني في تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني|آلوسی]] و منار. | ج) تفاسیر؛ که مهمترین ماده در قصص قرآنی و در این اثر، از هفت تفسیر معتبر: [[جامع البيان في تفسير القرآن (تفسير الطبري)|طبری]]؛ کشاف؛ [[التفسير الكبير (فخر رازی)|فخر رازی]]؛ ابوالسعود؛ [[أنوار التنزيل و أسرار التأويل (تفسير البيضاوي)|بیضاوی]]؛ [[روح المعاني في تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني|آلوسی]] و منار. | ||
د) کتب تاریخ؛ از جمله «[[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاریخ الأمم و الملوك]]» ابن جریر [[جامع البيان في تفسير القرآن (تفسير الطبري)|طبری]] و «[[البداية و النهاية (دارالفکر)|البداية و النهاية]]» [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن کثیر]] دمشقی. | د) کتب تاریخ؛ از جمله «[[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاریخ الأمم و الملوك]]» ابن جریر [[جامع البيان في تفسير القرآن (تفسير الطبري)|طبری]] و «[[البداية و النهاية (دارالفکر)|البداية و النهاية]]» [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن کثیر]] دمشقی. | ||
ه) کتب سیره؛ | |||
ه) کتب سیره؛ مخصوصاًً کتبی که دربردارنده مطالبی پیرامون زندگانی و سیره خاتمالانبیا(ص) است مانند: «[[السيرة النبوية|سيرة ابن هشام]]»، «سيرة حلبية»، «نور اليقين»، «حياة محمد(ص)» و.... | |||
و) کتب الأدب؛ از جمله: «[[نهاية الأرب في فنون الأدب]]» [[نویری، احمد بن عبدالوهاب|شهابالدین نویری]]. | و) کتب الأدب؛ از جمله: «[[نهاية الأرب في فنون الأدب]]» [[نویری، احمد بن عبدالوهاب|شهابالدین نویری]]. | ||
ز) معاجم؛ که به سه دسته تقسیم میشود: | ز) معاجم؛ که به سه دسته تقسیم میشود: | ||
# مهاجم فهرستی برای آیات قرآنی مانند «معجم تفصيل آيات القرآن الكریم». | # مهاجم فهرستی برای آیات قرآنی مانند «معجم تفصيل آيات القرآن الكریم». | ||
# معاجم شهرها؛ مانند «[[معجم البلدان]]» [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|یاقوت حموی]] و «[[معجم ما استعجم من أسماء البلاد و المواضع|معجم ما استعجم]]» [[بکری، عبدالله بن عبدالعزیز|بکری]]. | # معاجم شهرها؛ مانند «[[معجم البلدان]]» [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|یاقوت حموی]] و «[[معجم ما استعجم من أسماء البلاد و المواضع|معجم ما استعجم]]» [[بکری، عبدالله بن عبدالعزیز|بکری]]. | ||
# معاجم لغت؛ مانند «[[لسان العرب]]» [[ابن منظور، محمد بن مکرم|ابن منظور]] و «[[القاموس المحيط]]» [[فیروزآبادی، محمد بن یعقوب|فیروزآبادی]] <ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص10- 14</ref>. | # معاجم لغت؛ مانند «[[لسان العرب]]» [[ابن منظور، محمد بن مکرم|ابن منظور]] و «[[القاموس المحيط]]» [[فیروزآبادی، محمد بن یعقوب|فیروزآبادی]]<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص10- 14</ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
خط ۵۸: | خط ۶۸: | ||
قرآن كریم بهعنوان آخرین كتاب الهى كه از سرچشمه وحى الهام گرفته، گنجینهاى منحصربهفرد و در میان همه كتب الهى بىرقیب است و اندیشمندان و دانشوران هریك در حد توان خود در این بحر ژرف و عمیق به غور پرداخته و به سهم خود در زمینه معارف و علوم قرآنى قلمفرسایی كردهاند و قصص قرآن، یكى از علوم قرآنى و شاید دلچسبترین آنهاست، زیرا قصهها و داستانها، از دیرباز در حیات آدمى نقش بسزایى داشتهاند و كتب آسمانى بهویژه قرآن، به شایستگى از قصه و داستان براى ابلاغ پیام و اتمامحجت استفاده كردهاند<ref>ر.ک: جاد المولی، محمد احمد، 1380، ص15- 16</ref> | قرآن كریم بهعنوان آخرین كتاب الهى كه از سرچشمه وحى الهام گرفته، گنجینهاى منحصربهفرد و در میان همه كتب الهى بىرقیب است و اندیشمندان و دانشوران هریك در حد توان خود در این بحر ژرف و عمیق به غور پرداخته و به سهم خود در زمینه معارف و علوم قرآنى قلمفرسایی كردهاند و قصص قرآن، یكى از علوم قرآنى و شاید دلچسبترین آنهاست، زیرا قصهها و داستانها، از دیرباز در حیات آدمى نقش بسزایى داشتهاند و كتب آسمانى بهویژه قرآن، به شایستگى از قصه و داستان براى ابلاغ پیام و اتمامحجت استفاده كردهاند<ref>ر.ک: جاد المولی، محمد احمد، 1380، ص15- 16</ref> | ||
قصه و داستانگویى مهمترین وسیله و ابزار كتب آسمانى براى تبشیر و انذار بشر بوده است. برخلاف بسیارى از قصههاى ادبى كه عنصر خیال و حوادث پندارى نقش بسزایى در آنها دارد و هرچه این عنصر نفوذ بیشترى در ساختار داشته باشد، تأثیر آن در شنونده بیشتر است، در قرآن، قصهها نهتنها بر واقعیت تطبیق دارند، بلكه این وقایع مهمترین و حساسترین وقایع تاریخى انسان هستند؛ وقایعى كه هرکدام كاروان آدمى را به سو و جهت خاصى سوق دادهاند و تا ابد نقش خود را بر پیشانى او خواهند داشت و براى او بیدارگر، زنده و روشنگر خواهند ماند و قرآن از مجراى این قصص بزرگترین لغزشها و معمولترین انحرافات بشرى را به شیوهاى بىنظیر، زیبا و جذاب به نمایش مىگذارد<ref>ر.ک: همان، ص16</ref> | قصه و داستانگویى مهمترین وسیله و ابزار كتب آسمانى براى تبشیر و انذار بشر بوده است. برخلاف بسیارى از قصههاى ادبى كه عنصر خیال و حوادث پندارى نقش بسزایى در آنها دارد و هرچه این عنصر نفوذ بیشترى در ساختار داشته باشد، تأثیر آن در شنونده بیشتر است، در قرآن، قصهها نهتنها بر واقعیت تطبیق دارند، بلكه این وقایع مهمترین و حساسترین وقایع تاریخى انسان هستند؛ وقایعى كه هرکدام كاروان آدمى را به سو و جهت خاصى سوق دادهاند و تا ابد نقش خود را بر پیشانى او خواهند داشت و براى او بیدارگر، زنده و روشنگر خواهند ماند و قرآن از مجراى این قصص بزرگترین لغزشها و معمولترین انحرافات بشرى را به شیوهاى بىنظیر، زیبا و جذاب به نمایش مىگذارد<ref>ر.ک: همان، ص16</ref> | ||
خط ۶۵: | خط ۷۶: | ||
برخی از ویژگیهای این اثر نفیس را میتوان در امور زیر، خلاصه نمود: | برخی از ویژگیهای این اثر نفیس را میتوان در امور زیر، خلاصه نمود: | ||
# استفاده از اسلوب و روش غالب در کتب مشرق زمین در انتخاب و چیدن الفاظ، تصاویر نموداری مختلف و توان آشکارسازی ( | # استفاده از اسلوب و روش غالب در کتب مشرق زمین در انتخاب و چیدن الفاظ، تصاویر نموداری مختلف و توان آشکارسازی (ابهام زدایی) از جملات و ترکیبهای گسترده. | ||
# بهکارگیری الفاظ و واژگانی مناسب بهگونهای که معانی این واژگان همان معانی معجمی آنها است بنابراین این یک روش تعلیمی مناسب به شمار میآید. | # بهکارگیری الفاظ و واژگانی مناسب بهگونهای که معانی این واژگان همان معانی معجمی آنها است بنابراین این یک روش تعلیمی مناسب به شمار میآید. | ||
# ارائه تحلیلی واضح از هر یک از شخصیتهای داستان. | # ارائه تحلیلی واضح از هر یک از شخصیتهای داستان. | ||
خط ۸۵: | خط ۹۶: | ||
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده است. | فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده است. | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
خط ۹۳: | خط ۱۰۴: | ||
# جاد المولی، محمد احمد و دیگران «قصههای قرآن»، ترجمه [[زمانی، مصطفی|مصطفی زمانی]]، قم، پژواک اندیشه، چاپ دوم، 1380. | # جاد المولی، محمد احمد و دیگران «قصههای قرآن»، ترجمه [[زمانی، مصطفی|مصطفی زمانی]]، قم، پژواک اندیشه، چاپ دوم، 1380. | ||
== وابستهها == | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[قصههای قرآن]] | [[قصههای قرآن]] | ||
[[قصص قرآن]] | |||
[[قصههای قرآن از آدم تا خاتم(ع)]] | |||
خط ۱۰۵: | خط ۱۲۱: | ||
[[رده:درباره قرآن]] | [[رده:درباره قرآن]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۳۰
قصص القرآن اثر محمد احمد جاد المولی، محمد ابوالفضل ابراهیم، علی محمد بجاوی و سید شحاته، کتابی است دربردارنده قصههای قرآن کریم و داستان پیامبران الهی(ع).
قصص القرآن | |
---|---|
![]() | |
پدیدآوران | جادالمولي، محمد احمد (نویسنده)
شحاته، سيد (نویسنده) ابراهیم، محمد ابوالفضل (نویسنده) بديوي، يوسف علي (محقق) بجاوي، علي محمد (نویسنده) |
ناشر | مکتبه التربيه |
مکان نشر | لبنان - بيروت |
سال نشر | مجلد1: 1998م , 1419ق , |
چاپ | 1 |
موضوع | قرآن - قصهها |
زبان | فارسی |
تعداد جلد | 1 |
کد کنگره | BP 66/7 ب4ق7* |
نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تحقیق کتاب، توسط یوسف علی بدیوی، صورت گرفته است.
اهمیت کتاب
شاید بتوان گفت اثر حاضر، یکی از بهترین کتابهایی است که تاکنون، درباره داستانهای قرآن، نوشته شده است[۱]
ساختار
کتاب با مقدمه محقق و سه مقدمه نویسنده از چاپ اول تا سوم آغاز و مطالب، به ترتیب تاریخی و زمانی، دربردارنده داستانهای قرآنی و قصص پیامبران الهی(ع)، از حضرت آدم(ع) تا خاتمالانبیاء(ص) است.
نویسندگان در تألیف این اثر، از مصادر فراوانی استفاده نموده که میتوان آنها را چنین تقسیمبندی نمود:
الف) قرآن کریم؛ که اصلیترین، اساسیترین و موثقترین منبع اثر حاضر بوده و ارکان مطالب کتاب، بر آن استوار است.
ب) سنت شریف نبوی؛ اخبار و روایات موثقی که پیرامون قصص قرآنی و داستان پیامبران الهی(ع) است.
ج) تفاسیر؛ که مهمترین ماده در قصص قرآنی و در این اثر، از هفت تفسیر معتبر: طبری؛ کشاف؛ فخر رازی؛ ابوالسعود؛ بیضاوی؛ آلوسی و منار.
د) کتب تاریخ؛ از جمله «تاریخ الأمم و الملوك» ابن جریر طبری و «البداية و النهاية» ابن کثیر دمشقی.
ه) کتب سیره؛ مخصوصاًً کتبی که دربردارنده مطالبی پیرامون زندگانی و سیره خاتمالانبیا(ص) است مانند: «سيرة ابن هشام»، «سيرة حلبية»، «نور اليقين»، «حياة محمد(ص)» و....
و) کتب الأدب؛ از جمله: «نهاية الأرب في فنون الأدب» شهابالدین نویری.
ز) معاجم؛ که به سه دسته تقسیم میشود:
- مهاجم فهرستی برای آیات قرآنی مانند «معجم تفصيل آيات القرآن الكریم».
- معاجم شهرها؛ مانند «معجم البلدان» یاقوت حموی و «معجم ما استعجم» بکری.
- معاجم لغت؛ مانند «لسان العرب» ابن منظور و «القاموس المحيط» فیروزآبادی[۲].
گزارش محتوا
در مقدمه محقق، ابتدا به بیان اهداف وجود قصه در قرآن و واقعیت و حقیقی بودن قصص قرآن پرداخته شده و سپس، ضمن اشاره به مصادر و منابع مورد استفاده نویسندگان، اسلوب و روش کار ایشان و نیز اقدامات تحقیقی صورت گرفته در کتاب، توضیح داده شده است[۳].
در مقدمات نویسندگان، ابتدا به بیان موضوع و اهمیت کتاب پرداخته شده و سپس، به تفاوت هریک از چاپها از قبیل افزوده شدن قصههای قرآنی به هریک، اشاره شده است[۴].
قرآن كریم بهعنوان آخرین كتاب الهى كه از سرچشمه وحى الهام گرفته، گنجینهاى منحصربهفرد و در میان همه كتب الهى بىرقیب است و اندیشمندان و دانشوران هریك در حد توان خود در این بحر ژرف و عمیق به غور پرداخته و به سهم خود در زمینه معارف و علوم قرآنى قلمفرسایی كردهاند و قصص قرآن، یكى از علوم قرآنى و شاید دلچسبترین آنهاست، زیرا قصهها و داستانها، از دیرباز در حیات آدمى نقش بسزایى داشتهاند و كتب آسمانى بهویژه قرآن، به شایستگى از قصه و داستان براى ابلاغ پیام و اتمامحجت استفاده كردهاند[۵]
قصه و داستانگویى مهمترین وسیله و ابزار كتب آسمانى براى تبشیر و انذار بشر بوده است. برخلاف بسیارى از قصههاى ادبى كه عنصر خیال و حوادث پندارى نقش بسزایى در آنها دارد و هرچه این عنصر نفوذ بیشترى در ساختار داشته باشد، تأثیر آن در شنونده بیشتر است، در قرآن، قصهها نهتنها بر واقعیت تطبیق دارند، بلكه این وقایع مهمترین و حساسترین وقایع تاریخى انسان هستند؛ وقایعى كه هرکدام كاروان آدمى را به سو و جهت خاصى سوق دادهاند و تا ابد نقش خود را بر پیشانى او خواهند داشت و براى او بیدارگر، زنده و روشنگر خواهند ماند و قرآن از مجراى این قصص بزرگترین لغزشها و معمولترین انحرافات بشرى را به شیوهاى بىنظیر، زیبا و جذاب به نمایش مىگذارد[۶]
اما قصص قرآنى که در این اثر، گردآمده است، به نحو معقول، منظم و شیرین و با لحنى پندآموز آمده است و با بیان حدیث دیگران راه سعادت و شقاء را بر پویندگان مىنمایاند و چنین بیانى خود دلیل حقانیت و موجب اطمینان قلب است و مطالعه این قصص بهتدریج وجدان الهى و قواى معنوى انسان را بیدار و هوشیار مىسازد[۷]
این کتاب، بر اساس آیات قرآن استوار است و نویسندگان آن سعی کردهاند تا آنجا از تاریخ ضمیمه نمایند که آیات قرآن روشن گردد و به همین جهت، جزئیات مطالب تاریخ، درج نگردیده است و بهصورت داستانسرایی خالص هم نیست؛ بهعبارتدیگر، در کتاب حاضر، سعی شده آیات داستانی قرآن جمعآوری گردد و به یکدیگر، ضمیمه شود و ارتباط بین آنها، روشن شود به همین جهت جزئیات مطالب تاریخ درج نگردیده است و نیز بهصورت داستانسرایی خالص هم نیست بهعبارتدیگر در کتاب حاضر سعی شده آیات داستانی قرآن جمعآوری گردد و به یکدیگر ضمیمه شود و ارتباط بین آنها روشن گردد[۸]
برخی از ویژگیهای این اثر نفیس را میتوان در امور زیر، خلاصه نمود:
- استفاده از اسلوب و روش غالب در کتب مشرق زمین در انتخاب و چیدن الفاظ، تصاویر نموداری مختلف و توان آشکارسازی (ابهام زدایی) از جملات و ترکیبهای گسترده.
- بهکارگیری الفاظ و واژگانی مناسب بهگونهای که معانی این واژگان همان معانی معجمی آنها است بنابراین این یک روش تعلیمی مناسب به شمار میآید.
- ارائه تحلیلی واضح از هر یک از شخصیتهای داستان.
- بهکارگیری و استفاده از عبارات قوی، اما درعینحال ساده و همهفهم و بهدوراز تعقیدات و پیچیدگی عبارات.
- بهرهگیری از سبک روایت تاریخی، بهصورت روایت سلسهوار حوادث و رویدادها، از ابتدا تا انتها که در فهم بهتر مطالب و حوادث و تحلیل وقایع، به خواننده کمک خواهد کرد.
- استفاده از ذوق نحوی دقیق با استفاده از الفاظ دال بر معانی غیر غامض و پیچیده و نیز استفاده از استعمال مجازی کلمات که به خواننده، فرصت تفکر و تخیل را میدهد[۹].
وضعیت کتاب
از جمله اقدامات تحقیقی صورت گرفته در کتاب، عبارتند از:
- تخریج آیات قرآنی و ذکر اسم سوره و شماره آیات و ترسیم آن به خط عثمان طه.
- ضبط نصوص آیات و ارجاع به منابع و معاجم معتبر.
- تشریح و توضیح کلمات مشکل متن.
- توضیح برخی از مبهمات کتاب و توضیح معنای مقصود نویسندگان.
- اعتماد بر اقول علمای موثق و مورد اعتماد در ضبط، تحقیق، تعلیق، تصحیح و ذکر مصادر.
- تصحیح بعضی از اقوال تاریخی یا تفسیری و ارجاع به مراجع و منابع معتبر در هر مورد.
- افزودن مقدمهای به کتاب و توضیح اسلوب و روش کار نویسندگان.
- تهیه فهارس فنی برای کتاب[۱۰].
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- جاد المولی، محمد احمد و دیگران «قصههای قرآن»، ترجمه مصطفی زمانی، قم، انتشارات فاطمة الزهراء(س)، چاپ نهضت، 1374.
- جاد المولی، محمد احمد و دیگران «قصههای قرآن»، ترجمه مصطفی زمانی، قم، پژواک اندیشه، چاپ دوم، 1380.