شیوه‌های اعجاز قرآن

شیوه‌های اعجاز قرآن
پدیدآوران	عرفان، حسن (نویسنده)
عنوان‌های دیگر	اعجاز در قرآن کریم
ناشر	دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1379 ش
چاپ	1
شابک	‎964-7098-014
موضوع	قرآن - اعجاز
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏86‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏4‎‏ش‎‏9
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

شيوه‌هاى اعجاز قرآن، نوشته آقاى حسن عرفان كتابى است كه به بررسى ابعاد اعجازى قرآن كريم پرداخته است. در بخش اول اين اثر مباحث كلّى اعجاز و تحدّى مطرح گشته و نسبت به ضرورت شناخت اعجاز قرآن تأكيد شده است. نویسنده شاهكارهاى ادبى را به هيچ وجه قابل مقايسه با قرآن كريم نمى‌داند، چرا كه اين گونه آثار، اولا: همانند داشته‌اند.

ثانيا: پديدآورندگان آنها ادعاى نبوت نداشته‌اند.

ساختار

كتاب داراى پنج بخش اساسى ذيل مى‌باشد:

1. «مباحث كلى اعجاز و تحدّى» كه دربرگيرنده: سخن آغازين، ارتباطهاى سه‌گانه، ضرورت شناخت اعجاز قرآن و غيره مى‌باشد.
2. «اعجاز بيانى قرآن» كه عناوينى چون: درستى واژه‌ها، آشنايى واژه‌ها، خوش‌آهنگى واژه‌ها، فراگيرى واژه‌ها و غيره را دربرمى‌گيرد.
3. «اعجاز محتواى قرآن» كه عناوين: پيراستگى از عيب‌ها و...، نزول بر امى، فلسفه امى بودن حضرت رسول اكرم(ص) و... را دربر دارد.
4. «اعجاز علمى قرآن» به پيشگويى‌هاى علمى قرآن، جامعيت و فراگيرى قرآن، انقلاب انسانى، دانش و بينش تاريخى قرآن و شيوه تاريخ‌نگارى قرآن مى‌پردازد.
5. «اعجاز قرآن از منظر اخبار غيبى» عناوينى چون: پيشگويى‌هاى تاريخى، تمدن‌سازى، آسانى‌ها و... را دربر دارد.

البته لازم است، «تمدن‌سازى»، «آسانى‌ها»، «معجزه عددى» را هر يك بخشى جداگانه به حساب آورد.

گزارش محتوا

چنانكه بيان شد، مؤلف به چهار مبحث كلى در اين اثر مى‌پردازد.

1. «اعجاز بيانى قرآن» در اين بخش تأكيد مى‌شود كه واژه‌هاى قرآن چنان حكيمانه و شگفت و شايسته برگزيده شده است كه هيچ واژه‌اى را با مترادفش نيز نمى‌توان عوض كرد.

   آشنايى و نامأنوس نبودن واژگان به كار رفته در قرآن، خوش‌آهنگى واژه‌ها، ادب در گزينش واژه‌ها توسط قرآن؛ مثلاًدر گزينش واژه‌هايى كه كنايه از آميزش و عمل جنسى است، واژه‌هايى كه كنايه از آلت جنسى و عورت است، واژه‌هاى عفت‌آميزى كه كنايه از همجنس‌گرايى است و...، نكته‌رسانى و نكته‌پردازى در گزينش واژه‌ها، نكته‌رسانى در گزينش جمع و مفرد نظير واژه «ارض» كه چهارصد و شصت و يكبار در قرآن آمده و همه مفرد است و واژه «حبر» كه جمعش افصح است، از همين‌رو چهار بار در قرآن آمده است و همه جمع است. فراگيرى واژه‌ها، هماهنگى لفظ و معنا و... از جمله وجوه اعجاز بيانى قرآن به شمار رفته است.

2. «اعجاز محتواى قرآن» در اين بخش، پيراستگى قرآن از عيب‌ها، تناقضات و اختلافات، خستگى‌زا و ملال‌انگيز نبودن تحريف‌ناپذيرى، جاذبه و تأثير شگرف قرآن و عمل‌زايى قرآن، علم‌خيزى، خردانگيزى و علم‌گسترى به نحوى كه شكوه بى‌مرز قرآن انگيزۀ پيدايش علومى چون علم قرائت و تجويد، علم لغت و رشته‌هاى فرعى آن، علم اشتقاق و صرف، علم تاريخ و فلسفۀ تاريخ، علم تفسير و غيره شد، تقليدزدايى، نفى پندارباورى و ستايش از علم و علم‌جويان و نكوهش نادانان و جاهلان و عمومی‎كردن دانش و نفى طبقاتى بودن آن، نشانگر اعجاز محتوايى قرآن به شمار آمده است.
3. «اعجاز علمى قرآن» پيشگوئى‌هاى علمى قرآن كه در معبر همه علوم، استوار و سترگ ايستاده است، نظير پيشگويى‌هاى اين كتاب آسمانى در مورد حركت زمين، حركت منظم ماه و خورشيد، قانون زوجيت و فراگيرى آن، نقش كوه‌ها در اعتدال زمين و... نقش انسان‌سازى قرآن، و شيوه قرآن در تاريخ‌نگارى، پيشگوئى‌هاى تاريخى، تحريف‌زدايى از چهره اديان، ارائه سنن تاريخى و... از جمله ابعاد شگفتى‌زاى اعجاز علمى قرآن به شمار مى‌رود.
4. «اعجاز قرآن از منظر غيبى»: در اين بخش پيشگويى‌هاى تاريخى قرآن دربارۀ ناكام و نافرجام و تبه نسل شدن دشمنان پيامبر، پيشگويى غلبه روميان بر ايرانيان و... از ديگر ابعاد اعجاز قرآن به شمار رفته است.

   ويژگى «تمدن‌سازى» و تمدن‌آفرينى، آسان فهمى قرآن در عين آنكه غنى‌ترين كتاب جهان است، آسان حفظى قرآن به نحوى كه اين كتاب بيشتر از هر كتابى در جهان حافظ و ازبركننده دارد و نيز قوانين آسانى كه در قرآن كريم آمده است و نيز معجزه عددى قرآن از ديگر ابعاد اعجاز اين كتاب شريف به شمار رفته است.

نسخه‌شناسى

نویسنده كتاب آقاى حسن عرفان مى‌باشد. اين كتاب در قطع وزيرى با جلد شوميز در 188 صفحه براى اولين‌بار در سال 1379ش توسط «دفتر مطالعات تاريخ و معارف اسلامى» منتشر شده است.

منابع مقاله

متن كتاب.