نتيجة المقال في علم الرجال: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،') |
جز (جایگزینی متن - 'میرداماد، محمدباقر بن محمد' به 'میرداماد، سید محمدباقر بن محمد') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR35829J1.JPG | |||
| عنوان =نتیجة المقال في علم الرجال | |||
| پدیدآوران = | |||
[[مؤسسة الإمام الهادي علیه‌السلام، لجنة التحقیق]] (اشراف) | |||
| | |||
[[شیخ کبیر، محمدحسن]] ( | [[شیخ کبیر، محمدحسن]] (نویسنده) | ||
[[اسدی، باسم محمد]] (محقق) | [[اسدی، باسم محمد]] (محقق) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 114 /ش9ن2 | ||
| موضوع = | |||
حدیث - علم الرجال | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
محدثان شیعه | محدثان شیعه | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | دليل ما | ||
| مکان نشر =قم - ایران | |||
| سال نشر = 1390 ش یا 1432 ق | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE35829AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| شابک =978-964-397-696-5 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =35829 | |||
| کتابخوان همراه نور =35829 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''نتيجة المقال في علم الرجال''' اثر [[شيخ محمدحسن بن صفر بارفروش مازندرانى]]، كتابى است پيرامون علم درايه و رجال به زبان عربى. مؤلف، در روز دوازدهم ماه شوال سال 1284ق، نگارش آن را به پايان رسانده است<ref>متن كتاب، ص608</ref> | '''نتيجة المقال في علم الرجال''' اثر [[شيخ محمدحسن بن صفر بارفروش مازندرانى]]، كتابى است پيرامون علم درايه و رجال به زبان عربى. مؤلف، در روز دوازدهم ماه شوال سال 1284ق، نگارش آن را به پايان رسانده است<ref>متن كتاب، ص608</ref> | ||
| خط ۵۰: | خط ۳۵: | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب در شش باب، تنظيم شده است. | |||
در اين نوشتار ابتدا كلياتى در مورد «علم رجال» و چگونگى اعتبار قول علماى رجال بيان شده و ادله و شواهدى كه علماى رجال به آنها استشهاد مى‌كنند تا ميزان اعتبار يك روايت و راوى را بسنجند، ذكر گرديده است. در ادامه فنون مربوط به علم رجال و چگونگى جرح و تعديل روات بيان شده و شروط عدالت يا عدم عدالت و وثاقت و عدم وثاقت رجال حديث و روات تبيين گرديده است. نویسنده همچنين به معرفى برخى از رجاليون بزرگ شيعه كه ديدگاه‌هاى رجالى آنان در توثيق يا عدم توثيق روات كاملا راه‌گشا و مورد اعتبار و قبول است، پرداخته و چگونگى رجوع به كتب رجالى و تشخيص حالات راوى و الفاظ مدح يا ذم راويان حديث، اصحاب اجماع و معرفى برخى از راويان مورد قبول علماى بزرگ رجال را ذكر نموده و شخصيت روايى آنان را منعكس كرده است. | |||
در اين نوشتار ابتدا كلياتى در مورد «علم رجال» و چگونگى اعتبار قول علماى رجال بيان شده و ادله و شواهدى كه علماى رجال به آنها استشهاد مى‌كنند تا ميزان اعتبار يك روايت و راوى را بسنجند، ذكر گرديده است. در ادامه فنون مربوط به علم رجال و چگونگى جرح و تعديل روات بيان شده و شروط عدالت يا عدم عدالت و وثاقت و عدم وثاقت رجال حديث و روات تبيين گرديده است. | |||
كتاب بر اساس دو نسخه چاپ سنگى و خطى، تصحيح شده است. | كتاب بر اساس دو نسخه چاپ سنگى و خطى، تصحيح شده است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در مقدمه محقق، ابتدا زندگى‌نامه مختصرى از مؤلف ارائه گرديده و در ادامه، اقدامات تحقيقى صورت گرفته در مورد كتاب، گزارش شده است؛ اقداماتى از قبيل: مقابله نسخ و ثبت اختلافات آنها؛ تخريج آيات، احاديث و آثار از مصادر و منابع معتبر؛ ذكر مطالبى كه مصنف از كتاب‌هاى رجالى و فقهى نقل كرده، از منابع اصلى آنها؛ شرح و توضيح برخى از كلمات مبهمى كه فهم معناى صحيح آنها، نياز به توضيح و تبيين داشته است و همچنين تعريف بعضى از اسامى شهرها و اماكن با اعتماد بر معاجم معتبر؛ افزودن فهارس فنى به‌منظور تسهيل در دسترسى به مطالب و..<ref>مقدمه محقق، ص5-16</ref> | |||
در مقدمه محقق، ابتدا زندگى‌نامه مختصرى از مؤلف ارائه گرديده و در ادامه، اقدامات تحقيقى صورت گرفته در مورد كتاب، گزارش شده است؛ اقداماتى از قبيل: مقابله نسخ و ثبت اختلافات آنها؛ تخريج آيات، احاديث و آثار از مصادر و منابع معتبر؛ ذكر مطالبى كه مصنف از كتاب‌هاى رجالى و فقهى نقل كرده، از منابع اصلى آنها؛ شرح و توضيح برخى از كلمات مبهمى كه فهم معناى صحيح آنها، نياز به توضيح و تبيين داشته است و همچنين تعريف بعضى از اسامى شهرها و اماكن با اعتماد بر معاجم معتبر؛ افزودن فهارس فنى به‌منظور تسهيل در دسترسى به مطالب و | |||
مقدمه مؤلف، به تعريف علم رجال، موضوع آن و علت نياز به اين علم، اختصاص يافته است<ref>مقدمه مؤلف، ص23-56</ref> | مقدمه مؤلف، به تعريف علم رجال، موضوع آن و علت نياز به اين علم، اختصاص يافته است<ref>مقدمه مؤلف، ص23-56</ref> | ||
| خط ۶۷: | خط ۴۸: | ||
در باب اول، به بيان چگونگى اعتبار قول علماى رجال و احوال گروهى از علما كه در جرح و تعديل و مانند اينها به اقوال آنان مراجعه مى‌شود و وضع و ترتيب كتب مربوط به اين فن، پرداخته شده است<ref>متن كتاب، ص59-98</ref> | در باب اول، به بيان چگونگى اعتبار قول علماى رجال و احوال گروهى از علما كه در جرح و تعديل و مانند اينها به اقوال آنان مراجعه مى‌شود و وضع و ترتيب كتب مربوط به اين فن، پرداخته شده است<ref>متن كتاب، ص59-98</ref> | ||
در مورد | در مورد کیفیت و چگونگى اعتبار اقوال علماى رجال، اختلاف وجود دارد كه آيا رجوع به قول آنان از باب ظن است يا از باب روايت يا از باب شهادت. نویسنده در اين باب، ضمن بررسى اقوال مزبور، علمايى را كه نظرياتشان در باب جرح و تعديل روات، مرجع مى‌باشد، نام برده و توضيح مختصرى پيرامون هريك داده است. اين علما عبارتند از: [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]]، ابن داود، ابن شاذان، [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهرآشوب]]، [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاوس]]، [[ابن عقده، احمد بن محمد|ابن عقده]]، [[غضایری، حسین بن عبیدالله|ابن غضائرى]]، ابن فضال، برقى، عقيقى، عياشى، [[کشی، محمد بن عمر|كشى]]، [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]]، [[شهيد ثانى]]، مجلسى پدر و پسر، [[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]، شيخ يوسف بحرانى، [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] و بهبهانى<ref>همان، ص59-92</ref> | ||
در باب دوم، به چگونگى رجوع به كتب رجالى در اخذ اسانيد رواياتى كه از ائمه اطهار(ع) صادر شده است و تشخيص مشتركات و بيان آنچه باعث تعين مراد از اسماء مشتركه و تشخيص حالات راوى مى‌گردد، پرداخته شده است. از جمله افراد مشتركى كه از آنها ياد شده است عبارتند از: ابن مسكان، محمد بن حسين، ابوبصير، ابن سنان، محمد بن قيس و احمد بن محمد<ref>همان، ص105-133</ref> | در باب دوم، به چگونگى رجوع به كتب رجالى در اخذ اسانيد رواياتى كه از ائمه اطهار(ع) صادر شده است و تشخيص مشتركات و بيان آنچه باعث تعين مراد از اسماء مشتركه و تشخيص حالات راوى مى‌گردد، پرداخته شده است. از جمله افراد مشتركى كه از آنها ياد شده است عبارتند از: ابن مسكان، محمد بن حسين، ابوبصير، ابن سنان، محمد بن قيس و احمد بن محمد<ref>همان، ص105-133</ref> | ||
باب سوم، به بررسى اسباب مدح و ذم، اختصاص يافته است. | باب سوم، به بررسى اسباب مدح و ذم، اختصاص يافته است. نویسنده، ابتدا ضمن توضيح اين نكته كه مدح مطلق موجب وثاقت راوى و در نتيجه، صحيح بودن روايت وى نمى‌شود، به توضيح الفاظ مدح، پرداخته است. از جمله اين الفاظ عبارتند از: «عادل، ضابط و امامى»، «ثقه يا ثقة الحديث»، «صحيح الحديث»، «لا بأس به»، «عين و وجه». در ادامه، اسباب ذم و الفاظى كه موجب ضعف راوى مى‌شود، توضيح داده شده است. اين الفاظ عبارتند از: «فاسق»، «فاسق بجوارحه»، «كان يشرب الخمر»، «يشتغل بالزنا و اللواط»، «اكذب البريه»، «كذاب»، «وضّاع»، «خبيث»، «متعصب»، «متهم»، «ساقط»، «متروك»، «ليس بشيء»، «ضعيف في الرواية» و..<ref>همان، ص135-232</ref> | ||
در باب چهارم، به معرفى و بررسى شخصيت روايى برخى از راويانى كه [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]] در [[الكافي (ط. دارالحديث)|كافى]]، | در باب چهارم، به معرفى و بررسى شخصيت روايى برخى از راويانى كه [[کلینی، محمد بن یعقوب|كلينى]] در [[الكافي (ط. دارالحديث)|كافى]]، روايات فراوانى از آنها نقل كرده و در لابه‌لاى كلام خويش با لفظ «العدة» از آنها ياد نموده است. برخى از اين افراد عبارتند از: احمد بن ادريس قمى اشعرى، على بن ابراهيم قمى، محمد بن يحيى عطار، داود بن كوره، على بن ابراهيم، على بن حسين سعدآبادى، احمد بن عبدالله بن اميه و..<ref>همان، ص235-316</ref> | ||
باب پنجم به بررسى اصحاب اجماع (زراره، محمد بن مسلم، بريد بن معاويه، فضيل بن يسار، معروف بن خربوذ و ابوبصير) اختصاص يافته<ref>همان، ص321-433</ref> و در آخرين باب، از رواتى كه مورد اختلافند بحث شده است. برخى از اين افراد، عبارتند از: ابراهيم بن هشام، ابن ابى‌جيد، اسحاق بن عمار، حسين بن خالد، حماد بن عيسى جهنى و | باب پنجم به بررسى اصحاب اجماع (زراره، محمد بن مسلم، بريد بن معاويه، فضيل بن يسار، معروف بن خربوذ و ابوبصير) اختصاص يافته<ref>همان، ص321-433</ref> و در آخرين باب، از رواتى كه مورد اختلافند بحث شده است. برخى از اين افراد، عبارتند از: ابراهيم بن هشام، ابن ابى‌جيد، اسحاق بن عمار، حسين بن خالد، حماد بن عيسى جهنى و..<ref>همان، ص435-604</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
فهرست مطالب و فهرست‌هاى فنى شامل: فهرست آيات؛ روايات؛ آثار؛ طوايف، قبايل و فرق؛ اماكن و شهرها و كتب مذكور در متن، به‌همراه فهرست منابع مورد استفاده | فهرست مطالب و فهرست‌هاى فنى شامل: فهرست آيات؛ روايات؛ آثار؛ طوايف، قبايل و فرق؛ اماكن و شهرها و كتب مذكور در متن، به‌همراه فهرست منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهاى كتاب آمده است. | ||
در پاورقى‌ها، علاوه بر ذكر منابع، به توضيح برخى از كلمات متن پرداخته شده است. | در پاورقى‌ها، علاوه بر ذكر منابع، به توضيح برخى از كلمات متن پرداخته شده است. | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
| خط ۹۳: | خط ۷۴: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۳۹
| نتیجة المقال في علم الرجال | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مؤسسة الإمام الهادي علیه‌السلام، لجنة التحقیق (اشراف)
شیخ کبیر، محمدحسن (نویسنده) اسدی، باسم محمد (محقق) |
| ناشر | دليل ما |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1390 ش یا 1432 ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-397-696-5 |
| موضوع | حدیث - علم الرجال محدثان شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 114 /ش9ن2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نتيجة المقال في علم الرجال اثر شيخ محمدحسن بن صفر بارفروش مازندرانى، كتابى است پيرامون علم درايه و رجال به زبان عربى. مؤلف، در روز دوازدهم ماه شوال سال 1284ق، نگارش آن را به پايان رسانده است[۱]
اين كتاب توسط شيخ باسم محمد اسدى تحقيق و تعليقه‌نگارى شده است.
ساختار
كتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب در شش باب، تنظيم شده است.
در اين نوشتار ابتدا كلياتى در مورد «علم رجال» و چگونگى اعتبار قول علماى رجال بيان شده و ادله و شواهدى كه علماى رجال به آنها استشهاد مى‌كنند تا ميزان اعتبار يك روايت و راوى را بسنجند، ذكر گرديده است. در ادامه فنون مربوط به علم رجال و چگونگى جرح و تعديل روات بيان شده و شروط عدالت يا عدم عدالت و وثاقت و عدم وثاقت رجال حديث و روات تبيين گرديده است. نویسنده همچنين به معرفى برخى از رجاليون بزرگ شيعه كه ديدگاه‌هاى رجالى آنان در توثيق يا عدم توثيق روات كاملا راه‌گشا و مورد اعتبار و قبول است، پرداخته و چگونگى رجوع به كتب رجالى و تشخيص حالات راوى و الفاظ مدح يا ذم راويان حديث، اصحاب اجماع و معرفى برخى از راويان مورد قبول علماى بزرگ رجال را ذكر نموده و شخصيت روايى آنان را منعكس كرده است.
كتاب بر اساس دو نسخه چاپ سنگى و خطى، تصحيح شده است.
گزارش محتوا
در مقدمه محقق، ابتدا زندگى‌نامه مختصرى از مؤلف ارائه گرديده و در ادامه، اقدامات تحقيقى صورت گرفته در مورد كتاب، گزارش شده است؛ اقداماتى از قبيل: مقابله نسخ و ثبت اختلافات آنها؛ تخريج آيات، احاديث و آثار از مصادر و منابع معتبر؛ ذكر مطالبى كه مصنف از كتاب‌هاى رجالى و فقهى نقل كرده، از منابع اصلى آنها؛ شرح و توضيح برخى از كلمات مبهمى كه فهم معناى صحيح آنها، نياز به توضيح و تبيين داشته است و همچنين تعريف بعضى از اسامى شهرها و اماكن با اعتماد بر معاجم معتبر؛ افزودن فهارس فنى به‌منظور تسهيل در دسترسى به مطالب و..[۲]
مقدمه مؤلف، به تعريف علم رجال، موضوع آن و علت نياز به اين علم، اختصاص يافته است[۳]
در باب اول، به بيان چگونگى اعتبار قول علماى رجال و احوال گروهى از علما كه در جرح و تعديل و مانند اينها به اقوال آنان مراجعه مى‌شود و وضع و ترتيب كتب مربوط به اين فن، پرداخته شده است[۴]
در مورد کیفیت و چگونگى اعتبار اقوال علماى رجال، اختلاف وجود دارد كه آيا رجوع به قول آنان از باب ظن است يا از باب روايت يا از باب شهادت. نویسنده در اين باب، ضمن بررسى اقوال مزبور، علمايى را كه نظرياتشان در باب جرح و تعديل روات، مرجع مى‌باشد، نام برده و توضيح مختصرى پيرامون هريك داده است. اين علما عبارتند از: ابن حجر، ابن داود، ابن شاذان، ابن شهرآشوب، ابن طاوس، ابن عقده، ابن غضائرى، ابن فضال، برقى، عقيقى، عياشى، كشى، شيخ طوسى، علامه حلى، شهيد ثانى، مجلسى پدر و پسر، ميرداماد، شيخ يوسف بحرانى، شيخ حر عاملى و بهبهانى[۵]
در باب دوم، به چگونگى رجوع به كتب رجالى در اخذ اسانيد رواياتى كه از ائمه اطهار(ع) صادر شده است و تشخيص مشتركات و بيان آنچه باعث تعين مراد از اسماء مشتركه و تشخيص حالات راوى مى‌گردد، پرداخته شده است. از جمله افراد مشتركى كه از آنها ياد شده است عبارتند از: ابن مسكان، محمد بن حسين، ابوبصير، ابن سنان، محمد بن قيس و احمد بن محمد[۶]
باب سوم، به بررسى اسباب مدح و ذم، اختصاص يافته است. نویسنده، ابتدا ضمن توضيح اين نكته كه مدح مطلق موجب وثاقت راوى و در نتيجه، صحيح بودن روايت وى نمى‌شود، به توضيح الفاظ مدح، پرداخته است. از جمله اين الفاظ عبارتند از: «عادل، ضابط و امامى»، «ثقه يا ثقة الحديث»، «صحيح الحديث»، «لا بأس به»، «عين و وجه». در ادامه، اسباب ذم و الفاظى كه موجب ضعف راوى مى‌شود، توضيح داده شده است. اين الفاظ عبارتند از: «فاسق»، «فاسق بجوارحه»، «كان يشرب الخمر»، «يشتغل بالزنا و اللواط»، «اكذب البريه»، «كذاب»، «وضّاع»، «خبيث»، «متعصب»، «متهم»، «ساقط»، «متروك»، «ليس بشيء»، «ضعيف في الرواية» و..[۷]
در باب چهارم، به معرفى و بررسى شخصيت روايى برخى از راويانى كه كلينى در كافى، روايات فراوانى از آنها نقل كرده و در لابه‌لاى كلام خويش با لفظ «العدة» از آنها ياد نموده است. برخى از اين افراد عبارتند از: احمد بن ادريس قمى اشعرى، على بن ابراهيم قمى، محمد بن يحيى عطار، داود بن كوره، على بن ابراهيم، على بن حسين سعدآبادى، احمد بن عبدالله بن اميه و..[۸]
باب پنجم به بررسى اصحاب اجماع (زراره، محمد بن مسلم، بريد بن معاويه، فضيل بن يسار، معروف بن خربوذ و ابوبصير) اختصاص يافته[۹] و در آخرين باب، از رواتى كه مورد اختلافند بحث شده است. برخى از اين افراد، عبارتند از: ابراهيم بن هشام، ابن ابى‌جيد، اسحاق بن عمار، حسين بن خالد، حماد بن عيسى جهنى و..[۱۰]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب و فهرست‌هاى فنى شامل: فهرست آيات؛ روايات؛ آثار؛ طوايف، قبايل و فرق؛ اماكن و شهرها و كتب مذكور در متن، به‌همراه فهرست منابع مورد استفاده نویسنده، در انتهاى كتاب آمده است.
در پاورقى‌ها، علاوه بر ذكر منابع، به توضيح برخى از كلمات متن پرداخته شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.