الإفصاح في فقه اللغة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' == == ' به '') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR00774J1.jpg | | تصویر =NUR00774J1.jpg | ||
| خط ۵: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[صعیدی، عبدالفتاح]] ( | [[صعیدی، عبدالفتاح]] (نویسنده) | ||
[[موسی، حسین یوسف]] ( | [[موسی، حسین یوسف]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =PJ 6070 /م8الف7 1369ب | | کد کنگره =PJ 6070 /م8الف7 1369ب | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۷: | ||
| مکان نشر =قم - ایران | | مکان نشر =قم - ایران | ||
| سال نشر = 1410 ق | | سال نشر = 1410 ق | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00774AUTOMATIONCODE | |||
| کد اتوماسیون = | |||
| چاپ =4 | | چاپ =4 | ||
| تعداد جلد =2 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00774 | |||
| کتابخوان همراه نور =00774 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر| فقه اللغة (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''الافصاح في فقه اللغة''' تلخيص كتاب '''المخصص''' [[ابن سيده اندلسى]] است كه توسط نويسندگان معاصر حسین يوسف موسى و [[صعیدی، عبدالفتاح|عبدالفتاح صعيدى]] انجام پذيرفته است.اين اثر در واقع فرهنگ موضوعى لغت است كه با صرف هفت سال وقت در دو جلد منتشر است. | |||
==ساختار== | |||
نویسنده، كتاب را به صورت موضوعى در 19 باب مرتب كرده است. هر باب، به موضوعات متعدد ديگرى تقسيم شده كه الفاظ هم معنا و هم ريشه را دربر مى‌گیرد. در اين كتاب همچون «المخصص»، پس از ذكر واژه، معناى آن بيان شده، در صورت لزوم به تذكير و تأنيث، جمع اسماء و ريشه آن نيز اشاره شده است. همچنين در بسيارى موارد به ذكر نمونه‌هایى از امثال عرب، اشعار، آيات و روايات پرداخته است. | |||
==گزارش محتوا== | |||
استفاده از كتاب «المخصص» كه در 15 جلد منتشر شده، به علت مفصل و مطول بودن مطالب، برای دانشجويان و پژوهشگران تا حدى ملال‌آور بود. اين موضوع مؤلفين را بر آن داشت كه كتاب را به‌گونه‌اى مختصر كنند كه هرچند تمام لغات مورد نياز در آن وجود ندارد اما با توجه به حداقلها، نياز دانش‌پژوهان را برطرف كند. برای اين مقصود، كتاب را از تعدد مثال‌ها و بيان اختلاف نظرهاى بسيار زدودند و نيز بعضى از باب‌ها و عناوين برخى موضوعات آن را عوض كردند. پس از آن با افزودن برخى واژگان از ديگر كتب معتبر لغوى بر غناى آن افزودند. | |||
== گزارش محتوا == | |||
استفاده از كتاب «المخصص» كه در 15 جلد منتشر شده، به علت مفصل و مطول بودن مطالب، | |||
جلد اول: | جلد اول: | ||
ابتدا مقدمه‌اى از استاد عباس محمود العقاد و محمود ناصف درباره كتاب ذكر شده است، سپس دو مقدمه كه در دو طبع اول و دوم منتشر شده آمده است.اين جلد شامل 11 باب در موضوع انسان و مسائل مربوط به او از قبيل ذيل مى‌باشد: | ابتدا مقدمه‌اى از استاد [[عقاد، عباس محمود|عباس محمود العقاد]] و [[محمود ناصف]] درباره كتاب ذكر شده است، سپس دو مقدمه كه در دو طبع اول و دوم منتشر شده آمده است.اين جلد شامل 11 باب در موضوع انسان و مسائل مربوط به او از قبيل ذيل مى‌باشد: | ||
#با 33 ريز موضوع دارد، به ترجمه‌ى واژگانى كه مربوط به آفرينش انسان، ولادت، تغذيه، بلوغ، اجزاء بدن و... مى‌پردازد. | #با 33 ريز موضوع دارد، به ترجمه‌ى واژگانى كه مربوط به آفرينش انسان، ولادت، تغذيه، بلوغ، اجزاء بدن و... مى‌پردازد. | ||
#با 18 ريز موضوع به ترجمه‌ى واژگانى كه مربوط به اوصاف خلفت ظاهرى انسان از قبيل قد، وزن و | #با 18 ريز موضوع به ترجمه‌ى واژگانى كه مربوط به اوصاف خلفت ظاهرى انسان از قبيل قد، وزن و هیکل و همچنين اوصاف اخلاق او از قبيل صفات نیکويى؛ مثل شجاعت، تدبير و وقار و صفات بد مانند جهل، حمق و ترس مى‌پردازد. | ||
#اين باب داراى 56 ريز موضوع مى‌باشد كه به ترجمه‌ى واژگانى كه در كلام و نوشتار و صداها و... استعمال مى‌شود پرداخته است. | #اين باب داراى 56 ريز موضوع مى‌باشد كه به ترجمه‌ى واژگانى كه در كلام و نوشتار و صداها و... استعمال مى‌شود پرداخته است. | ||
#ابن باب كه 35 ريز موضوع دارد به ترجمه‌ى واژگانى كه در مشى و سفر و حذر و همچنين بيدارى و خواب و... مورد استفاده قرار | #ابن باب كه 35 ريز موضوع دارد به ترجمه‌ى واژگانى كه در مشى و سفر و حذر و همچنين بيدارى و خواب و... مورد استفاده قرار مى‌گیرد مى‌پردازد. | ||
#با 26 ريز موضوع به ترجمه‌ى واژگانى كه در مورد اقسام فاميلها و نسبت‌ها و اقاريب و خدمه و عبدو اماء و... مورد استفاده قرار | #با 26 ريز موضوع به ترجمه‌ى واژگانى كه در مورد اقسام فاميلها و نسبت‌ها و اقاريب و خدمه و عبدو اماء و... مورد استفاده قرار مى‌گیرد اختصاص دارد. | ||
#اين باب كه 40 ريز موضوع دارد به ترجمه‌ى واژگانى در مورد اوصاف زنان و تزويج و زيور آنان پرداخته است. | #اين باب كه 40 ريز موضوع دارد به ترجمه‌ى واژگانى در مورد اوصاف زنان و تزويج و زيور آنان پرداخته است. | ||
#داراى دو ريز موضوع مى‌باشد كه در آن به ترجمه‌ى واژگانى در اقسام پوشش‌ها و كفشها و... پرداخته است. | #داراى دو ريز موضوع مى‌باشد كه در آن به ترجمه‌ى واژگانى در اقسام پوشش‌ها و كفشها و... پرداخته است. | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۲: | ||
#:جلد دوم: | #:جلد دوم: | ||
#:شامل 8 باب به قرار ذيل مى‌باشد: | #:شامل 8 باب به قرار ذيل مى‌باشد: | ||
#اين باب كه 6 ريز موضوع دارد به ترجمه‌ى واژگانى كه در موضوع اسب، استر، الاغ، شتر، گوسفند، گاو و آنچه متعلق به | #اين باب كه 6 ريز موضوع دارد به ترجمه‌ى واژگانى كه در موضوع اسب، استر، الاغ، شتر، گوسفند، گاو و آنچه متعلق به چهارپایان مورد استعمال واقع مى‌شود پرداخته است. | ||
#اين باب كه سه ريز موضوع دارد، به ترجمه‌ى واژگانى كه در موضوع حيوانات وحشى، پرندگان، حشرات و... مورد استعمال واقع مى‌شود، پرداخته است. | #اين باب كه سه ريز موضوع دارد، به ترجمه‌ى واژگانى كه در موضوع حيوانات وحشى، پرندگان، حشرات و... مورد استعمال واقع مى‌شود، پرداخته است. | ||
#اين باب كه 76 ريز موضوع دارد، به ترجمه‌ى واژگانى كه در موضوع آسمان و آنچه كه در آن است از خورشيد و ماه و ابر پرداخته است. | #اين باب كه 76 ريز موضوع دارد، به ترجمه‌ى واژگانى كه در موضوع آسمان و آنچه كه در آن است از خورشيد و ماه و ابر پرداخته است. | ||
#اين باب كه 15 ريز موضوع دارد، به ترجمه‌ى واژگانى كه در موضوع آبها و آبزيان و چاه‌ها و قناتها و... مورد استعمال واقع مى‌شود پرداخته است. | #اين باب كه 15 ريز موضوع دارد، به ترجمه‌ى واژگانى كه در موضوع آبها و آبزيان و چاه‌ها و قناتها و... مورد استعمال واقع مى‌شود پرداخته است. | ||
#اين باب كه داراى 50 ريز موضوع مى‌باشد واژگانى كه در موضوع زمين و آنچه كه از جنس زمين است از كوه‌ها و معادن و سنگ‌ها و خاک‌ها و... را ترجمه كرده است. | #اين باب كه داراى 50 ريز موضوع مى‌باشد واژگانى كه در موضوع زمين و آنچه كه از جنس زمين است از كوه‌ها و معادن و سنگ‌ها و خاک‌ها و... را ترجمه كرده است. | ||
#اين باب كه 75 ريز موضوع دارد واژگانى كه در موضوع | #اين باب كه 75 ريز موضوع دارد واژگانى كه در موضوع زمينهایى كه مناسب برای زندگى كردن هستند و انواع زمين‌ها و زراعت‌ها و... مورد استعمال واقع مى‌شود را ترجمه كرده است. | ||
#اين باب كه 27 ريز موضوع دارد به واژگانى كه در موضوع انواع نباتات و درختان ميوه و گلها و نخلها و چوب و آتش كه مورد استعمال واقع مى‌شوند پرداخته است. | #اين باب كه 27 ريز موضوع دارد به واژگانى كه در موضوع انواع نباتات و درختان ميوه و گلها و نخلها و چوب و آتش كه مورد استعمال واقع مى‌شوند پرداخته است. | ||
#در 40 ريز موضوع به ترجمه‌ى واژگانى كه در باب تجارت و اقسام پولها و شغل‌ها و معاملات و مكيل و موزونها مورد استعمال عرب واقع مى‌شود، پرداخته است. | #در 40 ريز موضوع به ترجمه‌ى واژگانى كه در باب تجارت و اقسام پولها و شغل‌ها و معاملات و مكيل و موزونها مورد استعمال عرب واقع مى‌شود، پرداخته است. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
اين كتاب | اين كتاب برای نخستين بار در سال 1348ق به همت دار الكتب المصريه در قاهره منتشر شد. پس از آن كتاب چندين بار به صورت تك و دو جلدى منتشر شد كه از آن جمله چاپ حاضر است. | ||
در انتهاى كتاب غلطنامه و فهرست موضوعى و معجم مواد ذكر شده است. چون كتاب بر اساس حروف الفبا تنظيم نشده يافتن ترجمه‌ى واژگان | در انتهاى كتاب غلطنامه و فهرست موضوعى و معجم مواد ذكر شده است. چون كتاب بر اساس حروف الفبا تنظيم نشده يافتن ترجمه‌ى واژگان برای محققان قدرى دشوار است؛ لذا با ذكر الفبائى محتويات در آخر كتاب با نام «معجم مواد» كار را برای محقق از جهت يافتن ترجمه‌ى واژگان بسيار آسان كرده است. | ||
== منابع مقاله == | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب | مقدمه و متن كتاب | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۳۷
| الإفصاح في فقه اللغة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صعیدی، عبدالفتاح (نویسنده) موسی، حسین یوسف (نویسنده) |
| ناشر | مکتب الإعلام الإسلامي، مرکز النشر |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1410 ق |
| چاپ | 4 |
| موضوع | زبان عربی - معنی شناسی فقه اللغه عربی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | PJ 6070 /م8الف7 1369ب |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
برای دیگر کاربردها، فقه اللغة (ابهام‌زدایی) را ببینید.
الافصاح في فقه اللغة تلخيص كتاب المخصص ابن سيده اندلسى است كه توسط نويسندگان معاصر حسین يوسف موسى و عبدالفتاح صعيدى انجام پذيرفته است.اين اثر در واقع فرهنگ موضوعى لغت است كه با صرف هفت سال وقت در دو جلد منتشر است.
ساختار
نویسنده، كتاب را به صورت موضوعى در 19 باب مرتب كرده است. هر باب، به موضوعات متعدد ديگرى تقسيم شده كه الفاظ هم معنا و هم ريشه را دربر مى‌گیرد. در اين كتاب همچون «المخصص»، پس از ذكر واژه، معناى آن بيان شده، در صورت لزوم به تذكير و تأنيث، جمع اسماء و ريشه آن نيز اشاره شده است. همچنين در بسيارى موارد به ذكر نمونه‌هایى از امثال عرب، اشعار، آيات و روايات پرداخته است.
گزارش محتوا
استفاده از كتاب «المخصص» كه در 15 جلد منتشر شده، به علت مفصل و مطول بودن مطالب، برای دانشجويان و پژوهشگران تا حدى ملال‌آور بود. اين موضوع مؤلفين را بر آن داشت كه كتاب را به‌گونه‌اى مختصر كنند كه هرچند تمام لغات مورد نياز در آن وجود ندارد اما با توجه به حداقلها، نياز دانش‌پژوهان را برطرف كند. برای اين مقصود، كتاب را از تعدد مثال‌ها و بيان اختلاف نظرهاى بسيار زدودند و نيز بعضى از باب‌ها و عناوين برخى موضوعات آن را عوض كردند. پس از آن با افزودن برخى واژگان از ديگر كتب معتبر لغوى بر غناى آن افزودند.
جلد اول:
ابتدا مقدمه‌اى از استاد عباس محمود العقاد و محمود ناصف درباره كتاب ذكر شده است، سپس دو مقدمه كه در دو طبع اول و دوم منتشر شده آمده است.اين جلد شامل 11 باب در موضوع انسان و مسائل مربوط به او از قبيل ذيل مى‌باشد:
- با 33 ريز موضوع دارد، به ترجمه‌ى واژگانى كه مربوط به آفرينش انسان، ولادت، تغذيه، بلوغ، اجزاء بدن و... مى‌پردازد.
- با 18 ريز موضوع به ترجمه‌ى واژگانى كه مربوط به اوصاف خلفت ظاهرى انسان از قبيل قد، وزن و هیکل و همچنين اوصاف اخلاق او از قبيل صفات نیکويى؛ مثل شجاعت، تدبير و وقار و صفات بد مانند جهل، حمق و ترس مى‌پردازد.
- اين باب داراى 56 ريز موضوع مى‌باشد كه به ترجمه‌ى واژگانى كه در كلام و نوشتار و صداها و... استعمال مى‌شود پرداخته است.
- ابن باب كه 35 ريز موضوع دارد به ترجمه‌ى واژگانى كه در مشى و سفر و حذر و همچنين بيدارى و خواب و... مورد استفاده قرار مى‌گیرد مى‌پردازد.
- با 26 ريز موضوع به ترجمه‌ى واژگانى كه در مورد اقسام فاميلها و نسبت‌ها و اقاريب و خدمه و عبدو اماء و... مورد استفاده قرار مى‌گیرد اختصاص دارد.
- اين باب كه 40 ريز موضوع دارد به ترجمه‌ى واژگانى در مورد اوصاف زنان و تزويج و زيور آنان پرداخته است.
- داراى دو ريز موضوع مى‌باشد كه در آن به ترجمه‌ى واژگانى در اقسام پوشش‌ها و كفشها و... پرداخته است.
- اين باب كه شامل 4 ريز موضوع است به ترجمه‌ى واژگانى كه در انواع نوشيدنى‌ها و خوراكى‌ها و طبخ آنها و همچنين انواع ظروف و نيز خوراكيها پرداخته است.
- در 82 ريزموضوع به ترجمه‌ى واژگانى در انواع امراض، عيوب، داروها و علاجها پرداخته است.
- در 72 ريز موضوع به ترجمه‌ى واژگانى در انواع منازل و قنوات و شهرها و بناها و اثاثيه منزل پرداخته است.
- دراين باب كه داراى 127 ريز موضوع است به ترجمه‌ى واژگانى كه در انواع سلاح‌ها و جنگها و مواردى كه مرتبط با آن مانند احوال مرگ و صفات آن و كفن و دفن و گريه‌ها مورد استعمال واقع مى‌شود، پرداخته است.
- جلد دوم:
- شامل 8 باب به قرار ذيل مى‌باشد:
- اين باب كه 6 ريز موضوع دارد به ترجمه‌ى واژگانى كه در موضوع اسب، استر، الاغ، شتر، گوسفند، گاو و آنچه متعلق به چهارپایان مورد استعمال واقع مى‌شود پرداخته است.
- اين باب كه سه ريز موضوع دارد، به ترجمه‌ى واژگانى كه در موضوع حيوانات وحشى، پرندگان، حشرات و... مورد استعمال واقع مى‌شود، پرداخته است.
- اين باب كه 76 ريز موضوع دارد، به ترجمه‌ى واژگانى كه در موضوع آسمان و آنچه كه در آن است از خورشيد و ماه و ابر پرداخته است.
- اين باب كه 15 ريز موضوع دارد، به ترجمه‌ى واژگانى كه در موضوع آبها و آبزيان و چاه‌ها و قناتها و... مورد استعمال واقع مى‌شود پرداخته است.
- اين باب كه داراى 50 ريز موضوع مى‌باشد واژگانى كه در موضوع زمين و آنچه كه از جنس زمين است از كوه‌ها و معادن و سنگ‌ها و خاک‌ها و... را ترجمه كرده است.
- اين باب كه 75 ريز موضوع دارد واژگانى كه در موضوع زمينهایى كه مناسب برای زندگى كردن هستند و انواع زمين‌ها و زراعت‌ها و... مورد استعمال واقع مى‌شود را ترجمه كرده است.
- اين باب كه 27 ريز موضوع دارد به واژگانى كه در موضوع انواع نباتات و درختان ميوه و گلها و نخلها و چوب و آتش كه مورد استعمال واقع مى‌شوند پرداخته است.
- در 40 ريز موضوع به ترجمه‌ى واژگانى كه در باب تجارت و اقسام پولها و شغل‌ها و معاملات و مكيل و موزونها مورد استعمال عرب واقع مى‌شود، پرداخته است.
وضعيت كتاب
اين كتاب برای نخستين بار در سال 1348ق به همت دار الكتب المصريه در قاهره منتشر شد. پس از آن كتاب چندين بار به صورت تك و دو جلدى منتشر شد كه از آن جمله چاپ حاضر است.
در انتهاى كتاب غلطنامه و فهرست موضوعى و معجم مواد ذكر شده است. چون كتاب بر اساس حروف الفبا تنظيم نشده يافتن ترجمه‌ى واژگان برای محققان قدرى دشوار است؛ لذا با ذكر الفبائى محتويات در آخر كتاب با نام «معجم مواد» كار را برای محقق از جهت يافتن ترجمه‌ى واژگان بسيار آسان كرده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب