مرآة الحرمین (سفرنامه مکه): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'بيت الله' به 'بيت‌الله') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR11265J1.jpg | |||
| عنوان =مرآة الحرمین (سفرنامه مکه) | |||
| عنوان‌های دیگر = | |||
| پدیدآوران = | |||
[[منشی، عبدالرسول]] (مترجم) | |||
| | |||
| | |||
[[صبری پاشا، ایوب]] ( | [[صبری پاشا، ایوب]] (نویسنده) | ||
[[کیان‌فر، جمشید]] (اهتمام) | [[کیان‌فر، جمشید]] (اهتمام) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =DS 248 /م7 ص24041 | ||
| موضوع = | |||
سفر نامه‌ها | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
صبری پاشا، ایوب، - 1890م. - سفرها - مدینه | صبری پاشا، ایوب، - 1890م. - سفرها - مدینه | ||
| خط ۳۲: | خط ۲۱: | ||
مکه - سیر و سیاحت - قرن 19م. | مکه - سیر و سیاحت - قرن 19م. | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | مرکز پژوهشی ميراث مکتوب | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1382 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE35315AUTOMATIONCODE، AUTOMATIONCODE11265AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| شابک =964-6781-30-6 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11265 | |||
| کتابخوان همراه نور =11265 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''مرآة الحرمين''' يا (سفرنامه مكه) كتابى است به زبان فارسى كه از اصل تركى آن توسط [[منشی، عبدالرسول|ميرزا عبدالرسول منشى]]، از مترجمان دارالترجمه ناصرى به دستور ناصرالدين شاه به فارسى برگردانده شده است. موضوع كتاب بررسى تاريخ و جغرافياى شهر مكه است. | |||
'''مرآة الحرمين''' يا (سفرنامه مكه) كتابى است به زبان فارسى كه از اصل تركى آن توسط ميرزا عبدالرسول | |||
مؤلف در بيان انگيزه تألیف اين كتاب مى‌نويسد: چون تاكنون نگارش كتاب مستقلى به زبان تركى درباره حرمين شريفين صورت نگرفته بر آن شدم تا با نگارش كتابى در اين زمينه به شرح و بيان فضائل بيت‌الله و اشكال و اقوال مواقع واقعه در اطراف آن جا و مآثرى را كه در جوار آن واقع است، بپردازيم. | مؤلف در بيان انگيزه تألیف اين كتاب مى‌نويسد: چون تاكنون نگارش كتاب مستقلى به زبان تركى درباره حرمين شريفين صورت نگرفته بر آن شدم تا با نگارش كتابى در اين زمينه به شرح و بيان فضائل بيت‌الله و اشكال و اقوال مواقع واقعه در اطراف آن جا و مآثرى را كه در جوار آن واقع است، بپردازيم. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب داراى يك پيش گفتار از مصحح، مقدمه‌اى به قلم مترجم و مقدمه‌اى به خامه مؤلف و سه وجهه (بخش) و نيز توضيحات مى‌باشد. وجهه اول خود، مشتمل بر پنج صورت، وجهه دوم سيزده صورت و وجهه سوم، شامل شش صورت است كه به صورت اول آن در نسخه حاضر در برنامه پرداخته شده است. | كتاب داراى يك پيش گفتار از مصحح، مقدمه‌اى به قلم مترجم و مقدمه‌اى به خامه مؤلف و سه وجهه (بخش) و نيز توضيحات مى‌باشد. وجهه اول خود، مشتمل بر پنج صورت، وجهه دوم سيزده صورت و وجهه سوم، شامل شش صورت است كه به صورت اول آن در نسخه حاضر در برنامه پرداخته شده است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
نسخه حاضر در برنامه، حاوى دو مجلد از پنج مجلد اصلى مرآة الحرمين است كه به تاريخ و جغرافياى مكه معظمه اختصاص دارد. در اين كتاب به مباحث ذيل پرداخته شده است: | نسخه حاضر در برنامه، حاوى دو مجلد از پنج مجلد اصلى مرآة الحرمين است كه به تاريخ و جغرافياى مكه معظمه اختصاص دارد. در اين كتاب به مباحث ذيل پرداخته شده است: | ||
مؤلف در ابتداى وجهه اولى(بخش اول) به بيان عرض جغرافيايى بيت‌الله(كعبه) پرداخته، و از مكان‌ها و آثار مقدس و | مؤلف در ابتداى وجهه اولى(بخش اول) به بيان عرض جغرافيايى بيت‌الله(كعبه) پرداخته، و از مكان‌ها و آثار مقدس و متبرک موجود در آن؛ همچون ملتزم، مستجار، حجر الاسود، داخل كعبه، حجر اسماعيل، مقام شريف و...ياد مى‌كند و به ارائه توضيحى درباره هر يك از آنها مى‌پردازد. | ||
صورت اول از وجهه اولى به بيان موقعيت جغرافيايى مكه مكرمه و نواحى آن كه به نجدى و تهامى تقسيم مى‌شود، اختصاص يافته است. همچنين در اين صورت به معرفى اديان جاهليت عرب(بت پرستى و ستاره پرستى) پرداخته شده و از اسامى مختلف مكه، كه بالغ بر چهل و پنج نام؛ همچون: مكه، بكه، بلد، قريه، ام‌القرى، ام رمم، باسه، ناسه، صلاح، حاطمه و...است و نيز وجه تسميه مكه بدان‌ها پرداخته شده است. در اين قسمت مؤلف به برافراشته شدن پرچم عثمانى در قلاع مكه مكرمه، كه قبل از آن به جهت رعايت حرمت اين شهر سابقه نداشته، اشاره مى‌كند. | صورت اول از وجهه اولى به بيان موقعيت جغرافيايى مكه مكرمه و نواحى آن كه به نجدى و تهامى تقسيم مى‌شود، اختصاص يافته است. همچنين در اين صورت به معرفى اديان جاهليت عرب(بت پرستى و ستاره پرستى) پرداخته شده و از اسامى مختلف مكه، كه بالغ بر چهل و پنج نام؛ همچون: مكه، بكه، بلد، قريه، ام‌القرى، ام رمم، باسه، ناسه، صلاح، حاطمه و...است و نيز وجه تسميه مكه بدان‌ها پرداخته شده است. در اين قسمت مؤلف به برافراشته شدن پرچم عثمانى در قلاع مكه مكرمه، كه قبل از آن به جهت رعايت حرمت اين شهر سابقه نداشته، اشاره مى‌كند. | ||
| خط ۸۹: | خط ۷۳: | ||
در صورت سيزدهم نيز به تجديد بناى كعبه به دست سلطان مرادخان رابع بن سلطان احمدخان از سلاطين عثمانى پرداخته شده است. | در صورت سيزدهم نيز به تجديد بناى كعبه به دست سلطان مرادخان رابع بن سلطان احمدخان از سلاطين عثمانى پرداخته شده است. | ||
وجهه ثالثه؛ مشتمل بر شش صورت است كه در نسخه حاضر در برنامه تنها صورت اول آن آمده است. در اين صورت، مؤلف به توسعه مسجدالحرام در بار نخست در زمان عمربن خطاب و توسط وى اشاره مى‌كند. به گفته | وجهه ثالثه؛ مشتمل بر شش صورت است كه در نسخه حاضر در برنامه تنها صورت اول آن آمده است. در اين صورت، مؤلف به توسعه مسجدالحرام در بار نخست در زمان عمربن خطاب و توسط وى اشاره مى‌كند. به گفته نویسنده اين توسعه، پنج سال پس از وقوع سيل ام نشهل صورت گرفته است. به مناسبت ياد كرد اين سيل، مؤلف به سيل‌هاى مخربى كه در مكه مكرمه به وقوع پيوسته اشاره مى‌كند. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
كتاب حاضر؛ شامل فهرست مطالب، پاورقى و توضيحات و نمايه عام است كه توسط مصحح و پژوهشگر اثر آقاى [[کیان‌فر، جمشید|جمشيد كيان فر]] به كتاب افزوده شده است. | |||
كتاب حاضر؛ شامل فهرست مطالب، پاورقى و توضيحات و نمايه عام است كه توسط مصحح و پژوهشگر اثر آقاى جمشيد كيان فر به كتاب افزوده شده است. | |||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مهدى پور، على اكبر، سيماى مدينه، سايت كتابخانه تخصصى حج. | |||
# متن كتاب. | |||
# قاضى عسكر، السيد على، تعمير الكعبه و مراسمه، اعاده بناء الكعبه سنه 1309ه.ق. من كتاب مرآه الحرمين، ميقات الحج العربى، بهار1376ش. شماره7. | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:تاریخ (عمومی)]] | [[رده:تاریخ (عمومی)]] | ||
[[رده:تاریخ آسیا]] | [[رده:تاریخ آسیا]] | ||
[[رده:تاریخ محلی و گزارش‌های شبه جزیره]] | [[رده:تاریخ محلی و گزارش‌های شبه جزیره]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۵ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۲۷
| مرآة الحرمین (سفرنامه مکه) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | منشی، عبدالرسول (مترجم)
صبری پاشا، ایوب (نویسنده) کیان‌فر، جمشید (اهتمام) |
| ناشر | مرکز پژوهشی ميراث مکتوب |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1382 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-6781-30-6 |
| موضوع | سفر نامه‌ها
صبری پاشا، ایوب، - 1890م. - سفرها - مدینه صبری پاشا، ایوب، - 1890م. - سفرها - مکه مدینه - سیر و سیاحت - قرن 19م. مکه - سیر و سیاحت - قرن 19م. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DS 248 /م7 ص24041 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مرآة الحرمين يا (سفرنامه مكه) كتابى است به زبان فارسى كه از اصل تركى آن توسط ميرزا عبدالرسول منشى، از مترجمان دارالترجمه ناصرى به دستور ناصرالدين شاه به فارسى برگردانده شده است. موضوع كتاب بررسى تاريخ و جغرافياى شهر مكه است.
مؤلف در بيان انگيزه تألیف اين كتاب مى‌نويسد: چون تاكنون نگارش كتاب مستقلى به زبان تركى درباره حرمين شريفين صورت نگرفته بر آن شدم تا با نگارش كتابى در اين زمينه به شرح و بيان فضائل بيت‌الله و اشكال و اقوال مواقع واقعه در اطراف آن جا و مآثرى را كه در جوار آن واقع است، بپردازيم.
ساختار
كتاب داراى يك پيش گفتار از مصحح، مقدمه‌اى به قلم مترجم و مقدمه‌اى به خامه مؤلف و سه وجهه (بخش) و نيز توضيحات مى‌باشد. وجهه اول خود، مشتمل بر پنج صورت، وجهه دوم سيزده صورت و وجهه سوم، شامل شش صورت است كه به صورت اول آن در نسخه حاضر در برنامه پرداخته شده است.
گزارش محتوا
نسخه حاضر در برنامه، حاوى دو مجلد از پنج مجلد اصلى مرآة الحرمين است كه به تاريخ و جغرافياى مكه معظمه اختصاص دارد. در اين كتاب به مباحث ذيل پرداخته شده است:
مؤلف در ابتداى وجهه اولى(بخش اول) به بيان عرض جغرافيايى بيت‌الله(كعبه) پرداخته، و از مكان‌ها و آثار مقدس و متبرک موجود در آن؛ همچون ملتزم، مستجار، حجر الاسود، داخل كعبه، حجر اسماعيل، مقام شريف و...ياد مى‌كند و به ارائه توضيحى درباره هر يك از آنها مى‌پردازد.
صورت اول از وجهه اولى به بيان موقعيت جغرافيايى مكه مكرمه و نواحى آن كه به نجدى و تهامى تقسيم مى‌شود، اختصاص يافته است. همچنين در اين صورت به معرفى اديان جاهليت عرب(بت پرستى و ستاره پرستى) پرداخته شده و از اسامى مختلف مكه، كه بالغ بر چهل و پنج نام؛ همچون: مكه، بكه، بلد، قريه، ام‌القرى، ام رمم، باسه، ناسه، صلاح، حاطمه و...است و نيز وجه تسميه مكه بدان‌ها پرداخته شده است. در اين قسمت مؤلف به برافراشته شدن پرچم عثمانى در قلاع مكه مكرمه، كه قبل از آن به جهت رعايت حرمت اين شهر سابقه نداشته، اشاره مى‌كند.
در ادامه مؤلف به ذكر وقايع ناگوارى كه در مكه روى داده مى‌پردازد. از جمله اين وقايع مى‌توان به استيلاى طايفه قرمطيان بر مكه معظمه در سال 289ق.، استيلاى وهابيان در سال 1218ق. به رهبرى سعود بن عبدالعزيز اشاره كرد.
در صورت دوم، از وجهه اولى مؤلف به بيان شكل خانه‌ها و منازل مكه، درجه حرارت و برودت در اين شهر، فوائد و مضرات گياهانى كه در اين شهر مى‌رويند، علل شيوع برخى بيمارى‌ها در مكه و...مى‌پردازد.
در صورت سوم مؤلف پس از اشاره به اين نكته كه در مكه مرسوم نبوده، بنايى مرتفع‌تر از كعبه معظمه بنا گردد، به سرّ اطلاق «كعبه» به بيت‌الله اعظم اشاره مى‌كند و به نقل قولى درباره طواف جنّيان حول كعبه مى‌پردازد.
در صورت چهارم، فضايل شهر مقدس مكه و نيز حدود كعبه معظمه(مسجد الحرام) كه به ميقات‌ها منتهى است، بيان مى‌گردد.
در صورت پنجم، به كراهت مجاورت مكه مكرمه و مقيم شدن در آن شهر، به جهت رعايت حرمت و عظمت آن شهر اشاره كرده و حكاياتى عجيب درباره عاقبت كار كسانى كه به اين مكان مقدس جسارت روا داشته‌اند، ذكر مى‌كند. در اين قسمت همچنين درباره جواز و عدم جواز اجاره دادن خانه در اين شهر سخن گفته شده است.
وجهه ثانيه
در اين وجهه، مؤلف به تاريخ تعميرات و ترميماتى كه در كعبه معظمه، از زمان‌هاى قديم تا زمان مؤلف، انجام گرفته پرداخته و از نحوه تعمير خانه خدا توسط مامور حكومت عثمانى كه به شيوه تعمير عبدالله بن زبير انجام گرفته اشاره مى‌كند.
در صورت اول از اين وجهه به بيان اقوالى درباره اولين تجديد بناهايى كه در كعبه صورت گرفته پرداخته شده است.
در صورت دوم تا يازدهم به ترتيب به وضعيت تاسيس مكه معظمه به فرمان الهى توسط ملائكه كرام در روى زمين در بار نخست، توسط آدم ابوالبشر عليه‌السلام در بار دوم، توسط شيث بن آدم در بار سوم، توسط ابراهيم خليل عليه‌السلام در بار چهارم، توسط عمالقه در بار پنجم، توسط قصى بن كلاب بن مرّه در مرتبه هفتم، توسط قبيله قريش در بار هشتم، توسط عبدالله بن زبير بن عوام در بار نهم و توسط حجاج بن يوسف ثقفى در بار دهم پرداخته شده است.
در صورت دوازدهم از اين وجهه، مؤلف به چگونگى تعمير اركان بيت‌الله الحرام كه پس از تجديد بناى آن در زمان حجّاج بن يوسف تا سال 1020ه.ق.، آثار خرابى در آن مشهود بود، در زمان سلطان احمد، از سلاطين عثمانى، مى‌پردازد.
در صورت سيزدهم نيز به تجديد بناى كعبه به دست سلطان مرادخان رابع بن سلطان احمدخان از سلاطين عثمانى پرداخته شده است.
وجهه ثالثه؛ مشتمل بر شش صورت است كه در نسخه حاضر در برنامه تنها صورت اول آن آمده است. در اين صورت، مؤلف به توسعه مسجدالحرام در بار نخست در زمان عمربن خطاب و توسط وى اشاره مى‌كند. به گفته نویسنده اين توسعه، پنج سال پس از وقوع سيل ام نشهل صورت گرفته است. به مناسبت ياد كرد اين سيل، مؤلف به سيل‌هاى مخربى كه در مكه مكرمه به وقوع پيوسته اشاره مى‌كند.
وضعیت کتاب
كتاب حاضر؛ شامل فهرست مطالب، پاورقى و توضيحات و نمايه عام است كه توسط مصحح و پژوهشگر اثر آقاى جمشيد كيان فر به كتاب افزوده شده است.
منابع مقاله
- مهدى پور، على اكبر، سيماى مدينه، سايت كتابخانه تخصصى حج.
- متن كتاب.
- قاضى عسكر، السيد على، تعمير الكعبه و مراسمه، اعاده بناء الكعبه سنه 1309ه.ق. من كتاب مرآه الحرمين، ميقات الحج العربى، بهار1376ش. شماره7.