إرشاد المؤمنين إلی معرفة نهج‌البلاغة المبين: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'علی بن ابیطالب' به 'علی بن ابیطالب ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'شرح نهج‌البلاغه (ابهام زدایی)' به 'شرح نهج‌البلاغه (ابهام‌‌زدایی)') |
||
| (۵۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR03527J1.jpg | |||
| عنوان =إرشاد المؤمنین إلی معرفة نهج‌البلاغة المبین و یتضمن مناقشات کلامیة مع إبن أبيالحدید في شرحه لنهج‌البلاغة | |||
| عنوان‌های دیگر = | |||
| | | پدیدآوران = | ||
[[حسینی جلالی، محمدجواد]] (محقق) | |||
| | |||
| | |||
[[جحاف، اسماعیل بن ابراهیم]] (حاشيه | [[جحاف، اسماعیل بن ابراهیم]] (حاشيه نویس) | ||
[[جحاف، یحیی بن ابراهیم]] ( | [[جحاف، یحیی بن ابراهیم]] (نویسنده) | ||
[[حسینی جلالی، محمدحسین]] ( | [[حسینی جلالی، محمدحسین]] (مقدمه‌نویس) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 38/08 /ج3الف4 | ||
| موضوع = | |||
ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله، 586 - 655ق. شرح نهج‌البلاغه - نقد و تفسیر | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
[[امام على(ع)|علی بن ابیطالب (ع)]]، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. | [[امام على(ع)|علی بن ابیطالب(ع)]]، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغه - نقد و تفسیر | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | دليل ما | ||
| مکان نشر =قم - ایران | |||
| سال نشر = 1380 ش یا 1422 ق | |||
|مکان نشر | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03527AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | |||
| شابک =964-7528-34-5 | |||
|سال نشر | | تعداد جلد =3 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =03527 | |||
|- | | کتابخوان همراه نور =03527 | ||
|کد | | کد پدیدآور = | ||
| | | پس از = | ||
|} | | پیش از = | ||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|شرح نهج‌البلاغه (ابهام‌‌زدایی)}} | |||
'''إرشاد المؤمنين إلی معرفة نهج‌البلاغة المبين و يتضمن مناقشات كلامیة مع ابن أبي‌الحديد في شرحه لنهج‌البلاغة''' تألیف [[جحاف، یحیی بن ابراهیم|سيد يحيى بن ابراهیم جحاف]] در شرح کتاب شريف نهج‌البلاغه است. | |||
اين کتاب یکى از شرح‌هاى اولیه بر کتاب نهج‌البلاغه است كه در قرن دوازدهم هجرى قمرى به رشته تحرير در آمده است. این شرح بر اساس نسخه [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابى‌الحديد]] نوشته شده است. | |||
مؤلف كه از بزرگان شيعه زيديه است با استفاده از منابع و مصادر كلامى و تاريخى زيديه حاشيه و نقدى بر [[شرح نهج‌البلاغة (ابن ابي‌الحديد)|شرح نهج‌البلاغه ابن ابى‌الحديد]] نوشته و برخى از آراء و ديدگاه‌هاى وى را نقد و رد كرده است. و لذا این شرح را مى‌توان همان [[شرح نهج‌البلاغة (ابن ابي‌الحديد)|شرح ابن ابى‌الحديد]] دانست با اضافاتى كه مؤلف از خود و ديگران در ذيل سخنان امام نقل كرده است. روش مؤلف در شرح نهج‌البلاغه همان روش ابن ابى‌الحديد است كه ضمن تشريح و توضيح لغات به تبيين مراد امام مى‌پردازد. | |||
==ساختار== | |||
مقدمه محقق<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3527/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%A5%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8 ر.ک: مقدمه، ج1، ص5]</ref>، مسند نهج‌البلاغه در دو بخش<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3527/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%A5%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8 ر.ک: همان، ص9]</ref> و متن کتاب در سه قسم مى‌شود. در پایان کتاب نيز بخش فهرست‌ها قرار گرفته است. شيوه بيان مطالب این اثر بدين گونه است كه ابتدا متن اصلى کتاب به زبان عربى آمده است و سپس مؤلف به شرح كلام امام مبادرت ورزيده است. ايشان در شرح خطبه به تمام زواياى سخن امام بعد تاريخى، مكان، حادثه، شخص مورد خطاب،... را مورد بررسى قرار داده است. | |||
==گزارش محتوا== | |||
مقدمه، مختصر محقق درباره کتاب و مؤلف آن مى‌باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3527/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%A5%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8 ر.ک: مقدمه، ص5]</ref>. مسند نهج‌البلاغه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3527/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%A5%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8C%D9%86?pageNumber=9&viewType=html ر.ک: همان، ص9]</ref> به قلم [[حسینی جلالی، محمدحسین|محمدحسين حسینى جلالى]] و تهمید کتاب به قلم ايشان به کتاب نهج‌البلاغه و سخنان بزرگان درباره این کتاب شريف پرداخته است. ايشان در این بخش مفصلا به کتاب نهج‌البلاغه در بخشى با عنوان «ما هو نهج‌البلاغه» پرداخته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3527/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%A5%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8 ر.ک: همان، ص17]</ref>. نسب [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] و زندگى‌نامه ايشان در ادامه بيان شده است. بحثى با عنوان این كه مؤلف نهج‌البلاغه چه كسى مى‌باشد، در مقدمه بيان شده است كه با ادله [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] را مؤلف کتاب شريف نهج‌البلاغه معرفى كرده‌اند. | |||
بحث بعدى ايشان درباره شبهات وارده در باب کتاب نهج‌البلاغه مى‌باشد. ايشان ده شبهه در حول نهج‌البلاغه را مطرح و پاسخ گفته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3527/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%A5%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8 ر.ک: همان، ص55]</ref>. | |||
باب اول مقدمه، «اسناد نهج‌البلاغه به [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]]» نام دارد. در این مبحث تعداد زيادى از علما آورده شده‌اند كه از بعد از [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] در آثار خود از انتساب کتاب خود به ايشان نام برده‌اند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3527/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%A5%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8C%D9%86?pageNumber=79&viewType=pdf ر.ک: همان، ص79]</ref>. | |||
باب دوم کتاب، شرح خطبه‌های کتاب نهج‌البلاغه است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3527/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%A5%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8 ر.ک: همان، ص186]</ref> ايشان بعد از آوردن چند سطر از متن اصلى نهج‌البلاغه به شرح آن پرداخته است. | |||
متن اصلى کتاب در بخش اول به شرح خطبه‌هاى نهج‌البلاغه پرداخته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3527/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%A5%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8 ر.ک: متن کتاب، ص265]</ref>. | |||
اين کتاب در سه جلد و در جلد اول مقدمه مفصل محقق<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3527/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%A5%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8 ر.ک: همان، ص223]</ref> و بخشى از خطبه‌هاى نهج‌البلاغه مى‌باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3527/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%A5%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8 ر.ک: همان، ص265]</ref>، این امر در جلد دوم نيز ادامه دارد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3527/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%A5%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8 ر.ک: همان، ج2، ص5]</ref>. جلد سوم، شامل نامه‌ها<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3527/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%A5%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8 ر.ک: همان، ج3، ص 5]</ref> و كلمات قصار حضرت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/3527/%D8%A5%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%A5%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A8%DB%8 ر.ک: همان، ص454]</ref> مى‌باشد. | |||
اين کتاب در سه جلد و در جلد اول مقدمه مفصل محقق و بخشى از خطبه‌هاى نهج‌البلاغه | |||
مؤلف توانمند و عالم کتاب در شرح سخنان [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] تمام توانى علمى خود را به كار برده و از علوم مختلفى؛ همانند تاريخ، حديث، انساب، جغرافى،... سوده برده است. ايشان بعد از متن عربى در قسمت به شرح آن خطبه در موارد و زواياى مختلف شده است. | مؤلف توانمند و عالم کتاب در شرح سخنان [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] تمام توانى علمى خود را به كار برده و از علوم مختلفى؛ همانند تاريخ، حديث، انساب، جغرافى،... سوده برده است. ايشان بعد از متن عربى در قسمت به شرح آن خطبه در موارد و زواياى مختلف شده است. | ||
مؤلف كه از بزرگان شيعه زيديه است با استفاده از منابع و مصادر كلامى و تاريخى زيديه حاشيه و نقدى بر [[شرح نهج‌البلاغة (ابن ابي‌الحديد)|شرح نهج‌البلاغه ابن ابى‌الحديد]] نوشته و برخى از آراء و ديدگاه‌هاى وى را نقد و رد كرده است. و لذا | مؤلف كه از بزرگان شيعه زيديه است با استفاده از منابع و مصادر كلامى و تاريخى زيديه حاشيه و نقدى بر [[شرح نهج‌البلاغة (ابن ابي‌الحديد)|شرح نهج‌البلاغه ابن ابى‌الحديد]] نوشته و برخى از آراء و ديدگاه‌هاى وى را نقد و رد كرده است. و لذا این شرح را مى‌توان همان [[شرح نهج‌البلاغة (ابن ابي‌الحديد)|شرح ابن ابى‌الحديد]] دانست با اضافاتى كه مؤلف از خود و ديگران در ذيل سخنان امام نقل كرده است. روش مؤلف در شرح نهج‌البلاغه همان روش ابن ابى‌الحديد است كه ضمن تشريح و توضيح لغات به تبيين مراد امام مى‌پردازد و به مسائل كلامى و تاريخى اهتمام خاص مى‌دهد، نویسنده كه از فرقه زيديه است ديدگاه‌هاى مخالف كلامى ابن الحديد را نقد كرده است. مصحح در مقدمه به مصادر نهج‌البلاغه و منابع آن اشاره كرده و در پایان فهرستى از موضوعات مطرح شده، در کتاب را ارائه كرده است. | ||
اين اثر به وسيله [[حسینی جلالی، محمدحسین| | اين اثر به وسيله [[حسینی جلالی، محمدحسین|سيد محمدحسين جلالى]]، مورد تحقيق قرار گرفته است و ايشان در بعضى از موارد كلمه به كلمه، به شرح و توضيح مطالب کتاب به صورت زيرنویس و پاورقى پرداخته‌اند. | ||
کتاب داراى بخش فهرست‌ها در | کتاب داراى بخش فهرست‌ها در پایان جلد سوم مى‌باشد. | ||
== | ==پانويس == | ||
<references /> | |||
کتاب | ==منابع مقاله== | ||
#مقدمه و متن کتاب | |||
#لغت نامه دهخدا | |||
{{نهج‌البلاغه}} | {{نهج‌البلاغه}} | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | [[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | ||
[[رده: | [[رده:سرگذشتنامههای فردی]] | ||
[[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | [[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | ||
[[رده:حالات فردی]] | [[رده:حالات فردی]] | ||
[[رده:علی | [[رده:امام علی(ع)]] | ||
[[رده:اردیبهشت (1401)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۴ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۱۲
| إرشاد المؤمنین إلی معرفة نهج‌البلاغة المبین و یتضمن مناقشات کلامیة مع إبن أبيالحدید في شرحه لنهج‌البلاغة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حسینی جلالی، محمدجواد (محقق)
جحاف، اسماعیل بن ابراهیم (حاشيه نویس) جحاف، یحیی بن ابراهیم (نویسنده) حسینی جلالی، محمدحسین (مقدمه‌نویس) |
| ناشر | دليل ما |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1380 ش یا 1422 ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-7528-34-5 |
| موضوع | ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله، 586 - 655ق. شرح نهج‌البلاغه - نقد و تفسیر علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغه - نقد و تفسیر |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | BP 38/08 /ج3الف4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
برای دیگر کاربردها، شرح نهج‌البلاغه (ابهام‌‌زدایی) را ببینید.
إرشاد المؤمنين إلی معرفة نهج‌البلاغة المبين و يتضمن مناقشات كلامیة مع ابن أبي‌الحديد في شرحه لنهج‌البلاغة تألیف سيد يحيى بن ابراهیم جحاف در شرح کتاب شريف نهج‌البلاغه است.
اين کتاب یکى از شرح‌هاى اولیه بر کتاب نهج‌البلاغه است كه در قرن دوازدهم هجرى قمرى به رشته تحرير در آمده است. این شرح بر اساس نسخه ابن ابى‌الحديد نوشته شده است.
مؤلف كه از بزرگان شيعه زيديه است با استفاده از منابع و مصادر كلامى و تاريخى زيديه حاشيه و نقدى بر شرح نهج‌البلاغه ابن ابى‌الحديد نوشته و برخى از آراء و ديدگاه‌هاى وى را نقد و رد كرده است. و لذا این شرح را مى‌توان همان شرح ابن ابى‌الحديد دانست با اضافاتى كه مؤلف از خود و ديگران در ذيل سخنان امام نقل كرده است. روش مؤلف در شرح نهج‌البلاغه همان روش ابن ابى‌الحديد است كه ضمن تشريح و توضيح لغات به تبيين مراد امام مى‌پردازد.
ساختار
مقدمه محقق[۱]، مسند نهج‌البلاغه در دو بخش[۲] و متن کتاب در سه قسم مى‌شود. در پایان کتاب نيز بخش فهرست‌ها قرار گرفته است. شيوه بيان مطالب این اثر بدين گونه است كه ابتدا متن اصلى کتاب به زبان عربى آمده است و سپس مؤلف به شرح كلام امام مبادرت ورزيده است. ايشان در شرح خطبه به تمام زواياى سخن امام بعد تاريخى، مكان، حادثه، شخص مورد خطاب،... را مورد بررسى قرار داده است.
گزارش محتوا
مقدمه، مختصر محقق درباره کتاب و مؤلف آن مى‌باشد[۳]. مسند نهج‌البلاغه[۴] به قلم محمدحسين حسینى جلالى و تهمید کتاب به قلم ايشان به کتاب نهج‌البلاغه و سخنان بزرگان درباره این کتاب شريف پرداخته است. ايشان در این بخش مفصلا به کتاب نهج‌البلاغه در بخشى با عنوان «ما هو نهج‌البلاغه» پرداخته است[۵]. نسب سيد رضى و زندگى‌نامه ايشان در ادامه بيان شده است. بحثى با عنوان این كه مؤلف نهج‌البلاغه چه كسى مى‌باشد، در مقدمه بيان شده است كه با ادله سيد رضى را مؤلف کتاب شريف نهج‌البلاغه معرفى كرده‌اند.
بحث بعدى ايشان درباره شبهات وارده در باب کتاب نهج‌البلاغه مى‌باشد. ايشان ده شبهه در حول نهج‌البلاغه را مطرح و پاسخ گفته است[۶].
باب اول مقدمه، «اسناد نهج‌البلاغه به سيد رضى» نام دارد. در این مبحث تعداد زيادى از علما آورده شده‌اند كه از بعد از سيد رضى در آثار خود از انتساب کتاب خود به ايشان نام برده‌اند[۷].
باب دوم کتاب، شرح خطبه‌های کتاب نهج‌البلاغه است.[۸] ايشان بعد از آوردن چند سطر از متن اصلى نهج‌البلاغه به شرح آن پرداخته است.
متن اصلى کتاب در بخش اول به شرح خطبه‌هاى نهج‌البلاغه پرداخته است[۹].
اين کتاب در سه جلد و در جلد اول مقدمه مفصل محقق[۱۰] و بخشى از خطبه‌هاى نهج‌البلاغه مى‌باشد[۱۱]، این امر در جلد دوم نيز ادامه دارد[۱۲]. جلد سوم، شامل نامه‌ها[۱۳] و كلمات قصار حضرت[۱۴] مى‌باشد.
مؤلف توانمند و عالم کتاب در شرح سخنان امیرالمؤمنین(ع) تمام توانى علمى خود را به كار برده و از علوم مختلفى؛ همانند تاريخ، حديث، انساب، جغرافى،... سوده برده است. ايشان بعد از متن عربى در قسمت به شرح آن خطبه در موارد و زواياى مختلف شده است.
مؤلف كه از بزرگان شيعه زيديه است با استفاده از منابع و مصادر كلامى و تاريخى زيديه حاشيه و نقدى بر شرح نهج‌البلاغه ابن ابى‌الحديد نوشته و برخى از آراء و ديدگاه‌هاى وى را نقد و رد كرده است. و لذا این شرح را مى‌توان همان شرح ابن ابى‌الحديد دانست با اضافاتى كه مؤلف از خود و ديگران در ذيل سخنان امام نقل كرده است. روش مؤلف در شرح نهج‌البلاغه همان روش ابن ابى‌الحديد است كه ضمن تشريح و توضيح لغات به تبيين مراد امام مى‌پردازد و به مسائل كلامى و تاريخى اهتمام خاص مى‌دهد، نویسنده كه از فرقه زيديه است ديدگاه‌هاى مخالف كلامى ابن الحديد را نقد كرده است. مصحح در مقدمه به مصادر نهج‌البلاغه و منابع آن اشاره كرده و در پایان فهرستى از موضوعات مطرح شده، در کتاب را ارائه كرده است.
اين اثر به وسيله سيد محمدحسين جلالى، مورد تحقيق قرار گرفته است و ايشان در بعضى از موارد كلمه به كلمه، به شرح و توضيح مطالب کتاب به صورت زيرنویس و پاورقى پرداخته‌اند.
کتاب داراى بخش فهرست‌ها در پایان جلد سوم مى‌باشد.
پانويس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب
- لغت نامه دهخدا