لطائف الذخيرة و طرائف الجزيرة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'لطائف (ابهام زدایی)' به 'لطائف (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
ابن | [[ابن مماتی، اسعد بن مهذب]] (خلاصه کننده) | ||
مجلي، نسيم (محقق) | [[مجلي، نسيم]] (محقق) | ||
[[ابن بسام، علی بن بسام]] ( | [[ابن بسام، علی بن بسام]] (نویسنده) | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| تعداد جلد = | | تعداد جلد = | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =14379 | ||
| کد کنگره = PJA 5358 /الف8 الف24012 | | کد کنگره = PJA 5358 /الف8 الف24012 | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون = AUTOMATIONCODE14379AUTOMATIONCODE | ||
| کتابخوان همراه نور =14379 | |||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
«[[الذخيرة في محاسن أهل الجزيرة]] | {{کاربردهای دیگر| لطائف (ابهام‌زدایی)}} | ||
'''لطائف الذخيرة و طرائف الجزيرة'''، تلخیصی است از [[ابن مماتی، اسعد بن مهذب|اسعد بن مهذب بن زکریا بن ابی‌ملیح]]، معروف به [[ابن مماتی، اسعد بن مهذب|ابن مماتی]] (متوفی 606ق) از کتاب «[[الذخيرة في محاسن أهل الجزيرة]]» اثر[[ابن بسام، علی بن بسام|ابوالحسن علی بن بسام شنترینی]] که با تحقیق [[مجلي، نسيم|نسیم مجلی]]، به زیور طبع، آراسته گردیده است. | |||
«[[الذخيرة في محاسن أهل الجزيرة]]»، کتابی است که نویسنده در آن، اشعار شاعران و نیز نثر نویسندگان قرن پنجم و شرح حال انبوهی از خلفا، امیران و وزیران را آورده است. انگیزه [[ابن بسام، علی بن بسام|ابن بسام]] در تألیف «الذخيرة» بنا به گفته خود وی، عشق شدید به سرزمین نیاکان است. حضور فرهنگ خاورزمین در اندلس و اعتماد و اعتقاد بیش از حد مردم به آن، کار را به جایی کشانده بود که اندلسیان در هرچه شرقی بود، به دیده اعجاب می‌نگریستند و در مقابل آن خویشتن را حقیر می‌انگاشتند. حال آنکه دیار اندلس خود به چهره‌های تابناک علم و ادب آکنده است. وی از بیم گمنام ماندن مشاهیر آن دیار دست به کار تألیف این کتاب ارزشمند می‌شود. این کتاب علاوه بر جنبه ادبى، از اهمیت تاریخى وسیعى نیز برخوردار است؛ زیرا کتاب هم شرح حال انبوهى از خلفا و وزیران و امیران را در بر دارد و هم به رابطه شاعران و کاتبان با دربارهای اندلس و حوادث تاریخى اشاره کرده است. این کار نه بر حسب تصادف، که به عمد و از سر هوشیاری صورت گرفته است؛ زیرا او خود گوید که «برخى از محنت‌هایى را که گریبانگیر سده 5ق بوده، شرح کرده و پرده از روی فتنه‌های آن برگرفته است...». نویسنده بااین‌همه دانش و هوش، جانب فروتنى را رها نکرده، مى‌گوید که او چیز بدیع و غریبى نیاورده و ادعا نمى‌کند که طرحى نو درافکنده است<ref>[[آذرنوش، آذرتاش]]؛ ارزنده، مهران، 1377، ج3، ص111</ref> | |||
در فن | اصل کتاب در چهار قسم، در چهار جلد تنظیم شده، اما [[ابن مماتی، اسعد بن مهذب|ابن مماتی]] مطالب آن را در یک جلد، در سه فن، تلخیص نموده است. در فن نخست، به اشعار شعرایی همچون: ابوعمر احمد بن دراج قسطی، وزیر ابومغیره عبدالوهاب بن عزام، ذوالوزارتین ابوالولید بن زیدون، ابوعبدالله بن حناط کفیف، ابومحمد صقلی، ابوالولید حسان ابی‌مصیصی و ابومروان بن عبدالملک بن رزین پرداخته شده<ref>ر.ک: متن کتاب، ص55-169</ref> | ||
در آخرین فن، ضمن اشاره به اسباب زوال دولت امویون در اندلس، به ذکر اخبار افرادی همچون: وزیر عیسی بن سعید، ابومحمد بن | در فن دوم، از بزرگانی همچون: ابوولید بن زیدون، [[ابن رومی، علی بن عباس|ابن رومی]]، [[ابن بسام، علی بن بسام|ابن بسام]] و ابوبکر دانی، معروف به ابن لبانه سخن به میان آمده است<ref>همان، ص201-239</ref> | ||
در آخرین فن، ضمن اشاره به اسباب زوال دولت امویون در اندلس، به ذکر اخبار افرادی همچون: وزیر عیسی بن سعید، [[ابن حزم، علی بن احمد|ابومحمد بن حزم]]، قاسم بن حمود علی اشبیلیه، وزیر ابوبکر بن عمار و... پرداخته شده است<ref>همان، ص293-359</ref> | |||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۶: | ||
در پاورقی‌ها، علاوه بر اشاره به اختلاف نسخ<ref>ر.ک: پاورقی، ص209</ref>، به توضیح مختصر برخی از مطالب پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص192</ref> | در پاورقی‌ها، علاوه بر اشاره به اختلاف نسخ<ref>ر.ک: پاورقی، ص209</ref>، به توضیح مختصر برخی از مطالب پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص192</ref> | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references /> | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۳: | ||
# [[آذرنوش، آذرتاش]]؛ ارزنده، مهران، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی و همکاران (چاپ دوم)، تهران، 1377، ج3، ص110 تا 112. | # [[آذرنوش، آذرتاش]]؛ ارزنده، مهران، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی و همکاران (چاپ دوم)، تهران، 1377، ج3، ص110 تا 112. | ||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[الذخيرة في محاسن أهل الجزيرة]] | [[الذخيرة في محاسن أهل الجزيرة]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۴۹
| لطائف الذخيرة و طرائف الجزيرة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن مماتی، اسعد بن مهذب (خلاصه کننده)
مجلي، نسيم (محقق) ابن بسام، علی بن بسام (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | الذخيره في محاسن اهل الجزيره. تلخيص و هو تلخيص لکتاب الذخيره في محاسن اهل الجزيره لعلي بن بسام |
| ناشر | الهيئة المصرية العامة للکتاب |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 2001م |
| موضوع | 1.ادبيات عربی - اندلس - اشبيليه - تاريخ و نقد
2.شاعران عرب - اندلس - اشبيليه - تاريخ و نقد 3.شعر عربی - اندلس - اشبيليه - تاريخ و نقد |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | PJA 5358 /الف8 الف24012 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
لطائف الذخيرة و طرائف الجزيرة، تلخیصی است از اسعد بن مهذب بن زکریا بن ابی‌ملیح، معروف به ابن مماتی (متوفی 606ق) از کتاب «الذخيرة في محاسن أهل الجزيرة» اثرابوالحسن علی بن بسام شنترینی که با تحقیق نسیم مجلی، به زیور طبع، آراسته گردیده است.
«الذخيرة في محاسن أهل الجزيرة»، کتابی است که نویسنده در آن، اشعار شاعران و نیز نثر نویسندگان قرن پنجم و شرح حال انبوهی از خلفا، امیران و وزیران را آورده است. انگیزه ابن بسام در تألیف «الذخيرة» بنا به گفته خود وی، عشق شدید به سرزمین نیاکان است. حضور فرهنگ خاورزمین در اندلس و اعتماد و اعتقاد بیش از حد مردم به آن، کار را به جایی کشانده بود که اندلسیان در هرچه شرقی بود، به دیده اعجاب می‌نگریستند و در مقابل آن خویشتن را حقیر می‌انگاشتند. حال آنکه دیار اندلس خود به چهره‌های تابناک علم و ادب آکنده است. وی از بیم گمنام ماندن مشاهیر آن دیار دست به کار تألیف این کتاب ارزشمند می‌شود. این کتاب علاوه بر جنبه ادبى، از اهمیت تاریخى وسیعى نیز برخوردار است؛ زیرا کتاب هم شرح حال انبوهى از خلفا و وزیران و امیران را در بر دارد و هم به رابطه شاعران و کاتبان با دربارهای اندلس و حوادث تاریخى اشاره کرده است. این کار نه بر حسب تصادف، که به عمد و از سر هوشیاری صورت گرفته است؛ زیرا او خود گوید که «برخى از محنت‌هایى را که گریبانگیر سده 5ق بوده، شرح کرده و پرده از روی فتنه‌های آن برگرفته است...». نویسنده بااین‌همه دانش و هوش، جانب فروتنى را رها نکرده، مى‌گوید که او چیز بدیع و غریبى نیاورده و ادعا نمى‌کند که طرحى نو درافکنده است[۱]
اصل کتاب در چهار قسم، در چهار جلد تنظیم شده، اما ابن مماتی مطالب آن را در یک جلد، در سه فن، تلخیص نموده است. در فن نخست، به اشعار شعرایی همچون: ابوعمر احمد بن دراج قسطی، وزیر ابومغیره عبدالوهاب بن عزام، ذوالوزارتین ابوالولید بن زیدون، ابوعبدالله بن حناط کفیف، ابومحمد صقلی، ابوالولید حسان ابی‌مصیصی و ابومروان بن عبدالملک بن رزین پرداخته شده[۲]
در فن دوم، از بزرگانی همچون: ابوولید بن زیدون، ابن رومی، ابن بسام و ابوبکر دانی، معروف به ابن لبانه سخن به میان آمده است[۳]
در آخرین فن، ضمن اشاره به اسباب زوال دولت امویون در اندلس، به ذکر اخبار افرادی همچون: وزیر عیسی بن سعید، ابومحمد بن حزم، قاسم بن حمود علی اشبیلیه، وزیر ابوبکر بن عمار و... پرداخته شده است[۴]
وضعیت کتاب
فهرست مطالب در انتهای کتاب آمده است.
در پاورقی‌ها، علاوه بر اشاره به اختلاف نسخ[۵]، به توضیح مختصر برخی از مطالب پرداخته شده است[۶]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- آذرنوش، آذرتاش؛ ارزنده، مهران، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی و همکاران (چاپ دوم)، تهران، 1377، ج3، ص110 تا 112.