فتح الشکور فی معرفة أعیان علماء التکرور: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'سرگذشت نامه' به 'سرگذشت‌نامه') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ه ای ' به 'ه‌ای ') |
||
| (۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR11721J1.jpg | | تصویر =NUR11721J1.jpg | ||
| عنوان =فتح الشکور | | عنوان =فتح الشکور فی معرفة أعیان علماء التکرور | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[برتلی، محمدعبدالله بن محمد]] (نویسنده) | ||
[[کتاني، محمد ابراهيم]] (محقق) | [[کتاني، محمد ابراهيم]] (محقق) | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۱: | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11721AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11721AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =2 | | چاپ =2 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11721 | |||
| کتابخوان همراه نور =11721 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
}} | }} | ||
'''فتح الشکور فی معرفة أعیان علماء التکرور'''، تألیف [[برتلی، محمدعبدالله بن محمد|محمدعبدالله بن محمد برتلی]]، با تحقیق [[کتاني، محمد ابراهيم|محمدابراهیم کتانی]] و [[محمد حجی]]، موسوعه‌ای است در شرح حال اعیان و بزرگان بلاد تکرور - بلادی است منسوب به قبیله سودان در جنوب مغرب<ref>ر.ک: دهخدا، علی‌اکبر، ج4، مدخل تکرور</ref>- که به زبان عربی و در قرن سیزدهم قمری، نوشته شده است. | |||
این کتاب در تاریخ فرهنگ عرب، از لحاظ پرداختن به تراجم اهالی مکان و زمان معین، دارای اهمیتی خاص می‌باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7704/1/5 ر.ک: مقدمه محقق، ص5]</ref> | |||
این کتاب در تاریخ فرهنگ عرب، از لحاظ پرداختن به تراجم اهالی مکان و زمان معین، دارای اهمیتی خاص می‌باشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5</ref> | |||
== ساختار == | == ساختار == | ||
کتاب، مشتمل است بر مقدمه محقق محمدابراهیم | کتاب، مشتمل است بر مقدمه محقق [[کتاني، محمد ابراهيم|محمدابراهیم کتانی]]، شرح حال مؤلف به قلم یکی از شاگردانش، خطبه کتاب و متن اصلی حاوی اسامی افراد، بر اساس ترتیب حروف الفبا. | ||
کتاب دربردارنده مجموعا 215 شرح حال از اعیان و بزرگانی است که در محدوده زمانی حدودا 160 ساله، در بلاد تکرور زندگی می‌کرده‌اند. | کتاب دربردارنده مجموعا 215 شرح حال از اعیان و بزرگانی است که در محدوده زمانی حدودا 160 ساله، در بلاد تکرور زندگی می‌کرده‌اند. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در مقدمه محقق، ضمن بیان برخی از ویژگی‌های کتاب، به این نکته اشاره شده که هرچند این اثر، دارای اطلاعات مفید و پرارزشی است، اما بااین حال مورد بی توجهی نویسندگانی که به تاریخ این مکان و محدوده تاریخی پرداخته‌اند، قرار گرفته و علمایی همچون کارل بروکلمان در «تاریخ الأدب العربی» و ذیل آن، اسماعیل پاشا بغدادی در | در مقدمه محقق، ضمن بیان برخی از ویژگی‌های کتاب، به این نکته اشاره شده که هرچند این اثر، دارای اطلاعات مفید و پرارزشی است، اما بااین حال مورد بی توجهی نویسندگانی که به تاریخ این مکان و محدوده تاریخی پرداخته‌اند، قرار گرفته و علمایی همچون [[بروکلمان، کارل|کارل بروکلمان]] در «تاریخ الأدب العربی» و ذیل آن، [[بغدادی، اسماعیل|اسماعیل پاشا بغدادی]] در «[[إيضاح المكنون في الذيل علی كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|إیضاح المکنون فی الذیل علی کشف الظنون]]» و «هدیة العارفین إلی أسماء المؤلفین و آثار المصنفین»، صاحب «فهرس الفهارس»، قاضی عباس بن ابراهیم مراکشی در «الإعلام بمن حل مراکش و أغمات من الأعلام»، [[کحاله، عمر رضا|رضا کحاله]] در «[[معجم المؤلفين تراجم مصنفي الكتب العربية|معجم المؤلفین]]»، حسن احمد محمود در «الحافل الثقافة العربیة فی إفریقیا» و حتی [[زرکلی، خیرالدین|خیرالدین زرکلی]] (که محقق وی را با عنوان «صدیقنا» نام برده) در «[[الأعلام]]»، از آن غفلت کرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7704/1/6 ر.ک: همان، ص6]</ref> | ||
در خطبه کتاب، به موضوع و اهمیت کتاب اشاره شده است<ref>ر.ک: خطبه کتاب، ص25-26</ref> | در خطبه کتاب، به موضوع و اهمیت کتاب اشاره شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7704/1/25 ر.ک: خطبه کتاب، ص25-26]</ref> | ||
اولین فرد معرفی شده در کتاب، حاج احمد بن عمر بن محمد آقیت صنهاجی، متوفی سال 743ق<ref>متن کتاب، ص27-28</ref>است و آخرین فرد نیز، صاحب «نظم الدول» بوده که نام وی و تاریخ وفاتش برای نویسنده مجهول بوده است<ref>ر.ک: همان، ص220</ref> | اولین فرد معرفی شده در کتاب، حاج احمد بن عمر بن محمد آقیت صنهاجی، متوفی سال 743ق<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7704/1/27 متن کتاب، ص27-28]</ref>است و آخرین فرد نیز، صاحب «نظم الدول» بوده که نام وی و تاریخ وفاتش برای نویسنده مجهول بوده است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7704/1/220 ر.ک: همان، ص220]</ref> | ||
از دیگر افرادی که شرح حال آنها در کتاب ذکر شده، عبارتند از: احمد بن احمد معروف به شریف<ref>همان، ص51</ref>؛ امین بن حبیب جکانی<ref>همان، ص69</ref>؛ بشیر بن هادی<ref>همان، ص78</ref>؛ جد بن مختار بن مصطفی غلاوی احمدی<ref>همان، ص85</ref>؛ خضر بن محمد بن عثمان جمانی<ref>همان، ص95</ref>؛ زیدان بن محمد بن احمد حسنی<ref>همان، ص97</ref>و محمد بن یوسف فاسی<ref>همان، ص151</ref> | از دیگر افرادی که شرح حال آنها در کتاب ذکر شده، عبارتند از: احمد بن احمد معروف به شریف<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7704/1/51 همان، ص51]</ref>؛ امین بن حبیب جکانی<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7704/1/69 همان، ص69]</ref>؛ بشیر بن هادی<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7704/1/78 همان، ص78]</ref>؛ جد بن مختار بن مصطفی غلاوی احمدی<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7704/1/85 همان، ص85]</ref>؛ خضر بن محمد بن عثمان جمانی<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7704/1/95 همان، ص95]</ref>؛ زیدان بن محمد بن احمد حسنی<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7704/1/97 همان، ص97]</ref>و محمد بن یوسف فاسی<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7704/1/151 همان، ص151]</ref> | ||
از جمله ویژگی‌های کتاب، آن است که بسیاری از شرح حال‌های مذکور در آن، دربردارنده تاریخ تولد مترجم و احیاناً در | از جمله ویژگی‌های کتاب، آن است که بسیاری از شرح حال‌های مذکور در آن، دربردارنده تاریخ تولد مترجم و احیاناً در پاره‌ای موارد، تعیین روز، ساعت و مکان ولادت و تاریخ وفات، نام شیوخ و اساتید و دروسی که نزد ایشان تلمذ نموده، نام علمایی که از ایشان کسب اجازه نموده، سفرهایی که داشته، اسامی کتب و تألیفات (اگر آن شخص صاحب تألیف بوده)، وظایف و مسئولیت‌هایی که وی به عهده داشته از قبیل امامت، قضاوت و افتا، صفات فاضله وی مانند زهد، تقوی، صلاح، اعتنا و اهتمام به علم و حرص بر تعلیم و اهتمام به جمع کتب و... است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7704/1/5 ر.ک: مقدمه محقق، ص5]</ref> | ||
همچنین در خلال این تراجم، معلومات باارزش و مفیدی پیرامون مسائل مختلفی همچون مراکز علمی و پژوهش‌های انجام شده در آنها، کتب درسی، روابط میان شاگرد و استاد، تأثیر و تأثر بین مراکز فرهنگی و علمی مختلف عربی در این مرحله تاریخی، اسامی کتب تراث عربی موجود و مورد استفاده علما در بلاد تکرور، اسامی تألیفات علمای آن منطقه و... در اختیار خواننده قرار خواهد گرفت<ref>ر.ک: همان، ص5-6</ref> | همچنین در خلال این تراجم، معلومات باارزش و مفیدی پیرامون مسائل مختلفی همچون مراکز علمی و پژوهش‌های انجام شده در آنها، کتب درسی، روابط میان شاگرد و استاد، تأثیر و تأثر بین مراکز فرهنگی و علمی مختلف عربی در این مرحله تاریخی، اسامی کتب تراث عربی موجود و مورد استفاده علما در بلاد تکرور، اسامی تألیفات علمای آن منطقه و... در اختیار خواننده قرار خواهد گرفت<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7704/1/5 ر.ک: همان، ص5-6]</ref> | ||
== وضعیت کتاب == | == وضعیت کتاب == | ||
فهرست موضوعات، اعلام، اماکن و قبایل و کتب مذکور در متن، در انتهای کتاب آمده است. | فهرست موضوعات، اعلام، اماکن و قبایل و کتب مذکور در متن، در انتهای کتاب آمده است. | ||
در پاورقی‌ها به اختلاف نسخ اشاره شده است<ref>ر.ک: پاورقی، ص54</ref> | در پاورقی‌ها به اختلاف نسخ اشاره شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7704/1/54 ر.ک: پاورقی، ص54]</ref> | ||
==پانویس == | |||
<references /> | ==پانویس== | ||
<references/> | |||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
#مقدمه و متن کتاب. | #مقدمه و متن کتاب. | ||
#دهخدا، علی‌اکبر، «لغتنامه دهخدا»، مؤسسه انتشارات و چاپ تهران، پاییز 1372. | #دهخدا، علی‌اکبر، «لغتنامه دهخدا»، مؤسسه انتشارات و چاپ تهران، پاییز 1372. | ||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۰: | ||
[[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | [[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | ||
[[رده: | [[رده:سرگذشتنامههای فردی]] | ||
[[رده:علماء و ائمه]] | [[رده:علماء و ائمه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۰
| فتح الشکور فی معرفة أعیان علماء التکرور | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | برتلی، محمدعبدالله بن محمد (نویسنده)
کتاني، محمد ابراهيم (محقق) حجي، محمد (محقق) |
| ناشر | دار الغرب الإسلامي |
| مکان نشر | لبنان - بيروت |
| سال نشر | 2007م , 1428ق |
| چاپ | 2 |
| موضوع | مجتهدان و علما - سرگذشت‌نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 54/2 /پ4ف2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
فتح الشکور فی معرفة أعیان علماء التکرور، تألیف محمدعبدالله بن محمد برتلی، با تحقیق محمدابراهیم کتانی و محمد حجی، موسوعه‌ای است در شرح حال اعیان و بزرگان بلاد تکرور - بلادی است منسوب به قبیله سودان در جنوب مغرب[۱]- که به زبان عربی و در قرن سیزدهم قمری، نوشته شده است.
این کتاب در تاریخ فرهنگ عرب، از لحاظ پرداختن به تراجم اهالی مکان و زمان معین، دارای اهمیتی خاص می‌باشد[۲]
ساختار
کتاب، مشتمل است بر مقدمه محقق محمدابراهیم کتانی، شرح حال مؤلف به قلم یکی از شاگردانش، خطبه کتاب و متن اصلی حاوی اسامی افراد، بر اساس ترتیب حروف الفبا.
کتاب دربردارنده مجموعا 215 شرح حال از اعیان و بزرگانی است که در محدوده زمانی حدودا 160 ساله، در بلاد تکرور زندگی می‌کرده‌اند.
گزارش محتوا
در مقدمه محقق، ضمن بیان برخی از ویژگی‌های کتاب، به این نکته اشاره شده که هرچند این اثر، دارای اطلاعات مفید و پرارزشی است، اما بااین حال مورد بی توجهی نویسندگانی که به تاریخ این مکان و محدوده تاریخی پرداخته‌اند، قرار گرفته و علمایی همچون کارل بروکلمان در «تاریخ الأدب العربی» و ذیل آن، اسماعیل پاشا بغدادی در «إیضاح المکنون فی الذیل علی کشف الظنون» و «هدیة العارفین إلی أسماء المؤلفین و آثار المصنفین»، صاحب «فهرس الفهارس»، قاضی عباس بن ابراهیم مراکشی در «الإعلام بمن حل مراکش و أغمات من الأعلام»، رضا کحاله در «معجم المؤلفین»، حسن احمد محمود در «الحافل الثقافة العربیة فی إفریقیا» و حتی خیرالدین زرکلی (که محقق وی را با عنوان «صدیقنا» نام برده) در «الأعلام»، از آن غفلت کرده‌اند[۳]
در خطبه کتاب، به موضوع و اهمیت کتاب اشاره شده است[۴]
اولین فرد معرفی شده در کتاب، حاج احمد بن عمر بن محمد آقیت صنهاجی، متوفی سال 743ق[۵]است و آخرین فرد نیز، صاحب «نظم الدول» بوده که نام وی و تاریخ وفاتش برای نویسنده مجهول بوده است[۶]
از دیگر افرادی که شرح حال آنها در کتاب ذکر شده، عبارتند از: احمد بن احمد معروف به شریف[۷]؛ امین بن حبیب جکانی[۸]؛ بشیر بن هادی[۹]؛ جد بن مختار بن مصطفی غلاوی احمدی[۱۰]؛ خضر بن محمد بن عثمان جمانی[۱۱]؛ زیدان بن محمد بن احمد حسنی[۱۲]و محمد بن یوسف فاسی[۱۳]
از جمله ویژگی‌های کتاب، آن است که بسیاری از شرح حال‌های مذکور در آن، دربردارنده تاریخ تولد مترجم و احیاناً در پاره‌ای موارد، تعیین روز، ساعت و مکان ولادت و تاریخ وفات، نام شیوخ و اساتید و دروسی که نزد ایشان تلمذ نموده، نام علمایی که از ایشان کسب اجازه نموده، سفرهایی که داشته، اسامی کتب و تألیفات (اگر آن شخص صاحب تألیف بوده)، وظایف و مسئولیت‌هایی که وی به عهده داشته از قبیل امامت، قضاوت و افتا، صفات فاضله وی مانند زهد، تقوی، صلاح، اعتنا و اهتمام به علم و حرص بر تعلیم و اهتمام به جمع کتب و... است[۱۴]
همچنین در خلال این تراجم، معلومات باارزش و مفیدی پیرامون مسائل مختلفی همچون مراکز علمی و پژوهش‌های انجام شده در آنها، کتب درسی، روابط میان شاگرد و استاد، تأثیر و تأثر بین مراکز فرهنگی و علمی مختلف عربی در این مرحله تاریخی، اسامی کتب تراث عربی موجود و مورد استفاده علما در بلاد تکرور، اسامی تألیفات علمای آن منطقه و... در اختیار خواننده قرار خواهد گرفت[۱۵]
وضعیت کتاب
فهرست موضوعات، اعلام، اماکن و قبایل و کتب مذکور در متن، در انتهای کتاب آمده است.
در پاورقی‌ها به اختلاف نسخ اشاره شده است[۱۶]
پانویس
- ↑ ر.ک: دهخدا، علی‌اکبر، ج4، مدخل تکرور
- ↑ ر.ک: مقدمه محقق، ص5
- ↑ ر.ک: همان، ص6
- ↑ ر.ک: خطبه کتاب، ص25-26
- ↑ متن کتاب، ص27-28
- ↑ ر.ک: همان، ص220
- ↑ همان، ص51
- ↑ همان، ص69
- ↑ همان، ص78
- ↑ همان، ص85
- ↑ همان، ص95
- ↑ همان، ص97
- ↑ همان، ص151
- ↑ ر.ک: مقدمه محقق، ص5
- ↑ ر.ک: همان، ص5-6
- ↑ ر.ک: پاورقی، ص54
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- دهخدا، علی‌اکبر، «لغتنامه دهخدا»، مؤسسه انتشارات و چاپ تهران، پاییز 1372.