أجوبة المسائل النصيرية: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - '»ا' به '» ا')
    جز (جایگزینی متن - '= ' به '=')
     
    (۵۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    {{جعبه اطلاعات کتاب
    [[پرونده:NUR01770J1.jpg|بندانگشتی|اجوبة المسائل النصیریة]]
    | تصویر =NUR01770J1.jpg
    {| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
    | عنوان =اجوبة المسائل النصیریة
    |+ |
    | عنوان‌های دیگر =مشتمل بر بیست رساله
    |-
    | پدیدآوران =
    ! نام کتاب!! data-type='bookName'|اجوبة المسائل النصیریة
    [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد]] (نویسنده)
    |-
    |نام های دیگر کتاب
    |data-type='otherBookNames'|مشتمل بر بیست رساله
    |-
    |پدیدآورندگان
    |data-type='authors'|[[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد]] (نويسنده)
     
    [[نورانی، عبدالله]] (اهتمام)
    [[نورانی، عبدالله]] (اهتمام)
    |-
    | زبان =عربی
    |زبان  
    | کد کنگره =‏BBR‎‏ ‎‏849‎‏ ‎‏1383‎‏
    |data-type='language'|عربی
    | موضوع =
    |-
    فلسفه اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14
    |کد کنگره  
    |data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BBR‎‏ ‎‏849‎‏ ‎‏1383‎‏
    |-
    |موضوع  
    |data-type='subject'|فلسفه اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14
     
    کلام شیعه - متون قدیمی تا قرن 14
    کلام شیعه - متون قدیمی تا قرن 14
    |-
    | ناشر =
    |ناشر  
    پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى‏
    |data-type='publisher'|پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى‏
    | مکان نشر =تهران - ایران
    |-
    | سال نشر =1383 ش  
    |مکان نشر  
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01770AUTOMATIONCODE
    |data-type='publishPlace'|تهران - ایران
    | چاپ =1
    |-
    | شابک =964-426-233-6
    |سال نشر  
    | تعداد جلد =1
    |data-type='publishYear'| 1383 هـ.ش  
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =01770
    |-class='articleCode'
    | کتابخوان همراه نور =01770
    |کد اتوماسیون
    | کد پدیدآور =
    |data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE1770AUTOMATIONCODE
    | پس از =
    |}
    | پیش از =
    </div>
    }}
     
    '''أجوبة المسائل النصيرية'''، مجموعه‌اى است از مكاتبات [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير‌الدين طوسى]] با علماى زمان خویش. بيشتر رساله‌هاى این مجموعه، به زبان عربى و اندكى از آنها به زبان فارسی است و موضوع آنها مسائل فلسفى (به معناى اعم) و منطقى و موعظه و... است.
     
    == معرفى اجمالى ==
     
     
    '''اجوبة المسائل النصيرية'''، مجموعه‌اى است از مكاتبات [[خواجه نصير الدين طوسى]] با علماى زمان خويش. بيشتر رساله‌هاى اين مجموعه، به زبان عربى و اندكى از آنها به زبان فارسى است و موضوع آنها مسائل فلسفى (به معناى اعم) و منطقى و موعظه و... است.
     
    == ساختار ==
     


    ==ساختار==
    کتاب، مشتمل بر بيست رساله است.
    کتاب، مشتمل بر بيست رساله است.


    == گزارش محتوا ==
    ==گزارش محتوا==
     
    رساله اول، به نام «اجوبة المسائل الرومیة» است و حاوى بيست و دو سؤال از طرف [[شرف‌الدين محمد بن محمود رازى]] و پاسخ‌هاى خواجه مى‌باشد. این پرسش‌ها و پاسخ‌ها، در زمینه مسائل فلسفى (به معناى اعم) است. نمونه‌اى از آنها، چنين است: پرسش: اثر علت، در وجود معلول است يا در ماهيت آن؟ پاسخ: اثر علت، عبارت است از خود معلول، آن‌گاه این عقل ماست كه معلول را به وجود و ماهيت تحليل مى‌كند و الا در خارج، دو چيز جدا از هم نداريم تا سؤال مزبور را به دنبال آورد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص1]</ref>.
     
    رساله دوم، به نام «اجوبة مسائل فخر‌الدين ابومنصور كازرونى» است با یک سؤال چند شاخه‌اى (كه حاصلش بيان ضرورت مرگ در اشخاص انسانى است) و پاسخ خواجه به آن<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=7&viewType=html ر.ک: همان، ص7]</ref>.
    رساله اول، به نام «اجوبة المسائل الرومية» است و حاوى بيست و دو سؤال از طرف شرف الدين محمد بن محمود رازى و پاسخ‌هاى خواجه مى‌باشد. اين پرسش‌ها و پاسخ‌ها، در زمينه مسائل فلسفى (به معناى اعم) است. نمونه‌اى از آنها، چنين است: پرسش: اثر علت، در وجود معلول است يا در ماهيت آن؟ پاسخ: اثر علت، عبارت است از خود معلول، آن‌گاه اين عقل ماست كه معلول را به وجود و ماهيت تحليل مى‌كند و الا در خارج، دو چيز جدا از هم نداريم تا سؤال مزبور را به دنبال آورد.
    رساله‌سوم به نام «اجوبة مسائل نورالدين على الشيعى»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=11&viewType=html ر.ک: همان، ص11]</ref> است با شش سؤال و جواب كه نمونه‌اى از آنها چنين است: سؤال: تفاوت بين صورت و صيغه چيست؟ جواب: شكلى كه كلمه، با توجه به ترتيب حروف و حركات، به خود گرفته و قيافه‌اى كه كلام با نظر به ترتيب كلمات پيدا كرده، صورت آن كلمه يا كلام خوانده مى‌شود؛ حال اگر متكلم به آن زبان، نظاير آن شكل و قيافه را در غير آن تركيب، ذكر كند يا آن شكل و قيافه را به گونه‌اى قانون‌مند به شكل و قيافه‌اى ديگر تبديل نمايد، تا دلالت بر معناى مورد نظرش كند، به این اعتبار، شكل و قيافه مزبور را صيغه مى‌خوانند.
     
    رساله چهارم، به نام «اجوبة مسائل بهاءالدين المیاوى» است در زمینه خيريت وجود و عدمى بودن شر و باطل الذت بودن عدم، آن‌گاه چگونگى جمع این معنا با قول برخى از بزرگان كه نبودن خویش يا ديگرى را خير خوانده‌اند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=19&viewType=html ر.ک: همان، ص19]</ref>.
    رساله دوم، به نام «اجوبة مسائل فخر الدين ابومنصور كازرونى» است با يك سؤال چند شاخه‌اى (كه حاصلش بيان ضرورت مرگ در اشخاص انسانى است) و پاسخ خواجه به آن.
    رساله پنجم، به نام «اجوبة مسائل عزالدين ابوالرضا سعد بن منصور بن كمونة البغدادى» است با هفت سؤال و جواب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=25&viewType=html ر.ک: همان، ص25]</ref>.
     
    رساله ششم، به نام «اجوبة مسائل محمد بن حسین الموسوى» است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=35&viewType=html ر.ک: همان، ص35]</ref>.
    رساله‌سوم به نام «اجوبة مسائل نور الدين على الشيعى» است با شش سؤال و جواب كه نمونه‌اى از آنها چنين است: سؤال: تفاوت بين صورت و صيغه چيست؟ جواب: شكلى كه كلمه، با توجه به ترتيب حروف و حركات، به خود گرفته و قيافه‌اى كه كلام با نظر به ترتيب كلمات پيدا كرده، صورت آن كلمه يا كلام خوانده مى‌شود؛ حال اگر متكلم به آن زبان، نظاير آن شكل و قيافه را در غير آن تركيب، ذكر كند يا آن شكل و قيافه را به گونه‌اى قانون‌مند به شكل و قيافه‌اى ديگر تبديل نمايد، تا دلالت بر معناى مورد نظرش كند، به اين اعتبار، شكل و قيافه مزبور را صيغه مى‌خوانند.
    رساله هفتم، به نام «اجوبة مسائل فخر‌الدين محمد بن عبدالله بيارى قاضى الهراة» است با دو سؤال و جواب در زمینه چگونگى صدور موجودات از خداى يگانه و چگونگى علم وى به جزييات<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=41&viewType=html ر.ک: همان، ص41]</ref>.
     
    رساله هشتم، به نام «اجوبة مسائل السيد‌ ‎ركن‌الدين الاسترابادى» است با بيست سؤال و جواب درباره پاره‌اى از مسائل منطقى و فلسفى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=47&viewType=html ر.ک: همان، ص47]</ref>.
    رساله چهارم، به نام «اجوبة مسائل بهاء الدين المياوى» است در زمينه خيريت وجود و عدمى بودن شر و باطل الذت بودن عدم، آن‌گاه چگونگى جمع اين معنا با قول برخى از بزرگان كه نبودن خويش يا ديگرى را خير خوانده‌اند.
    رساله نهم، به نام «اجوبة مسائل على بن سليمان البحرانى» است و حاوى مسائل فراوانى درباره علم مى‌باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=71&viewType=html ر.ک: همان، ص71]</ref>.
     
    رساله دهم، به نام «مباحثات بين الطوسى و الكاتبى» است. این رساله، خود، حاوى شش رساله است كه بين خواجه و كاتبى در زمینه اثبات واجب الوجود، رد و بدل شده است. در رساله پنجم، كاتبى، اعتراف به حق نموده و در رساله ششم، خواجه، از وى تقدير و تشكر كرده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=109&viewType=html ر.ک: همان، ص109]</ref>.
    رساله پنجم، به نام «اجوبة مسائل عز الدين ابوالرضا سعد بن منصور بن كمونة البغدادى» است با هفت سؤال و جواب.
    رساله يازدهم، به نام «اجوبة المسائل الطبية» است با ده سؤال و جواب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=155&viewType=html ر.ک: همان، ص155]</ref>.
     
    رساله دوازدهم، به نام «اجوبة مسائل صدرالدين القونوى» است كه خود، حاوى سه رساله مى‌باشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=173&viewType=html ر.ک: همان، ص173]</ref>.
    رساله ششم، به نام «اجوبة مسائل محمد بن حسين الموسوى» است.
    رساله سيزدهم، به نام «مسائل نصيرالدين الطوسى عن شمس‌الدين الخسروشاهى»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=265&viewType=html ر.ک: همان، ص265]</ref> است. در این رساله، خواجه، سه سؤال فلسفى را از عالم بزرگ زمان خود، شمس‌الدين خسروشاهى مى‌پرسد كه برخى از آنها چنين است: 1- حكما گفته‌اند: آنچه برای امكان وجود و عدمش حاملى نيست، محال است كه پس از نيستى، موجود گردد و يا پس از موجود شدن، معدوم گردد و از طرفى گفته‌اند: نفس انسان، حادث است، ولى فناى آن محال است؛ اكنون سؤال مى‌شود: اگر حامل امكان وجود آن، بدن است، چه مانعى دارد كه حامل امكان عدم آن نيز بدن باشد... 2- اگر سبب صدور كثير از علت واحده، كثرتى است كه در ذات معلول اوّل است، اكنون سؤال مى‌شود كه این كثرت، از كجا حاصل شده است؟ اگر از علت نخست صادر شده، از دو حالت بيرون نيست: الف: با هم صادر شده‌اند و لازمه آن این است كه صدور كثير از مبدأ نخست، به واسطه كثرت در معلول نخست، نباشد؛ به عبارت ديگر از واحد، بى‌واسطه صادر شده باشد. ب: به ترتيب صادر شده‌اند، در این صورت معلول اول، معلول اول نخواهد بود و اگر كثرت مزبور، از علت نخست، صادر نشده است، پس جايز است كه كثرتى بدون استناد به علت نخستين تحقق يابد و همه فروع ياد شده باطل است.
     
    رساله چهاردهم، به نام «اجوبة مسائل جمال‌الدين البحرينى» است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=267&viewType=html ر.ک: همان، ص267]</ref>.
    رساله هفتم، به نام «اجوبة مسائل فخر الدين محمد بن عبدالله بيارى قاضى الهراة» است با دو سؤال و جواب در زمينه چگونگى صدور موجودات از خداى يگانه و چگونگى علم وى به جزييات.
    رساله پانزدهم، به نام «رسالة عزالدين الحسن المراغى الى نصيرالدين الطوسى» است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=269&viewType=html ر.ک: همان، ص269]</ref>.
     
    رساله شانزدهم، به نام «رساله [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسى]] به عين الزمان جيلى» است با طرح سه سؤال از طرف خواجه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=271&viewType=html ر.ک: همان، ص271]</ref>.
    رساله هشتم، به نام «اجوبة مسائل السيد ركن الدين الاسترابادى» است با بيست سؤال و جواب درباره پاره‌اى از مسائل منطقى و فلسفى.
    رساله هفدهم، به نام «رساله خواجه نصيرالدين محمد طوسى به اثيرالدين ابهرى» است. این رساله، حاوى سه سؤال از طرف خواجه و به زبان فارسی است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=273&viewType=html ر.ک: همان، ص273]</ref>.
     
    رساله هجدهم، به نام «جواب رسالة قاضى البحرين» است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=277&viewType=html ر.ک: همان، ص277]</ref>.
    رساله نهم، به نام «اجوبة مسائل على بن سليمان البحرانى» است و حاوى مسائل فراوانى درباره علم مى‌باشد.
    رساله نوزدهم، به نام «رساله خواجه نصيرالدين الطوسى به خواجه رجاء بزلق» است. این رساله، به زبان فارسی است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=278&viewType=html ر.ک: همان، ص278]</ref>.
     
    رساله بيستم، به نام «اجوبة مسائل شمس‌الدين محمد كيشى» است با سه سؤال و جواب، به زبان فارسی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1770?sectionNumber=2&pageNumber=279&viewType=html ر.ک: همان، ص279]</ref>.
    رساله دهم، به نام «مباحثات بين الطوسى و الكاتبى» است. اين رساله، خود، حاوى شش رساله است كه بين خواجه و كاتبى در زمينه اثبات واجب الوجود، رد و بدل شده است. در رساله پنجم، كاتبى، اعتراف به حق نموده و در رساله ششم، خواجه، از وى تقدير و تشكر كرده است.
    ==پانويس ==
     
    <references />
    رساله يازدهم، به نام «اجوبة المسائل الطبية» است با ده سؤال و جواب.
     
    رساله دوازدهم، به نام «اجوبة مسائل صدرالدين القونوى» است كه خود، حاوى سه رساله مى‌باشد.
     
    رساله سيزدهم، به نام «مسائل نصير الدين الطوسى عن شمس الدين الخسروشاهى» است. در اين رساله، خواجه، سه سؤال فلسفى را از عالم بزرگ زمان خود، شمس الدين خسروشاهى مى‌پرسد كه برخى از آنها چنين است: 1- حكما گفته‌اند: آنچه براى امكان وجود و عدمش حاملى نيست، محال است كه پس از نيستى، موجود گردد و يا پس از موجود شدن، معدوم گردد و از طرفى گفته‌اند: نفس انسان، حادث است، ولى فناى آن محال است؛ اكنون سؤال مى‌شود: اگر حامل امكان وجود آن، بدن است، چه مانعى دارد كه حامل امكان عدم آن نيز بدن باشد... 2- اگر سبب صدور كثير از علت واحده، كثرتى است كه در ذات معلول اوّل است، اكنون سؤال مى‌شود كه اين كثرت، از كجا حاصل شده است؟ اگر از علت نخست صادر شده، از دو حالت بيرون نيست: الف: با هم صادر شده‌اند و لازمه آن اين است كه صدور كثير از مبدأ نخست، به واسطه كثرت در معلول نخست، نباشد؛ به عبارت ديگر از واحد، بى‌واسطه صادر شده باشد. ب: به ترتيب صادر شده‌اند، در اين صورت معلول اول، معلول اول نخواهد بود و اگر كثرت مزبور، از علت نخست، صادر نشده است، پس جايز است كه كثرتى بدون استناد به علت نخستين تحقق يابد و همه فروع ياد شده باطل است.
     
    رساله چهاردهم، به نام «اجوبة مسائل جمال الدين البحرينى» است.
     
    رساله پانزدهم، به نام «رسالة عز الدين الحسن المراغى الى نصير الدين الطوسى» است.
     
    رساله شانزدهم، به نام «رساله [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه طوسى]] به عين الزمان جيلى» است با طرح سه سؤال از طرف خواجه.
     
    رساله هفدهم، به نام «رساله خواجه نصير الدين محمد طوسى به اثير الدين ابهرى» است. اين رساله، حاوى سه سؤال از طرف خواجه و به زبان فارسى است.
     
    رساله هجدهم، به نام «جواب رسالة قاضى البحرين» است.
     
    رساله نوزدهم، به نام «رساله خواجه نصير الدين الطوسى به خواجه رجاء بزلق» است. اين رساله، به زبان فارسى است.
     
    رساله بيستم، به نام «اجوبة مسائل شمس الدين محمد كيشى» است با سه سؤال و جواب، به زبان فارسى.


    ==منابع مقاله==
    مقدمه و متن کتاب


    == پیوندها ==
    [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/13658 مطالعه کتاب اجوبة المسائل النصیریة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:فلسفه، مذهب و روانشناسی]]
    [[رده:فلسفه اسلامی]]
    [[رده:بهمن (1400)]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۲۴

    اجوبة المسائل النصیریة
    أجوبة المسائل النصيرية
    پدیدآوراننصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (نویسنده) نورانی، عبدالله (اهتمام)
    عنوان‌های دیگرمشتمل بر بیست رساله
    ناشرپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى‏
    مکان نشرتهران - ایران
    سال نشر1383 ش
    چاپ1
    شابک‎964-426-233-6
    موضوعفلسفه اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 کلام شیعه - متون قدیمی تا قرن 14
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏BBR‎‏ ‎‏849‎‏ ‎‏1383‎‏
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    أجوبة المسائل النصيرية، مجموعه‌اى است از مكاتبات خواجه نصير‌الدين طوسى با علماى زمان خویش. بيشتر رساله‌هاى این مجموعه، به زبان عربى و اندكى از آنها به زبان فارسی است و موضوع آنها مسائل فلسفى (به معناى اعم) و منطقى و موعظه و... است.

    ساختار

    کتاب، مشتمل بر بيست رساله است.

    گزارش محتوا

    رساله اول، به نام «اجوبة المسائل الرومیة» است و حاوى بيست و دو سؤال از طرف شرف‌الدين محمد بن محمود رازى و پاسخ‌هاى خواجه مى‌باشد. این پرسش‌ها و پاسخ‌ها، در زمینه مسائل فلسفى (به معناى اعم) است. نمونه‌اى از آنها، چنين است: پرسش: اثر علت، در وجود معلول است يا در ماهيت آن؟ پاسخ: اثر علت، عبارت است از خود معلول، آن‌گاه این عقل ماست كه معلول را به وجود و ماهيت تحليل مى‌كند و الا در خارج، دو چيز جدا از هم نداريم تا سؤال مزبور را به دنبال آورد[۱]. رساله دوم، به نام «اجوبة مسائل فخر‌الدين ابومنصور كازرونى» است با یک سؤال چند شاخه‌اى (كه حاصلش بيان ضرورت مرگ در اشخاص انسانى است) و پاسخ خواجه به آن[۲]. رساله‌سوم به نام «اجوبة مسائل نورالدين على الشيعى»[۳] است با شش سؤال و جواب كه نمونه‌اى از آنها چنين است: سؤال: تفاوت بين صورت و صيغه چيست؟ جواب: شكلى كه كلمه، با توجه به ترتيب حروف و حركات، به خود گرفته و قيافه‌اى كه كلام با نظر به ترتيب كلمات پيدا كرده، صورت آن كلمه يا كلام خوانده مى‌شود؛ حال اگر متكلم به آن زبان، نظاير آن شكل و قيافه را در غير آن تركيب، ذكر كند يا آن شكل و قيافه را به گونه‌اى قانون‌مند به شكل و قيافه‌اى ديگر تبديل نمايد، تا دلالت بر معناى مورد نظرش كند، به این اعتبار، شكل و قيافه مزبور را صيغه مى‌خوانند. رساله چهارم، به نام «اجوبة مسائل بهاءالدين المیاوى» است در زمینه خيريت وجود و عدمى بودن شر و باطل الذت بودن عدم، آن‌گاه چگونگى جمع این معنا با قول برخى از بزرگان كه نبودن خویش يا ديگرى را خير خوانده‌اند[۴]. رساله پنجم، به نام «اجوبة مسائل عزالدين ابوالرضا سعد بن منصور بن كمونة البغدادى» است با هفت سؤال و جواب[۵]. رساله ششم، به نام «اجوبة مسائل محمد بن حسین الموسوى» است[۶]. رساله هفتم، به نام «اجوبة مسائل فخر‌الدين محمد بن عبدالله بيارى قاضى الهراة» است با دو سؤال و جواب در زمینه چگونگى صدور موجودات از خداى يگانه و چگونگى علم وى به جزييات[۷]. رساله هشتم، به نام «اجوبة مسائل السيد‌ ‎ركن‌الدين الاسترابادى» است با بيست سؤال و جواب درباره پاره‌اى از مسائل منطقى و فلسفى[۸]. رساله نهم، به نام «اجوبة مسائل على بن سليمان البحرانى» است و حاوى مسائل فراوانى درباره علم مى‌باشد[۹]. رساله دهم، به نام «مباحثات بين الطوسى و الكاتبى» است. این رساله، خود، حاوى شش رساله است كه بين خواجه و كاتبى در زمینه اثبات واجب الوجود، رد و بدل شده است. در رساله پنجم، كاتبى، اعتراف به حق نموده و در رساله ششم، خواجه، از وى تقدير و تشكر كرده است[۱۰]. رساله يازدهم، به نام «اجوبة المسائل الطبية» است با ده سؤال و جواب[۱۱]. رساله دوازدهم، به نام «اجوبة مسائل صدرالدين القونوى» است كه خود، حاوى سه رساله مى‌باشد[۱۲]. رساله سيزدهم، به نام «مسائل نصيرالدين الطوسى عن شمس‌الدين الخسروشاهى»[۱۳] است. در این رساله، خواجه، سه سؤال فلسفى را از عالم بزرگ زمان خود، شمس‌الدين خسروشاهى مى‌پرسد كه برخى از آنها چنين است: 1- حكما گفته‌اند: آنچه برای امكان وجود و عدمش حاملى نيست، محال است كه پس از نيستى، موجود گردد و يا پس از موجود شدن، معدوم گردد و از طرفى گفته‌اند: نفس انسان، حادث است، ولى فناى آن محال است؛ اكنون سؤال مى‌شود: اگر حامل امكان وجود آن، بدن است، چه مانعى دارد كه حامل امكان عدم آن نيز بدن باشد... 2- اگر سبب صدور كثير از علت واحده، كثرتى است كه در ذات معلول اوّل است، اكنون سؤال مى‌شود كه این كثرت، از كجا حاصل شده است؟ اگر از علت نخست صادر شده، از دو حالت بيرون نيست: الف: با هم صادر شده‌اند و لازمه آن این است كه صدور كثير از مبدأ نخست، به واسطه كثرت در معلول نخست، نباشد؛ به عبارت ديگر از واحد، بى‌واسطه صادر شده باشد. ب: به ترتيب صادر شده‌اند، در این صورت معلول اول، معلول اول نخواهد بود و اگر كثرت مزبور، از علت نخست، صادر نشده است، پس جايز است كه كثرتى بدون استناد به علت نخستين تحقق يابد و همه فروع ياد شده باطل است. رساله چهاردهم، به نام «اجوبة مسائل جمال‌الدين البحرينى» است[۱۴]. رساله پانزدهم، به نام «رسالة عزالدين الحسن المراغى الى نصيرالدين الطوسى» است[۱۵]. رساله شانزدهم، به نام «رساله خواجه طوسى به عين الزمان جيلى» است با طرح سه سؤال از طرف خواجه[۱۶]. رساله هفدهم، به نام «رساله خواجه نصيرالدين محمد طوسى به اثيرالدين ابهرى» است. این رساله، حاوى سه سؤال از طرف خواجه و به زبان فارسی است[۱۷]. رساله هجدهم، به نام «جواب رسالة قاضى البحرين» است[۱۸]. رساله نوزدهم، به نام «رساله خواجه نصيرالدين الطوسى به خواجه رجاء بزلق» است. این رساله، به زبان فارسی است[۱۹]. رساله بيستم، به نام «اجوبة مسائل شمس‌الدين محمد كيشى» است با سه سؤال و جواب، به زبان فارسی[۲۰].

    پانويس

    1. ↑ ر.ک: متن کتاب، ص1
    2. ↑ ر.ک: همان، ص7
    3. ↑ ر.ک: همان، ص11
    4. ↑ ر.ک: همان، ص19
    5. ↑ ر.ک: همان، ص25
    6. ↑ ر.ک: همان، ص35
    7. ↑ ر.ک: همان، ص41
    8. ↑ ر.ک: همان، ص47
    9. ↑ ر.ک: همان، ص71
    10. ↑ ر.ک: همان، ص109
    11. ↑ ر.ک: همان، ص155
    12. ↑ ر.ک: همان، ص173
    13. ↑ ر.ک: همان، ص265
    14. ↑ ر.ک: همان، ص267
    15. ↑ ر.ک: همان، ص269
    16. ↑ ر.ک: همان، ص271
    17. ↑ ر.ک: همان، ص273
    18. ↑ ر.ک: همان، ص277
    19. ↑ ر.ک: همان، ص278
    20. ↑ ر.ک: همان، ص279

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=أجوبة_المسائل_النصيرية&oldid=712802»