أدب الزائر لمن يَمَّمَ الحائر: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - '{{وابسته‌ها}}' به '{{وابسته‌ها}} ')
    جز (جایگزینی متن - 'زیارت (ابهام زدایی)' به 'زیارت (ابهام‌زدایی)')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۶۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۹ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR35017J1.jpg|بندانگشتی|أدب الزائر لمن یمم الحائر]]
    | تصویر =NUR35017J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =أدب الزائر لمن یمم الحائر
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =
    |-
    | پدیدآوران =
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|أدب الزائر لمن یمم الحائر
    [[امینی، عبدالحسین]] (نویسنده)
    |-
    |نام‌های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|
    |-
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[امینی، عبدالحسین]] (نويسنده)
     
    [[حسینی، نجاح جابر]] (محقق)
    [[حسینی، نجاح جابر]] (محقق)
    |-
    | زبان =عربی
    |زبان  
    | کد کنگره =
    |data-type='language'|عربی
    | موضوع =
    |-
    | ناشر =
    |کد کنگره  
    مؤسسة البلاغ
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|
    | مکان نشر =بیروت - لبنان
    |-
    | سال نشر =1424 ق یا 2003 م
    |موضوع  
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE35017AUTOMATIONCODE
    |data-type='subject'|
    | چاپ =1
    |-
    | تعداد جلد =1
    |ناشر  
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =35017
    |data-type='publisher'|مؤسسة البلاغ
    | کتابخوان همراه نور =35017
    |-
    | کد پدیدآور =
    |مکان نشر  
    | پس از =
    |data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
    | پیش از =
    |-
    }}
    |سال نشر  
    {{کاربردهای دیگر| آداب (ابهام‌زدایی)}}
    |data-type='publishYear'| 1424 هـ.ق یا 2003 م
    {{کاربردهای دیگر| زیارت (ابهام‌زدایی)}}
    |-class='articleCode'
    '''أدب الزائر لمن يَمَّمَ الحائر''' تأليف علامه شيخ [[امینی، عبدالحسین|عبدالحسين امینى]] (1320-1390ق)، به بيان آداب زيارت امام حسین(ع) اختصاص دارد. این اثر به زبان عربى و با تحقيق سيد‌ ‎نجاح جابر سلمان الحسينى منتشر شده است.
    |کد اتوماسیون
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE35017AUTOMATIONCODE
    |}
    </div>
     
     
    == معرفى اجمالى ==
     
     
    '''أدب الزائر لمن يَمَّمَ الحائر''' تأليف علامه شيخ [[عبدالحسين امينى]] (1320-1390ق)، به بيان آداب زيارت امام حسين(ع) اختصاص دارد. اين اثر به زبان عربى و با تحقيق سيد نجاح جابر سلمان الحسينى منتشر شده است.
     
    == ساختار ==
     
     
    کتاب با دو مقدمه از محقق و نويسنده آغاز و مطالب بدون تبويب و فصل‌بندى خاصى، در نوزده عنوان، به بيان آداب زيارت پرداخته است.
     
    == گزارش محتوا ==
     
     
    در مقدمه محقق، ضمن بيان اقدامات صورت گرفته پيرامون تحقيق کتاب، زندگى‌نامه مختصرى از نويسنده ارائه گرديده است (مقدمه محقق، ص5- 15).
     
    در مقدمه نويسنده، به اهميت زيارت و رعايت آداب آن اشاره شده است.<ref>مقدمه نويسنده، ص17</ref>
     
    نويسنده با استفاده از احاديث و روايات، به بيان آداب زيارت سيدالشهدا(ع) پرداخته است كه به صورت خلاصه، به برخى از موارد و نكات بيان شده اشاره مى‌شود:
     
    #گام‌هاى عمل بعد از خلوص نيت: نويسنده با زبانى عاميانه و ساده، به خواننده اينگونه خطاب كرده كه «هنگامى كه خواستى به سوى مرقد امام حسين(ع) حركت كنى، پس روز چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه روزه بگير، وقتى شب جمعه شد، نماز شب بخوان، پس به اطراف آسمان نگاه كن و قبل از مغرب آن شب، غسل كن، سپس با حال طهارت بخواب». سپس به ادعيه وارده هنگام خروج از خانه و هنگام خارج شدن از ميان خانواده، اشاره گرديده و برخى از آداب بيان شده است از جمله: حفظ سكينه و وقار و خوددارى از آنچه براى مؤمن لازم نيست؛ پوشاندن چشم از آنچه ديدنش لازم نيست؛ ايثار و مواسات با برادران و در راه ماندگان؛ حفظ تقيه، ورع و پرهيز از خصومت، دعوا، زياد قسم خوردن و مجادله؛ كم سخن گفتن و دورى از مزاح و شوخى. سپس ادعيه رسيدن به مقصد، ديدن بارگاه مبارك، نزديك شدن به مشهد حسينى(ع)، عبور از فرات، ذكر شده است.<ref>متن کتاب، ص20- 30</ref>
    #غسل و وضوى زيارت: در اين بخش، رواياتى بيان گرديده كه در آن، به غسل و وضوى قبل از زيارت، اشاره گرديده است. از جمله در روايتى از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] آمده است: «... هنگامى كه مردى قصد زيارت امام حسين(ع) را كند، پس از اين كه غسل زيارت كرد، محمد(ص) او را ندا مى‌كند: اى وارد شوندگان بر خدا، شما را به همراهى من در بهشت بشارت باد. سپس [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] ندا مى‌كند من ضامن برآورده شدن حوايج شما و دفع بلا از شما در دنيا و آخرت مى‌باشم. پس آنگاه پيامبر(ص) و على(ع) از راست و چپ آنها را دربر مى‌گيرند تا زمانى كه به سوى خانواده‌شان برگردند».<ref>همان، ص31</ref>
    #دو لباس زيارت: نويسنده معتقد است كه از روايت چنين استفاده مى‌شود كه زائر پس از غسل، بهتر است دو لباس پاكيزه و تميز، به صفت «لباس احرام» بپوشد. به نظر وى، آنچه از جابر نقل كه يكى از دو لباس را «ازار» و ديگرى را «ردا» قرار مى‌داد، اين مطلب را تأييد مى‌كند و اين حالت به خضوع و خشوع كه در زيارت امام حسين(ع) مورد تأكيد است، نزديك‌تر است.<ref>همان، ص34</ref>
    #آداب صحن شريف: كه از جمله آداب بيان شده، عبارتند از: بيست و چهار بار تكبير گفتن؛ ورود با پاى راست؛ چهار بار تكبير گفتن در صحن به طرف قبله و خواندن دو ركعت نماز تحيّت در صحن شريف.<ref>همان، ص40</ref>
    #اذن دخول در حرم اقدس حسينى(ع): نويسنده معتقد است در مشهد مقدس حسينى(ع) بايد مطابق مأثور، طلب اذن كرد. به اعتقاد وى، اگر قلب خاشع و چشمان اشكبار گردد، علامت اذن و اجازه ورود است.<ref>همان، ص45</ref>
    #مناسك و آداب حائر مقدس: از جمله اين مناسك عبارتند از: فارغ ساختن عقل از زوايد و توجه با تمام وجود به آن حضرت؛ تكبير گفتن هنگام رؤيت مرقد مطهر؛ ايستادن روبرو و مقابل قبر آن حضرت با حالت خشوع و تضرع.<ref>همان، ص52</ref>
    #زيارت امام حسين(ع): نويسنده در اين بخش، به اين نكته اشاره دارد كه ابن قولويه در «كامل الزيارات» 18 زيارت مطلقه (كه در همه اوقات مى‌توان امام(ع) را با آن زيارت كرد) روايت كرده است. از جمله آدابى كه در اين بخش کتاب، بدان اشاره شده است، عبارتند از: اشاره به قبر شريف با انگشت سبابه دست راست و قرار دادن دست چپ بر آن در هنگام زيارت؛ نمازگزاردن فراوان نزد قبر مطهر مخصوصاً نمازهاى وارده با كيفيات مخصوص، نزد سر و عقب‌تر از قبر مطهر؛ خواندن نماز جعفر طيار نزد قبر مطهر؛ خواندن نماز دو ركعت نماز مستحبى براى درخواست حوائج؛ دعاكردن براى خود، خانواده، پدر و مادر و برادران.<ref>همان، ص62-67</ref>
    #صلوات بر امام حسين(ع): در اين قسمت، به صلوات خاصه‌ى كه [[ابن‌طاووس، علی بن موسی|سيد بن طاووس]] در «مصباح الزائر» ذكر كرده، اشاره شده است.<ref>همان، ص72</ref>
    #طواف بر قبر شريف: در کتاب‌هاى «المزار» [[شيخ مفيد]] و [[ابن‌طاووس، علی بن موسی|سيد بن طاووس]]، و «الإقبال» و «المزار» [[شهيد اول]] گرديدن دور ضريح مطهر و بوسه زدن بر آن از چهار جانب، وارد شده است.<ref>همان، ص77</ref>
    #سعى: در حديث جابر جعفى، از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] چنين آمده است كه: «پس آنگاه سعى مى‌كنى، پس به هر قدمى كه برمى‌دارى و بر زمين مى‌نهى، براى تو بسان ثواب كسى است كه در راه خداوند در خون خود آغشته شده است». در زيارت عاشورا از راه دور نيز تصريح به سعى شده است.<ref>همان، ص85</ref>
    #وداع پس از زيارت: در اين قسمت، دعاى وداع ذكر گرديده است.<ref>همان، ص89</ref>
    #زيارت حضرت ابالفضل العباس(ع): در اين قسمت، به آداب و ادعيه زيارت حضرت عباس بن على(ع) در كنار فرات و در مقابل حائر حسينى(ع) اشاره گرديده است.<ref>همان، ص90</ref>
    #وداع حضرت ابالفضل العباس(ع): در اين قسمت، پس از ذكر دعاى وداع، به اين نكته اشاره گرديده كه طبق روايت، نبايد آنجا را براى خود وطن گرفت و نويسنده معتقد است شايد اين نهى، بر بعضى از وجوه توطن حمل شود، نه مطلق توطن.<ref>همان، ص95</ref>
    #زيارت وداع امام حسين(ع): به سند صحيح از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نقل شده است كه فرمودند: «هنگامى كه پس از فراغت از زيارات خواستى وداع كنى، پس تا آنجا كه مى‌توانى بسيار زيارت كن و مقام خود را در نينوا و غاضريه قرار ده و زمانى كه اراده زيارت كردى، پس غسل كن و با زيارت وداع، زيارت كن».<ref>همان، ص120</ref>
    #وداع قبور شهدا: از جمله آداب ذكر شده در اين قسمت، عبارتند از: روى برنگرداند از قبر مطهر تا نهان شدن آن از ديدگان؛ ترك غسل هنگام وداع؛ گفتن «انا لله و انا اليه راجعون»؛ تسبيح، تهليل و تكبير خداوند؛ صدقه بر نيازمندان آن بقعه و سرزمين.<ref>همان، ص101</ref>
    #آداب زيارت بانوان: [[شهيد اول]]، زيارت زنان را جداى از مردان و به‌صورت پوشيده و نهانى بهتر دانسته و زيارت در ميان مردان را براى آنان، مكروه معرفى كرده است.<ref>همان، ص108</ref>
    #زيارت عاشورا: در اين قسمت، متن زيارت عاشورا، به سند قدسى و زرّين، به نقل از [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و [[ابن طاووس، علی بن موسی|سيد ابن طاووس]] در «مصباح المجتهد» و «مصباح الزائر» روايت شده است.<ref>همان، ص114</ref>
    #دعاى صفوان: در اين قسمت، متن دعاى صفوان كه از شاگردان [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] مى‌باشد، وارد شده است.<ref>همان، ص121</ref>
     
    == وضعيت کتاب ==


    ==ساختار==
    کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب بدون تبویب و فصل‌بندى خاصى، در نوزده عنوان، به بيان آداب زيارت پرداخته است.


    فهرست مطالب، به همراه فهرست مصادر و منابع مورد استفاده نويسنده، در انتهاى کتاب آمده است. در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع، به توضيح برخى از كلمات و عبارات متن پرداخته شده است.
    ==گزارش محتوا==
     
    در مقدمه محقق، ضمن بيان اقدامات صورت گرفته پيرامون تحقيق کتاب، زندگى‌نامه مختصرى از نویسنده ارائه گرديده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=5&viewType=pdf مقدمه محقق، ص5- 15]</ref>
    =پانویس =
    در مقدمه نویسنده، به اهمیت زيارت و رعايت آداب آن اشاره شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=17&viewType=pdf مقدمه نویسنده، ص17]</ref>
    <references/>
    نویسنده با استفاده از احاديث و روايات، به بيان آداب زيارت سيدالشهدا(ع) پرداخته است كه به‌صورت خلاصه، به برخى از موارد و نكات آن، اشاره مى‌شود:
     
    #گام‌هاى عمل بعد از خلوص نيت: نویسنده با زبانى عامیانه و ساده، به خواننده اين‌گونه خطاب كرده كه «هنگامى كه خواستى به سوى مرقد امام حسین(ع) حركت كنى، پس روز چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه روزه بگیر، وقتى شب جمعه شد، نماز شب بخوان، پس به اطراف آسمان نگاه كن و قبل از مغرب آن شب، غسل كن، سپس با حال طهارت بخواب». سپس به ادعيه وارده هنگام خروج از خانه و هنگام خارج شدن از میان خانواده، اشاره گرديده و برخى از آداب بيان شده است از جمله: حفظ سكينه و وقار و خوددارى از آنچه برای مؤمن لازم نيست؛ پوشاندن چشم از آن‌چه ديدنش لازم نيست؛ ايثار و مواسات با برادران و در راه ماندگان؛ حفظ تقيه، ورع و پرهيز از خصومت، دعوا، زياد قسم خوردن و مجادله؛ كم سخن گفتن و دورى از مزاح و شوخى. سپس ادعيه رسيدن به مقصد، ديدن بارگاه مبارک، نزدیک شدن به مشهد حسینى(ع)، عبور از فرات، ذكر شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=20&viewType=pdf متن کتاب، ص20- 30]</ref>
    == منابع مقاله ==
    #غسل و وضوى زيارت: در این بخش، رواياتى بيان گرديده كه در آن، به غسل و وضوى قبل از زيارت، اشاره گرديده است. از جمله در روايتى از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] آمده است: «... هنگامى كه مردى قصد زيارت امام حسین(ع) را كند، پس از این كه غسل زيارت كرد، محمد(ص) او را ندا مى‌كند: اى وارد شوندگان بر خدا، شما را به همراهى من در بهشت بشارت باد. سپس [[امام على(ع)|امیرالمؤمنين(ع)]] ندا مى‌كند من ضامن برآورده شدن حوايج شما و دفع بلا از شما در دنيا و آخرت مى‌باشم. پس آن‌گاه پيامبر(ص) و على(ع) از راست و چپ آنها را دربر مى‌گیرند تا زمانى كه به سوى خانواده‌شان برگردند».<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=31&viewType=pdf همان، ص31]</ref>
     
    #دو لباس زيارت: نویسنده معتقد است كه از روايت چنين استفاده مى‌شود كه زائر پس از غسل، بهتر است دو لباس پاکيزه و تمیز، به صفت «لباس احرام» بپوشد. به نظر وى، آنچه از جابر نقل كه یکى از دو لباس را «ازار» و ديگرى را «ردا» قرار مى‌داد، این مطلب را تأييد مى‌كند و این حالت به خضوع و خشوع كه در زيارت امام حسین(ع) مورد تأكيد است، نزدیک ‌تر است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=34&viewType=pdf همان، ص34]</ref>
    #آداب صحن شريف: كه از جمله آداب بيان شده، عبارتند از: بيست و چهار بار تكبير گفتن؛ ورود با پاى راست؛ چهار بار تكبير گفتن در صحن به طرف قبله و خواندن دو ركعت نماز تحيّت در صحن شريف.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=40&viewType=pdf همان، ص40]</ref>
    #اذن دخول در حرم اقدس حسینى(ع): نویسنده معتقد است در مشهد مقدس حسینى(ع) بايد مطابق مأثور، طلب اذن كرد. به اعتقاد وى، اگر قلب خاشع و چشمان اشكبار گردد، علامت اذن و اجازه ورود است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=45&viewType=pdf همان، ص45]</ref>
    #مناسك و آداب حائر مقدس: از جمله این مناسك عبارتند از: فارغ ساختن عقل از زوايد و توجه با تمام وجود به آن حضرت؛ تكبير گفتن هنگام رؤيت مرقد مطهر؛ ايستادن روبرو و مقابل قبر آن حضرت با حالت خشوع و تضرع.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=52&viewType=pdf همان، ص52]</ref>
    #زيارت امام حسین(ع): نویسنده در این بخش، به این نكته اشاره دارد كه ابن قولویه در «كامل الزيارات» 18 زيارت مطلقه (كه در همه اوقات مى‌توان امام(ع) را با آن زيارت كرد) روايت كرده است. از جمله آدابى كه در این بخش کتاب، بدان اشاره شده است، عبارتند از: اشاره به قبر شريف با انگشت سبابه دست راست و قرار دادن دست چپ بر آن در هنگام زيارت؛ نمازگزاردن فراوان نزد قبر مطهر مخصوصاًً نمازهاى وارده با كيفيات مخصوص، نزد سر و عقب‌تر از قبر مطهر؛ خواندن نماز جعفر طيار نزد قبر مطهر؛ خواندن دو ركعت نماز مستحبى برای درخواست حوائج؛ دعاكردن برای خود، خانواده، پدر و مادر و برادران.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=62&viewType=pdf همان، ص62-67]</ref>
    #صلوات بر امام حسین(ع): در این قسمت، به صلوات خاصه‌ى كه [[ابن طاووس، علی بن موسی|سيد‌ ‎بن طاووس]] در «مصباح الزائر» ذكر كرده، اشاره شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=72&viewType=pdf همان، ص72]</ref>
    #طواف بر قبر شريف: در کتاب‌هاى «المزار» [[شيخ مفيد]] و [[ابن طاووس، علی بن موسی|سيد‌ ‎بن طاووس]]، و «الإقبال» و «المزار» [[شهيد اول]] گرديدن دور ضريح مطهر و بوسه زدن بر آن از چهار جانب، وارد شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=77&viewType=pdf همان، ص77]</ref>
    #سعى: در حديث جابر جعفى، از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] چنين آمده است كه: «پس آن‌گاه سعى مى‌كنى، پس به هر قدمى كه برمى‌دارى و بر زمین مى‌نهى، برای تو بسان ثواب كسى است كه در راه خداوند در خون خود آغشته شده است». در زيارت عاشورا از راه دور نيز تصريح به سعى شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=85&viewType=pdf همان، ص85]</ref>
    #وداع پس از زيارت: در این قسمت، دعاى وداع ذكر گرديده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=89&viewType=pdf همان، ص89]</ref>
    #زيارت حضرت ابالفضل العباس(ع): در این قسمت، به آداب و ادعيه زيارت حضرت عباس بن على(ع) در كنار فرات و در مقابل حائر حسینى(ع) اشاره گرديده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=90&viewType=pdf همان، ص90]</ref>
    #وداع حضرت ابالفضل العباس(ع): در این قسمت، پس از ذكر دعاى وداع، به این نكته اشاره گرديده كه طبق روايت، نبايد آن‌جا را برای خود وطن گرفت و نویسنده معتقد است شايد این نهى، بر بعضى از وجوه توطن حمل شود، نه مطلق توطن.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=95&viewType=pdf همان، ص95]</ref>
    #زيارت وداع امام حسین(ع): به سند صحيح از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نقل شده است كه فرمودند: «هنگامى كه پس از فراغت از زيارات خواستى وداع كنى، پس تا آن‌جا كه مى‌توانى بسيار زيارت كن و مقام خود را در نينوا و غاضريه قرار ده و زمانى كه اراده زيارت كردى، پس غسل كن و با زيارت وداع، زيارت كن».<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=120&viewType=pdf همان، ص120]</ref>
    #وداع قبور شهدا: از جمله آداب ذكر شده در این قسمت، عبارتند از: روى برنگرداند از قبر مطهر تا نهان شدن آن از ديدگان؛ ترك غسل هنگام وداع؛ گفتن «انا لله و انا اليه راجعون»؛ تسبيح، تهليل و تكبير خداوند؛ صدقه بر نيازمندان آن بقعه و سرزمین.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=101&viewType=pdf همان، ص101]</ref>
    #آداب زيارت بانوان: [[شهيد اول]]، زيارت زنان را جداى از مردان و به‌صورت پوشيده و نهانى بهتر دانسته و زيارت در میان مردان را برای آنان، مكروه معرفى كرده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=108&viewType=pdf همان، ص108]</ref>
    #زيارت عاشورا: در این قسمت، متن زيارت عاشورا، به سند قدسى و زرّين، به نقل از [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و [[ابن طاووس، علی بن موسی|سيد‌ ‎ابن طاووس]] در «مصباح المجتهد» و «مصباح الزائر» روايت شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=114&viewType=pdf همان، ص114]</ref>
    #دعاى صفوان: در این قسمت، متن دعاى صفوان كه از شاگردان [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] مى‌باشد، وارد شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/35017?pageNumber=121&viewType=pdf همان، ص121]</ref>
    ==وضعيت کتاب==
    فهرست مطالب، به همراه فهرست مصادر و منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهاى کتاب آمده است. در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع، به توضيح برخى از كلمات و عبارات متن پرداخته شده است.
    ==پانویس==
    <references />


    ==منابع مقاله==
    مقدمه و متن کتاب.
    مقدمه و متن کتاب.
     
    {{سرور شهیدان}}
     
    ==وابسته‌ها==
    == وابسته‌ها ==
    {{وابسته‌ها}}
    {{وابسته‌ها}}
    [[آداب کوی جانان (آداب زیارت حسینی)]]
    [[آداب کوی جانان (آداب زیارت حسینی)]]


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:بهمن (1400)]]
    [[رده:کلام و عقاید]]
    [[رده:مباحث خاص کلامی]]
    [[رده:امام حسین(ع)]]
    [[رده:زیارت اماکن مقدسه، مشاهد ائمه و مزارات امامزادگان و اولیاء]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۳ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۱۹

    أدب الزائر لمن یمم الحائر
    أدب الزائر لمن يَمَّمَ الحائر
    پدیدآورانامینی، عبدالحسین (نویسنده) حسینی، نجاح جابر (محقق)
    ناشرمؤسسة البلاغ
    مکان نشربیروت - لبنان
    سال نشر1424 ق یا 2003 م
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf
    برای دیگر کاربردها، آداب (ابهام‌زدایی) را ببینید.
    برای دیگر کاربردها، زیارت (ابهام‌زدایی) را ببینید.

    أدب الزائر لمن يَمَّمَ الحائر تأليف علامه شيخ عبدالحسين امینى (1320-1390ق)، به بيان آداب زيارت امام حسین(ع) اختصاص دارد. این اثر به زبان عربى و با تحقيق سيد‌ ‎نجاح جابر سلمان الحسينى منتشر شده است.

    ساختار

    کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب بدون تبویب و فصل‌بندى خاصى، در نوزده عنوان، به بيان آداب زيارت پرداخته است.

    گزارش محتوا

    در مقدمه محقق، ضمن بيان اقدامات صورت گرفته پيرامون تحقيق کتاب، زندگى‌نامه مختصرى از نویسنده ارائه گرديده است[۱] در مقدمه نویسنده، به اهمیت زيارت و رعايت آداب آن اشاره شده است.[۲] نویسنده با استفاده از احاديث و روايات، به بيان آداب زيارت سيدالشهدا(ع) پرداخته است كه به‌صورت خلاصه، به برخى از موارد و نكات آن، اشاره مى‌شود:

    1. گام‌هاى عمل بعد از خلوص نيت: نویسنده با زبانى عامیانه و ساده، به خواننده اين‌گونه خطاب كرده كه «هنگامى كه خواستى به سوى مرقد امام حسین(ع) حركت كنى، پس روز چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه روزه بگیر، وقتى شب جمعه شد، نماز شب بخوان، پس به اطراف آسمان نگاه كن و قبل از مغرب آن شب، غسل كن، سپس با حال طهارت بخواب». سپس به ادعيه وارده هنگام خروج از خانه و هنگام خارج شدن از میان خانواده، اشاره گرديده و برخى از آداب بيان شده است از جمله: حفظ سكينه و وقار و خوددارى از آنچه برای مؤمن لازم نيست؛ پوشاندن چشم از آن‌چه ديدنش لازم نيست؛ ايثار و مواسات با برادران و در راه ماندگان؛ حفظ تقيه، ورع و پرهيز از خصومت، دعوا، زياد قسم خوردن و مجادله؛ كم سخن گفتن و دورى از مزاح و شوخى. سپس ادعيه رسيدن به مقصد، ديدن بارگاه مبارک، نزدیک شدن به مشهد حسینى(ع)، عبور از فرات، ذكر شده است.[۳]
    2. غسل و وضوى زيارت: در این بخش، رواياتى بيان گرديده كه در آن، به غسل و وضوى قبل از زيارت، اشاره گرديده است. از جمله در روايتى از امام صادق(ع) آمده است: «... هنگامى كه مردى قصد زيارت امام حسین(ع) را كند، پس از این كه غسل زيارت كرد، محمد(ص) او را ندا مى‌كند: اى وارد شوندگان بر خدا، شما را به همراهى من در بهشت بشارت باد. سپس امیرالمؤمنين(ع) ندا مى‌كند من ضامن برآورده شدن حوايج شما و دفع بلا از شما در دنيا و آخرت مى‌باشم. پس آن‌گاه پيامبر(ص) و على(ع) از راست و چپ آنها را دربر مى‌گیرند تا زمانى كه به سوى خانواده‌شان برگردند».[۴]
    3. دو لباس زيارت: نویسنده معتقد است كه از روايت چنين استفاده مى‌شود كه زائر پس از غسل، بهتر است دو لباس پاکيزه و تمیز، به صفت «لباس احرام» بپوشد. به نظر وى، آنچه از جابر نقل كه یکى از دو لباس را «ازار» و ديگرى را «ردا» قرار مى‌داد، این مطلب را تأييد مى‌كند و این حالت به خضوع و خشوع كه در زيارت امام حسین(ع) مورد تأكيد است، نزدیک ‌تر است.[۵]
    4. آداب صحن شريف: كه از جمله آداب بيان شده، عبارتند از: بيست و چهار بار تكبير گفتن؛ ورود با پاى راست؛ چهار بار تكبير گفتن در صحن به طرف قبله و خواندن دو ركعت نماز تحيّت در صحن شريف.[۶]
    5. اذن دخول در حرم اقدس حسینى(ع): نویسنده معتقد است در مشهد مقدس حسینى(ع) بايد مطابق مأثور، طلب اذن كرد. به اعتقاد وى، اگر قلب خاشع و چشمان اشكبار گردد، علامت اذن و اجازه ورود است.[۷]
    6. مناسك و آداب حائر مقدس: از جمله این مناسك عبارتند از: فارغ ساختن عقل از زوايد و توجه با تمام وجود به آن حضرت؛ تكبير گفتن هنگام رؤيت مرقد مطهر؛ ايستادن روبرو و مقابل قبر آن حضرت با حالت خشوع و تضرع.[۸]
    7. زيارت امام حسین(ع): نویسنده در این بخش، به این نكته اشاره دارد كه ابن قولویه در «كامل الزيارات» 18 زيارت مطلقه (كه در همه اوقات مى‌توان امام(ع) را با آن زيارت كرد) روايت كرده است. از جمله آدابى كه در این بخش کتاب، بدان اشاره شده است، عبارتند از: اشاره به قبر شريف با انگشت سبابه دست راست و قرار دادن دست چپ بر آن در هنگام زيارت؛ نمازگزاردن فراوان نزد قبر مطهر مخصوصاًً نمازهاى وارده با كيفيات مخصوص، نزد سر و عقب‌تر از قبر مطهر؛ خواندن نماز جعفر طيار نزد قبر مطهر؛ خواندن دو ركعت نماز مستحبى برای درخواست حوائج؛ دعاكردن برای خود، خانواده، پدر و مادر و برادران.[۹]
    8. صلوات بر امام حسین(ع): در این قسمت، به صلوات خاصه‌ى كه سيد‌ ‎بن طاووس در «مصباح الزائر» ذكر كرده، اشاره شده است.[۱۰]
    9. طواف بر قبر شريف: در کتاب‌هاى «المزار» شيخ مفيد و سيد‌ ‎بن طاووس، و «الإقبال» و «المزار» شهيد اول گرديدن دور ضريح مطهر و بوسه زدن بر آن از چهار جانب، وارد شده است.[۱۱]
    10. سعى: در حديث جابر جعفى، از امام صادق(ع) چنين آمده است كه: «پس آن‌گاه سعى مى‌كنى، پس به هر قدمى كه برمى‌دارى و بر زمین مى‌نهى، برای تو بسان ثواب كسى است كه در راه خداوند در خون خود آغشته شده است». در زيارت عاشورا از راه دور نيز تصريح به سعى شده است.[۱۲]
    11. وداع پس از زيارت: در این قسمت، دعاى وداع ذكر گرديده است.[۱۳]
    12. زيارت حضرت ابالفضل العباس(ع): در این قسمت، به آداب و ادعيه زيارت حضرت عباس بن على(ع) در كنار فرات و در مقابل حائر حسینى(ع) اشاره گرديده است.[۱۴]
    13. وداع حضرت ابالفضل العباس(ع): در این قسمت، پس از ذكر دعاى وداع، به این نكته اشاره گرديده كه طبق روايت، نبايد آن‌جا را برای خود وطن گرفت و نویسنده معتقد است شايد این نهى، بر بعضى از وجوه توطن حمل شود، نه مطلق توطن.[۱۵]
    14. زيارت وداع امام حسین(ع): به سند صحيح از امام صادق(ع) نقل شده است كه فرمودند: «هنگامى كه پس از فراغت از زيارات خواستى وداع كنى، پس تا آن‌جا كه مى‌توانى بسيار زيارت كن و مقام خود را در نينوا و غاضريه قرار ده و زمانى كه اراده زيارت كردى، پس غسل كن و با زيارت وداع، زيارت كن».[۱۶]
    15. وداع قبور شهدا: از جمله آداب ذكر شده در این قسمت، عبارتند از: روى برنگرداند از قبر مطهر تا نهان شدن آن از ديدگان؛ ترك غسل هنگام وداع؛ گفتن «انا لله و انا اليه راجعون»؛ تسبيح، تهليل و تكبير خداوند؛ صدقه بر نيازمندان آن بقعه و سرزمین.[۱۷]
    16. آداب زيارت بانوان: شهيد اول، زيارت زنان را جداى از مردان و به‌صورت پوشيده و نهانى بهتر دانسته و زيارت در میان مردان را برای آنان، مكروه معرفى كرده است.[۱۸]
    17. زيارت عاشورا: در این قسمت، متن زيارت عاشورا، به سند قدسى و زرّين، به نقل از شيخ طوسى و سيد‌ ‎ابن طاووس در «مصباح المجتهد» و «مصباح الزائر» روايت شده است.[۱۹]
    18. دعاى صفوان: در این قسمت، متن دعاى صفوان كه از شاگردان امام صادق(ع) مى‌باشد، وارد شده است.[۲۰]

    وضعيت کتاب

    فهرست مطالب، به همراه فهرست مصادر و منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهاى کتاب آمده است. در پاورقى‌ها علاوه بر ذكر منابع، به توضيح برخى از كلمات و عبارات متن پرداخته شده است.

    پانویس

    1. ↑ مقدمه محقق، ص5- 15
    2. ↑ مقدمه نویسنده، ص17
    3. ↑ متن کتاب، ص20- 30
    4. ↑ همان، ص31
    5. ↑ همان، ص34
    6. ↑ همان، ص40
    7. ↑ همان، ص45
    8. ↑ همان، ص52
    9. ↑ همان، ص62-67
    10. ↑ همان، ص72
    11. ↑ همان، ص77
    12. ↑ همان، ص85
    13. ↑ همان، ص89
    14. ↑ همان، ص90
    15. ↑ همان، ص95
    16. ↑ همان، ص120
    17. ↑ همان، ص101
    18. ↑ همان، ص108
    19. ↑ همان، ص114
    20. ↑ همان، ص121

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=أدب_الزائر_لمن_يَمَّمَ_الحائر&oldid=752507»