قاسمی گنابادی، محمدقاسم: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۵۳

قاسمی گنابادی، محمدقاسم

نام	قاسمی گنابادی، محمدقاسم
نام‌های دیگر	ج‍ن‍اب‍دی‌، ق‍اس‍م ج‍ن‍اب‍دی‌، م‍ی‍ر م‍ح‍م‍دق‍اس‍م‌ ق‍اس‍م‌ گ‍ن‍اب‍ادی‌ گ‍ن‍اب‍ادی‌، م‍ی‍ر م‍ح‍م‍دق‍اس‍م‌
نام پدر	عبدالله
متولد
محل تولد	گناباد
رحلت	982 ق
اساتید	غیاث‌الدین منصور دشتکى شیرازى عبدالله هاتفی خرجردی خراسانی
برخی آثار	شاه اسماعیل نامه
کد مؤلف	AUTHORCODE00533AUTHORCODE

برای دیگر کاربردها، قاسمی (ابهام زدایی) را ببینید.

محمدقاسم قاسمى حسینى گنابادى (متوفی 982ق)، ادیب، شاعر قرن دهم، در عصر صفوی، معاصر شاه اسماعیل و شاه طهماسب اول

خاندان

از زندگى و احوال او، نسبت به آثار تقریبا فراوان وى، آگاهى بسیارى در دست نیست. نامش را میرزا محمدقاسم و نام پدرش را عبدالله، مشهور به «امیر سید» گنابادى نوشته‌اند. اصل او را از سادات جنابذ (از نواحى نیشابور) و از معاریف آن سامان دانسته‌اند و به همین مناسبت، به جنابذى یا جنابدى و گنابادى و گون‌آبادى مشهور است.

ولادت

تاریخ تولد قاسمى، در هیچ‌یک از منابع ذکر نشده است و از جزئیات و چگونگى تحصیل او آگاهى دقیقى در دست نیست. اما بر اساس منابع می‌توان تولد ایشان را اواخر قرن نهم و یا اوایل قرن دهم دانست، وى در شعر و ادب، شاگرد مولانا عبدالله‌ هاتفى (م 927ق) بود و در شاهنامه‌اش هاتفى را ستوده است.

تحصیلات و تخصص

قاسمى، دانش‌هاى عقلى و ریاضى را ظاهرا نزد غیاث‌الدین منصور دشتکى شیرازى (866-894ق)، دانشمند و حکیم دوره صفویه و وزیر شاه طهماسب فراگرفت. همچنین او را از شاگردان شاعر بلند آوازه عبدالله هاتفی خرجردی خراسانی متوفای 927 دانسته‌اند.

قاسمى به اعتبار منصب کلانترى اجدادش، عهده‌دار این شغل شد، اما این منصب را رها کرد و مرتبه درویشى و بى‌اعتنایى به مقام دنیوى را برگزید و منصب موروثى را به برادر خود، امیر ابوالفتح، تقدیم کرد.

پس از بلندآوازگى شاه اسماعیل، به خدمت وى درآمد. ظاهرا این ایام باید مصادف با دوران جوانى قاسمی‌باشد، زیرا شاه، در 930ق، درگذشت و قاسمى 52 سال پس از این تاریخ فوت کرد (982ق). از آن پس، به دربار شاه طهماسب، راه یافت و از شاعران دربار او شد و به دستور او شاهنامه خود را سرود. معلوم نیست چند سال را در دربار شاه طهماسب گذراند، اما قطعا تا سال 950ق، در دربار وى به سر برده است. از آن پس، ظاهرا به سبب رنجش از شاه صفوى، به جهت بى‌توجهى به سروده‌اش، دل‌خسته به دیار بکر، نزد سلطان محمود خان رفت.

از بررسى منابع، چنین به نظر مى‌رسد که وى سفرهایى به شهرهاى شیراز و اصفهان داشته است. قاسمی به استناد سروده خود عمری طولانی داشته است و در شعر خود به آن اشاره کرده است.

وفات

وی پس از آن که از شاه طهماسب عطایی در خور نیافت، به خدمت سلطان محمود خان، والی دیاربکر پیوست، وى در 982ق، در همان جا در غربت از دنیا رفت.

آثار

فهرست آثار وى، بر اساس آنچه خود در مقدمه اثرش، «زبدة الاشعار»، آورده، به ترتیب زمانى چنین است:

شاه اسماعیل‌نامه؛
شاهنامه نواب عالى؛
لیلى و مجنون؛
گوى و چوگان؛
خسرو و شیرین؛
شاهرخ‌نامه؛
عمدة الاشعار؛
زبدة الاشعار.

منابع مقاله

ر.ک.اختیاری، زهرا؛ «درست و نادرست در شرح حال قاسمی حسینی گنابادی(جنابدی)»، مجله: نشریه ادب و زبان، دانشکده ادب و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دوره جدید شماره 31 (پیاپی 28)، بهار 91

وابسته‌ها

شاه اسماعیل نامه

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
 [[پرونده:NUR00533.jpg|بندانگشتی|قاسمی گنابادی، محمدقاسم]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|قاسمی گنابادی، محمدقاسم
+! نام!! data-type="authorName" |قاسمی گنابادی، محمدقاسم
 |-
-|نام های دیگر
+|نام‌های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'| ج‍ن‍اب‍دی‌، ق‍اس‍م
+| data-type="authorOtherNames" | ج‍ن‍اب‍دی‌، ق‍اس‍م
 ج‍ن‍اب‍دی‌، م‍ی‍ر م‍ح‍م‍دق‍اس‍م‌
@@ خط ۱۵: / خط ۱۵: @@
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |عبدالله
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|
+| data-type="authorbirthDate" |
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |گناباد
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|982 هـ.ق
+| data-type="authorDeathDate" |982 ق
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |[[دشتکی، منصور بن محمد|غیاث‌الدین منصور دشتکى شیرازى]]
+[[عبدالله هاتفی خرجردی خراسانی]]
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|[[شاه اسماعیل‌نامه]]
+| data-type="authorWritings" |[[شاه اسماعیل نامه]]
-|-class='articleCode'
+|- class="articleCode"
 |کد مؤلف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE533AUTHORCODE
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00533AUTHORCODE
 |}
 </div>
+{{کاربردهای دیگر|قاسمی (ابهام زدایی)}}
-«محمدقاسم قاسمى حسينى گنابادى»، از زندگى و احوال او، نسبت به آثار تقريبا فراوان وى، آگاهى بسيارى در دست نيست. نامش را محمدقاسم و نام پدرش را عبدالله، مشهور به «امير سيد» گنابادى نوشته‌اند. اصل او را از سادات جنابذ (از نواحى نيشابور) و از معاريف آن سامان دانسته‌اند و به همين مناسبت، به جنابذى يا جنابدى و گنابادى و گون‌آبادى مشهور است.
+'''محمدقاسم قاسمى حسینى گنابادى''' (متوفی 982ق)، ادیب، شاعر قرن دهم، در عصر صفوی، معاصر شاه اسماعیل و شاه طهماسب اول
-تاريخ تولد قاسمى، در هيچ‌يك از منابع ذكر نشده است و از جزئيات و چگونگى تحصيل او آگاهى دقيقى در دست نيست. وى در شعر و ادب، شاگرد مولانا عبدالله هاتفى (م 927ق) بود و در شاهنامه‌اش هاتفى را ستوده است.
-قاسمى، دانش‌هاى عقلى و رياضى را ظاهرا نزد غياث‌الدين منصورى دشتكى شيرازى (866-894ق)، دانشمند و حكيم دوره صفويه و وزير شاه طهماسب فراگرفت. قاسمى به اعتبار منصب كلانترى اجدادش، عهده‌دار اين شغل شد، اما اين منصب را رها كرد و مرتبه درويشى و بى‌اعتنايى به مقام دنيوى را برگزيد و منصب موروثى را به برادر خود، امير ابوالفتح، تقديم كرد.
+== خاندان ==
+از زندگى و احوال او، نسبت به آثار تقریبا فراوان وى، آگاهى بسیارى در دست نیست. نامش را میرزا محمدقاسم و نام پدرش را عبدالله، مشهور به «امیر سید» گنابادى نوشته‌اند. اصل او را از سادات جنابذ (از نواحى نیشابور) و از معاریف آن سامان دانسته‌اند و به همین مناسبت، به جنابذى یا جنابدى و گنابادى و گون‌آبادى مشهور است.
-پس از بلندآوازگى شاه اسماعيل، به خدمت وى درآمد. ظاهرا اين ايام بايد مصادف با دوران جوانى قاسمى باشد، زيرا شاه، در 930ق، درگذشت و قاسمى 52 سال پس از اين تاريخ فوت كرد (982ق). از آن پس، به دربار شاه طهماسب، راه يافت و از شاعران دربار او شد و به دستور او شاهنامه خود را سرود. معلوم نيست چند سال را در دربار شاه طهماسب گذراند، اما قطعا تا سال 950ق، در دربار وى به سر برده است. از آن پس، ظاهرا به سبب رنجش از شاه صفوى، به جهت بى‌توجهى به سروده‌اش، دل‌خسته به ديار بكر، نزد سلطان محمود خان رفت.
+== ولادت ==
+تاریخ تولد قاسمى، در هیچ‌یک از منابع ذکر نشده است و از جزئیات و چگونگى تحصیل او آگاهى دقیقى در دست نیست. اما بر اساس منابع می‌توان تولد ایشان را اواخر قرن نهم و یا اوایل قرن دهم دانست، وى در شعر و ادب، شاگرد مولانا [[عبدالله‌ هاتفى]] (م 927ق) بود و در شاهنامه‌اش هاتفى را ستوده است.
-از بررسى منابع، چنين به نظر مى‌رسد كه وى سفرهايى به شهرهاى شيراز و اصفهان داشته است.
+== تحصیلات و تخصص ==
+قاسمى، دانش‌هاى عقلى و ریاضى را ظاهرا نزد [[دشتکی، منصور بن محمد|غیاث‌الدین منصور دشتکى شیرازى]] (866-894ق)، دانشمند و حکیم دوره صفویه و وزیر شاه طهماسب فراگرفت. همچنین او را از شاگردان شاعر بلند آوازه [[عبدالله هاتفی خرجردی خراسانی]] متوفای 927 دانسته‌اند.
-از احوال گنابادى در سال‌هاى پايانى عمرش، خبرى در دست نيست. وى در 982ق، درگذشت.
+قاسمى به اعتبار منصب کلانترى اجدادش، عهده‌دار این شغل شد، اما این منصب را رها کرد و مرتبه درویشى و بى‌اعتنایى به مقام دنیوى را برگزید و منصب موروثى را به برادر خود، امیر ابوالفتح، تقدیم کرد.
-== آثار ==
+پس از بلندآوازگى شاه اسماعیل، به خدمت وى درآمد. ظاهرا این ایام باید مصادف با دوران جوانى قاسمی‌باشد، زیرا شاه، در 930ق، درگذشت و قاسمى 52 سال پس از این تاریخ فوت کرد (982ق). از آن پس، به دربار شاه طهماسب، راه یافت و از شاعران دربار او شد و به دستور او شاهنامه خود را سرود. معلوم نیست چند سال را در دربار شاه طهماسب گذراند، اما قطعا تا سال 950ق، در دربار وى به سر برده است. از آن پس، ظاهرا به سبب رنجش از شاه صفوى، به جهت بى‌توجهى به سروده‌اش، دل‌خسته به دیار بکر، نزد سلطان محمود خان رفت.
+از بررسى منابع، چنین به نظر مى‌رسد که وى سفرهایى به شهرهاى شیراز و اصفهان داشته است. قاسمی به استناد سروده خود عمری طولانی داشته است و در شعر خود به آن اشاره کرده است.
-فهرست آثار وى، بر اساس آنچه خود در مقدمه اثرش، «زبدة الاشعار»، آورده، به ترتيب زمانى چنين است:
+== وفات ==
+وی پس از آن که از شاه طهماسب عطایی در خور نیافت، به خدمت سلطان محمود خان، والی دیاربکر پیوست، وى در 982ق، در همان جا در غربت از دنیا رفت.
-. شاه اسماعيل‌نامه؛
+== آثار ==
-. شاهنامه نواب عالى؛
-. ليلى و مجنون؛
-. گوى و چوگان؛
-. خسرو و شيرين؛
-. شاهرخ‌نامه؛
+فهرست آثار وى، بر اساس آنچه خود در مقدمه اثرش، «زبدة الاشعار»، آورده، به ترتیب زمانى چنین است:
-. عمدة الاشعار؛
+# شاه اسماعیل‌نامه؛
+# شاهنامه نواب عالى؛
+# لیلى و مجنون؛
+# گوى و چوگان؛
+# خسرو و شیرین؛
+# شاهرخ‌نامه؛
+# عمدة الاشعار؛
+# زبدة الاشعار.
-. زبدة الاشعار.
+== منابع مقاله ==
+[https://profdoc.um.ac.ir/paper-abstract-1032492.html ر.ک.اختیاری، زهرا؛ «درست و نادرست در شرح حال قاسمی حسینی گنابادی(جنابدی)»، مجله: نشریه ادب و زبان، دانشکده ادب و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دوره جدید شماره 31 (پیاپی 28)، بهار 91]
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
-== وابسته‌ها ==
 [[شاه اسماعیل نامه]]
 [[رده:زندگی‌نامه]]
+[[رده:شاعران]]
+[[رده:تیر (1400)]]