الأبنية عن حقائق الأدوية: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ' ص ' به ' ص')
    جز (جایگزینی متن - '↵↵| ' به ' | ')
     
    (۳۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR13395J1.jpg|بندانگشتی|الأبنیة عن حقائق الأدویة (روضة الأنس و منفعة النفس)]]
    | تصویر =NUR13395J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =الأبنیة عن حقائق الأدویة (روضة الأنس و منفعة النفس)
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =روضة الأنس و منفعة النفس
    |-
    | پدیدآوران =  
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|الأبنیة عن حقائق الأدویة (روضة الأنس و منفعة النفس)
    [[محبوبی اردکانی، حسین]] (به کوشش)
    |-
    |نام‌های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|روضه الانس و منفعه النفس
    |-
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[محبوبی اردکانی، حسین]] (به کوشش)


    [[هروی، موفق بن علی]] (نويسنده)
    [[هروی، موفق بن علی]] (نویسنده)


    [[بهمنیار، احمد]] (مصحح)
    [[بهمنیار، احمد]] (مصحح)
    |-
    | زبان =فارسی
    |زبان  
    | کد کنگره =‏RS‎‏ ‎‏178‎‏ ‎‏/‎‏ﻫ‎‏2‎‏
    |data-type='language'|فارسی
    | موضوع =
    |-
    پزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏RS‎‏ ‎‏178‎‏ ‎‏/‎‏ﻫ‎‏2‎‏
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|پزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14


    پزشکی ایرانی
    پزشکی ایرانی
    خط ۳۲: خط ۲۱:


    نثر فارسی - قرن 5ق.
    نثر فارسی - قرن 5ق.
    |-
    | ناشر =
    |ناشر  
    دانشگاه تهران
    |data-type='publisher'|دانشگاه تهران
    | مکان نشر =تهران - ایران
    |-
    | سال نشر = 1346 ش
    |مکان نشر  
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13395AUTOMATIONCODE
    |data-type='publishPlace'|تهران - ایران
    | چاپ =1
    |-
    | تعداد جلد =1
    |سال نشر
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =13395
    |data-type='publishYear'| 1346 هـ.ش
    | کتابخوان همراه نور =13395
    |-class='articleCode'
    | کد پدیدآور =
    |کد اتوماسیون
    | پس از =
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE13395AUTOMATIONCODE
    | پیش از =
    |}
    }}
    </div>
    '''الأبنیة عن حقائق الأدویة (روضة الأنس و منفعة النفس)'''، به زبان فارسی، کتابى است در مفردات طب كه در عهد منصور بن نوح سامانى (بین سنوات 350 تا 366ق)، توسط [[هروی، موفق بن علی|موفق بن على هروى]] تألیف شده است.


    از این کتاب، تنها یک نسخه منحصربه‌فرد كه به خط على بن احمد طوسى اسدى، شاعر معروف و سراینده گرشاسب‌نامه و مؤلف فرهنگ فارسی معروف به لغات اسدى، در ماه شوال سال 447ق، استنساخ شده است.


    == معرفى اجمالى ==
    مؤلف انگیزه‌اش را از نگارش این اثر چنین بازگو مى‌كند: «من کتاب‌هاى حكیمان پیشین و عالمان طبیبان محدث همه بجستم و هرچه گفته بودند، به‌تأمل نگاه كردم... پس چون بدیدم هركسى راهى گرفته بود تا قدر غرض خویش، بعضى از ایشان فصل‌هایى بیرون كرده بودند موجز و بعضى نه و نیز آن بعضى شرح تمام نكرده بودند، من خواستم كه کتابى بنا كنم و هرچه شناسند اندر او یاد كنم؛ از آن چیزها كه استعمال كنند و پس قوت‌هاشان پیدا كنم و فعلشان بگویم به شرحى تمام و به وجهى نیکو كه بزرگ‌تر منفعتى و عظیم‌تر خطرى این راست» (الابنیة عن حقائق الادویة، ص1 - 2). وى در ادامه، کتاب را به حاكم سامانى هدیه مى‌كند.


     
    ==ساختار==
    «الابنية عن حقائق الادوية يا روضة الانس و منفعة النفس»، به زبان فارسى، کتابى است در مفردات طب كه در عهد منصور بن نوح سامانى (بين سنوات 350 تا 366ق)، توسط موفق بن على هروى تأليف شده است.
    کتاب، داراى 29 باب به ترتیب حروف الفبا است و 584 كلمه و ماده (از موادى كه در مداوا و درمان بیمارى‌ها به كار برده مى‌شوند) را در بر گرفته است و خواص طبى هریک را بیان نموده است.
     
    از اين کتاب، تنها يك نسخه منحصربه‌فرد كه به خط على بن احمد طوسى اسدى، شاعر معروف و سراينده گرشاسب‌نامه و مؤلف فرهنگ فارسى معروف به لغات اسدى، در ماه شوال سال 447ق، استنساخ شده است.
     
    مؤلف انگيزه‌اش را از نگارش اين اثر چنين بازگو مى‌كند: «من کتاب‌هاى حكيمان پيشين و عالمان طبيبان محدث همه بجستم و هرچه گفته بودند، به‌تأمل نگاه كردم... پس چون بديدم هركسى راهى گرفته بود تا قدر غرض خويش، بعضى از ايشان فصل‌هايى بيرون كرده بودند موجز و بعضى نه و نيز آن بعضى شرح تمام نكرده بودند، من خواستم كه کتابى بنا كنم و هرچه شناسند اندر او ياد كنم؛ از آن چيزها كه استعمال كنند و پس قوت‌هاشان پيدا كنم و فعلشان بگويم به شرحى تمام و به وجهى نيكو كه بزرگ‌تر منفعتى و عظيم‌تر خطرى اين راست» (الابنية عن حقائق الادوية، ص1 - 2). وى در ادامه، کتاب را به حاكم سامانى هديه مى‌كند.
     
    == ساختار ==
     
     
    کتاب، داراى 29 باب به ترتيب حروف الفبا است و 584 كلمه و ماده (از موادى كه در مداوا و درمان بيمارى‌ها به كار برده مى‌شوند) را در بر گرفته است و خواص طبى هريك را بيان نموده است.


    مؤلف، در ابتدا ماده مورد نظر را ذكر مى‌كند و سپس گونه‌هاى آن، خواص و مصارف آن را برمى‌شمرد.
    مؤلف، در ابتدا ماده مورد نظر را ذكر مى‌كند و سپس گونه‌هاى آن، خواص و مصارف آن را برمى‌شمرد.


    اين نكته را نيز بايد گوشزد كنيم كه هرچند مؤلف، اين اثر را بر اساس ترتيب حروف الفبا تدوين و تحرير نموده است، ولى رعايت اين ترتيب تنها در اولين حرف كلمات است.
    این نكته را نیز باید گوشزد كنیم كه هرچند مؤلف، این اثر را بر اساس ترتیب حروف الفبا تدوین و تحریر نموده است، ولى رعایت این ترتیب تنها در اولین حرف كلمات است.
     
    == گزارش محتوا ==
     
     
    کتاب «الابنية عن حقائق الادوية»، از چند جهت قابل توجه است:
     
    1. اين اثر، يكى از قديمى‌ترين نگاشته‌هاى پارسى در طب سنتى است، بلكه شايد بتوان آن را قديمى‌ترين نگاشته طب فارسى دانست كه به دست ما رسيده است.


    2. از جامعيت نسبى برخوردار است. مؤلف مدعى است كه براى تأليف اين اثر به همه کتاب‌هاى پيشينيان نظر انداخته است.
    ==گزارش محتوا==
     
    کتاب «الابنیة عن حقائق الادویة»، از چند جهت قابل توجه است:
    نگاهى به مطالب اين اثر، نشان‌گر اين است كه مدعاى مؤلف چندان به‌گزافه نيست؛ مثلاً در ابتداى حرف الف، سخنى از طبيبى هندى با نام سرى فركوادت نقل مى‌كند (الابنية عن حقائق الادوية، ص6) كه ما امروزه كوچك‌ترين مطلبى درباره زندگى او نمى‌دانيم.
    # این اثر، یکى از قدیمى‌ترین نگاشته‌هاى پارسى در طب سنتى است، بلكه شاید بتوان آن را قدیمى‌ترین نگاشته طب فارسی دانست كه به دست ما رسیده است.
    # از جامعیت نسبى برخوردار است. مؤلف مدعى است كه برای تألیف این اثر به همه کتاب‌هاى پیشینیان نظر انداخته است.
    نگاهى به مطالب این اثر، نشان‌گر این است كه مدعاى مؤلف چندان به‌گزافه نیست؛ مثلاً در ابتداى حرف الف، سخنى از طبیبى هندى با نام سرى فركوادت نقل مى‌كند (الابنیة عن حقائق الادویة، ص6) كه ما امروزه كوچکترین مطلبى درباره زندگى او نمى‌دانیم.


    3. داراى فائده ادبى و لغوى است كه اهل ادب از آن بهره‌مند خواهند شد.
    3. داراى فائده ادبى و لغوى است كه اهل ادب از آن بهره‌مند خواهند شد.


    افزون بر اينها، از آنجا كه تنها نسخه اين اثر را شاعر مشهور، اسدى طوسى استنساخ كرده است، رسم‌الخط و شيوه نگارشى اين اثر نيز قابل توجه است.
    افزون بر اینها، از آنجا كه تنها نسخه این اثر را شاعر مشهور، اسدى طوسى استنساخ كرده است، رسم‌الخط و شیوه نگارشى این اثر نیز قابل توجه است.
     
    == وضعيت کتاب ==


    == وضعیت کتاب ==


    مرحوم [[بهمنیار، احمد|احمد بهمنيار]]، استاد دانشگاه تهران، اين کتاب را براى چاپ آماده و مهيا نموده بودند، ولى از آنجا كه اجل مهلتى به ايشان نداد، ثمره زحمات ايشان به كوشش آقاى حسين محبوبى اردكانى چاپ و منتشر شد.
    مرحوم [[بهمنیار، احمد|احمد بهمنیار]]، استاد دانشگاه تهران، این کتاب را برای چاپ آماده و مهیا نموده بودند، ولى از آنجا كه اجل مهلتى به ایشان نداد، ثمره زحمات ایشان به كوشش آقاى [[محبوبی اردکانی، حسین|حسین محبوبى اردكانى]] چاپ و منتشر شد.


    آقاى حسين محبوبى، علاوه بر اين، براى کتاب فهرست‌هايى درباره موضوعات، مواد دارويى، اخلاط و قوا، بيمارى‌ها و عوارض و حالات، اندام‌ها، اعمال و آثار بدن و داروها، نام اشخاص، کتاب‌ها، جاى‌ها، جانوران، لغات و اصطلاحات، ابزارها، خوراك‌ها، اوزان و مقادير تدوين و تنظيم نموده‌اند.
    آقاى [[محبوبی اردکانی، حسین|حسین محبوبى]]، علاوه بر این، برای کتاب فهرست‌هایى درباره موضوعات، مواد دارویى، اخلاط و قوا، بیمارى‌ها و عوارض و حالات، اندام‌ها، اعمال و آثار بدن و داروها، نام اشخاص، کتاب‌ها، جاى‌ها، جانوران، لغات و اصطلاحات، ابزارها، خوراکها، اوزان و مقادیر تدوین و تنظیم نموده‌اند.


    پاورقى‌هاى اين اثر، توضيح و شرح واژگان و يا عباراتى است كه در متن کتاب آمده است.
    پاورقى‌هاى این اثر، توضیح و شرح واژگان و یا عباراتى است كه در متن کتاب آمده است.


    اين اثر، درسال 1346ش، توسط انتشارات دانشگاه تهران، در 446 صفحه، چاپ و منتشر شده است.
    این اثر، درسال 1346ش، توسط انتشارات دانشگاه تهران، در 446 صفحه، چاپ و منتشر شده است.


    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    == پیوندها ==


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۲۴

    الأبنیة عن حقائق الأدویة (روضة الأنس و منفعة النفس)
    الأبنية عن حقائق الأدوية
    پدیدآورانمحبوبی اردکانی، حسین (به کوشش)

    هروی، موفق بن علی (نویسنده)

    بهمنیار، احمد (مصحح)
    عنوان‌های دیگرروضة الأنس و منفعة النفس
    ناشردانشگاه تهران
    مکان نشرتهران - ایران
    سال نشر1346 ش
    چاپ1
    موضوعپزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14

    پزشکی ایرانی

    دارو شناسی - متون قدیمی تا قرن 14

    مفردات پزشکی

    نثر فارسی - قرن 5ق.
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏RS‎‏ ‎‏178‎‏ ‎‏/‎‏ﻫ‎‏2‎‏
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    الأبنیة عن حقائق الأدویة (روضة الأنس و منفعة النفس)، به زبان فارسی، کتابى است در مفردات طب كه در عهد منصور بن نوح سامانى (بین سنوات 350 تا 366ق)، توسط موفق بن على هروى تألیف شده است.

    از این کتاب، تنها یک نسخه منحصربه‌فرد كه به خط على بن احمد طوسى اسدى، شاعر معروف و سراینده گرشاسب‌نامه و مؤلف فرهنگ فارسی معروف به لغات اسدى، در ماه شوال سال 447ق، استنساخ شده است.

    مؤلف انگیزه‌اش را از نگارش این اثر چنین بازگو مى‌كند: «من کتاب‌هاى حكیمان پیشین و عالمان طبیبان محدث همه بجستم و هرچه گفته بودند، به‌تأمل نگاه كردم... پس چون بدیدم هركسى راهى گرفته بود تا قدر غرض خویش، بعضى از ایشان فصل‌هایى بیرون كرده بودند موجز و بعضى نه و نیز آن بعضى شرح تمام نكرده بودند، من خواستم كه کتابى بنا كنم و هرچه شناسند اندر او یاد كنم؛ از آن چیزها كه استعمال كنند و پس قوت‌هاشان پیدا كنم و فعلشان بگویم به شرحى تمام و به وجهى نیکو كه بزرگ‌تر منفعتى و عظیم‌تر خطرى این راست» (الابنیة عن حقائق الادویة، ص1 - 2). وى در ادامه، کتاب را به حاكم سامانى هدیه مى‌كند.

    ساختار

    کتاب، داراى 29 باب به ترتیب حروف الفبا است و 584 كلمه و ماده (از موادى كه در مداوا و درمان بیمارى‌ها به كار برده مى‌شوند) را در بر گرفته است و خواص طبى هریک را بیان نموده است.

    مؤلف، در ابتدا ماده مورد نظر را ذكر مى‌كند و سپس گونه‌هاى آن، خواص و مصارف آن را برمى‌شمرد.

    این نكته را نیز باید گوشزد كنیم كه هرچند مؤلف، این اثر را بر اساس ترتیب حروف الفبا تدوین و تحریر نموده است، ولى رعایت این ترتیب تنها در اولین حرف كلمات است.

    گزارش محتوا

    کتاب «الابنیة عن حقائق الادویة»، از چند جهت قابل توجه است:

    1. این اثر، یکى از قدیمى‌ترین نگاشته‌هاى پارسى در طب سنتى است، بلكه شاید بتوان آن را قدیمى‌ترین نگاشته طب فارسی دانست كه به دست ما رسیده است.
    2. از جامعیت نسبى برخوردار است. مؤلف مدعى است كه برای تألیف این اثر به همه کتاب‌هاى پیشینیان نظر انداخته است.

    نگاهى به مطالب این اثر، نشان‌گر این است كه مدعاى مؤلف چندان به‌گزافه نیست؛ مثلاً در ابتداى حرف الف، سخنى از طبیبى هندى با نام سرى فركوادت نقل مى‌كند (الابنیة عن حقائق الادویة، ص6) كه ما امروزه كوچکترین مطلبى درباره زندگى او نمى‌دانیم.

    3. داراى فائده ادبى و لغوى است كه اهل ادب از آن بهره‌مند خواهند شد.

    افزون بر اینها، از آنجا كه تنها نسخه این اثر را شاعر مشهور، اسدى طوسى استنساخ كرده است، رسم‌الخط و شیوه نگارشى این اثر نیز قابل توجه است.

    وضعیت کتاب

    مرحوم احمد بهمنیار، استاد دانشگاه تهران، این کتاب را برای چاپ آماده و مهیا نموده بودند، ولى از آنجا كه اجل مهلتى به ایشان نداد، ثمره زحمات ایشان به كوشش آقاى حسین محبوبى اردكانى چاپ و منتشر شد.

    آقاى حسین محبوبى، علاوه بر این، برای کتاب فهرست‌هایى درباره موضوعات، مواد دارویى، اخلاط و قوا، بیمارى‌ها و عوارض و حالات، اندام‌ها، اعمال و آثار بدن و داروها، نام اشخاص، کتاب‌ها، جاى‌ها، جانوران، لغات و اصطلاحات، ابزارها، خوراکها، اوزان و مقادیر تدوین و تنظیم نموده‌اند.

    پاورقى‌هاى این اثر، توضیح و شرح واژگان و یا عباراتى است كه در متن کتاب آمده است.

    این اثر، درسال 1346ش، توسط انتشارات دانشگاه تهران، در 446 صفحه، چاپ و منتشر شده است.

    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=الأبنية_عن_حقائق_الأدوية&oldid=710843»