تحرير الأصول (موسوی جزایری): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'نايينى' به 'نايينى ') |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} '''') |
||
| (۲۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR13301J1.jpg | |||
| عنوان =تحرير الأصول (موسوی جزایری) | |||
| عنوان‌های دیگر = | |||
| پدیدآوران = | |||
[[موسوی جزایری، محمد علی]] (نویسنده) | |||
| | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 159/8 /م82ت3 | |||
| | | موضوع = | ||
اصول فقه شیعه | |||
| ناشر = | |||
جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي | |||
| مکان نشر =قم - ایران | |||
|زبان | | سال نشر = 1430 ق | ||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13301AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| شابک =978-964-470-777-3 | |||
| تعداد جلد =2 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =13301 | |||
| کتابخوان همراه نور =13301 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''تحرير الأصول'''، تقريرات درس اصول [[موسوی جزایری، محمد علی|آیت‌الله موسوى جزائرى]] است كه در حوزه علميه اهواز القاء شده و ظاهراً توسط محسن حيدرى نوشته شده است. | |||
==ساختار== | |||
مؤلف، كتاب را در مباحث الفاظ و بر اساس تقسيم‌بندى [[اصفهانی، محمدحسین|محقق اصفهانى]] تدوين نموده و در آن به تبيين نظريات [[خویی، ابوالقاسم|مرحوم خويى]]، [[خمینی، سید روح‌الله|حضرت امام]]، [[اصفهانی، محمدحسین|محقق اصفهانى]]، [[نائینی، محمدحسین|نايينى]]، [[عراقی، ضیاءالدین|عراقى]] و [[بروجردی، حسین|سيد بروجردى]] پرداخته و بعد از نقد و بررسى، نظريه مختار را بيان مى‌كند. | |||
== ساختار == | |||
مؤلف، كتاب را در مباحث الفاظ و بر اساس تقسيم‌بندى [[اصفهانی، محمدحسین|محقق اصفهانى]] | |||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
كتاب، مشتمل بر مباحث الفاظ است كه به مهمّ‌ترين قسمت‌هاى آن اشاره مى‌شود: | كتاب، مشتمل بر مباحث الفاظ است كه به مهمّ‌ترين قسمت‌هاى آن اشاره مى‌شود: | ||
#مشهور، علم اصول را چنين تعريف كرده‌اند: «علم به قواعدى است كه براى استنباط احكام شرعى فرعى از ادلّه تفصيلى ممهّد و ممحض شده است». مؤلف، اين تعريف را بهترين تعريف دانسته و اشكالات صاحب «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]]» را بر آن وارد نمى‌داند، البته [[اصفهانی، محمدحسین|محقق اصفهانى]] | #مشهور، علم اصول را چنين تعريف كرده‌اند: «علم به قواعدى است كه براى استنباط احكام شرعى فرعى از ادلّه تفصيلى ممهّد و ممحض شده است». مؤلف، اين تعريف را بهترين تعريف دانسته و اشكالات صاحب «[[كفاية الأصول (جامعه مدرسین)|كفايه]]» را بر آن وارد نمى‌داند، البته [[اصفهانی، محمدحسین|محقق اصفهانى]] علم اصول را به‌نحوه ديگرى تعريف مى‌كند كه ظاهراً به تعريف مشهور بازگشت دارد. | ||
#بهترين و بديع‌ترين تقسيم‌بندى قواعد اصولى، مخصوص [[اصفهانی، محمدحسین|محقق اصفهانى]] | #بهترين و بديع‌ترين تقسيم‌بندى قواعد اصولى، مخصوص [[اصفهانی، محمدحسین|محقق اصفهانى]] است كه شامل همه مسائل اصولى مى‌شود و هر مسئله‌اى را در باب خودش قرار مى‌دهد. به نظر ايشان، مباحث اصولى به چهار بخش تقسيم مى‌شود: | ||
#:الف) مباحث الفاظ: اين بخش، از مدلولِ الفاظ و ظواهر آنها به‌طور عام بحث مى‌كند، مثل بحث از ظهور صيغه «افعل» در وجوب و ظهور نهى در حرمت و امثال اينها. | #:الف) مباحث الفاظ: اين بخش، از مدلولِ الفاظ و ظواهر آنها به‌طور عام بحث مى‌كند، مثل بحث از ظهور صيغه «افعل» در وجوب و ظهور نهى در حرمت و امثال اينها. | ||
#:ب) مباحث عقليه: اين بخش، از | #:ب) مباحث عقليه: اين بخش، از ملازمه‌هایى كه بين خود احكام برقرار است، بحث مى‌كند، مانند بحث از ملازمه بين حكم عقل و حكم شرع و بحث از اينكه وجوب يك شىء، مستلزم وجوب مقدمه آن است و مثل بحث از اينكه وجوب يك شىء، مستلزم حرمت ضدّ آن است و مثل بحث از امكان اجتماع امر و نهى و امثال اينها. | ||
#:ج) مباحث حجّت: در اين بخش، از حجيّت و دليليت بحث مى‌شود، مانند بحث از حجيّت خبر واحد، ظواهر كتاب، سنّت، اجماع و عقل. | #:ج) مباحث حجّت: در اين بخش، از حجيّت و دليليت بحث مى‌شود، مانند بحث از حجيّت خبر واحد، ظواهر كتاب، سنّت، اجماع و عقل. | ||
#:د) مباحث اصول عمليه: اين بخش، از منبع و مرجع مجتهد در هنگام فقدان دليل اجتهادى بحث مى‌كند، مثل بحث از اصل برائت، احتياط، استصحاب و تخيير. | #:د) مباحث اصول عمليه: اين بخش، از منبع و مرجع مجتهد در هنگام فقدان دليل اجتهادى بحث مى‌كند، مثل بحث از اصل برائت، احتياط، استصحاب و تخيير. | ||
#تفاوت قول [[خمینی، سید روح‌الله|حضرت امام]] | #تفاوت قول [[خمینی، سید روح‌الله|حضرت امام]] با ديگران در مسئله موضوع علم اصول، آن است كه ايشان، ملاك تمايز و وحدت را يا به موضوع و يا به جهت جامعه بين محمولات دانسته و لازمه سخن ايشان، كفايت يكى از آن دو بر سبيل اجمال است، البته محقق بروجردى هم نظرى دارد كه قابل بررسى است. | ||
#مختار مؤلف در باب حقيقت وضع، اين است كه دلالت الفاظ بر معانى، به واسطه جعل و اعتبار است و دلايل اين قول، بطلان ساير اقوال و مراجعه به وجدان است، | #مختار مؤلف در باب حقيقت وضع، اين است كه دلالت الفاظ بر معانى، به واسطه جعل و اعتبار است و دلايل اين قول، بطلان ساير اقوال و مراجعه به وجدان است، | ||
#در بحث صحيح و اعم، مؤلّف، بيان مى‌كند كه تحقيق آن است كه بعد از انتفاى جامع ذاتى بين مراتب مختلفه و انتفاى وضع براى جامع عرضى و عدم وضوح مراد از جامع مبهم به‌نحوى كه به جامع عرضى قابل رجوع نباشد، اين مسئله فهميده مى‌شود كه مرتكز در اذهان متشرّعه اين است كه صلات و امثال آن، حقيقتى است واحد و استعمال در آن از سنخ مشترك معنوى است و بهترين وجه حلّ مسئله، در اين است كه وحدت مراتب مختلف، نه حقيقى است و نه عرضى، بلكه آن، امرى اعتبارى است كه به سبب جعل هوهويّت و عينيّت بين اين مراتب حاصل شده است، پس ممكن است واضع، لفظ را نخست، براى مرتبه عليا وضع كرده، سپس ساير مراتب را به‌عنوان ظهورات و تجليّات اين مرتبه اعتبار كند. | #در بحث صحيح و اعم، مؤلّف، بيان مى‌كند كه تحقيق آن است كه بعد از انتفاى جامع ذاتى بين مراتب مختلفه و انتفاى وضع براى جامع عرضى و عدم وضوح مراد از جامع مبهم به‌نحوى كه به جامع عرضى قابل رجوع نباشد، اين مسئله فهميده مى‌شود كه مرتكز در اذهان متشرّعه اين است كه صلات و امثال آن، حقيقتى است واحد و استعمال در آن از سنخ مشترك معنوى است و بهترين وجه حلّ مسئله، در اين است كه وحدت مراتب مختلف، نه حقيقى است و نه عرضى، بلكه آن، امرى اعتبارى است كه به سبب جعل هوهويّت و عينيّت بين اين مراتب حاصل شده است، پس ممكن است واضع، لفظ را نخست، براى مرتبه عليا وضع كرده، سپس ساير مراتب را به‌عنوان ظهورات و تجليّات اين مرتبه اعتبار كند. | ||
== منابع == | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب. | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
| خط ۷۴: | خط ۵۴: | ||
[[رده:اصول فقه (آثارکلی)]] | [[رده:اصول فقه (آثارکلی)]] | ||
[[رده:اصول فقه شیعه]] | [[رده:اصول فقه شیعه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۵۷
| تحرير الأصول (موسوی جزایری) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | موسوی جزایری، محمد علی (نویسنده) |
| ناشر | جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1430 ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-470-777-3 |
| موضوع | اصول فقه شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP 159/8 /م82ت3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تحرير الأصول، تقريرات درس اصول آیت‌الله موسوى جزائرى است كه در حوزه علميه اهواز القاء شده و ظاهراً توسط محسن حيدرى نوشته شده است.
ساختار
مؤلف، كتاب را در مباحث الفاظ و بر اساس تقسيم‌بندى محقق اصفهانى تدوين نموده و در آن به تبيين نظريات مرحوم خويى، حضرت امام، محقق اصفهانى، نايينى، عراقى و سيد بروجردى پرداخته و بعد از نقد و بررسى، نظريه مختار را بيان مى‌كند.
گزارش محتوا
كتاب، مشتمل بر مباحث الفاظ است كه به مهمّ‌ترين قسمت‌هاى آن اشاره مى‌شود:
- مشهور، علم اصول را چنين تعريف كرده‌اند: «علم به قواعدى است كه براى استنباط احكام شرعى فرعى از ادلّه تفصيلى ممهّد و ممحض شده است». مؤلف، اين تعريف را بهترين تعريف دانسته و اشكالات صاحب «كفايه» را بر آن وارد نمى‌داند، البته محقق اصفهانى علم اصول را به‌نحوه ديگرى تعريف مى‌كند كه ظاهراً به تعريف مشهور بازگشت دارد.
- بهترين و بديع‌ترين تقسيم‌بندى قواعد اصولى، مخصوص محقق اصفهانى است كه شامل همه مسائل اصولى مى‌شود و هر مسئله‌اى را در باب خودش قرار مى‌دهد. به نظر ايشان، مباحث اصولى به چهار بخش تقسيم مى‌شود:
- الف) مباحث الفاظ: اين بخش، از مدلولِ الفاظ و ظواهر آنها به‌طور عام بحث مى‌كند، مثل بحث از ظهور صيغه «افعل» در وجوب و ظهور نهى در حرمت و امثال اينها.
- ب) مباحث عقليه: اين بخش، از ملازمه‌هایى كه بين خود احكام برقرار است، بحث مى‌كند، مانند بحث از ملازمه بين حكم عقل و حكم شرع و بحث از اينكه وجوب يك شىء، مستلزم وجوب مقدمه آن است و مثل بحث از اينكه وجوب يك شىء، مستلزم حرمت ضدّ آن است و مثل بحث از امكان اجتماع امر و نهى و امثال اينها.
- ج) مباحث حجّت: در اين بخش، از حجيّت و دليليت بحث مى‌شود، مانند بحث از حجيّت خبر واحد، ظواهر كتاب، سنّت، اجماع و عقل.
- د) مباحث اصول عمليه: اين بخش، از منبع و مرجع مجتهد در هنگام فقدان دليل اجتهادى بحث مى‌كند، مثل بحث از اصل برائت، احتياط، استصحاب و تخيير.
- تفاوت قول حضرت امام با ديگران در مسئله موضوع علم اصول، آن است كه ايشان، ملاك تمايز و وحدت را يا به موضوع و يا به جهت جامعه بين محمولات دانسته و لازمه سخن ايشان، كفايت يكى از آن دو بر سبيل اجمال است، البته محقق بروجردى هم نظرى دارد كه قابل بررسى است.
- مختار مؤلف در باب حقيقت وضع، اين است كه دلالت الفاظ بر معانى، به واسطه جعل و اعتبار است و دلايل اين قول، بطلان ساير اقوال و مراجعه به وجدان است،
- در بحث صحيح و اعم، مؤلّف، بيان مى‌كند كه تحقيق آن است كه بعد از انتفاى جامع ذاتى بين مراتب مختلفه و انتفاى وضع براى جامع عرضى و عدم وضوح مراد از جامع مبهم به‌نحوى كه به جامع عرضى قابل رجوع نباشد، اين مسئله فهميده مى‌شود كه مرتكز در اذهان متشرّعه اين است كه صلات و امثال آن، حقيقتى است واحد و استعمال در آن از سنخ مشترك معنوى است و بهترين وجه حلّ مسئله، در اين است كه وحدت مراتب مختلف، نه حقيقى است و نه عرضى، بلكه آن، امرى اعتبارى است كه به سبب جعل هوهويّت و عينيّت بين اين مراتب حاصل شده است، پس ممكن است واضع، لفظ را نخست، براى مرتبه عليا وضع كرده، سپس ساير مراتب را به‌عنوان ظهورات و تجليّات اين مرتبه اعتبار كند.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.