رساله دلاکيه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'پزشك' به 'پزشک') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'متن كتاب↵↵↵↵↵رده:کتاب‌شناسی' به 'متن كتاب ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی') |
||
| (۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR12554J1.jpg | |||
| عنوان =رساله دلاکیه | |||
| عنوان‌های دیگر =کتاب رساله دلاکیه | |||
| پدیدآوران = | |||
[[کرمانی، محمدکریم بن ابراهیم]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[اصفهانی، محمدمهدی]] ( | [[اصفهانی، محمدمهدی]] (مقدمه‌نويس) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =PA 775 /ک4ر5 | ||
| موضوع = | |||
بهداشت - متون قدیمی تا قرن 14 | |||
|کد کنگره | | ناشر = | ||
دانشگاه علوم پزشکی ايران، مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل | |||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
|موضوع | | سال نشر = 1387 ش | ||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12554AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12554 | |||
| کتابخوان همراه نور =12554 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''رساله دلاکيه''' تأليف [[کرمانی، محمدکریم بن ابراهیم|محمد كريم بن ابراهيم]]، رساله‌اى طبى -روايى است كه مؤلف در آن رواياتى را نقل مى‌كند كه به نحوى از انحاء به مسأله حمام ارتباط پيدا مى‌كند. | |||
نویسنده در سال 1272ق به خواهش و اصرار كربلائى رضاى سلمانى اين كتاب جالب را تأليف كرده است.سابقاً دلاك‌ها عهده‌دار خدمات متنوعى از كيسه كشيدن، تا ختنه كودكان، حجامت و فصد و غيره بودند. او در اين كتاب از آداب نظافت فردى، آداب حمام، ناخن گرفتن، ختنه، حجامت، فصد، زالو انداختن، تيغ زدن، مشت و مال كردن، سر تراشيدن، دندان كشيدن و آنچه كه يك دلاك مى‌بايست مى‌دانست به زبانى رسا و آسان آورده است. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
اين رساله مشتمل بر يك مقدمه و چند باب است. در مقدمه: تاريخچه حمام و فوائد و آداب حمام رفتن بيان شده است. | اين رساله مشتمل بر يك مقدمه و چند باب است. در مقدمه: تاريخچه حمام و فوائد و آداب حمام رفتن بيان شده است. | ||
| خط ۵۷: | خط ۴۰: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در اين اثر مطالبى مختلفى پيرامون كشيدن دندان، ختنه و عقيقه، شانه كردن و استعمال عطر و مانند آن نقل شده است. نویسنده در آخر كتاب اعتذار آورده است به اين‌كه: «اگر چه سؤال از متعلقات دلاكى بود، لكن خواستم بعضى چيزها كه مناسبتى به آن دارد و به كار مشترى و ساير مؤمنين مى‌آيد، آنها هم در اين رساله نوشته شود، لهذا بعضى مطالب ديگر هم به رشته تحرير در آمد.».<ref>رساله دلاكيه، ص103</ref> | |||
در اين اثر مطالبى مختلفى پيرامون كشيدن دندان، ختنه و عقيقه، شانه كردن و استعمال عطر و مانند آن نقل شده است. | |||
نكته قابل ذكر در مورد اين رساله آن‌كه بعضى مطالب اين رساله ديگر كاربرد ندارد مثل آنچه در مورد ساختمان حمام نوشته شده، چرا كه امروزه حمام‌هاى كهن همه از بين رفته‌اند و حمام‌هاى جديد نيز با آنچه مؤلف گفته انطباق ندارد، با اين حال بسيارى از آنچه وى به رشته تحرير درآورده است مثل مطالبى كه پيرامون فصد، حجامت، خضاب كردن، گرفتن ناخن و مو، همچنين بسيارى از رواياتى كه وى در اين رساله نقل مى‌كند هنوز قابل استفاده و جالب توجه است، خصوصاً اين‌كه امروزه بسيارى از آداب شرعى و بهداشتى امور زندگى چندان مورد توجه هم قرار نمى‌گيرد. | نكته قابل ذكر در مورد اين رساله آن‌كه بعضى مطالب اين رساله ديگر كاربرد ندارد مثل آنچه در مورد ساختمان حمام نوشته شده، چرا كه امروزه حمام‌هاى كهن همه از بين رفته‌اند و حمام‌هاى جديد نيز با آنچه مؤلف گفته انطباق ندارد، با اين حال بسيارى از آنچه وى به رشته تحرير درآورده است مثل مطالبى كه پيرامون فصد، حجامت، خضاب كردن، گرفتن ناخن و مو، همچنين بسيارى از رواياتى كه وى در اين رساله نقل مى‌كند هنوز قابل استفاده و جالب توجه است، خصوصاً اين‌كه امروزه بسيارى از آداب شرعى و بهداشتى امور زندگى چندان مورد توجه هم قرار نمى‌گيرد. | ||
علاوه بر اين، | علاوه بر اين، محققین طب سنتى، جامعه‌شناسان و پژوهشگران مسائل اجتماعى از خواندن اين كتاب بى‌بهره نخواهند بود. | ||
==وضعيت كتاب== | ==وضعيت كتاب== | ||
افست نسخه خطى اين رساله را مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکى، طب اسلامى و مكمل دانشگاه علوم پزشکى در اسفند ماه سال 1387ش با مقدمه‌اى كوتاه به قلم آقاى دكتر [[اصفهانی، محمدمهدی|محمد مهدى اصفهانى]] پيرامون اين رساله و فوائد آن، منتشر كرده است. | |||
==پانویس== | |||
<references/> | |||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۰
| رساله دلاکیه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | کرمانی، محمدکریم بن ابراهیم (نویسنده) اصفهانی، محمدمهدی (مقدمه‌نويس) |
| عنوان‌های دیگر | کتاب رساله دلاکیه |
| ناشر | دانشگاه علوم پزشکی ايران، مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1387 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | بهداشت - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PA 775 /ک4ر5 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
رساله دلاکيه تأليف محمد كريم بن ابراهيم، رساله‌اى طبى -روايى است كه مؤلف در آن رواياتى را نقل مى‌كند كه به نحوى از انحاء به مسأله حمام ارتباط پيدا مى‌كند.
نویسنده در سال 1272ق به خواهش و اصرار كربلائى رضاى سلمانى اين كتاب جالب را تأليف كرده است.سابقاً دلاك‌ها عهده‌دار خدمات متنوعى از كيسه كشيدن، تا ختنه كودكان، حجامت و فصد و غيره بودند. او در اين كتاب از آداب نظافت فردى، آداب حمام، ناخن گرفتن، ختنه، حجامت، فصد، زالو انداختن، تيغ زدن، مشت و مال كردن، سر تراشيدن، دندان كشيدن و آنچه كه يك دلاك مى‌بايست مى‌دانست به زبانى رسا و آسان آورده است.
ساختار
اين رساله مشتمل بر يك مقدمه و چند باب است. در مقدمه: تاريخچه حمام و فوائد و آداب حمام رفتن بيان شده است.
در ابواب اول تا پنجم كتاب نيز آداب حمام رفتن و بيرون آمدن از آن، زائل كردن مو از بدن، كيسه كشيدن و سنگ پا به كار بردن و خضاب بيان شده است.
در باب ششم شرائط مطلق خون گرفتن، رگ زدن (فصد)، حجامت كردن، زالو انداختن، تيغ زدن گوش و خون از بينى جارى كردن بيان شده است. اين باب مفصل‌ترين بخش كتاب است.
ابواب هفتم تا آخر كتاب در كندن دندان، ناخن چيدن، ختنه كردن و شانه كردن و عطر به كار بردن است كه البته اين چهار باب آخر بسيار مختصر است.
گزارش محتوا
در اين اثر مطالبى مختلفى پيرامون كشيدن دندان، ختنه و عقيقه، شانه كردن و استعمال عطر و مانند آن نقل شده است. نویسنده در آخر كتاب اعتذار آورده است به اين‌كه: «اگر چه سؤال از متعلقات دلاكى بود، لكن خواستم بعضى چيزها كه مناسبتى به آن دارد و به كار مشترى و ساير مؤمنين مى‌آيد، آنها هم در اين رساله نوشته شود، لهذا بعضى مطالب ديگر هم به رشته تحرير در آمد.».[۱]
نكته قابل ذكر در مورد اين رساله آن‌كه بعضى مطالب اين رساله ديگر كاربرد ندارد مثل آنچه در مورد ساختمان حمام نوشته شده، چرا كه امروزه حمام‌هاى كهن همه از بين رفته‌اند و حمام‌هاى جديد نيز با آنچه مؤلف گفته انطباق ندارد، با اين حال بسيارى از آنچه وى به رشته تحرير درآورده است مثل مطالبى كه پيرامون فصد، حجامت، خضاب كردن، گرفتن ناخن و مو، همچنين بسيارى از رواياتى كه وى در اين رساله نقل مى‌كند هنوز قابل استفاده و جالب توجه است، خصوصاً اين‌كه امروزه بسيارى از آداب شرعى و بهداشتى امور زندگى چندان مورد توجه هم قرار نمى‌گيرد.
علاوه بر اين، محققین طب سنتى، جامعه‌شناسان و پژوهشگران مسائل اجتماعى از خواندن اين كتاب بى‌بهره نخواهند بود.
وضعيت كتاب
افست نسخه خطى اين رساله را مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکى، طب اسلامى و مكمل دانشگاه علوم پزشکى در اسفند ماه سال 1387ش با مقدمه‌اى كوتاه به قلم آقاى دكتر محمد مهدى اصفهانى پيرامون اين رساله و فوائد آن، منتشر كرده است.
پانویس
- ↑ رساله دلاكيه، ص103
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب