الأنوار و محاسن الأشعار: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'رسول الله' به 'رسول‌الله') |
جز (جایگزینی متن - '↵↵| ' به ' | ') |
||
| (۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR11396J1.jpg | |||
| عنوان =الأنوار و محاسن الأشعار | |||
| عنوان‌های دیگر = | |||
| پدیدآوران = | |||
[[عزاوی، صالح مهدی]] (محقق) | |||
| | |||
| | |||
[[شمشاطی، علی بن محمد]] ( | [[شمشاطی، علی بن محمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =PJA 2601 /ش8الف8 | ||
| موضوع = | |||
شعر عربی - تاریخ و نقد | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
شعر عربی - مجموعه‌ها | شعر عربی - مجموعه‌ها | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | الجمهوریة العراقیة، منشورات وزارة الثقافة و الأعلام | ||
| مکان نشر =بغداد - عراق | |||
| سال نشر = 1396 ق | |||
|مکان نشر | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11396AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
|سال نشر | | کتابخانۀ دیجیتال نور =11396 | ||
| | | کتابخوان همراه نور =11396 | ||
| | | کد پدیدآور = | ||
| | | پس از = | ||
| | | پیش از = | ||
| | }} | ||
'''الانوار و محاسن الاشعار''' اثر [[شمشاطی، علی بن محمد|على بن محمد بن مطهر عدوى]] معروف به [[شمشاطی، علی بن محمد|شمشاطى]]، مجموعه‌اى از اشعار عربى در موضوعات مختلف است كه با تصحيح و تحقيق [[عزاوی، صالح مهدی|صالح مهدى عزاوى]] تألیف شده است. | |||
'''الانوار و محاسن الاشعار''' اثر على بن محمد بن مطهر عدوى معروف به | |||
در برخى از آثار، از اين كتاب، با عنوان «الانوار و الثمار» ياد شده است. | در برخى از آثار، از اين كتاب، با عنوان «الانوار و الثمار» ياد شده است. | ||
| خط ۵۰: | خط ۳۳: | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
كتاب مشتمل بر هفت باب و یک بخش تحقيقى است. برخى ابواب كتاب فاقد زيرعنوان بوده و در ذيل برخى نيز تا سى عنوان ذكر شده است. بخش تحقيقى كتاب كه درباره مؤلف، كتاب و روش تحقيقى محقق است و به طور معمول در ابتداى كتاب به عنوان مقدمه محقق مى‌آيد، در انتهاى كتاب ذكر شده است. | |||
كتاب مشتمل بر هفت باب و | |||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
مطالب ابواب كتاب به‌طور خلاصه عبارت است از: | مطالب ابواب كتاب به‌طور خلاصه عبارت است از: | ||
باب اول، در مورد انواع سلاح‌هاى معمول در گذشته مى‌باشد. | باب اول، در مورد انواع سلاح‌هاى معمول در گذشته مى‌باشد. نویسنده در ابتدا، تعدادى از اخبار و رواياتى كه در فضل اسلحه و صنعت وارد شده است را بيان كرده و در ادامه، در پنج بخش، به گوشه‌اى از اشعارى كه در وصف شمشير، نيزه، تير و كمان، سپر و كلاه‌خود و ساير سلاح‌ها آمده، اشاره كرده است. | ||
در باب دوم، به ذكر بعضى از ايام معروفى كه در فرهنگ اعراب وجود دارد پرداخته و ضمن توضيح مختصرى پيرامون آن روز، به اشعارى كه در مورد آن روز يا واقعه مربوط به آن سروده شده، اشاره‌اى كوتاه نموده است. اين ايام عبارتند از: | در باب دوم، به ذكر بعضى از ايام معروفى كه در فرهنگ اعراب وجود دارد پرداخته و ضمن توضيح مختصرى پيرامون آن روز، به اشعارى كه در مورد آن روز يا واقعه مربوط به آن سروده شده، اشاره‌اى كوتاه نموده است. اين ايام عبارتند از: | ||
| خط ۷۰: | خط ۴۹: | ||
#يوم برزه؛ اين روز هم مربوط به جنگ بنى كنانه با بنى سليم بوده و در آن، ذو التاج مالك بن خالد ابن صخر بن شريد و برادرش كرز، به دست عبدالله بن جذل طعان كشته شدند. | #يوم برزه؛ اين روز هم مربوط به جنگ بنى كنانه با بنى سليم بوده و در آن، ذو التاج مالك بن خالد ابن صخر بن شريد و برادرش كرز، به دست عبدالله بن جذل طعان كشته شدند. | ||
يوم الفيفاء، بطاح، النسار، الجفار، ذات الحناظل، وادى الاخرمين، سفح متالع، الشريه، فلج، وادى الكنهل، الجفار، از ديگر ايامى هستند كه ضمن اشاره به واقعه مربوط به | يوم الفيفاء، بطاح، النسار، الجفار، ذات الحناظل، وادى الاخرمين، سفح متالع، الشريه، فلج، وادى الكنهل، الجفار، از ديگر ايامى هستند كه ضمن اشاره به واقعه مربوط به هریک، اشعارى كه پيرامون آن روز يا آن واقعه سروده شده، ذكر گرديده است. | ||
در باب سوم، به انساب اسب‌ها و صفات آن‌ها پرداخته شده است. | در باب سوم، به انساب اسب‌ها و صفات آن‌ها پرداخته شده است. نویسنده در ابتدا، بهترين اسب‌ها و نيز اسب‌هایى كه رسول‌الله(ص) داشتن آن‌ها را مستحب شمرده‌اند، به همراه نام اسب‌هاى ايشان از جمله اللُجَيف، اللزاز، الطرب، ذا اللمه، المرتجز و امه الحماله را ذكر كرده و در ادامه، مطالبى پيرامون دندان، رنگ پوست و رنگ چشم اسب، بيان داشته است. | ||
در باب چهارم، مطالبى پيرامون زمين، شتر، مسافرت، دريا، وسايل نقليه و كشتى‌ها آورده شده است. | در باب چهارم، مطالبى پيرامون زمين، شتر، مسافرت، دريا، وسايل نقليه و كشتى‌ها آورده شده است. | ||
در باب پنجم، اشعارى مربوط به منازل، باغات، ويرانه‌ها و ساير | در باب پنجم، اشعارى مربوط به منازل، باغات، ويرانه‌ها و ساير مكان‌هایى كه شعرا در وصف يا گلايه از دورى از آن‌ها سروده‌اند آمده است. | ||
در ابواب ششم و هفتم، به اشعار مربوط به ابنيه، خانه‌ها، قصرها، تبعيد و دورى، پرندگان شكارى و شكار حيوانات اشاره شده است. | در ابواب ششم و هفتم، به اشعار مربوط به ابنيه، خانه‌ها، قصرها، تبعيد و دورى، پرندگان شكارى و شكار حيوانات اشاره شده است. | ||
آخرين باب كتاب، به ارائه زندگى‌نامه مفصلى از | آخرين باب كتاب، به ارائه زندگى‌نامه مفصلى از نویسنده و آثار وى اختصاص يافته است. | ||
شيوه تحقيقى محقق را مى‌توان چنين خلاصه نمود: | شيوه تحقيقى محقق را مى‌توان چنين خلاصه نمود: | ||
| خط ۸۹: | خط ۶۸: | ||
== وضعيت كتاب== | == وضعيت كتاب== | ||
مصحح اثر در ضبط اصل كتاب به لحاظ لغوى و نحوى توجه ويژه‌اى شته است و در مواردى نيز كه دست به تصحيح متن برده، در پاورقى كتاب به آن اشاره كرده است. منابع و مصادر اشعار و معناى برخى كلمات و عبارات مشكل نيز در پاورقى آمده است. | مصحح اثر در ضبط اصل كتاب به لحاظ لغوى و نحوى توجه ويژه‌اى شته است و در مواردى نيز كه دست به تصحيح متن برده، در پاورقى كتاب به آن اشاره كرده است. منابع و مصادر اشعار و معناى برخى كلمات و عبارات مشكل نيز در پاورقى آمده است. | ||
فهرست اعلام و قبائل به | فهرست اعلام و قبائل به تفكیک در انتهاى باب سوم و فهرست منابع و مراجع مورد استفاده محقق، در انتهاى كتاب آمده است. | ||
== منابع مقاله== | == منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب. | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات عربی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۵۹
| الأنوار و محاسن الأشعار | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عزاوی، صالح مهدی (محقق) شمشاطی، علی بن محمد (نویسنده) |
| ناشر | الجمهوریة العراقیة، منشورات وزارة الثقافة و الأعلام |
| مکان نشر | بغداد - عراق |
| سال نشر | 1396 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شعر عربی - تاریخ و نقد شعر عربی - مجموعه‌ها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PJA 2601 /ش8الف8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الانوار و محاسن الاشعار اثر على بن محمد بن مطهر عدوى معروف به شمشاطى، مجموعه‌اى از اشعار عربى در موضوعات مختلف است كه با تصحيح و تحقيق صالح مهدى عزاوى تألیف شده است.
در برخى از آثار، از اين كتاب، با عنوان «الانوار و الثمار» ياد شده است.
آنچه باعث اهميت كتاب شده است، استفاده مؤلف از مصادر و منابع اصيلى همچون «الكامل»، «الامالى»، «البيان» و «التبيين» است.
ساختار
كتاب مشتمل بر هفت باب و یک بخش تحقيقى است. برخى ابواب كتاب فاقد زيرعنوان بوده و در ذيل برخى نيز تا سى عنوان ذكر شده است. بخش تحقيقى كتاب كه درباره مؤلف، كتاب و روش تحقيقى محقق است و به طور معمول در ابتداى كتاب به عنوان مقدمه محقق مى‌آيد، در انتهاى كتاب ذكر شده است.
گزارش محتوا
مطالب ابواب كتاب به‌طور خلاصه عبارت است از:
باب اول، در مورد انواع سلاح‌هاى معمول در گذشته مى‌باشد. نویسنده در ابتدا، تعدادى از اخبار و رواياتى كه در فضل اسلحه و صنعت وارد شده است را بيان كرده و در ادامه، در پنج بخش، به گوشه‌اى از اشعارى كه در وصف شمشير، نيزه، تير و كمان، سپر و كلاه‌خود و ساير سلاح‌ها آمده، اشاره كرده است.
در باب دوم، به ذكر بعضى از ايام معروفى كه در فرهنگ اعراب وجود دارد پرداخته و ضمن توضيح مختصرى پيرامون آن روز، به اشعارى كه در مورد آن روز يا واقعه مربوط به آن سروده شده، اشاره‌اى كوتاه نموده است. اين ايام عبارتند از:
- يوم جَدود؛ روزى است كه جنگ ميان بنى سعد و بنى شيبان در آن واقع شده و شهاب بن قلع بن جحدر، به دست مالك بن مسرور بن غيلان ربعى، به قتل رسيده است. از جمله اشخاصى كه شعرى از آن‌ها در اين قسمت ذكر شده است، عبارتند از: سوار بن حيان منقرى، صعصه بن مالك، اهتم بن سمى، قيس بن عاصم منقرى و مالك بن نويره يربوعى.
- يوم مبايض (ابايض)؛ روزى است كه بكر بن وائل به دست حميصيصه بن شرحبيل و ابوالجدعاء به دست سعد بن عباد بن مسعود، به قتل رسيده است.
- يوم خوى؛ روزى كه در آن، يزيد بن سلسله ابن حمره بن جعفر بن يربوع بن حنظله، به دست عمرو بن حسان و بشر بن مرثد، به قتل رسيد.
- يوم ذى الاثل؛ در اين روز، صخر بن عمرو بن شريد، به وسيله ربيعه بن ثور اسدى، كشته شده است.
- يوم الكديد؛ كه جنگ بنى سليم با بنى كنانه در آن اتفاق افتاد و ربيعه بن مكدم در آن روز كشته شد.
- يوم برزه؛ اين روز هم مربوط به جنگ بنى كنانه با بنى سليم بوده و در آن، ذو التاج مالك بن خالد ابن صخر بن شريد و برادرش كرز، به دست عبدالله بن جذل طعان كشته شدند.
يوم الفيفاء، بطاح، النسار، الجفار، ذات الحناظل، وادى الاخرمين، سفح متالع، الشريه، فلج، وادى الكنهل، الجفار، از ديگر ايامى هستند كه ضمن اشاره به واقعه مربوط به هریک، اشعارى كه پيرامون آن روز يا آن واقعه سروده شده، ذكر گرديده است.
در باب سوم، به انساب اسب‌ها و صفات آن‌ها پرداخته شده است. نویسنده در ابتدا، بهترين اسب‌ها و نيز اسب‌هایى كه رسول‌الله(ص) داشتن آن‌ها را مستحب شمرده‌اند، به همراه نام اسب‌هاى ايشان از جمله اللُجَيف، اللزاز، الطرب، ذا اللمه، المرتجز و امه الحماله را ذكر كرده و در ادامه، مطالبى پيرامون دندان، رنگ پوست و رنگ چشم اسب، بيان داشته است.
در باب چهارم، مطالبى پيرامون زمين، شتر، مسافرت، دريا، وسايل نقليه و كشتى‌ها آورده شده است.
در باب پنجم، اشعارى مربوط به منازل، باغات، ويرانه‌ها و ساير مكان‌هایى كه شعرا در وصف يا گلايه از دورى از آن‌ها سروده‌اند آمده است.
در ابواب ششم و هفتم، به اشعار مربوط به ابنيه، خانه‌ها، قصرها، تبعيد و دورى، پرندگان شكارى و شكار حيوانات اشاره شده است.
آخرين باب كتاب، به ارائه زندگى‌نامه مفصلى از نویسنده و آثار وى اختصاص يافته است.
شيوه تحقيقى محقق را مى‌توان چنين خلاصه نمود:
- ذكر منابع نصوصى كه در كتاب وارد شده است، از قبيل خبر، شعر و آيه و اشاره به اختلاف مصادر.
- ذكر سن، تاريخ وفات و اجمالى از زندگى‌نامه اعلامى كه در متن، نامى آن‌ها برده شده است. در اين مورد، بيشتر به افراد گمنام پرداخته و از ارائه توضيح پيرامون اشخاص معروف، خوددارى شده است.
- ذكر منبع و مصدر ابياتى كه مصادرشان ذكر نشده است. در مواردى، شعرى به شاعر گمنامى نسبت داده شده است، در حالى‌كه شاعر آن، شخص ديگرى مى‌باشد كه مصحح، به برخى از اين موارد اشاره كرده و آن‌ها را تصحيح نموده است. به عنوان مثال، قصيده‌اى به شخص مجهولى به نام قيس بن جهم منسوب گرديده، در حالى‌كه مصحح معتقد است اين قصيده، از سروده‌هاى بشر بن ابى خازم است.
وضعيت كتاب
مصحح اثر در ضبط اصل كتاب به لحاظ لغوى و نحوى توجه ويژه‌اى شته است و در مواردى نيز كه دست به تصحيح متن برده، در پاورقى كتاب به آن اشاره كرده است. منابع و مصادر اشعار و معناى برخى كلمات و عبارات مشكل نيز در پاورقى آمده است.
فهرست اعلام و قبائل به تفكیک در انتهاى باب سوم و فهرست منابع و مراجع مورد استفاده محقق، در انتهاى كتاب آمده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.