الاتجاه العقلي في التفسير: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ':م' به ': م') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن عباس، عبدالله بن عباس' به 'ابن عباس، عبدالله بن عباس') |
||
| (۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR11074J1.jpg | | تصویر =NUR11074J1.jpg | ||
| خط ۵: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =دراسه فی قضیه المجاز فی القرآن عند المعتزله | | عنوان‌های دیگر =دراسه فی قضیه المجاز فی القرآن عند المعتزله | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ابوزید، نصر حامد]] ( | [[ابوزید، نصر حامد]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 83/1 /الف2الف2 | | کد کنگره =BP 83/1 /الف2الف2 | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۴: | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11074AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11074AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =4 | | چاپ =4 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11074 | |||
| کتابخوان همراه نور =11074 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الاتجاه العقلي في التفسير''' تأليف [[ابوزید، نصر حامد|نصر حامد ابوزيد]] از متفكران و نويسندگان مصرى است.اين كتاب به زبان عربى و دربارۀ رويكرد عقلى در علم تفسير به نگارش درآمده است.نویسنده در اين كتاب به بررسى مبحث«مجاز» در قرآن از ديدگاه معتزله پرداخته و ارتباط فيمابين خطاب الهى و خطاب انسانى در حوزۀ انديشۀ اسلامى، به‌ويژه انديشه اعتزالى را مورد بحث و بررسى قرار مى‌دهد. | |||
وى همچنين به مقايسه ديدگاه معتزله و اشاعره، با هدف رسيدن به عمق انديشۀ اعتزالى، مى‌پردازد.خاستگاه انديشۀ اعتزالى و تفسير اين انديشه با توجه به ظرفيت‌هاى اجتماعى جامعۀ اسلامى اواخر قرن اول و اوائل قرن دوم هجرى، ارتباط فيمابين شناخت و معرفت و دلالت لغوى از ديدگاه معتزله، تأثير انديشۀ دينى اعتزالى بر استعمالات لغت، اشاره‌اى به تحول و تطور تاريخى مفهوم «مجاز» در بحث دلالت، ارتباط فيمابين نضج مفاهيم بلاغى-بصورت عام و كلى-و بين تأويل نص قرآن با هدف توجيه اختلافات عقيدتى فرق مختلف اسلامى و...از جمله موضوعاتى است كه در اين كتاب بدانها پرداخته شده است.وى در پایان به اين نتيجه دست مى‌يابد كه «مجاز»چونان ابزار و سلاحى در دست متكلمان درآمده كه به وسيلۀ آن تناقضى را كه گمان مى‌رود بين آيات قرآن با يكديگر و بين قرآن و ادله عقلى وجود دارد، رفع مى‌كنند | |||
وى همچنين به مقايسه ديدگاه معتزله و اشاعره، با هدف رسيدن به عمق انديشۀ اعتزالى، مى‌پردازد.خاستگاه انديشۀ اعتزالى و تفسير اين انديشه با توجه به ظرفيت‌هاى اجتماعى جامعۀ اسلامى اواخر قرن اول و اوائل قرن دوم هجرى، ارتباط فيمابين شناخت و معرفت و دلالت لغوى از ديدگاه معتزله، تأثير انديشۀ دينى اعتزالى بر استعمالات لغت، اشاره‌اى به تحول و تطور تاريخى مفهوم «مجاز» در بحث دلالت، ارتباط فيمابين نضج مفاهيم بلاغى-بصورت عام و كلى-و بين تأويل نص قرآن با هدف توجيه اختلافات عقيدتى فرق مختلف اسلامى و...از جمله موضوعاتى است كه در اين كتاب بدانها پرداخته شده است.وى در | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
كتاب مشتمل بر مقدمه‌اى از مؤلف، تمهيدى دربارۀ تاريخ انديشۀ اعتزالى و فصول سه‌گانه ذيل و يك خاتمه مى‌باشد: | كتاب مشتمل بر مقدمه‌اى از مؤلف، تمهيدى دربارۀ تاريخ انديشۀ اعتزالى و فصول سه‌گانه ذيل و يك خاتمه مى‌باشد: | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۲: | ||
العقل و مراحل المعرفة عند المعتزلة، الدلالة اللغوية و شرط المواضعة و الدلالة اللغوية و شرط القصد را دربردارد.الفصل الثاني: «مفهوم المجاز، نشأته و تطوره» شامل عناوين ذيل مى‌باشد: | العقل و مراحل المعرفة عند المعتزلة، الدلالة اللغوية و شرط المواضعة و الدلالة اللغوية و شرط القصد را دربردارد.الفصل الثاني: «مفهوم المجاز، نشأته و تطوره» شامل عناوين ذيل مى‌باشد: | ||
#نظرة | #نظرة تاریخیة | ||
#الجاخط و نضج المصطلح. | #الجاخط و نضج المصطلح. | ||
# | #الرمانیو الكشف عن الاثر النفسي. | ||
الفصل الثالث: «المجاز و التأويل» عناوين ذيل را دربردارد: | الفصل الثالث: «المجاز و التأويل» عناوين ذيل را دربردارد: | ||
#التأويل عند المفسرين ([[ | #التأويل عند المفسرين ([[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] و مجاهد). | ||
#التأويل عند الحسن البصري و مقاتل بن سليمان | #التأويل عند الحسن البصري و مقاتل بن سليمان | ||
#التأويل عند أبى عبيدة و الفراء | #التأويل عند أبى عبيدة و الفراء | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۴: | ||
#المجاز و التأويل عند القاضي عبدالجبار | #المجاز و التأويل عند القاضي عبدالجبار | ||
در | در پایان هم مهمترين منابع و مآخذ كتاب، پى‌نوشت‌هاى كتاب و نيز فهرست مطالب آن آمده است. | ||
==نسخه‌شناسى== | ==نسخه‌شناسى== | ||
نویسنده كتاب آقاى [[ابوزید، نصر حامد|نصر حامد أبو زيد]] است.اين كتاب در قطع رقعى با جلد شوميز در 280 صفحه برای چهارمين‌بار در سال 1998 ميلادى از سوى انتشارات «المركز الثقافي العربي» بيروت به چاپ رسيده | |||
است. | است. | ||
| خط ۷۲: | خط ۶۶: | ||
#خرمشاهى، بهاء‌الدين، دانشنامه قرآن، جلد اول، ص144 | #خرمشاهى، بهاء‌الدين، دانشنامه قرآن، جلد اول، ص144 | ||
{{الگو:علوم قرآنی}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۲۹
| الإتجاه العقلی فی التفسیر | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابوزید، نصر حامد (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | دراسه فی قضیه المجاز فی القرآن عند المعتزله |
| ناشر | المرکز الثقافي العربي |
| مکان نشر | دار البیضاء - مغرب |
| سال نشر | 1998 م |
| چاپ | 4 |
| موضوع | تاویل
تفاسیر کلامی تفسیر - فن قرآن - مجاز معتزله - نظریه درباره تفسیر |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 83/1 /الف2الف2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الاتجاه العقلي في التفسير تأليف نصر حامد ابوزيد از متفكران و نويسندگان مصرى است.اين كتاب به زبان عربى و دربارۀ رويكرد عقلى در علم تفسير به نگارش درآمده است.نویسنده در اين كتاب به بررسى مبحث«مجاز» در قرآن از ديدگاه معتزله پرداخته و ارتباط فيمابين خطاب الهى و خطاب انسانى در حوزۀ انديشۀ اسلامى، به‌ويژه انديشه اعتزالى را مورد بحث و بررسى قرار مى‌دهد.
وى همچنين به مقايسه ديدگاه معتزله و اشاعره، با هدف رسيدن به عمق انديشۀ اعتزالى، مى‌پردازد.خاستگاه انديشۀ اعتزالى و تفسير اين انديشه با توجه به ظرفيت‌هاى اجتماعى جامعۀ اسلامى اواخر قرن اول و اوائل قرن دوم هجرى، ارتباط فيمابين شناخت و معرفت و دلالت لغوى از ديدگاه معتزله، تأثير انديشۀ دينى اعتزالى بر استعمالات لغت، اشاره‌اى به تحول و تطور تاريخى مفهوم «مجاز» در بحث دلالت، ارتباط فيمابين نضج مفاهيم بلاغى-بصورت عام و كلى-و بين تأويل نص قرآن با هدف توجيه اختلافات عقيدتى فرق مختلف اسلامى و...از جمله موضوعاتى است كه در اين كتاب بدانها پرداخته شده است.وى در پایان به اين نتيجه دست مى‌يابد كه «مجاز»چونان ابزار و سلاحى در دست متكلمان درآمده كه به وسيلۀ آن تناقضى را كه گمان مى‌رود بين آيات قرآن با يكديگر و بين قرآن و ادله عقلى وجود دارد، رفع مى‌كنند
ساختار
كتاب مشتمل بر مقدمه‌اى از مؤلف، تمهيدى دربارۀ تاريخ انديشۀ اعتزالى و فصول سه‌گانه ذيل و يك خاتمه مى‌باشد:
الفصل الاول: «المعرفة و الدلالة اللغوية» عناوين:المعرفة و الايمان و القدرة، مفهوم العقل و مراحل المعرفة عند الحارث المحاسبى و الباقلانى، مفهوم
العقل و مراحل المعرفة عند المعتزلة، الدلالة اللغوية و شرط المواضعة و الدلالة اللغوية و شرط القصد را دربردارد.الفصل الثاني: «مفهوم المجاز، نشأته و تطوره» شامل عناوين ذيل مى‌باشد:
- نظرة تاریخیة
- الجاخط و نضج المصطلح.
- الرمانیو الكشف عن الاثر النفسي.
الفصل الثالث: «المجاز و التأويل» عناوين ذيل را دربردارد:
- التأويل عند المفسرين (ابن عباس و مجاهد).
- التأويل عند الحسن البصري و مقاتل بن سليمان
- التأويل عند أبى عبيدة و الفراء
- المحكم و المتشابه كأساس التأويل
- المجاز و التأويل عند القاضي عبدالجبار
در پایان هم مهمترين منابع و مآخذ كتاب، پى‌نوشت‌هاى كتاب و نيز فهرست مطالب آن آمده است.
نسخه‌شناسى
نویسنده كتاب آقاى نصر حامد أبو زيد است.اين كتاب در قطع رقعى با جلد شوميز در 280 صفحه برای چهارمين‌بار در سال 1998 ميلادى از سوى انتشارات «المركز الثقافي العربي» بيروت به چاپ رسيده است.
منابع مقاله
- مقدمه و متن كتاب
- خرمشاهى، بهاء‌الدين، دانشنامه قرآن، جلد اول، ص144