الشيعة الجذور و البذور: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''') |
||
| (۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =الجذور و البذور | | عنوان‌های دیگر =الجذور و البذور | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[جابر، محمود]] ( | [[جابر، محمود]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12301AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12301AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12301 | |||
| کتابخوان همراه نور =12301 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الشيعة، الجذور و البذور''' از آثار استاد محمود جابر است كه به زبان عربى تأليف شده است. در اين اثر، ريشه‌هاى تاريخى پيدايش و رشد تشيع مورد بررسى قرار گرفته و به شبهه مشهور ارتباط عبدالله ابن سبأ با آغاز مذهب شيعه پاسخ علمى و استدلالى داده شده است. | '''الشيعة، الجذور و البذور''' از آثار استاد [[جابر، محمود|محمود جابر]] است كه به زبان عربى تأليف شده است. در اين اثر، ريشه‌هاى تاريخى پيدايش و رشد تشيع مورد بررسى قرار گرفته و به شبهه مشهور ارتباط عبدالله ابن سبأ با آغاز مذهب شيعه پاسخ علمى و استدلالى داده شده است. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
اين كتاب در يك مقدمه و سه فصل سامان يافته است: يك- خلفاى پيامبر(ص)، دو- تعريف شيعه و سه- عبدالله ابن سبأ. | اين كتاب در يك مقدمه و سه فصل سامان يافته است: يك- خلفاى پيامبر(ص)، دو- تعريف شيعه و سه- عبدالله ابن سبأ. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
در واقع اين اثر درصدد است كه به اين پرسش‌ها پاسخ دهد: جانشينان پيامبر(ص) چه كسانى هستند؟ تشيع چيست و شيعه كيست؟ آيا شيعه از درون اسلام به وجود آمده است و يا ساخته ديگران مثل عبدالله بن سبأ است؟ | در واقع اين اثر درصدد است كه به اين پرسش‌ها پاسخ دهد: جانشينان پيامبر(ص) چه كسانى هستند؟ تشيع چيست و شيعه كيست؟ آيا شيعه از درون اسلام به وجود آمده است و يا ساخته ديگران مثل عبدالله بن سبأ است؟ | ||
در مورد روش و محتواى كتاب چند نكته گفتنى است: | در مورد روش و محتواى كتاب چند نكته گفتنى است: | ||
#مؤلف در مورد موضوع كتاب حاضر به اين نكته توجه داده است كه بحث از پيدايش شيعه از مهمترين | #مؤلف در مورد موضوع كتاب حاضر به اين نكته توجه داده است كه بحث از پيدايش شيعه از مهمترين بحثهایى است كه شيعه و سنى نسبت به آن دغدغه و اهتمام ويژه داشته‌اند. نوشتن از پيدايش تشيع در كشورى كه مردمانش اغلب سنى و داراى گرايش مذهبى واحدى هستند و خودشان را بر حق دانسته و ديگران را هلاك‌شده مى‌شمارند، دشوار است؛ البته شكى نيست كه اين نگرش و انانيت و خودبرتربينى باعث سقوط جامعه اسلامى است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8110/1/5 مقدمه مؤلف، ص5].</ref> | ||
# | #نویسنده يادآور شده است كه شبى، دوستى به من دانشنامه‌اى در مورد شيعه دوازده امامى هديه كرد كه نویسنده‌اى مصرى با گرايش سلفى نوشته بود. او كه شخصيتى مورد توجه در مراكز دانشگاهى مانند دانشگاه الازهر است؛ در اثر مذكور، متأسفانه روش علمى را مراعات نكرده و نویسنده سلفى‌اش از الفباى پژوهش يعنى آزادانديشى و برخوردارى از روحيه حقيقت‌جويى بى‌بهره است و نتيجه‌هایى كه مى‌گیرد متناسب با مقدمات مطرح شده نيست و متونى كه نقل مى‌كند چنان تأويلى برایش ذكر مى‌كند كه پذيرفتنى نيست و نتيجه‌ها را قبل از آنكه عواملش را اثبات كند مى‌آورد، گويى كه فقط نتيجه‌هاى مورد نظر خودش را مى‌طلبد و كارى به اثبات اسبابش ندارد! و سرانجام او هيچ مراعات روح برادرى و وحدت را نكرده و درصدد تفرقه‌افكنى برآمده و تهمت‌ها و نسبت‌هایى ناروا نسبت به شيعه نوشته و گاه آنان را بدتر از يهود شمرده است! اين ادعاها را خواندم ولى در طول مطالعه و مشاهدات روزانه، مقاومت مردم جنوب لبنان و قدرت آنان بر شكست‌دادن دشمن صهيونيست مرا شگفت‌زده كرد و اقرار مى‌كنم كه همين ايمان و مقاومت و پيروزى، جگر من و بسيارى از موحدان را خنك كرد. ولى اين چگونه ممكن است؟! اگر شيعه بدتر از يهود است چگونه خدا بر آنان چنان منت بزرگى گذاشته و چنين پيروزى بزرگى نصيبشان كرده است؟! پس در اينجا اشتباهى رخ داده است. بنابراین شروع به جستجو كردم و هر چه درباره اين فرقه نوشته شده را مطالعه كردم و اين پژوهش ماه‌هایى طولانى زمان برد و سرانجام به مقصود رسيدم و ثمره پژوهشم را جمع كرده و كتاب حاضر را نوشتم.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8110/1/6 همان، ص6-7]</ref> | ||
# | #نویسنده در مورد قلمرو موضوع مورد بحثش يادآور شده است كه شايد با توجه به عنوان كتاب، پنداشته شود كه در اين اثر همه ابعاد مباحث مورد تحقيق قرار گرفته است ولى بايد تأكيد كنم كه من در اين كتاب همه جوانب بحث و تمامى ريشه‌ها و ويژگى‌هاى تشيع را مورد بررسى قرار نداده‌ام بلكه به مسائلى پرداخته‌ام كه به نظرم در بين مسلمانان مصر و ساير كشورهاى سنى‌نشين بسته مورد غفلت واقع شده و اين مطلب به خاطر روابط تيره و تارى است كه بر روابط بين اين كشورها و ایران سايه افكنده و اختلافى كه در طول تاريخ بين شيعه و سنى ثبت شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8110/1/7 همان، ص7- 8]</ref> | ||
# | #نویسنده تأكيد كرده است كه هدفش هرگز تفرقه‌افكنى نيست و به هيچ وجه نمى‌خواهد فرقه‌اى را بر فرقه‌اى ديگر ترجيح دهد بلكه در راه ايجاد وحدت در بين امت اسلامى مى‌كوشد و انديشه‌اى مشهور را با انديشه‌اى مستند پاسخ می‌دهد. اگر كسانى خود را تنها فرقه ناجيه مى‌دانند و ادعاهایى دارند؛ شيعه نيز نظر خود و دليلش را از كتاب خدا و سنت رسولش بيان مى‌كند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8110/1/9 همان، ص9-10]</ref> | ||
# | #نویسنده بر اين نظر تأكيد كرده است كه اختلاف بين شيعه و سنى ريشه در اصول و اركان دين اسلام ندارد بلكه در زمانى پديد آمد كه بنى‌اميه و بعد بنى‌عباس با اهل‌بيت(ع) مى‌جنگیدند و به تدريج به اختلافات فقهى و كلامى انجاميد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8110/1/49 متن كتاب، ص49]</ref> | ||
# | #نویسنده با طرح اين پرسش كه تشيع از چه زمانى آغاز شد؟ چنين پاسخ داده است كه برخى مانند [[ابن خلدون]] و احمد امين مصرى گفته‌اند كه تشيع بعد از رحلت پيامبر(ص) شروع شد. ولى چنين سخنى صحيح نيست و همان‌طور كه مورخانى ديگر مطرح كرده‌اند پيدايش تشيع در زمان خود پيامبر(ص) بود در زمانى كه ايشان مأمور به انذار خاندانش شد و آيه''' "وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ"'''.<ref>شعراء/ 214</ref>بر او نازل گرديد. شیعیان و ديگر محققان از ساير مذاهب بر آن هستند كه تشيع در زمان پيامبر(ص) متولد شد و رسول اكرم(ص) خودش نهال تشيع را از راه احاديثى كه درباره منزلت على(ع) بيان كرد، در قلب يارانش كاشت.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8110/1/65 همان، ص65-66]</ref> | ||
# | #نویسنده در مورد بحث فارسی و ایرانى بودن تشيع، اين نكته را مطرح كرده است كه اين نسبت در زمانهاى بعد و به خاطر عوامل سياسى رخ داده است. امويان به جهت حفظ قدرت خودشان اقدام به مقابله با همه كسانى كردند كه در برابرشان ايستادگى می‌كردند و آنان عبارت بودند از علويان و عباسيان از بنى‌هاشم و همه مسلمانانى كه بنى‌اميه را غاصب حكومت مى‌دانستند و از جمله كسانى كه به آنان پيوستند عبارت از موالى بودند كه بعد از آن غالب شدند و سزاوارتر بودن اهل‌بيت(ع) نسبت به امامت را تبليغ كردند. همين نكته، عامل وارد شدن ایرانیان در يارى اهل‌بيت(ع) و پيوستنشان به ايشان بود.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8110/1/118 همان، ص118]</ref> | ||
# | #نویسنده در مورد بحث عبدالله بن سبأ و نقش او در مورد پيدايش تشيع نوشته است كه على‌رغم حضور فعال شیعیان در فعالیت‌های فرهنگى و دينى و اجتماعى به صورت‌هاى گوناگون مانند تأسيس و اداره مساجد و مدارس و مؤسسات و... در جهان اسلام؛ متأسفانه برخى از نويسندگان در مورد شیعیان مطالبى مى‌نويسند كه خيالاتشان ساخته و يا جهل و سوءنيت و كينه آنان، برایشان بافته و زينت داده است! و اين افراد مغرض ادعا مى‌كنند كه تشيع مذهبى است كه آن را يك يهودى فريبكار تأسيس كرده كه ادعاى اسلام مى‌كرده است به نام عبدالله بن سبأ! و براى اين فرد يهودى صفات عجيب و غريب و بلكه معجزاتى ساخته‌اند كه به افسانه شبيه‌تر است! نویسنده آنگاه به نقل و بعد از آن به بررسى رواياتى پرداخته كه در اين مورد مطرح شده و سپس شرح‌حال رجالى را كه در سند آمده؛ ذكر كرده است. وى افزوده است على‌رغم فساد منابع روايات عبدالله بن سبأ و مضطرب بودن روايات و مشتمل بودن سند قصه بر كذابان و وضاعان و مجاهيل، با اين همه دكتر على سالوسى در موسوعه‌اش «مع الشيعة الاثنی‌عشر ية» تأكيد كرده است كه قصه عبدالله بن سبأ، مشهور و ثابت است! ولى در واقع سخن صحيح چنين است كه داستان مذكور شهرت دارد ولى واقعيت ندارد زيرا نه تنها هيچ دليلى بر صحت اين روايت نيست بلكه دانشمندان رجال و حديث، عبدالله بن سبأ را تكذيب مى‌كنند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8110/1/131 همان، ص131-159]</ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله== | == منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب. | مقدمه و متن كتاب. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۱۵
| الشیعة الجذور و البذور | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جابر، محمود (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | الجذور و البذور |
| ناشر | دار المحجة البيضاء |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1429 ق یا 2008 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شیعه - تاریخ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الشيعة، الجذور و البذور از آثار استاد محمود جابر است كه به زبان عربى تأليف شده است. در اين اثر، ريشه‌هاى تاريخى پيدايش و رشد تشيع مورد بررسى قرار گرفته و به شبهه مشهور ارتباط عبدالله ابن سبأ با آغاز مذهب شيعه پاسخ علمى و استدلالى داده شده است.
ساختار
اين كتاب در يك مقدمه و سه فصل سامان يافته است: يك- خلفاى پيامبر(ص)، دو- تعريف شيعه و سه- عبدالله ابن سبأ.
گزارش محتوا
در واقع اين اثر درصدد است كه به اين پرسش‌ها پاسخ دهد: جانشينان پيامبر(ص) چه كسانى هستند؟ تشيع چيست و شيعه كيست؟ آيا شيعه از درون اسلام به وجود آمده است و يا ساخته ديگران مثل عبدالله بن سبأ است؟
در مورد روش و محتواى كتاب چند نكته گفتنى است:
- مؤلف در مورد موضوع كتاب حاضر به اين نكته توجه داده است كه بحث از پيدايش شيعه از مهمترين بحثهایى است كه شيعه و سنى نسبت به آن دغدغه و اهتمام ويژه داشته‌اند. نوشتن از پيدايش تشيع در كشورى كه مردمانش اغلب سنى و داراى گرايش مذهبى واحدى هستند و خودشان را بر حق دانسته و ديگران را هلاك‌شده مى‌شمارند، دشوار است؛ البته شكى نيست كه اين نگرش و انانيت و خودبرتربينى باعث سقوط جامعه اسلامى است.[۱]
- نویسنده يادآور شده است كه شبى، دوستى به من دانشنامه‌اى در مورد شيعه دوازده امامى هديه كرد كه نویسنده‌اى مصرى با گرايش سلفى نوشته بود. او كه شخصيتى مورد توجه در مراكز دانشگاهى مانند دانشگاه الازهر است؛ در اثر مذكور، متأسفانه روش علمى را مراعات نكرده و نویسنده سلفى‌اش از الفباى پژوهش يعنى آزادانديشى و برخوردارى از روحيه حقيقت‌جويى بى‌بهره است و نتيجه‌هایى كه مى‌گیرد متناسب با مقدمات مطرح شده نيست و متونى كه نقل مى‌كند چنان تأويلى برایش ذكر مى‌كند كه پذيرفتنى نيست و نتيجه‌ها را قبل از آنكه عواملش را اثبات كند مى‌آورد، گويى كه فقط نتيجه‌هاى مورد نظر خودش را مى‌طلبد و كارى به اثبات اسبابش ندارد! و سرانجام او هيچ مراعات روح برادرى و وحدت را نكرده و درصدد تفرقه‌افكنى برآمده و تهمت‌ها و نسبت‌هایى ناروا نسبت به شيعه نوشته و گاه آنان را بدتر از يهود شمرده است! اين ادعاها را خواندم ولى در طول مطالعه و مشاهدات روزانه، مقاومت مردم جنوب لبنان و قدرت آنان بر شكست‌دادن دشمن صهيونيست مرا شگفت‌زده كرد و اقرار مى‌كنم كه همين ايمان و مقاومت و پيروزى، جگر من و بسيارى از موحدان را خنك كرد. ولى اين چگونه ممكن است؟! اگر شيعه بدتر از يهود است چگونه خدا بر آنان چنان منت بزرگى گذاشته و چنين پيروزى بزرگى نصيبشان كرده است؟! پس در اينجا اشتباهى رخ داده است. بنابراین شروع به جستجو كردم و هر چه درباره اين فرقه نوشته شده را مطالعه كردم و اين پژوهش ماه‌هایى طولانى زمان برد و سرانجام به مقصود رسيدم و ثمره پژوهشم را جمع كرده و كتاب حاضر را نوشتم.[۲]
- نویسنده در مورد قلمرو موضوع مورد بحثش يادآور شده است كه شايد با توجه به عنوان كتاب، پنداشته شود كه در اين اثر همه ابعاد مباحث مورد تحقيق قرار گرفته است ولى بايد تأكيد كنم كه من در اين كتاب همه جوانب بحث و تمامى ريشه‌ها و ويژگى‌هاى تشيع را مورد بررسى قرار نداده‌ام بلكه به مسائلى پرداخته‌ام كه به نظرم در بين مسلمانان مصر و ساير كشورهاى سنى‌نشين بسته مورد غفلت واقع شده و اين مطلب به خاطر روابط تيره و تارى است كه بر روابط بين اين كشورها و ایران سايه افكنده و اختلافى كه در طول تاريخ بين شيعه و سنى ثبت شده است.[۳]
- نویسنده تأكيد كرده است كه هدفش هرگز تفرقه‌افكنى نيست و به هيچ وجه نمى‌خواهد فرقه‌اى را بر فرقه‌اى ديگر ترجيح دهد بلكه در راه ايجاد وحدت در بين امت اسلامى مى‌كوشد و انديشه‌اى مشهور را با انديشه‌اى مستند پاسخ می‌دهد. اگر كسانى خود را تنها فرقه ناجيه مى‌دانند و ادعاهایى دارند؛ شيعه نيز نظر خود و دليلش را از كتاب خدا و سنت رسولش بيان مى‌كند.[۴]
- نویسنده بر اين نظر تأكيد كرده است كه اختلاف بين شيعه و سنى ريشه در اصول و اركان دين اسلام ندارد بلكه در زمانى پديد آمد كه بنى‌اميه و بعد بنى‌عباس با اهل‌بيت(ع) مى‌جنگیدند و به تدريج به اختلافات فقهى و كلامى انجاميد.[۵]
- نویسنده با طرح اين پرسش كه تشيع از چه زمانى آغاز شد؟ چنين پاسخ داده است كه برخى مانند ابن خلدون و احمد امين مصرى گفته‌اند كه تشيع بعد از رحلت پيامبر(ص) شروع شد. ولى چنين سخنى صحيح نيست و همان‌طور كه مورخانى ديگر مطرح كرده‌اند پيدايش تشيع در زمان خود پيامبر(ص) بود در زمانى كه ايشان مأمور به انذار خاندانش شد و آيه "وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ".[۶]بر او نازل گرديد. شیعیان و ديگر محققان از ساير مذاهب بر آن هستند كه تشيع در زمان پيامبر(ص) متولد شد و رسول اكرم(ص) خودش نهال تشيع را از راه احاديثى كه درباره منزلت على(ع) بيان كرد، در قلب يارانش كاشت.[۷]
- نویسنده در مورد بحث فارسی و ایرانى بودن تشيع، اين نكته را مطرح كرده است كه اين نسبت در زمانهاى بعد و به خاطر عوامل سياسى رخ داده است. امويان به جهت حفظ قدرت خودشان اقدام به مقابله با همه كسانى كردند كه در برابرشان ايستادگى می‌كردند و آنان عبارت بودند از علويان و عباسيان از بنى‌هاشم و همه مسلمانانى كه بنى‌اميه را غاصب حكومت مى‌دانستند و از جمله كسانى كه به آنان پيوستند عبارت از موالى بودند كه بعد از آن غالب شدند و سزاوارتر بودن اهل‌بيت(ع) نسبت به امامت را تبليغ كردند. همين نكته، عامل وارد شدن ایرانیان در يارى اهل‌بيت(ع) و پيوستنشان به ايشان بود.[۸]
- نویسنده در مورد بحث عبدالله بن سبأ و نقش او در مورد پيدايش تشيع نوشته است كه على‌رغم حضور فعال شیعیان در فعالیت‌های فرهنگى و دينى و اجتماعى به صورت‌هاى گوناگون مانند تأسيس و اداره مساجد و مدارس و مؤسسات و... در جهان اسلام؛ متأسفانه برخى از نويسندگان در مورد شیعیان مطالبى مى‌نويسند كه خيالاتشان ساخته و يا جهل و سوءنيت و كينه آنان، برایشان بافته و زينت داده است! و اين افراد مغرض ادعا مى‌كنند كه تشيع مذهبى است كه آن را يك يهودى فريبكار تأسيس كرده كه ادعاى اسلام مى‌كرده است به نام عبدالله بن سبأ! و براى اين فرد يهودى صفات عجيب و غريب و بلكه معجزاتى ساخته‌اند كه به افسانه شبيه‌تر است! نویسنده آنگاه به نقل و بعد از آن به بررسى رواياتى پرداخته كه در اين مورد مطرح شده و سپس شرح‌حال رجالى را كه در سند آمده؛ ذكر كرده است. وى افزوده است على‌رغم فساد منابع روايات عبدالله بن سبأ و مضطرب بودن روايات و مشتمل بودن سند قصه بر كذابان و وضاعان و مجاهيل، با اين همه دكتر على سالوسى در موسوعه‌اش «مع الشيعة الاثنی‌عشر ية» تأكيد كرده است كه قصه عبدالله بن سبأ، مشهور و ثابت است! ولى در واقع سخن صحيح چنين است كه داستان مذكور شهرت دارد ولى واقعيت ندارد زيرا نه تنها هيچ دليلى بر صحت اين روايت نيست بلكه دانشمندان رجال و حديث، عبدالله بن سبأ را تكذيب مى‌كنند.[۹]
پانويس
- ↑ مقدمه مؤلف، ص5.
- ↑ همان، ص6-7
- ↑ همان، ص7- 8
- ↑ همان، ص9-10
- ↑ متن كتاب، ص49
- ↑ شعراء/ 214
- ↑ همان، ص65-66
- ↑ همان، ص118
- ↑ همان، ص131-159
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.